سران جهان به دنیای ارتباطات تعظیم می‌کنند؟

به گزارش پایگاه 598، شبکه های اجتماعی به یکی از ستونها و صفحات اصلی نشریات، خبرگزاریها و پایگاههای خبری تبدیل شده است. از میان اخبار منتشر شده در ماه گذشته، مهمترین اخبار بازهم مربوط به فیس بوک بود. نخست وزیر هندوستان «نارندرا مودی» اخیراً در سفری که به ایالات متحده و نیویورک داشت با مارک زاکربرگ مدیر عامل فیسبوک دیدار کرد. تصاویری از این دیدار در رسانه ها منتشر شد که در نوع خود کم نظیر بود.
علاقه زاکربرگ به این دیدار و تعامل هرچه بیشتر با هندوستان امری طبیعی است. هند دومین کشور پرجمعیت جهان است که درصد کمی از جمعیت آن عضو فیس بوک هستند و در صورتی که زاکربرگ بتواند جمعیت بالقوه هند را به فیس بوک بیافزاید رشد قابل توجهی را در تعداد کاربرانش شاهد خواهد بود. به همین دلیل هم هست که وی تصمیم گرفته برای توسعه زیرساختهای اینترنت در هند سرمایه گزاری کند.

در کشوری مثل ایالات متحده آمریکا افراد بسیار مهمی از نظر جایگاه سیاسی، علمی و هنری وجود دارند که نخست وزیر هند بخواهد با آنها دیدار داشته باشد. دیدار نخست وزیر کشوری مانند هندوستان که ویژگیهای مهمی چون جمعیت بالا، وسعت زیاد و سینمای شناخته شده دارد با مسئول جوان یک شبکه اجتماعی در نوع خود جالب و تأمل برانگیز است. نکته قابل توجه ارتباط گرم نخست وزیر هندوستان با زاکربرگ و نحوه در آغوش گرفتن اوست که نشان از علاقه خاص مودی به زاکربرگ دارد. آنچه در این میان مبهم است این است که آیا «نارندرا مودی» از پشت پرده فعالیتهای فیس بوک و زاکربرگ آگاه است و آیا او NSA و پروژه هائی مانند پریزم را می شناسد یا خیر؟

ماه آگوست مارک زاکربرگ روی صفحه شخصی‌اش اعلام کرد که برای اولین بار در تاریخ فیس‌بوک، یک میلیارد نفر از کاربران، تنها در یک روز از این شبکه اجتماعی بازدید کردند. وی افزود: «از هر هفت نفر یک نفر در فیس‌بوک بوده است. این برای اولین بار است که ما موفق شدیم به این میزان استفاده از فیس‌بوک دست پیدا کنیم. این تازه آغاز راه برای اتصال همه‌ی جهانیان است.» این موضوع شاید برای زاکربرگ یک افتخار و کسب یک رکورد جدید باشد، اما برای دنیا یک زنگ خطر است. اگر از فضای مجازی و شبکه‌های اجتماعی صرف‌نظر کنیم سرویس‌های اطلاعاتی، اندیشکده های مختلف و نهادهای تصمیم‌ساز آمریکا چگونه می‌توانستند اطلاعات یک میلیارد انسان را داشته باشند. مشخصات کلی، روحیات، علایق، سلایق فرهنگی و سیاسی، اطلاعات دوستان و آشنایان، تاریخچه زندگی و برنامه‌های آتی، بخشی از اطلاعاتی هستند که به‌راحتی در اختیار آنها قرار می‌گیرد تا بتوانند بر مبنای آن، تحلیل‌های مختلف علمی و استراتژیک انجام داده و تصمیم سازی کنند. فیس بوک تنها یکی از شرکتهائی است که متعهد است اطلاعات خود را در قالب پروژه پریزم در اختیار NSA‌ قرار دهد.

پریزم یک برنامه جاسوسی است که توسط آژانس امنیت ملی ایالات‌متحده آمریکا از سال 2007 آغاز شد. این برنامه 6 سال بعد در سال 2013 توسط ادوارد اسنودن و از طریق روزنامه گاردین افشا شد. بر طبق این اطلاعات مشخص شد که آژانس امنیت ملی آمریکا مستقیماً و بدون واسطه به اطلاعات سرورهای 9 شرکت اینترنتی ازجمله فیس‌بوک، گوگل، مایکروسافت، یاهو، اپل، یوتیوب و اسکایپ دسترسی داشته است. دولت اوباما دراین‌باره گفته است که این داده‌ها برای مبارزه با تروریسم یا جاسوسی استفاده می‌شود. بر پایه اسناد منتشر شده کشورهای ایران، پاکستان، اردن، مصر و هند به ترتیب اهداف اصلی این برنامه بوده‌اند. با وجود همه افشاگری های صورت گرفته و اسناد منتشر شده، بسیاری از سران دنیا با دیدن زاکربرگِ جوان ذوق‌زده می شوند.

سیاستهای کلی ابلاغی از سوی مقام معظم رهبری حاکی از این است که مواجهه با فضای مجازی نیازمند دقت و احتیاط ویژه ای است. ایشان در سیاست‌های کلی برنامه ششم توسعه مواردی را ابلاغ کرده‌اند که در صورت رعایت درست آنها می‌توان از نشت بی‌مورد اطلاعات جلوگیری کرد. رهبری در بند 33 بر لزوم توسعه محتوا بر اساس نقشه مهندسی فرهنگی کشور و بومی‌سازی شبکه‌های اجتماعی تأکید کرده و در بند 34 بر لزوم ایجاد، تکمیل و توسعه شبکه ملی اطلاعات می‌پردازند. لذا برای جلوگیری حداکثری از نفوذ فرهنگی در حوزه فضای مجازی، اولاً می‌بایست از ارتباط غیرضروری با دنیای بیرون اجتناب کرده و از خروج اطلاعات بی‌مورد جلوگیری شود. ثانیاً باید به دنبال تولید محتوای مفید و ضروری برای مخاطبین بود تا نیازمندی اطلاعاتی کاربران از طریق محتوا و خدمات داخلی برطرف شود.