زیر پوست "سلبریتی‌های فمینیست" در هالیوود

به گزارش پایگاه 598، فمینیسم به عنوان در باغ سبز تساوی حقوق زن و مرد،  بیش از هر جای دیگر در یکصد سال اخیر به واسطه ویترینی به نام هالیوود به جهان عرضه شده است اما صدای اعتراضهای اخیر ستاره های زن این معبد هنری و فرهنگی غرب  از حقیقتی دیگر حکایت می کند.

چه کسی فکر می کرد از دل هالیوود به عنوان ویترین آزادی برای زنان آنهم در قرن بیست و یک اعتراض های زنانه به عدم تساوی حقوق با مردان بالا بگیرد و در سطح بازیگر تراز اولی چون مریل استریپ نیز با نامه ای برای تک تک اعضای کنگره آمریکا دنبال شود.

کمپین حمایت از حقوق زنان در هالیوود، پس از سخنرانی پاتریشیا آرکت بازیگر برنده اسکار بهترین بازیگر نقش اول زن امسال دوباره اوج گرفت. سخنرانی او که با حمایت های مریل استریپ هم همراه بود به یکی از پر حاشیه ترین و خبرساز ترین اتفاقات در هالیوود تبدیل شد. حالا بعد از گذشت چندین ماه از آن سخنرانی و حمایت استریپ، این بازیگر رکورددار نامزدی اسکار، به خاطر اکران فیلم جدیدش «سافرگت» به تلوراید رفته. این فیلم که در مورد حقوق زنان است با بازی او و کری مولیگان ساخته شده. مریل استریپ فیلم جدیدش را داستان بسیاری از زنان  حال حاضر دانسته و عنوان کرده که ما هنوز  نمی دانیم که آیا واقعا می توانیم زندگی خودمان را عوض کنیم یا نه. پس از او این ریچل مک آدامز بود که ابراز خوشحالی کرد یک فیلم منجر به افزایش بحثها درباره حقوق زنان شده است.

 

برای تساوی به پا خیزید

استریپ مدتی پیش به نشانه اعتراض به تفاوت درآمد میان زنان و مردان نامه ای به کنگره آمریکا فرستاد و در متن آن آورد: «این نامه را نوشته ام تا از شما بخواهم برای تساوی به پا خیزید. برای مادرتان، برای دخترتان، برای خواهرتان، برای همسرتان یا برای خودتان. با حمایت فعال از اصلاح تساوی حقوق این کار را انجام دهید.»

وکالت و امور حقوقی  در آمریکا سطح بالاترین و  پر پرستیژترین شغل محسوب می شود و این کشور مدعی است از نظام حقوقی پیشرفته ای برخوردار است که قاعدتا استیفای حق نوع بشرهم در چنین نظامی داعیه زیادی دارد اما نامه ستاره زن هالیوود از ین جهت قابل تأمل است که وی از کنگره آمریکا درخواست کرده تا دوباره برای تساوی و تضمین برابری حقوق زنان و مردان در قانون آمریکا تلاش کنند.

 

پیش از این هم مریل استریپ در گفتگویی با بانوی اول کاخ سفید، میشله اوباما از تساوی حقوق زنان دفاع کرده بود. وی چندی قبل، هنگام سخنرانی فمینیستی پاتریشیا آرکت بازیگر برنده اسکار امسال در مراسم آکادمی هم با فریادهای خود از تساوی حقوق زنان دفاع کرده بود.

مجموعه این اخبار نشان می دهد که در قرن بیست و یک زنان همچنان در سطح جایگاهی چون هالیوود برای استیفای حقوق خود به دنبال مردان می دوند و از اینکه خود را فمینیست بنامند افتخار می کنند و هنوز به این سطح از آگاهی نرسیده اند که اصولا فمینیسم به عنوان مکتبی که انسان تراز را فرض کرده است بزرگترین توهین به زنان محسوب می شود.

بازیگر فوق ستاره زن امریکایی که حقوق زنان را در جامعه آمریکایی پایمال شده بیانگارد و برای اصلاح آن در قرن بیست و یک درخواست قیام بنماید دیگر وضعیت اقشار عادی زنان این کشور غربی مدعی دفاع از حقوق بشر که تریبونی به اندازه این بازیگر سرشناس برای ابراز نظر ندارند را می توان حدس زد.

در همین ایران خودمان با اینکه سیاستمداران در مجامع بین‌المللی اغلب بیش از اینکه ادعای دفاع از حقوق بشر داشته باشند در تقلای اعلام برائت از اتهامهای ضد حقوق بشری هستند هیچگاه شنیده نشده که یک سینماگر زن از تبعیض جنسیتی از نوع آنچه در هالیوود مطرح می شود حتی گلایه داشته باشد.

