چک تراکتورهای ایران را شخم زد!

به گزارش پایگاه 598 به نقل از فارس: در جریان سفر اخیر هیئت تجاری کشور چک، به کشورمان که وزیر صنعت و تجارت این کشور ریاست آن را بر عهده داشت، قرارداد تولید ۵ هزار تراکتور سنگین بین شرکت ایرانی و چک به امضا رسید.

به هر حال انعقاد این تفاهم‌نامه همکاری مشترک بین ایران و چک را به فال نیک می‌گیریم و امیدواریم با حضور شرکت «زترو تراکتور» چک، طراحی و تولید تراکتورهای جدید در شرکت تراکتورسازی ایران که قدمتی نزدیک به نیم قرن فعالیت و تولید انواع محصولات در عرصه‌های داخلی و صادرات جهانی دارد، به فراموشی سپرده نشود.

اما سخن کوتاه آنکه، مقام عالی شرکت «تند تک تیز» اردبیل، که این قرارداد را از طرف ایران امضا کرده است، در پاسخ به این سئوال که چرا با شرکت تراکتورسازی تبریز، این تفاهم همکاری را امضا نکرده‌اید، گفته؛ «تراکتورسازی تبریز توانایی ساخت تراکتورهای سبک و نیمه‌سنگین را دارد و ما با انعقاد این قرارداد می‌توانیم، صاحب فناوری ساخت تراکتورهای سنگین باشیم و این محصول را علاوه بر ارائه در داخل به کشورهای همسایه به خصوص عراق و آذربایجان صادر کنیم».

* به نام تراکتور ایران، به کام تراکتور چک

در هر صورت، فرمایش این مقام عالی در این ارتباط شاید درست باشد، که بر این باور هست، که کشور ایران با امضای این قرارداد، صاحب فناوری ساخت تراکتورهای سنگین می‌شود، حال سئوالی که در این ارتباط مطرح می‌شود این است که چرا شرکت تراکتورسازی ایران با ۴۷ سال تلاش، فعالیت و تولید در این عرصه، پیشگام طراحی و تولید تراکتورهای جدید با این قابلیت نبوده؟ و اگر برای کشورمان تولید تراکتورهای سنگین با این قابلیت نیاز بوده، چرا متولیان این امر و متخصصان این عرصه، بعد از گذشت نزدیک به پنج دهه، امروز به سراغ دانش فنی آن می‌روند؟

باز در همین خصوص با سئوالات دیگری از این دست، روبه‌رو هستیم و آن اینکه آیا با وارد کردن قطعات یک محصول و راه‌اندازی خط مونتاژ می‌توان، صاحب دانش فنی یک محصول جدید شد و دیگر اینکه هر روز مسئولان، کارشناسان و متخصصان عرصه صنعت و تولید، برای نجات کشور از وضعیت بحرانی کنونی و رهایی از بن‌بست و رکود صنعت و تولید بیمار کشور، از هر تریبون ورسانه‌ای، دم از حمایت از تولید داخلی و اقتصاد مقاومتی می‌زنند، که به نظر می‌رسد این امر با منویات رهبری در خصوص اقتصاد مقاومتی و به ویژه با منافع و عزت ملت ایران و به خصوص با سیاست‌های راهبردی و کلان کشورمان در خصوص حمایت از تولید داخلی منافات داشته باشد؟

* تراکتور ساخت ایران، پلاک جمهوری چک خورد

افزون بر آنچه گفته شد، تولیدکنندگان و متخصصان این حوزه می‌گویند، با واردات هر تراکتور به کشور ۱۰ نفر در کشور بیکار می‌شوند، و در همین ارتباط نیز منابع داخلی در اختیار خارجی‌ها قرار می‌گیرد.

با این حال، چرا مسئولان و دست‌اندرکاران این امر، با وجود اینکه به خوبی می‌دانند، این طور قراردادها به هیچ وجه به نفع تولید داخلی و مصلحت کشور نیست، باز هم دست به چنین اقدامات غیرکارشناسی می‌زنند.

