نقدی خودمانی بر سودجویی عده‌ای در مواقع بحرانی

به گزارش پایگاه 598، بعضا مشاهده می شود که با کاهش شدید دما کرایه ها افزایش  می یابد، با افزایش دما نوشیدنی های خنک به چندین برابر قیمت فروخته می شود و مواردی از این دست که بعضا به فراخور شرایط ظهور و بروز پیدا می کند، اگر چه این امر همه گیر نیست، اما به هر حال می توان گفت تا حدودی تمامی ما در طول زندگی خویش در مواقع حساس و بحرانی کم و بیش آن را تجربه کرده ایم.

شاید نقد خودمانی آنطور که باید در جامعه و کشور ما مرسوم نشده،اینکه بدون هر گونه حب و بغض و جهت گیری جانب دارانه و فارغ از سیاه انگاری و یا سفید نمایی محض، به مواردی که در شان جامعه ایرانی نیست،پرداخته شود،اگر چه کمی تلخ به نظر می رسد،اما با هم اندیشی و واکاوی هر چه بیشتر و البته عزمی جدی،می توان در رفع و تصحیح معایب و نارسایی های اخلاقی موفق تر عمل کرد و آن عده قلیلی که با رفتار نادرست خود،خوبی ها را تحت الشعاع قرار می دهند در مسیر صحیح و اصولی هدایت کرد.

یکی از خصیصه های منفی برخی ایرانیان(تاکید می شود برخی)،سودجویی و فرصت طلبی رندانه ای  است که در مواقع بحرانی از خود به نمایش می گذارند.

براستی چه می شود که  در جامعه ای با این فرهنگ و تمدن غنی،اصیل و بالنده به افرادی  بر می خوریم که گویی عاملان آن نه یک ایرانی،،بلکه بیگانگانی هستند که جایی برای نوع دوستی،مروت،رحم و انصاف قائل نیستند.

افزایش کرایه های تاکسی در روزهای برفی یا بارانی بصورت خودسرانه ،قیمت های نجومی کالا و محصولاتی خاص در مواقعی که کمیاب می شوند،و در یک کلام عرضه کردن کالا،محصول یا خدماتی به متقاضیان در شرایطی که گزینه های انتخاب محدود می شود و به تعبیری فرد برای رهایی از شرایط موجود به ناچار ناگزیر است آن را بپذیرد با قیمتی چندین برابری از مصادیق سودجویی های غیر اخلاقی است که دامان برخی از هموطنانمان را می گیرد.

**تاثیر مشکلات اقتصادی بر ناهنجاری های رفتاری در جامعه

فاطمه حق گو،جامعه شناس و آسیب شناس اجتماعی در گفتگو با خبرنگار گروه اجتماعی باشگاه خبرنگاران،در تشریح علل ظهور و بروز سودجویی و بی رحمی برخی افراد در جامعه در مواقع بحرانی اظهار کرد:شاید اطلاق بی رحمی در خصوص چنین رفتارهایی کمی تند و گزنده به نظر برسد و بهتر این است که از واژه سودجویی در ارتباط با چنین رفتارهایی استفاده کرد.

وی افزود:یکی از عمده ترین دلایل شکل گیری چنین ناهنجاری های رفتاری در جامعه،به نارسایی ها و محدودیت های اقتصادی و مالی فرد باز می گردد.

این جامعه شناس و آسیب شناس اجتماعی عنوان کرد:علل و دلایل متعددی را می توان برای چنین رفتارهایی متصور شد،اما به نظر می رسد عدم احساس امنیت اقتصادی از سوی چنین افرادی و کسب سود هر چه بیشتر،از اصلی ترین عوامل موثر در بروز چنین رفتارهایی محسوب می شود.

حق گو گفت:در واقع این افراد با فرصت طلبی و سوء استفاده از بحران مقطعی ایجاد شده،سعی می کنند حداکثر منافع و سود ممکن را برای خود تامین کنند،بدون اینکه روحیه همیاری،همدلی،اخلاق و نوع دوستی را مدنظر قرار دهند.

وی افزود:البته همواره هستند انسان هایی که در مواقع بحرانی از جان،مال و دارایی خود هزینه می کنند تا در رساندن باری به مقصد در حد بضاعت و توان خود به ایفای نقش بپردازند،اما به هر حال در کنار چنین مواردی،بعضا سودجویی هایی نیز مشاهده می شود که با هدف سرکیسه کردن مردم در شرایط خاص رخ می دهد.

**با سودجویی های فرصت طلبانه چه کنیم؟

کاظم سوریان،آسیب شناس اجتماعی در تشریح راهکارهای مقابله با چنین رفتارهایی عنوان کرد:مهار سوء استفاده های اینچنینی در زاوایای سلبی در دو وجه امکان پذیر می شود.

وی افزود:در ابتدا تشدید نظارت ها در چنین مواقعی یکی از ابزارهای قدرتمندی است که ریسک سودجویی را به حداکثر ممکن افزایش می دهد و به تبع به همان میزان نیز،ضریب بازدارندگی با تقویت هرچه بیشتری همراه می شود.

سوریان گفت:به واقع در شرایطی که برخورد با چنین سوء استفاده‌هایی،با جریمه های سنگین حداکثری همراه شود،امکان وقوع آن نیز به حداقل ممکن کاهش می یابد.

وی افزود:در کنار آن نباید از عزم اجتماعی در مقاومت در برابر چنین سوء استفاده هایی به سادگی گذشت.

این آسیب شناس اجتماعی گفت:به تعبیر دیگر در شرایطی که برای افراد سودجو مسجل شود که در سخت ترین شرایط نیز ارائه قیمت های نامعقول خریدار ندارد عموما مطرح شدن قیمت های نامتعارف نیز محلی از اعراب نخواهد داشت.

سوریان یادآور شد:در پایان باید به نسخه فرهنگی اشاره کرد که در تمامی آسیب های اجتماعی راهگشاست و با آموزش مستمر و سعه صدر می توان سطح چنین آسیب هایی را به حداقل ممکن کاهش داد.

شایان ذکر است که نمی توان بروز یک رفتار و ناهنجاری اجتماعی را به کلیه آحاد جامعه تعمیم داد و منظور نظر از این گزارش به تصویر کشیدن چهره ای غیر اخلاقی از جامعه ایران نیست اما در عین حال در بیان حقایق و وقایع اجتماعی نیز باید از مسامحه افراطی پرهیز کرد زیرا با کف و سوت زدن و ستایش کردن متعصبانه و پاک کردن صورت مساله،نمی توان به واکاوی دقیق ناهنجاری های اجتماعی پرداخت و باید با نگاهی واقع بینانه چنین ناهنجاری هایی را زیر ذره بین نقد قرار داد تا زمینه لازم برای پالایش و زدودن هر چه مطلوب تر نارسایی های رفتاری به نحو سازنده تری فراهم شود.