«دخیا» بازیکن تیم منچستر است که قرار بود به رئال مادرید منتقل شود اما قرارداد این بازیکن تنها چند دقیقه دیرتر از زمان مقرر آماده شد و همین چند دقیقه انتقال «دخیا» را منتفی کرد. دقت کنید که فقط چند دقیقه تاخیر موجب شد تا یکی از انتقالهای مهم در فوتبال اروپا رخ ندهد.
اما اینجا و در ایران مهاجم کروات استقلال یعنی پروپجیچ، وقتی زمان نقل و انتقالات در ایران به پایان رسیده، در تیم دیگری مشغول بازی بوده است. این نکته را برنامه نود با پخش تصاویری از بازیِ پروپجیچ اثبات کرد. اما با تدابیرِ مسئولان فدارسیون ایران، پروپجیچ به استقلال منتقل میشود تا تبحُرِ مسئولانِ ما برای دور زدن قانون بار دیگر ثابت شود.
شاید تصور شود که چنین مسائلی تنها مختصِ فوتبال است. اما نه. همین امسال پدیدهای مشابه درباره مهمترین جشنواره موسیقی ایران رخ داده است.
ماجرا اینگونه بود:
از ماههای گذشته و از زمانی که پیروز ارجمند با استعفایش از دفتر موسیقی وزارت فرهنگ و ارشاد رفت، زمزمههایی به گوش رسید که معاونت هنری قصد دارد جشنواره موسیقی فجر را به خانه موسیقی واگذار کند. این مسئله در ظاهر شاید ایرادِ چندانی ندارد و به نوعی حرکت به سوی خصوصی سازی محسوب میشود. اما قصه از جایی شروع میشود که خانه موسیقی این روزها انگشتهای اتهامِ بسیاری را به سمت خود میبیند.
اوایل سال جاری بود که در نشستِ «گفتمان ضرب اصول» تعداد بسیاری از هنرمندان موسیقی گرد هم آمدند و به نقد عملکرد خانه موسیقی پرداختند. در این نشست اتهامات بسیاری به این نهاد وارد شد. بسیاری از هنرمندان معتقد بودند که هیئت مدیرهی خانه موسیقی فعالیتش غیرقانونی است و باید کنار بروند. البته این تنها بخشی از اتهامات مطروحه آنان بود. مسائل مربوط به تعاونی مسکن خانه موسیقی و آپارتمانهایی که هنوز با گذشتِ چند سال به صاحبانش تحویل داده نشدهاند، بخش دیگری از ماجرا و گلایه آنان بود.
در کنار همه اینها، کانونهای مختلفِ خانه موسیقی اعتراضهای گوناگون دارند. کانون ساز سازان هیئت مدیره خانه موسیقی را متهم به قانونشکنی میکند و معتقد است که کنارگذاشتنِ هیئت مدیره کانون سازسازان غیرقانونی بوده است. برخی دیگر انگشتِ اتهام را به سمتِ عضوگیریهای غیرقانونی نشانه رفتهاند.
همه اینها بخشهایی از حاشیههای خانه موسیقی است. خانهای که بسیاری از هنرمندان معتقدند خانهی آنان نیست. با همه این احوال معاون هنری وزیر ارشاد قصد داشت برگزاری جشنواره موسیقی فجر را به خانه موسیقی واگذار کند.
چند هفته پیش بود که در حاشیهی سفرِ ارکستر فیلارمونیک چین ماجرا را از علی مرادخانی معاون هنری وزیر جویا شدیم. مرادخانی گفت: «ما به خانه موسیقی اعلام کردیم که باید مسائلی را که دربارهاش مطرح هست مشخص کند و شُبهات را برطرف کند. برای ما مهم این است که آیا خانه موسیقی توانایی انجام و برگزاری جشنواره موسیقی فجر را دارد یا نه».