طبق فرمایشات رهبر معظم انقلاب بخش مهمی از جهاد اقتصادی مسئله‏ تولید ملی است، که اگر ملت با همت، عزم و آگاهی و با همراهی و برنامه‌ریزی درست مسئولان بتواند مشکل تولید داخلی را حل کند، بدون تردید بر چالش‌هایی که دشمن ایجاد می‌کند، غلبه خواهند کرد.

* تراکتور ساخت ایران، از این به بعد با فرمان چک شخم می‌زند

بسیار واضح است، امروز استکبار جهانی از تحقق شعار «ما می‌توانیم»، که نمود همت و غیرت ایرانیان است عصبانی شده و در این خصوص با ترفند‌های مختلف در صدد ضربه زدن به این نظام است، که باید مراقب توطئه‌های شوم آنها باشیم.

بر این اساس، در ادامه این گزارش و تحلیل به آنچه در عمل اتفاق افتاده، با طرح دیدگاه‌ها و نظرات دست اندرکاران و متخصصان این عرصه می‌پردازیم، که جای بسی تامل و کنکاش دارد.

راه‌اندازی خط تولید تراکتورهای سنگین در تبریز

مدیر عامل گروه صنعتی تراکتورسازی ایران، در این ارتباط با تاکید بر اینکه « تولید‌کنندگان داخلی بیم آن دارند که با برداشته شدن تحریم‌ها و انعقاد قرار‌دادهای مختلف با خارجی‌ها، تولید و صنعت داخلی بیش از گذشته دچار رکود شود و بازار ایران محلی برای نمایش کالاهای خارجی باشد»، معتقد است: تراکتورسازی تبریز متشکل از ۱۱ شرکت تولیدی است و در استان‌های مختلف مانند سنندج، کردستان، ارومیه و تبریز با قطعه‌سازان داخلی در سراسر کشور همکاری کرده و عمده تولیداتشان تراکتور سبک، سنگین و نیمه‌سنگین است و همچنین از ابتدای امسال خط تولید تراکتورهای سنگین نیز راه‌اندازی شده است و این شرکت توانایی تولید و تحویل سالانه ۳۰ هزار دستگاه تراکتور سنگین را دارد».

* نبض صنایع مادر ایران هنوز می‌تپد

ابوالفتح ابراهیمی در ادامه با اشاره به قرار‌داد جدید ایران با تولید‌کنندگان تراکتور سنگین کشور چک بر این باور است: واردات این ماشین‌آلات علاوه بر خروج ارز از کشور گرفتاری‌هایی را در خصوص خدمات پس از فروش برای کشاورزان به‌وجود می‌آورد و در شرایطی که کارخانجات داخلی توانایی ساخت این تراکتورها را دارند، واردات آنها غیر‌منطقی است.

وی با تاکید بر اینکه،«شرکت تراکتورسازی تبریز، پیش از تحریم‌ها با کشورهای آلمان و ایتالیا کار می‌کرد، اما با وقوع تحریم‌های غرب و قطع ارتباط شرکای خارجی، این شرکت با اتکا به مهندسان داخلی توانست تولید انواع تراکتور را ادامه داده و حتی خط تولید تراکتور سنگین را نیز در سال جاری راه‌اندازی کند»، می‌افزاید: در حال حاضر سالانه ۲۰ هزار تراکتور تولید می‌کنیم و صادراتمان نیز به کشورهای آفریقای مرکزی، امریکای لاتین، آسیای میانه، سریلانکا و کشورهای عراق و افغانستان رونق دارد.

وی می‌گوید: علاوه بر تراکتور، کمباین، موتور کامیونت و انواع موتورهای دیزلی نیز در این شرکت تولید می‌شود».

