"سید صولت مرتضوی" در سال 88 در حکمی از سوی مصطفی محمدنجار بهعنوان معاون سیاسی وزیر کشور و رئیس ستاد انتخابات کشور منصوب شد و تا پایان دولت دهم در این سمت بود و تجربه برگزاری انتخابات نهم شورای اسلامی، ریاستجمهوری یازدهم و چهارمین دوره انتخابات شوراهای اسلامی شهر و روستا را در کارنامه خود دارد.
از همین حیث با رئیس سابق ستاد انتخابات کشور در گفتوگویی به ارزیابی اجرای انتخابات، ترکیب سیاسی مجلس دهم و نوع تعامل مجلس آینده با دولت پرداختهایم که مشروح آن را در ادامه میخوانید.
مرتضوی در بخش نخست در پاسخ به پرسشی پیرامون ارزیابی روند اجرا و نظارت بر انتخابات هفتم اسفندماه میگوید: در نظام جمهوری اسلامی سازوکاری که برای برگزاری و نظارت بر انتخابات وجود دارد، بسیار مناسب و قانونی است. اولاً دستگاه نظارت (شورای نگهبان) به هیچ یک از قوا و دستگاهها در کشور وابسته نیست چراکه مستقل است و کاملاً مستقل بر انتخابات نظارت میکند؛ از سوئی وزارت کشور سیاستگذاری و پشتیبانی اجرا را بهعهده دارد و بخش قابل توجهی از امورات نیز بهعهده هیئتهای اجرایی انتخابات است.
وی در عین حال میافزاید: قطعاً میتوان سازوکار مناسبتری هم تعریف کرد که انشاءالله در آینده برخی نواقص و ایرادات قانون فعلی انتخابات برطرف شود.
وزارت کشور در تعداد واجدین شرایط دچار اشتباه محاسباتی شد
رئیس سابق ستاد انتخابات کشور درباره میزان مشارکت مردم ضمن مطلوب دانستن مشارکت 62درصدی مردم در انتخابات هفتم اسفندماه، به کاهش 6درصدی مشارکت نسبت به دوره گذشته اشاره میکند و ادامه میدهد: بهنظر بنده یکی از دلایل این کاهش، اشتباه محاسباتی وزارت کشور در میزان واجدین شرایط شرکت در انتخابات بود. وزارت کشور تقریباً واجدین شرایط شرکت در انتخابات را بیش از 3میلیون نفر، بیشتر از کسانی که شرایط حضور در انتخابات داشتند، اعلام کرد درحالی که این موضوع قطعاً ناشی از یک اشتباه محاسباتی است.
وی ضمن بیان مطلب فوق ادامه میدهد: دلیل بنده این است که در انتخابات 24 خرداد 92، واجدین شرکت در انتخابات 50 میلیون و 483 هزار و 192 نفر بودند درحالی که این رقم شامل نزدیک به 3 میلیون ایرانی مقیم خارج از کشور نیز است، اما با گذشت 2 سال از انتخابات 92، جای این سؤال باقی است که چگونه و براثر چه عواملی 4.5 میلیون نفر واجد شرایط به این جمعیت اضافه شده است؟
برگزاری همزمان انتخابات خبرگان و مجلس مشارکت مردم در خبرگان را کاهش داد
مرتضوی در ادامه در پاسخ به پرسش دیگری پیرامون آسیبهای برگزاری همزمان انتخابات مجلس خبرگان رهبری و انتخابات مجلس شورای اسلامی، از آن بهعنوان یک خبط و آسیبِ بزرگ یاد میکند و میگوید: برخی تجمیع این انتخابات را بهعنوان راهکاری برای افزایش مشارکت مردم در انتخابات خبرگان رهبری دانستند حال آنکه میزان مشارکت مردم در انتخابات پنجمین دوره خبرگان نسبت به دوره چهارم، کاهش یافته است.
وی ادامه میدهد: در زمانی که طرح تجمیع دو انتخابات مجلس شورای اسلامی و مجلس خبرگان رهبری مطرح شده بود، بنده بهعنوان نماینده دولت در کمیسیونهای مجلس شورای اسلامی حضور یافته بیان کردم که اساساً انتخابات مجلس خبرگان رهبری با انتخابات مجلس شورای اسلامی هیچ سنخیتی ندارد و از دو جنس متفاوت است و نباید یک انتخابات اعتقادی، الهی و با نگاه علمی و ملی را همزمان با انتخاباتی محلی و منطقهای برگزار کنیم.
رئیس سابق ستاد انتخابات کشور در ادامه به تحلیل ترکیب سیاسی پنجمین دوره خبرگان رهبری و دهمین دوره مجلس شورای اسلامی پرداخت.
شکست "جریان اصلاحات و اعتدال" در انتخابات خبرگان رهبری
بهگفته مرتضوی جریان خبرگان مردم یا همان اعتدال که مورد حمایت آقای هاشمی رفسنجانی بود، در انتخاباتبهشدت شکست خوردند چراکه کمتر از 25 نفر از لیست آنان به مجلس خبرگان راه یافتند بنابراین وزن جریان اعتدال در دوره آینده خبرگان بالا نیست.
وی ضمن اشاره به ترکیب سیاسی دهمین دوره مجلس شورای اسلامی میگوید: براساس آمار و تحلیلهای گرایشات منتخبین ملت در دهمین دوره مجلس، شاهدیم بهرغم تبلیغات گسترده اصلاح طلبان مبنی بر پیروزی و رأیآوری، بیش از 50 درصد از منتخبین در سراسر کشور اصولگرا هستند و این یک ناکامی بزرگ برای دولت و حامیان اعتدال و اصلاحات است.
