حاج اصغر زراعتي از جمله پيرغلامان فعال و شناخته شده اصفهاني است كه از سن پنج سالگي يعني از قبل از رفتن به مدرسه پيش منبر بوده است و تا به امروز با وجود گذشت عمر و سن وسال بالايي كه دارد همچنان با نيروز و انرژي گذشته در دستگاه امام حسين فعاليت ميكند ومديحه سرايي دارد. با توجه به ايام سوگواري امام حسين و برپايي دستهجات و هياتهاي عزاداري با اين پيرغلام اهل بيت گفتوگوي كوتاهي داشتيم:
با توجه به سابقه طولاني حضور درهياتهاي عزاداري و تجربه دورههاي مختلف بفرماييد چقدر توانستهايم فرهنگ عاشورايي را به نسل جوان انتقال بدهيم؟
به حمدالله و با عنايت آقا امام حسين فكر ميكنم در اين مسير موفق بودهايم. هرچند فراز وفرودهاي زيادي وجود داشته و دارد اما خوب پيش رفتهايم. من خودم سالهاي زيادي است مداح حماسيخوان هستم. معتقدم اشعاري كه براي امام حسين خوانده ميشود بايد به گونهاي باشد كه اگر يك مسيحي از كنار هياتي گذشت و صدا را شنيد، امام حسين را با آن اشعار بشناسد، نه اينكه يا امام را مظلوم و ضعيف و درمانده معرفي كنيم يا خشن و تند بدون منطق، بلكه بايد حماسيخوان بود و بهدور از افراط و تفريط امام را معرفي كرد. آيتالله غروي كه استاد خيلي از علماي طراز اول بوده مانند مرعشي نجفي، طباطبايي، امام خميني و... ديوان قصايد مراثي فوقالعادهاي دارد كه امام حسين را به خوبي معرفي كرده است در اشعار اين عالم رباني افراط و تفريط وجود ندارد. ما هفده سال است كه از اين ديوان ارزشمند و پرمغز استفاده ميكنيم. ديوان عمان ساماني يا نير تبريزي همينگونه هستند. به نظرم بايد از آثار معتبر و موثق بهره برد و بدون كم و زياد از عاشورا بگوييم تا مستمع به خصوص جوان و نوجوان ما كه در معرض شبهات مختلف قرار دارد حقيقت را بشنود يكي از راههاي انتقال فرهنگ عاشورا همين رعايت مطرح كردن مطالب است.
بعضا هياتهايي هستند كه روح حماسي ندارند و تنها به ظاهر و كميت هيات اهميت ميدهند
بله متاسفانه برخي هياتها هستند كه به ظواهر بيشتر اهميت ميدهند تا محتوا و كيفيت؛ درحاليكه هرچند لازم است به اقتضاي شرايط و موقعيت عمل كرد و فعاليت داشت، اما اين مجوزي نميشود كه هر كاري و هر مدحي در هيات به هرشكل باشد. ما در هيات خيلي تلاش ميكنيم تا به اقتضاي موقعيت كنوني جلسات طولاني نباشد و بيشتر مفاهيم را انتقال بدهيم
المانهاي يك هيات موفق و تاثيرگذار به نظر شما چيست؟
هياتي موثر وخوب است كه بتواند معارف اهل بيت را بازگو كند. عوامل موثر دراين امر هم علما و بزرگان ديني هستند. روحانيون معظم از تفسير قرآن و معارف اهل بيت و ذكر مصيبت براي ايجاد شور در كنار شعور و معرفت بهره ببرند؛ يعني از ظرفيت موجود در هيات و عزاداري براي امام حسين براي ايجاد معرفت عمومي استفاده كنند
چرا با وجود فعاليتهاي متعدد هياتهاي مذهبي و مجالس ديني در ايام سوگواري امام حسين بعد از پايان اين ايام اغلب موارد اثرات كمرنگ ميشود ؟
براي اينكه عمدتا در دهه اول مجالس شورانگيز دارند مجالس عزاداري اباعبدالها كه هركس از هر قشري و با هر ديدگاه و موقعيتي كه باشد خود را به آن ميرساند و بهره ميبرد ما خودمان دهه بعدي را دهه شعور ناميدهايم كه بعد از دهه اول همچنان برنامه داريم منتهي مراتب جلسات و سخنراني و مداحي كوتاهتر است و لابهلاي مراسم فيلم دسته و مراسم دهه اول را هم پخش ميكنيم
به عنوان پيشكسوت مراحي و روضه خواني ارتباط مداحان نسل كنوني و قديمي را چطور ميبينيد؟
جوانان بايد از تجربه پيرغلامان استفاده كنند تا بهتر و موثرتر مداحي كنند. پيرغلامان هم ميبايست تجارب و شناختي كه دارند را در اختيار آنان قرار بدهند اين پيوند و ارتباط دو طرفه در رشد عزاداري و تاثيرگذار آنها موثر است. ما هم برهمين اساس سعي ميكنيم تا ارتباط و تعامل اين دو قشر مستحكم باشد و از هم بهره ببرند؛ يعني جوانان به بزرگترها احترام بگذارند و برگترها هم اشكالات جوانان را گوشزد و رموز موفقيت و تجارب خود را در اختيار آنان قرار بدهند كلاسهايي هم در اين زمينه داريم تا به اقتضاي ميلاد يا شهادت اشعار با محتوا و متناسبي بخوانند و با كمك هم باعث رشد هيات شوند.
