کمرنگ بودن نقش پدرها در تربیت کودک

امروزه متأسفانه فقدان پدر در جامعه ما یکی از غیرمنتظره‌ترین وقایع اجتماعی است. به نظر می‌رسد گرفتاری‌های شغلی پدران امروزی در بیرون از منزل فرصت و حوصله ارتباط مناسب عاطفی را به فرزندان به حداقل می‌رساند، به خصوص وقتی بچه‌ها به سن نوجوانی می‌رسند. نیاز به کمک فکری و کنترل مقتدرانه والدین دارند و انجام این کار به تنهایی از طرف ما در مسیر نیست، پدری که ساعت‌های زیادی در خارج از خانه انرژی و وقتش را برای به دست آوردن درآمد بیشتر می‌گذراند یا مادر و پدری که بر سر خیلی از موارد زندگی با یکدیگر تفاهم و همدلی ندارند، به طور مسلم نمی‌توانند الگوی رفتاری و اخلاقی مناسبی برای فرزندانشان باشند، پس در ایفای وظایف و مسئولیت خود هم موفق نیستند.

تهرانی روانشناس در گفت وگو با خبرنگار بهداشت و درمان باشگاه خبرنگاران گفت: مدیریت زندگی اگر از سوی خانم‌هایی که چه شاغل و چه خانه‌دار هستند، به زیبایی اتفاق بیفتد، مردها جذب زندگی زناشویی و خانوادگی خود می‌شوند. زما‌ن‌هایی که مردان بیرون از خانه صرف می‌کنند به دلیل آن است که فضای خوشایندی در خانه وجود ندارد تا به خانه بازگردند و به اهل خانه رسیدگی کنند، اگر این فضا لذت بخش باشد، آقایان از هر جایی که مشغول به کار باشند به آن فضای لذت بخش برمی‌گردند. اگر آن منبع لذت بخش همسر و خانه‌ی آن ها باشد، قطعاً مردها به خانه بر‌می‌گردند و زمان کافی با همسر و بچه‌هایشان را صرف می‌کنند و قطعاً کیفیت مدیریت زندگی به دست خانم‌ها است که باید به درستی اجرا شود.

وی با اشاره به نقش‌ پدر در خانواده بیان کرد: مسلماً پدر نقش بسیار مهمی در خانواده دارد، با این که مادر بیشتر وقت خود را صرف بچه‌ها می‌کند اما رفتارهای پدر به عنوان یک الگو برای فرزندان شاخص‌تر و بارزتر است. مسلماً یک پدر باید به همسر و فرزندانش بپردازد و یک زمانی را با همسر و یک زمانی را با بچه‌ها داشته باشد و حتماً‌ بخشی از زمان خود را به تفریح با آن‌ها اختصاص دهد و به مسائل و مشکلات آن‌ها اهمیت بدهد ولی اگر یک آمار سرانگشتی داشته باشیم واقعاً‌ تا چه اندازه به این مسائل در خانواده اهمیت می‌دهیم و تا چه حد آن را اجرا می‌کنیم.

تهرانی روان‌شناس تصریح کرد: اگر فرد مورد نظر (پدر خانواده) از سلامت روان برخوردار باشد، یعنی ما با یک فرد بیمار مواجه نباشیم قطعاً مدیریت بهترین ارتباط پدر با فرزند و همسر به دست خانم است، این که خانم چه فضایی را ایجاد کند که پدر ارتباط ها را به خوبی برقرار کند، که باز هم این مسئله بستگی به این دارد که پدر از سلامت روان برخوردار باشد و شرایط و امنیت مالی در حدی نباشد که خود آن باعث آسیب جدی به خانواده شود، در صورتی که سلامت روان وجود داشته باشد نقش پدر پررنگ‌تر است.

وی تأکید کرد: اگر مدیریت زندگی به خوبی اجرا شود، حضور پدر و نقش آن پررنگ‌تر خواهد بود و بسیار تأثیرگذار است زیرا نوع ارتباط پدر با همسر را بچه‌ها می‌بینند و به شدت روی آن ها تأثیرگذار است و از پدر برای زندگی آتی خود الگو می‌گیرند.

این روان‌شناس در پاسخ به این سئوال در خصوص حضور کمرنگ پدران و تأثیر آن بر سلامتی فرزندان در آینده تصریح کرد: قطعاً هر فاکتوری را که فاقد آن باشیم، می‌تواند در آینده بر سلامتی فرزندان تأثیرگذار باشد ولی گاهی پدرها به قدری زیبا مدیریت می‌کنند و زمان باقی‌مانده‌ای که می‌توانند، باشند به قدری کیفیت آن را در ارتباط با فرزندانشان بالا می‌برند که می‌تواند تا حدودی کمیت آن را نیز پوشش دهد.