در واقع در سینمای کشوری مثل ایران که در نرم بین المللی توسعه یافته محسوب نمی شود و زنان به اندازه مردان در سینما و هنرهای نمایشی حضور دارند هیچگاه مطالبات با رویکردهای جنسیتی دنبال نشده است.

به عبارت دیگر این بلوغ و فرهیختگی همواره در میان زنان سینماگر ایرانی وجود داشته که هرگز مشاهده نشده کمبود و نارسایی صنفی را به سطح مباحث جنسیتی تقلیل بدهند و جالب است که با نگاه به دلیل اعتراض زنان بازیگر هالیوود یعنی پایین بودن دستمزدشان نسبت به مردان و مقایسه آن با شرایط دستمزد در ایران مشاهده می شود که این تبعیض در کشوری که اصولا داعیه تساوی حقوق زن و مرد را ندارد مشاهده نمی شود. یعنی تقریبا تراز درآمد بهترین بازیگران زن و مرد ایرانی در یک سطح قرار دارد.

از این قیاس ساده می توان نتیجه گرفت که بر خلاف آنچه وانمود می شود اصولا سینماگران زن و به طریق اولی زنان ایرانی از درجه رشد یافتگی، آگاهی و فرهیختگی قابل ملاحظه ای نسبت به زنان سینماگر هالیوود برخوردارند.

قاعدتا در مراکز سینمایی دیگری چون بالیوود که جزو اقمار هالیوود محسوب می شوند شرایط  این تساوی حقوق وعده داده شده نمی تواند بهتر باشد.

 

 

تفاوت درآمد خیره کننده بازیگران زن و مرد هالیوود

چندی پیش دو فهرست جداگانه از پردرآمدترین بازیگران مرد و زن از سوی نشریه فوربس با فاصله زمانی اندکی منتشر شد. گاردین در این باره نوشت: با مقایسه فهرست دوم که شامل درآمد زنان بازیگر بود می‌توان دید که درآمد اما استون، ناتالی پورتمن و آن هاتاوی کمتر از درآمد یک بازیگر مرد یعنی آدام سندلر است. حالا سوالی که مطرح است این است که چرا نباید فهرستی متشکل از همه بازیگران زن و مرد منتشر شود تا پردرآمدترین بازیگران جهان یا هالیوود شناخته شوند؟

آیا این کار تاییدکننده سخنرانی پاتریشیا آرکت بازیگر فیلم تحسین شده «پسر بچگی» در مراسم اسکار نیست که به تبعیض جنسیتی در هالیوود اعتراض کرده بود؟ او خطاب به تماشاگران در دالبی تئاتر لس‌آنجلس گفته بود: دیگر زمان این فرا رسیده که دستمزد یکسان برای همه درنظر گرفته شود. این در حالی است که اندکی قبل از مراسم اسکار اعلام شده بود که بازیگران مرد فیلم «کلاهبرداری آمریکایی» ساخته دیوید اوراسل یعنی کریستین بیل و بردلی کوپر در ۹ درصد از منافع فیلم شریک بودند در حالی که امی آدامز و جنیفر لارنس هر یک ۷ درصد دریافت کردند. تازه لارنس جایزه اکسار را هم در کارنامه‌اش داشت.

 

نگاه شدید جنیستی در سینما و رسانه ها

واضح است که نگاه جنسیتی به مسائل در آمریکا بسیار ریشه دار است چرا که در سطح حوزه ای مثل سینما که از آن انتظار فرهیختگی می رود و نیز رسانه های غربی امری عادی محسوب می شود چرا که فهرست فوربس هم نشان می‌دهد این مشکل حالا حالاها حل شدنی نیست و این مجله مالی اگر می‌خواست گزارش دقیقی داشته باشد باید درآمد هر دو جنس زنان و مردان را در یک فهرست منتشر می‌کرد.

فوربس در تشریح این تقسیم‌بندی می‌گوید در یک فهرست واحد تعداد کمی از زنان می‌توانستند جای داشته باشند، ضمن این که یک فهرست سالانه متشکل از ۱۰۰ چهره برتر را هم منتشر می‌کند که در آن دیگر تفکیک جنیستی صورت نمی‌گیرد.

ناتالی رابهمد از بخش سرگرمی فوربس می‌گوید اگر این کار را می‌کردیم دیگر نام زنان در این فهرست جایی نمی‌داشت چون تنها ۴ بازیگر زن بالای ۲۰ میلیون درآمد داشته‌اند در حالی که ۲۱ بازیگر مرد از ۲۰ میلیون بالاتر درآمد کسب کرده‌اند. وی می افزاید: ما این کار را انجام دادیم تا عدالت را برقرار کرده باشیم.