* تراکتور ایران، زیر چرخ تراکتور سنگین چک

مدیر عامل گروه صنعتی تراکتورسازی ایران، با انتقاد به برخی از تولید‌کنندگان که فقط کار مونتاژ را درکشور انجام می‌دهند، می‌گوید: در حال حاضر ۱۰ شرکت تراکتورسازی در کشور فعالند که قطعات را وارد می‌کنند و با سرهم‌بندی و مونتاژ به چند برابر قیمت واقعی تولیداتشان را به فروش می‌رسانند، این در حالی است که با رفع تحریم‌ها می‌توانیم با تکیه به متخصصان و قطعه‌سازان داخلی تولید واقعی داشته باشیم و با صادرات کالاهایمان برای کشور ارزآوری داشته باشیم».

* قد خمیده تولید ملی، زیر بار مونتاژ وارداتی

مدیرعامل شرکت موتورسازان تراکتورسازی تبریز نیز ظرفیت اسمی این واحد تولیدی را تولید ۳۶ هزار دستگاه انواع محصول بیان می‌کند و یادآور می‌شود: «در سال‌های تحریم و تا سال گذشته تولید این واحد صنعتی افزایش داشت زیرا بالای ۸۰ درصد محصولات ساخت داخل است اما امسال به دلیل مشکلات در زمینه تسهیلات بانکی این روند متوقف شده است».

محمد شهباز در ادامه با تاکید بر اینکه در کنار موتور تراکتور، موتورهای کمباین، لیفتراک و ماشین‌آلات راه‌سازی و پمپ‌های مختلف و طراحی و تولید موتور گازسوز در این واحد در حال انجام است، می‌گوید: توجه ویژه و تامین سرمایه برای ارتقای تولید در کشور ضروری است، به طوریکه بدون خلق ثروت چیزی برای توزیع نیست، اما امروز فقط شعار حمایت داده می‌شود و کسی حاضر نیست سرمایه خود را درگیر دردسرهای تولید کند».

مدیر شرکت «تند تک تیز» اردبیل هم که قرارداد ساخت ۵ هزار تراکتور سنگین بین ایران و چک، را از طرف ایران امضا کرده است، در این خصوص با بیان اینکه تولید مشترک از تولید ۲۰ درصد قطعات در داخل ایران و ۸۰ درصد به صورت واردات آغاز می‌شود و در طول ۵ سال به ۸۰ درصد تولید در ایران و ۲۰ درصد در کشور چک خواهد رسید، می‌گوید: سه سال است که با این شرکت کار می‌کردیم و فقط تراکتور را می‌خردیم و تنها وارد کننده بودیم، اما الان قرار دادی با این شرکت برای تولید در داخل بسته‌ایم و این اتفاق از این جهت مهم است، که هم اکنون تراکتور سنگین ۱۵۰ تن به بالا در کشور تولید نمی‌شود و با آغاز کار خط تولید این برای نخستین بار است، که این مهم در کشور رخ می‌دهد».

* فعالیت بیش از ۴ دهه گروه صنعتی تراکتورسازی ایران

بعد نیست در ادامه این گزارش و تحلیل به بخشی از فعالیت بیش از چهار دهه گروه صنعتی تراکتورسازی ایران، در شهر تبریز بپردازیم، که در حال حاضر سالانه بیش از۲۰  هزار انواع تراکتور تولید می‌کند، علاوه بر تولید تراکتور، کمباین، موتور کامیونت و انواع موتورهای دیزلی از دیگر محصولات این شرکت است که هم اکنون علاوه بر تأمین نیاز داخلی، مازاد تولید نیز به کشورهای دیگر از جمله آفریقای مرکزی، امریکای لاتین، آسیای میانه، سریلانکا، عراق و افغانستان صادر می شود.

افزون بر آنچه گفته شد، شرکت تراکتورسازی ایران، با شعار «نگین صنعت سنگین کشور»، با آرمان پیشگام در تولید ماشین‌آلات کشاورزی با قابلیت رقابت در سطح جهانی، در سال ۱۳۴۷ به صورت شرکت سهامی خاص قدم در عرصه تولید گذاشته و به طوریکه در حال حاضر، تولید انواع تراکتور و ماشین‌الات کشاورزی با بهره‌گیری از تکنولوژی روز و خلاقیت و ابتکار نیروی انسانی و به ویژه توسعه مکانیزاسیون کشاورزی کشور و نیل به سودآوری توانمند برای بازارهای داخلی و خارجی برای مناسب از جمله ماموریت این شرکت است.