مجلس دهم مجلسِ مطلوب رئیسجمهور و دولت نیست
رئیس سابق ستاد انتخابات کشور با تأکید بر این مطلب "مجلس دهم، نخستین دوره از مجلس شورای اسلامی در طول تاریخ انقلاب اسلامی است که هماهنگ با دولت نیست" خاطرنشان میکند: قطعاً مجلس دهم، مجلس مطلوب رئیس جمهور و دولت نیست و این موضوع خود یک چالش بزرگ فراروی دولت خواهد بود چراکه وزن جریان اصولگرایی و ارزشی در مجلس بسیار بالاست حال آن که مستقلین راهیافته به مجلس نیز اکثراً دارای گرایش اصولگرایی هستند بنابراین اگر دولت به حق خود قائل نباشد و به شأن مجلس احترام نگزارد، درگیری جدی بین دولت و مجلس دهم به وجود خواهد آمد.
مأموریت مجلس ششم ساختارشکنی، هنجارشکنی و حرمتشکنی بود
مرتضوی در ادامه سخنانش، بر این مطلب که "هویت مجلس دهم قطعاً همانند مجلس ششم نیست" تأکید میکند و میگوید: در مجلس ششم اصلاحطلبان تندرو حضور داشتند که بعدها شاهد بودیم بسیاری از آنها به اپوزیسیون نظام جمهوری اسلامی تبدیل شدند. اساساً مأموریت مجلس ششم ساختارشکنی، هنجارشکنی و شکستن حرمتها بود درحالی که اصلاحطلبان و اعتدالیونی که به مجلس دهم راه یافتند، روحیه ساختارشکنی و هنجارشکنی ندارند، از این حیث دیگر شاهد مجلس ششمی نخواهیم بود.
مرتضوی ادامه میدهد: اما قطعاً یکی از نقاط ضعف مجلس دهم، عدم حضور چهرههای تأثیرگذار و دارای نفوذ همانند حجت الاسلام ابوترابی فرد، آقای باهنر و آقای حدادعادل است. آقای ابوترابیفرد هم مشکلات درونتشکیلاتی جناحهای مجلس را حل میکرد و هم مشکلات بین وزرا و دولت و مجلس را یا آقای باهنر که در مجلس، شخصیتی بسیار تأثیرگذار و دارای نفوذ بود. در عین حال امیدوارم این مجلس شکل گیرد و جریان ارزشی و اصولگرایی بتواند چالشهای پیشِروی مجلس را برطرف کند.
رئیس سابق ستاد انتخابات کشور در بخش دیگری از این گفتوگو به تحلیل کاهش میزان محبوبیت حسن روحانی در جامعه و کاهش میزان آرای وی در انتخابات مجلس خبرگان رهبری پرداخت.
ریزش آرای حسن روحانی در جامعه/ رئیسجمهور با چالش "کاهش محبوبیت" مواجه است
بهعقیده مرتضوی آرای حسن روحانی در جامعه بهشدت ریزش داشته است و حتی اصلاحطلبان در شرایط فعلی از وی حمایت قاطع ندارند؛ قطعاً یکی از دلایل مورد توجه در این کاهش محبوبیت، سیاسیکاریهای دولت در 2 سال گذشته است.
وی ضمن بیان مطلب فوق تصریح میکند: دولت باید در 2 عرصه اجتماعی، اقتصادی داخلی و نیز عرصه سیاست خارجی فعالیت میکرد در حالی که 2.5سال از عمرش متمرکز بر سیاست خارجی شد و از همین حیث در حال حاضر شاهدیم مردم با مشکلات معیشتی و رکود مواجه هستند. اگر دولت در فرصت باقیمانده به مباحث رکود، مشکلات معیشتی، اشتغال، ازدواج و کاهش شکاف طبقاتی نپردازد حتماً با چالش جدی کاهش محبوبیت میان مردم مواجه خواهد شد.
گزینههای اصولگرایان برای ریاست مجلس دهم
رئیس سابق ستاد انتخابات کشور در بخش پایانی سخنانش، به تحلیلی از وضعیت ریاست مجلس دهم و گزینههای ریاست مجلس پرداخت و در همین رابطه ضمن ابراز امیدواری برای راه یافتن حجتالاسلام میرتاج الدینی عضو ائتلاف اصولگرایان به مجلس شورای اسلامی، تأکید کرد: اگر "حجتالاسلام میرتاجالدینی" در دور دوم انتخابات به مجلس راه پیدا کنند، بهنظر میرسد شانس جدی برای ریاست مجلس دهم دارد، از سوئی، گزینه دیگر پیشِروی اصولگرایان برای ریاست مجلس شورای اسلامی، "حمیدرضا حاجیبابایی" است که سابقه مدیریتی، سابقه وزارت و سابقه هیئت رئیسه مجلس را در کارنامه خود دارد.
گزینههای اصلاحطلبان برای ریاست مجلس/ شانس لاریجانی در گروی جلب نظر اصولگرایان
مرتضوی خاطرنشان میکند: در عین حال اگر جریان اصلاحات بتواند مستقلین را بهسمت خود هدایت کند، شاید بتواند ریاست مجلس شورای اسلامی را بهدست آورد که گزینههای آنان نیز "علی لاریجانی" و "محمدرضا عارف" است؛ البته باید در نظر داشت که آقای لاریجانی در صورتی که بتواند نظر اصولگرایان را بهخود جلب کند، در مجلس دهم نیز شانس جدی برای ریاست خواهد داشت.
گفتوگو از مصطفی آزاددوست