 

آنجلیناجولی هم بیرون از لیست پردرآمدها

جالب است در صورتی که مجله لیست مشترکی تهیه می کرد دیگر حتی  آنلجینا جولی که پردرآمدترین زن سال ۲۰۱۳ بود و ساندرا بولاک که پردرآمدترین زن سال پیش بود، در این فهرست جای نمی‌داشتند.

این در حالی است که این بازیگران زن هستند که کوچکترین خبری از آنها ستون‌های نشریات را به خود اختصاص می دهد. در حالی که اخبار آنجلینا جولی بیشتر از همسرش برد پیت توجه مطبوعات جهان را به خود جلب می کند، او تنها نصف همسرش یعنی ۱۶ میلیون دلار درآمد داشته است.

با وجود اینکه گردانندگان کمپانیهای هنری و فرهنگی حساب زیادی روی درآمدزایی به واسطه جذابیتهای جنسی زنان باز می کنند اما سهم زنان از این درآمد ناچیز است.

آیا می توان پذیرفت که آدام سندلر با کسب درآمد ۴۱ میلیون دلاری‌اش واقعا درآمدی بیشتر از مجموع دستمزد کامروز دیاز (۱۱ میلیون دلار)، گوینت پالترو (۹ میلیون دلار)، مریل استریپ (۸ میلیون دلار) و ساندرا بولاک (۸ میلیون دلار) دریافت کرده باشد؟

ممکن است برخی بگویند کمتر فیلم‌هایی با نقش اول برای زنان در هالیوود پیدا می‌شود. یک تحقیق جدید نشان داده است که زنان کمتر از یک سوم بخش‌های دیالوگ‌دار فیلم های مطرح را به خود اختصاص می‌دهند و تنها در ۲۱ درصد فیلم‌ها، نقش اصلی را برعهده دارند و حضور آنها کم اما همراه با جلوه گریهای جنسی است.

 

 

وقتی تبعیض جنسیتی هالیوود صدای «بردمن» را هم در می آورد

مایکل کیتون بازیگر نامزد اسکار فیلم «بردمن» که سال گذشته با تحسین مواجه شد نیز به تازگی در مورد کار زنان در هالیوود صحبت کرده است.

این بازیگر سرشناس آمریکایی که سال گذشته در فیلم «بردمن» ساخته الخاندرو گونسالس اینیاریتو بازیگر نقش اول مرد بود و توانست برای آن تا نامزدی اسکار هم پیش برود در کنار مریل استریپ و ریچل مک آدامز از میهمانان پنل تلوراید بود. او که برای حمایت از فیلم جدیدش «اسپاتلایت» راهی این جشنواره شده بود در مورد کار خانم ها در صنعت سینما عنوان کرد که گاهی زنان می توانند یک کار را بهتر انجام دهند و این طور نیست که لزوما همه کارها توسط مردان به بهترین شکل انجام شود.

با نگاهی موشکافانه به رویدادهای اینچنینی در سینمای غرب و مقایسه آن با شرایط زنان در سینمای ایران تفاوت شعارها با واقعیت و ماهیت آزادی زنان و نسخه هایی چون فمینیسم بهترخود را نشان می دهد.

بر خلاف شعارهای دهن پرکنی چون تساوی حقوق زن و مرد، تبعیض جنسیتی در غرب رواجی همیشگی داشته که ریشه در مکتبهای الحادی دارد.

نگاه منفی به زن در فلسفه و اندیشه مغرب زمین ریشه عمیقی در تمدن یونان دارد.ارسطو از فلاسفه نامی یونان می گوید: برای مثال نسبت زن به مرد مثل نسبت غلام به مولا  و بدن به روح و قوه مفکره ومثل نسبت اقوام وحشی به یونانیان است. زن مرد ناقصی است که در مرحله پائین تری رشد و نمو می کند. بحسب طبیعت جنس نر مافوق و جنس ماده زیردست است، نر حاکم و ماده محکوم است.

زن در اندیشه قرون وسطائی  نیزمنفور و عاجز و محروم از مالکیت است آنچنان که وقتی زن با املاک شخصی خود به خانه شوهر وارد شود حق مالکیتش سلب می شد و مالکیتش به خود به خود به شوهرش منتقل می شد.

ریشه های عمیق تبعیض جنسیتی و نگاه به زنان به عنوان موجوداتی حقیر در تمدن و تاریخ مغرب زمین باعث می شود تا به رغم سر دادن شعارهای پرطمطراق در حمایت از زنان شاهد باشیم که در زیر پوستین پر زرق  و برق غرب با ویترین معبد سینمایی آن یعنی هالیوود زخمهای کهنه ای  نهفته که هر از چند گاهی سرباز می کند.