* تراکتور، مادر صنایع ایران

با این اوصاف، این شرکت در ۲۱ فروردین ۱۳۷۵ به شرکت سهامی عام تبدیل و در ۹ مرداد ۱۳۷۵ در بورس اوراق بهادر پذیرفته شد. مرکز اصلی شرکت و کارخانه در شهر تبریز واقع است. شرکت تراکتورسازی ایران تولید خود را با مونتاژ تراکتورهای رومانی u۶۵۰ وu۶۵۱ از سال ۱۳۴۸ آغاز کرده است، در سال ۱۳۵۴ اولین تراکتورهای MF در چهار نوع MF۱۳۵ با قدرت ۴۵ اسب بخار، MF۱۶۵ با قدرت ۶۲ اسب بخار، MF۱۸۵ با قدرت ۷۲ اسب بخار و MF۲۹۵ با قدرت ۹۲ اسب بخار به بازار عرضه شد.

از سال ۱۳۵۶ تراکتورهای سبک MF۲۸۵ جایگزین تراکتورهای رومانی گردید. بین سال‌های ۱۳۶۶ و ۱۳۷۱ شرکت‌های آهنگری، موتورسازان، ریخته گری، خدمات صنعتی و ماشین الات صنعتی با هدف بهره‌برداری از منبع و امکانات شرکت، استفاده از ظرفیت های مازاد شرکت و چابک نمودن شرکت مادر، عدم تمرکز و توجه به توسعه محصولات و توسعه تولیدات جانبی از شرکت مادر جدا شدند.

بر همین اساس، تولید تراکتورهای سنگین MF۳۹۹ تک دیفرانسیل و دو دیفرانسیل برای اولین بار در سال ۱۳۷۲ در راستای اهداف تنوع محصول و تامین نیاز بازار به تراکتورهای با قدرت بالا انجام گرفت. در سال ۱۳۷۲ شرکت بازرگانی و خدمات پس از فروش و در سال ۱۳۸۲ شرکت تراکتورسازی ارومیه خریداری شد. در بین سال های ۱۳۷۴ الی ۱۳۷۶ مرکز خودگردان طراحی و ساخت ماشین به منظور طراحی و تولید ماشین‌آلات تبدیلی کشاورزی و مرکز خودگردان ساخت کامیونت با هدف ایجاد فضای همکاری گسترده بین صنایع کشور و استفاده از ظرفیت‌های موجود به منظور گسترش هم‌افزایی و خوداتکایی تکنولوژیکی در ساخت خودرو و همچنین تولید کامیون سبک ۵.۲ تا ۵.۳ تن با مشخصات مناسب برای حمل محصولات کشاورزی و خدمات شهری، به منظور تکمیل زنجیره خودروهای تولیدی در کشور ایجاد گردید.

* تراکتورهای سنگین ایران، در تب و تاب جهانی شدن

بین سال‌های ۱۳۸۲ تا ۱۳۸۸ شرکت‌های تراکتورسازی کردستان، مهندسی و تامین قطعات، خودروسازان دیزلی آذربایجان، ونیران در کشور ونزوئلا، اوگیران در کشور اوگاندا و تاجیران در کشور تاجیکستان تاسیس شد.

