از فاجعه منا تا حضور سلمان رشدی در فرانکفورت؛ وقتی نمی‌توانیم جهان اسلام را با خود همراه کنیم

به گزارش پایگاه 598، هفته پیش بود که خبر حضور سلمان رشدی مرتد در افتتاحیه نمایشگاه بین‌المللی کتاب فرانفورت آلمان رسانه‌های کشور را درگیر خود کرد.

مسیری که با هدایت رسانه‌های کشور و همراهی وزارت ارشاد نهایتا به عدم حضور ایران در یکی از بزرگترین نمایشگاه‌های کتاب جهان منجر شد.

البته این مسیر یک مسیر کاملا داخلی بوده است؛ از اعتراض ناشران ایرانی تا نامه‌نگاری تشکل‌های نشر فعال در جمهوری اسلامی ایران به یورگن بوس رئیس نمایشگاه بین‌المللی فرانکفورت و جوابیه توهین‌آمیز وی به ایران و نهایتا انصراف مجمع ناشران انقلاب اسلامی و در پایان بیانیه انصراف وزارت ارشاد از حضور در نمایشگاه بین‌المللی فرانکفورت.

در این بین اگرچه انصراف ایران از حضور در این نمایشگاه یک عمل مثبت از سوی دولتمردان جمهوری اسلامی است اما یک سوال در این بین این است که آیا نمی‌شد هزینه‌های حضور سلمان رشدی در نمایشگاه را برای برگزارکنندگان آن بیشتر کرد؟

بنابر این گزارش، باید گفت در طرف دیگر ماجرا بسیاری از کشورهای اسلامی در این نمایشگاه حضور خواهند داشت به‌ویژه که میهمان ویژه این دوره از نمایشگاه کتاب فرانکفورت کشور اندونزی است و در کنار آن کشورهایی چون ترکیه، مراکش، لبنان، اردن، مصر و ... حضور دارند.

به نظر می‌رسد از وظایف جدی دیپلماسی رسمی در وزارت خارجه و به‌ویژه مسئولیت سازمان فرهنگ و ارتباطات به عنوان دستگاه دیپلماسی فرهنگی کشور این بود که علاوه بر اتخاذ موضع جدی با چابکی لازم اقدام به انجام مجموعه‌ای از رایزنی‌ها و مذاکرات می‌کرد تا با همراهی کشورهای اسلامی با ایران هزینه‌های دعوت از سلمان رشدی بیشتر شود.

در این بین ایران حداقل در کشورهای ترکیه، اندونزی و لبنان دارای رایزنان فرهنگی است و به نظر می‌رسد دستگاه دیپلماسی کشور به‌ویژه سازمان فرهنگ و ارتباطات در این زمینه فعالیتی نداشته‌اند یا لااقل تاکنون گزارشی از تلاش‌های رایزنان فرهنگی در این زمینه منتشر نشده است.

بنابر این گزارش این تنها یک نمونه از فرصت‌های دیپلماسی رسمی و فرهنگی کشور برای همراه کردن کشورهای اسلامی در یک موضوع جهانی نیست چه اینکه در فاجعه منا که در عید قربان گذشته رخ داد عدم همراهی کشورهای اسلامی که شهروندان آنها در این فاجعه از بین رفته بودند به شکل جدی دیده می‌شد.

چه بسا همراه کردن کشورهایی چون پاکستان، ترکیه، هند و ... در اعتراض به رفتار آل‌سعود با قربانیان فاجعه منا می‌توانست حاکمان سعودی را تحت فشار افکار عمومی منطقه‌ای و جهانی قرار دهد.

این در حالی است که رایزنی‌های فرهنگی ایران پس از این حادثه محل هم‌دردی چهره‌های مختلف سیاسی و فرهنگی کشورهای میزبان با جمهوری اسلامی شدند.

به گزارش فارس، اگرچه سازمان فرهنگ و ارتباطات حرکت‌های خوبی را در دوران جدید داشته است اما به نظر می‌رسد هنوز از چابکی لازم برای اقدام در بزنگاه‌ها برخوردار نیست.

در این بین ناتوانی دستگاه‌های متعدد دیپلماتیک کشور در همراه کردن کشورهای اسلامی در دو اتفاق اخیر در حالی است که دولت یازدهم ادعا می‌کند با قدرت دیپلماسی می‌تواند منافع ملی ایران را با هزینه‌ای کم برآورده سازد.