معاون وزیر ارشاد درباره اهمیت وجاهت قانونیِ خانه موسیقی هم گفت: «وجاهت قانونی هم برای ما مهم است. اما باید مسئلهای اثبات شود تا آن را قبول داشته باشیم. نمیتوان گفت که فعالیت خانه موسیقی در حال حاضر غیرقانونی است. هیئت مدیره باید برود و مسائلش را حل و فصل کند و نتیجه را به ما گزارش دهد، وقتی همه این موارد مشخص شد به نتیجه میرسیم».
با انتشار صحبتهای علی مرادخانی، اهالی موسیقی امیدوار شدند تا مهمترین جشنواره موسیقی کشور به دستِ نهادی که به تاییدِ معاون وزیر شُبهات بسیاری دارد، سپرده نشود. اما انگار قرار است ماجرای جشنواره موسیقی فجر به شیوهی انتقالِ پروپجیچ دور بخورد.
نهم شهریور بود که در حاشیهی برگزاری نهمین جشنواره موسیقی جوان باز هم ماجرای جشنواره موسیقی فجر را از علی مرادخانی جویا شدیم. این بار در کمال تعجب علی مرادخانی اعلام کرد که از سپردنِ جشنواره موسیقی فجر به خانه موسیقی منصرف شده اما مدیریتِ جشنواره را به حمیدرضا نوربخش سپرده است.
این یعنی علی مرادخانی به خوبی میداند که خانه موسیقی شُبهات زیادی در مسائل مختلفش دارد و به همین دلیل جشنواره را به خانه موسیقی نمیدهد. اما از طرف دیگر چون قرار است جشنواره موسیقی فجر به یارانِ مرادخانی در خانه موسیقی سپرده شود، پس ماجرا به گونهای دیگر رقم میخورد؛ حال که انگشتهای اتهام به سمتِ خانه موسیقی روانه شده، پس نمیتوان از نامِ این نهاد بهره برد، اما مدیرعامل خانه موسیقی را در جایگاه حقیقیاش به عنوان مدیر جشنواره موسیقی فجر انتخاب میکنند.
برگشتی به ماجرای انتقالِ پروپجیچ به استقلال:
پروپجیچ درست در ساعتی که فرصت نقل و انتقالات در ایران به پایان رسیده، در کشور دیگری مشغول بازی بوده است. از نظر قانونی این بازیکن هرگز نمیتواند به تیم دیگری منتقل شود. اما مسئولان تیم استقلال و مسئولان فدراسیون اختلاف ساعت 2 ساعت و نیمیِ ایران و اروپا را بهانه میکنند تا به هر شکلِ ممکن این انتقال را قانونی جلوه دهند. البته هنوز همه چیز تمام نشده است و ممکن است با شکایت یکی از تیمها و با بررسی فیفا این انتقال غیرقانونی تشخیص داده شود.
با کمی دقت میتوان به تکنیک مشابهی رسید که مسئولان وزارت ارشاد و مسئولان تیم استقلال براساس آن عمل کردهاند. این تکنیک از قانون سادهای پیروی میکند و آن این که: «اتفاق مورد نظر باید رخ دهد، حال از هر راهی که ممکن است». پروپجیچ باید به استقلال بیاید، حال باید از هر چیزی در این میان برای این انتقال بهره برد. جشنواره موسیقی فجر باید به خانه موسیقی برسد، حال اگر به جایگاه حقوقی حمیدرضا نوربخش در خانه موسیقی ایراد وارد است، پس باید از جایگاه حقیقی او استفاده شود.
شاید معاونت هنری وزارت ارشاد ایرادهای قانونیِ خانه موسیقی را پذیرفته است که جشنواره موسیقی فجر را به این نهاد واگذار نمیکند، اما از نظر معاونت هیچ کدام از ایرادهای قانونی به مدیرعامل خانه موسیقی مربوط نیست. پس همین آقای مدیر عامل مدیر جشنواره موسیقی فجر میشود.