طراحی و تولید تراکتورهای جدید از سال ۱۳۸۱ و با تراکتورهای ITM۸۰۰ آغاز شده و متعاقب آن در سال ۱۳۸۶ تراکتورهای ITM۲۹۹ و ITM۲۴۰ در شرکت تراکتورسازی به تولید انبوه رسید. در سال ۱۳۸۷ با توجه به روند خصوصی سازی و برای سیاست‌های دولت در اجرای اصل ۴۴ قانون اساسی، ۴۲/۴۵ درصد از سهام شرکت متعلق به سازمان گسترش و نوسازی صنایع ایران توسط کنسرسیومی مشترک از شرکت سرمایه گذاری مهر ایرانیان و گروه خودروسازی سایپا خریداری گردید و در سال ۱۳۸۸ با توجه به خرید سهام شرکت از سوی صندوق سرمایه گذاری مهر اقتصاد ایرانیان، این صندوق سهامدار عمده شرکت محسوب گردید.

* به زنجیر کشیدن، چرخ‌های صنایع بزرگ

همچنین این شرکت، در بین سال‌های ۱۳۸۹ و ۱۳۹۰ طراحی و نمونه سازی تراکتورهای ITM۴۷۵ ، ITM۴۸۵، ITM۱۰۰۰ و ITM۱۰۵۰ تک و دو دیفرانسیل و نیز طراحی و تولید ITM۲۸۵ NEW انجام گردید و از سال ۱۳۹۱ به تولید انبوه رسید.

از جمله اقدامات مهم انجام یافته در سال ۱۳۹۱ و ۱۳۹۲ می‌توان به طراحی و تولید انبوه محور جلوی تراکتورهای سری ۲۰۰، طراحی و نمونه سازی تراکتور ITM۴۷۰ و نیز مقدمات تاسیس شرکت تولید خودروهای دیزلی با نام شرکت سیبا اشاره کرد که این شرکت در سال ۱۳۹۲ به بهره برداری رسیده و تولیدات خود را روانه بازار کرد.

همچنین برای کاهش قیمت تمام شده محصول و خودکفایی در زمینه تولید مجموعه‌های استراتژیک، طراحی و تولید انبوه محور جلوی تراکتورهای دو دیفرانسیل سری ۳۰۰ توسط کارشناسان شرکت به انجام رسید. ساخت و بهره‌برداری از مرکز تست و استاندارد تراکتورسازی در محل اصلی شرکت از جمله فعالیت های بارز شرکت بوده است.

* دست نوازش مسئولان بر سر صنایع پیر کشور

نکته مهم‌تر اینکه، در سال ۱۳۹۲ در راستای استراتژی‌های کلان شرکت، پس از تکمیل مطالعات انجام یافته شده در خصوص تراکتور سنگین ۱۵۰ اسب بخار، پروژه طراحی و تولید این تراکتور در گروه صنعتی تراکتورسازی ایران شروع شده است.

از سوی دیگر، اما تولیدات گروه صنعتی تراکتورسازی تنها محدود به تولید تراکتور و قطعات یدکی این گروه نیست، بلکه شرکت های اقماری این گروه صنعتی از جمله شرکت ریخته‌گری تراکتورسازی و واحد تولید موتور این مجموعه با تولید انواع موتور، موتور برق، قطعات ریخته گری شده و قطعات یدکی موتور تراکتور ضمن تامین نیاز داخل بازار خوبی هم در کشورهای منطقه برای خود ایجاد کرده‌اند.

* گشتی کوتاه در پیچ و مهره بازار صنایع مادر ایران

 شرکت موتورسازان تراکتورسازی ایران یکی از شرکت‌های اقماری گروه صنعتی تراکتورسازی ایران است و توانایی تولید ۷۱ نوع موتور در بخش های کشاورزی، صنعتی و خودرو را دارد، که از این مجموعه‌‌‌ها می‌توان به انواع موتور تراکتور، موتور خودروهای سواری و کشنده‌ها، موتور ژنراتور برای تولید برق، ژنراتور پمپ‌های آب و ... اشاره کرد.

شرکت ریخته‌گری تراکتورسازی نیز با تولید سالانه ۵۵ هزار تن انواع قطعات ریخته‌گری شده و بیش از ۸ هزار و ۵۰۰ تن صادرات به ارزش هشت میلیون و ۵۰۰ هزار دلار از دیگر شرکت‌های اقماری گروه صنعتی تراکتورسازی است. این شرکت انواع بدنه موتور تراکتور، پراید، نیسان، اگزوز و پوسته گیربکس را تولید می‌کند.