پدران باید بدانند فرصت‌های تعطیلی زمان خوبی است که در کنار خانواده به سفرهای کوتاه بروند، بدون صحبت کردن درباره کارشان یا بدون فکر کردن به مشکلات در خصوص کار، وقت و انرژی خود را برای خانواده‌شان بگذارند و در کنار آن ها لحظات خوبی را سپری کنند.

تردیدی نیست که مسئولیت عمده تربیت فرزندان در مراحل اولیه رشد و تحول به ویژه در دوران جنینی، شیرخوارگی و پیش‌دبستانی به عهده مادر است اما این امر بدون حمایت و کمک‌های پدر میسر نیست.

فرزادفر روان‌شناس کودکان در گفت‌وگو با خبرنگار بهداشت و درمان باشگاه خبرنگاران عنوان کرد: نقش پدر از 2.5 تا 3 سالگی فرزند پررنگ می‌شود و از آن زمان پدر معنا پیدا می‌کند تا قبل از آن قاعدتاً نقش مادر پررنگ‌تر است، ولی باز هم در آن زمان نقش پدر کمرنگ نیست، پدر با حمایتی که از مادر می‌کند تأثیر بسیار مهم بر شکل‌گیری شالوده شخصیتی فرزند می‌گذارد.

وی افزود: موضوع دیگر تصویر آرمانی است که پدر به نوعی برای فرزندان خود ارائه می‌کند، هرچه قدر پدر آن تأثیر آرمانی که از خودش دارد با آن واقعیتی که درحال حاضر با آن زندگی می‌کند، به هم نزدیکتر باشد اضطراب فرزند کمتر خواهد شد و این می‌تواند بسیار مفید و مؤثر باشد.

فرزادفر با اشاره به عامل دیگری که باعث پررنگ‌ شدن نقش پدر می‌شود، خاطرنشان کرد: یک مسئله‌ی دیگر که نقش پدر را پررنگ می‌کند، ارتباطی است که برای هر دو جنس هم دخترها و هم پسرها اتفاق می‌افتد. پسر با پدر الگوهای مردانه را همانندسازی می‌کند و دختر که به نوعی باید در زندگی آینده خود با مردها یا مردهای زندگی نظیر همسر، همکار یا فرزند پسرش ارتباط بگیرد.

بنابراین آن چیزی که پدر از خود به جا می‌گذارد، بسیار در شکل گیری روابط عاطفی آینده فرزند مهم است. در پسرها این مسئله پررنگ‌تر می‌شود، دلیل آن هم این است که پسرها باید با پدر همانند‌سازی کنند و الگوهای مردانه را از پدر یاد بگیرند و این مسئله اگر در پسرها به درستی اتفاق نیفتد از نوجوانی مشکلاتی را برای آن‌ها به وجود می‌آورد.

زمان با فرزندان هزینه‌ای که برای باباها ندارد

این روان‌شناس کودک تصریح کرد: هر چقدر تأثیرها و حمایت‌هایی که فرزندان از پدر می‌گیرند به درستی ایفا شود قاعدتاً در عزت‌نفس و اعتماد به نفس فرزند نسبت به توانمندی خود رنگ و بوی بیشتری پیدا می‌کند.

وی بیان کرد: پدر ناچار است، بخشی از وقت و انرژی خود را بیرون از خانه‌ برای تأمین معیشت خانواده و نیازهای مالی و اقتصادی آن ها صرف کند اما یک بخش مهم‌تری که حضور پدر را برای فرزند پررنگ می‌کند، کوچکی از وقت اوست که برای بچه‌ها می گذارند و به عنوان حمایت کننده و پشتیبان قدرت حل کردن مسائل کوچک و بزرگ زندگی فرزند خود را داشته باشد و این که پدر چقدر به فرزند خود احساس امنیت را فراهم می‌کند. هر اندازه که پدر بتواند در این مسئله به خوبی ایفای نقش کند قاعدتاً بسیار کمک حال فرزند خود خواهد بود.

وی در پایان تصریح کرد: یک نکته‌ی دیگری که نقش پدر را برای فرزندان پررنگ می‌کند نوع برخورد پدر با واقعیت‌ها و قوانین اطراف او است اگر پدری بگوید این کار درست است، این کار غلط است و خودش به آن چیزی که می‌گوید، عمل نکند تقریباً می‌توانیم فرزندش نیز به همان راهی خواهد رفت که خودش رفته است.

اگر پدران از روحیه فرزندان خودآگاه نباشند، توانمندی‌ها کودکانشان را نشناسند و شرایط مناسبی برای خلوت‌های دونفره پدر و فرزندی فراهم نکنند، بدون شک در آینده فرزندانشان تأثیرگذار است.