به نظر شما چگونه ميتوان باعث بصيرت افزايي و بالا بردن معرفت مستمعان پاي منبر وعظ شد تا نسبت به خطراتي كه عزاداريها را به هر شكل تهديد مي:ند مطلع شوند ؟
بله درست است خطراتي در كمين است مانند شيعه انگليسي كه به جان شيعه افتاده است ومن معتقدم خطرش از داعش هم بدتر است و داعش از صهيونيسم خطرناكتر است. داعش مردم را ميكشد درحاليكه پرچم لا اله الاالله دارد و الله اكبر سر ميدهد و بعد اخبار كشتارشان را در سايتهاي مختلف و رسانهها منتشر ميكنند تا مردم دنيا را از اسلام بترسانند صهيونيستها هم انسانها را ميكشند اما آنجا برعكس است و باعث خشونت عليه صهيونيست ميشود كه به نفع اسلام است درصورتيكه حركت داعش به ضرر اسلام تمام ميشود. حالا ميان شيعيان، غده سرطاني شيعه انگليسي ايجاد كردهاند تا شيعيان را بد نشان بدهند وقتي فيلم وعكس قمه زني را در رسانهها پخش ميكنند كسي كه به هر شكل از فيلتر داعش عبور كرده و مسلمان شده ترجيح ميدهد سني بماند تا شيعه قمهزن و خونريز باشد؛ درحاليكه وظيفه حوزههاي علميه و روحانيون معظم است تا چنين خطري را گوشزد كنند ومردم را آگاه سازند وبصيرتشان بالا برود. درباره قمهزني؛ وقتي ميگوييم چرا قمه ميزنيد ميگويند ميخواهيم روحيه سلحشوري را بين خودمان زنده نگه داريم ولي وقتي داعش 150 كيلومتري نجف اشرف آمد و تمام پادگانهاي نجف از ترس تحليه شدند و فرار كردند آيتالله سيستاني فتواي جهاد دادند زيرا داعش بيشرمانه اعلام كرده بود كربلا را ميخواهيم تخريب كنيم آنهايي كه جوانان را به قمه زدن تشويق ميكردند و ادعاي روحيه سلحشوري داشتند همه متواري شدند پس بنابراين اينها شيعه واقعي نيستند پول ميگيرند تا شيعه را نزد جهانيان بد نشان بدهد و تخريب كنند ولي شيعه بايد طبق فرمايش امام و رهبر معظم انقلاب آگاه و بيدار باشد تا فريب دسيسههاي دشمنان را نخورد و درعين حال تاثيرگذار هم باشد زيرا دشمن از همين شور همراه شعور ما ميترسد و مدام توطئه چيني ميكند.
به نظر شما چقدر مسايل سياسي در هياتها بازگو شود واصلا ميتوان فضاي معنوي و مذهبي جلسات را امور سياسي درهم آميخت؟
ديانت ما عين سياست ماست و نميتوان و نبايد جلسات مذهبي را از امور سياسي جدا كرد منتهي كليات بنيادين سياست نه اينكه از جريان يا حزب وجناح خاصي گفته شود. سخنرانها و مداحان هنرمندانه بايد به اين امور در راستاي اتحاد و وفاق ملي بهره ببرند اما وارد جزييات لازم نيست امام علي مالك اشتر را به مصر فرستاد تا حكومت كند نه وعظ و سخنراني داشته باشد؛ پس ببينيد سياست با دين همراه است ولي بايد مراقب بود تا سياستزده نشويم چه من مداح و روضه خوان و چه سخنران و واعظ بهتر است از اهل بيت و علما و رهبري در امور مختلف نقل قول كنند و از خودشان چيزي نگويند. انشالله جلسات مذهبي و عزاداريهاي خوب و قوي و پرمغزي داشته باشيم .