افزون بر آنچه گفته شد، در این ارتباط بیان چند نکته ضروری است، اول اینکه اخیرا مقام عالی گروه صنعتی تراکتور سازی اعلام کرده بود، «این گروه با نیمی از ظرفیت خود کار می کند، بیش از ۳ هزار و ۲۰۰ تراکتور در پارکینگ های انباشته شده است که روزانه ۶۰ دستگاه هم به این آمار اضافه می شود»، در هر حال به عبارتی ساده تر، این آمار نشان می دهد که یک جای کار اشکال دارد! نکته مهمتر اینکه به نظر می رسد، این گروه صنعتی که طی سال های اخیر در بین ۵۰۰ غول صنعتی کشور به عنوان صنعتگر برتر مطرح بودند و همچنین این گروه طی سه سال گذشته به عنوان صادر کننده نمونه کشور بوده است، این روزها، با بی مهری تصمیم سازان اقتصادی روبرو شده است.

* چرخ‌دنده‌های صنعت مادر ایران به کندی می‌چرخند

نکته دوم و جالب تر آنکه، گروه صنعتی تراکتورسازی در سال‌های اخیر و در اوج تحریم‌ها موفق به تکمیل چرخ تولید در داخل شده، و تولیدات این گروه نیز بر اساس نیاز روز کشورمان، منطقه و جهان تولید و حتی روند رو به رشدی داشته است و همچنین این گروه صنعتی با وجود به رعایت شاخص‌های تولید ملی از جمله ارزش افزوده بالا، قیمت تمام شده معقول و قابل رقابت، قابل قبول بودن کیفیت و استانداردهای تولید، رعایت استانداردهای زیست محیطی، فناوری‌های نوین و پیشرفته در فرآیند تولید محصولات، باز هم این شرکت این روزها از دید دولتمردان مغفول مانده است.

فرجام سخن این که به عقیده متخصصان و تولیدکنندگان نظام جمهوری اسلامی ایران در همه عرصه‌‌های تولیدی و صنعتی با تکیه بر دانش بومی و ایمان، تعهد و تخصص و به ویژه تولید داخل و سیاست مستقل قطعاً می‌تواند، فشارهای اقتصادی و تحریم‌های غرب و استکبار جهانی را خنثی کند و یکی از دستاوردهای مهم سیاست‌های کلی اقتصاد مقاومتی هم این مورد خواهد بود.

* آشفته بازاری به نام تولید داخلی

از سوی دیگر، به فرموده مقام معظم رهبری، جمهوری اسلامی ایران با جمعیت حدود ۷۵ میلیون نفری می‌تواند، اقتصادی با نشاط و فعال داشته باشد بنابراین کشورهایی با جمعیت بالا مانند ایران، در بعد اقتصادی باید به خود اتکایی دست یابند و اقتصادی متکی بر بازار داخلی خود داشته باشند.

نکته مهم دیگر اینکه، تحریم‌های استکبار جهانی علیه ملت ایران در طول چند دهه اخیر موجب شده زیرساخت‌های مناسبی در کشورمان برای تولید ملی فراهم شود و به یقیین در این زمینه حالا این فرصت پیش آمده که ملت ایران با توکل به خداوند متعال و با تیکه بر داشته‌ها و شناسی ظرفیت‌های کشورمان، بار دیگر دشمنان اسلام و ایران را ناکام بگذارند.

به بیان دیگر، درست است که در سال‌های گذشته در اثر تحریم‌های فلج کننده و سختگیری دشمنان بر نظام جمهوری اسلامی، ملت ایران فشارهای زیادی را تحمل کردند، ولی در میدان عمل ثابت شد، این ملت ایران بود، که با صبر و استقامت پله‌های ترقی را یکی پس از دیگری طی می‌کنند و ان‌شاءالله آثار و نتائج آن را در آینده نزدیک خواهیم دید.