نقد فنی برجام توسط دکتر سعید جلیلی/ از 100 حق مسلم خود صرف‌نظر کردیم/ درخواست برای پخش کامل سخنان جلیلی در کمیسیون ویژه برجام

وی افزود: جلیلی در ابتدای اظهارات خود گفت که در روند مذاکرات، شاخصه قضاوت و ارزیابی ما در برجام بر این اساس است که هرچه محدودیت‌ها کمتر شود تحریم‌ها بیشتر لغو شود، قطعنامه‌های شورای امنیت بیشتر لغو شود، محدودیت‌های تحقیق و توسعه کمتر شود. از ذیل ماده 41 خارج شویم، بازرسی‌هایمان کمتر شود، نشان دهنده آن است که ما گامی به جلو برداشته‌ایم. آورده‌های ما چه بود؟ تعداد سانتریفیوژها، راه‌اندازی فردو،‌ پیشرفت 76 درصدی آب سنگین اراک، تبدیل رآکتور تهران به تولید، 450 کیلو مواد با غنای 20 درصد، تکمیل و بهره‌برداری از نیروگاه بوشهر، 100 تن آب سنگین، تبدیل قرص‌های سوخت به میله‌های سوخت از جمله آورده‌ها و سرمایه‌های هسته‌ای ما بود و ما در چنین شرایطی پرونده را تحویل دادیم.

سخنگوی کمیسیون ویژه برجام مجلس شورای اسلامی همچنین تصریح کرد: جلیلی در ادامه عنوان کرد که از سوی دیگر داشته‌های راهبردی داشتیم که عبارت بودند از بی‌اعتبارکردن به کارگیری گزینه‌های ناامید‌سازی دشمن از تحریم‌ها، شکل‌گیری اقتصاد مقاومتی، ناامیدسازی دشمن از فتنه 88، ثبات جایگاه منطقه‌ای ایران از جمله آورده‌های ما در این دوران بود و در چنین شرایطی پرونده را تحویل دادیم. آورده‌های سیاسی ما در زمان تحویل پرونده این بود که پذیرش حق هسته‌ای ایران مقابل NPT، وادارسازی طرف مقابل مبنی بر کنارگذاشتن چنین شرط‌هایی در مذاکرات، عدم استثناشدن فعالیت هسته‌ای ایران، پذیرش مؤلفه‌های توافق خوب از طرف مقابل، حمایت اتفاق کشورهای عدم تعهد، از حق هسته‌ای ایران، وادارکردن طرف مقابل به ویژه آمریکایی‌ها مبنی بر غنی‌سازی ایران صورت گرفته بود.

نقوی حسینی گفت: جلیلی معتقد است برای بررسی دقیق باید برجام، قطعنامه 2231، متن کامل برنامه بلندمدت، پیوست نقشه راه همکاری با آژانس مورد توجه قرار گرفته شود. وی همچنین گفت که مطابق بررسی که ما داشتیم جمهوری اسلامی از حدود 100 حق مسلم خود در برجام و اسناد زمینه صرف‌نظر کرده است. مبنای نادرستی در برجام پذیرفته شده که قابل قبول نیست. از جمله استثناشدن ایران، جایگزین شدن «اجازه» به جای «حق» ایران که در NPT تصریح شده است و پذیرش معیارهای غیرمتعارف و سرانجام اینکه در برجام حتی از حقوق تصریح شده در توافق ژنو هم عقب‌نشینی می‌شود.

وی خاطرنشان کرد: جلیلی در ادامه وارد متن برجام شد و اولین موضوعی که به آن اشاره داشت استثناشدن ایران بود. «استثناشدن» ایران برخلاف خط قرمز جمهوری اسلامی هم در برجام و هم در قطعنامه آمده است و صراحت دارد یعنی پذیرفتیم که حقوق کمتری در حوزه هسته‌ای داشته باشیم. ضابطه‌های بازرسی غیرمتعارف را به صورت استثنا پذیرفته‌ایم. ضابطه استنثایی راستی‌آزمایی را پذیرفته‌ایم. برخورد استثنایی با فعالیت هسته‌ای را پذیرفته‌ایم. پروتکل الحاقی را هم به طور استثنایی پذیرفته‌ایم.

عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس شورای اسلامی در ادامه مطلب تاکید کرد: جلیلی یکی از موارد قابل توجه را محدودیت‌های زمانی دانست که محدودیت 8 ساله به عنوان 8 سال اول ذکر شده و مراحل بعدی هم برای آن درنظر گرفته شده که مشمول محدودیت‌های سنگینی شده که با فرم‌های غیرمتعارفی همراه است و در طول مدت مذکور، آژانس در مورد ماهیت، دامنه، میزان غنی‌سازی و فعالیت‌های مربوط به تحقیق و توسعه غنی‌سازی نظر بدهد و موارد مذکور باید در کمیسیون مشترک (8 کشور) هم ارائه گردد و بعد از 8 سال محدودیت‌هایی جدی و مهمی پذیرفته شده که بسیاری از امکانات را از ما می‌گیرد. از جمله اینکه بعد از 8 سال و 10 ساله، ایران اجازه دارد؟ (نه می‌تواند) 200 سانتریفیوژ IR6 و IR8 داشته باشد و در بقیه انواع سانتریفیوژها ممنوعیت دارد. مطابق محاسبه، برای رسیدن به 190 هزار سو حدود ۴۰ سال طول می‌کشد تا با این دونوع سانتریفیوژ به آن برسیم. علاوه بر این پذیرفتیم که بعد از 8 سال همه سوخت مصرفی موردنیاز باید به خارج ارسال شود، ایران از آب سنگین برای همیشه محروم می‌شود. از غنی‌سازی 20 درصد محروم می‌شود (تامین نیاز رآکتور تهران هم با محموله‌های 5 کیلوی با در اختیار ایران قرار داده می‌شود اگر هم از ندهند ما حق ساخت آن را نداریم 5 کیلوی بعدی هم زمانی داده می‌شود که 5 کیلوی قبلی مصرف شده باشد)

نقوی حسینی درخصوص نظارت و بازرسی‌های غیرمتعارف تصریح کرد: جلیلی در زمینه‌ دسترسی، نظارت و بازرسی‌ها بیان کرد که یکی از خط قرمزهای ما عدم ورود بیگانه به حریم امنیتی و دفاعی کشور بود. لازم می‌دانم به این نکته اشاره کنم تمامی خطوط قرمز تعریف شده از سوی مقام معظم رهبری متضمن عزت، پیشرفت و امنیت جمهوری اسلامی است. نظارت و بازرسی پذیرفته شده در برجام دارای 3 پایه است: توافقنامه پادمان (NPT)، پروتکل الحاقی و نظارت‌های فراپروتکل برای مثال در برجام پذیرفتیم که فعالیت‌های برخلاف اجرای برجام را انجام ندهیم. چنین نظارتی فراپروتکل الحاقی است که برای مدت‌های 10 ، 15 ، 20 و 25 ساله پذیرفته‌ایم. همه این موارد مصادیق روشن در برجام دارد و تعداد آنها نیز زیاد است.

سخنگوی کمیسیون ویژه برجام مجلس شورای اسلامی یادآور شد: جلیلی همچنین گفت ما در برجام دسترسی، نظارت و بازرسی‌های غیرمتعارف را پذیرفتیم که برخلاف خطوط قرمز تعیین شده است. از جمله اجرای کامل درخواست‌های فراپروتکل آژانس که مطالبه غیرمتعارفی است. چرا که امکان دسترسی به بسیاری از اطلاعات کشور را فراهم می‌کند.

وی ادامه داد: جلیلی کمیسیون مشترک را یکی از موضوعات قابل توجه برجام دانست چرا که شرایط محدودکننده و سختی را برای ما ایجاد می‌کند و مهمترین اثر آن، اثر نظارتی و بازرسی است از جمله اینکه اگر یک کشور عضو کمیسیون، معتقد باشد که ایران به تعهدات خود عمل نکرده است، کلیه تحریم‌ها قابل بازگشت خواهد بود.

در این قسمت و قبل از ورود به بحث تحریم‌ها بنا بر این شد که اعضای کمیسیون سؤال‌های خود را مطرح کنند.

نماینده مردم ورامین در مجلس شورای اسلامی عنوان کرد: جلیلی گفت مطابق قطعنامه ایران برای مدت 10 سال ذیل سند 41 باقی خواهد ماند. پرونده هسته‌ای تا 10 سال دیگر در دستور کار شورای امنیت سازمان ملل خواهد بود. بازگشت پذیری تحریم‌ها علیرغم حفظ محدودیت‌های درازمدت هسته‌ای، استثناشدن ایران در قطعنامه، حفظ محدودیت‌ها و بازگشت‌پذیری به قطعنامه‌های قبلی از جمله موارد قطعنامه 2231 است.

نقوی حسینی در خاتمه اظهار داشت: جلیلی تصریح کرد که بهره‌برداری از انرژی هسته‌ای با صنعت مستقل بومی عزم نظام جمهوری است و بحث این دولت و آن دولت نیست. ما نیروهای هسته‌ای در استراتژی انرژیک را طراحی کرده‌ایم و باید به 20 هزار مگاوات برق از انرژی هسته‌ای برسیم. بنابر این موضوع بحث هسته‌ای نیست. هر اهرم فشاری که باعث عقب نگه داشتن ما از حق هسته‌ای‌مان شود ما را در تمامی حوزه‌های صنعتی و علمی عقب می‌اندازد.

* شرح کامل سخنان جلیلی از تلویزیون پخش شود

یکی از نمایندگان حاضر در این جلسه در گفت و گو با  سایت "خیبرآنلاین"، به تشریح فضای کمیسیون ویژه بررسی برجام هنگام سخنان دکتر جلیلی و تیم همراهش پرداخت و گفت: ای کاش این سخنان به صورت کامل و با اعلام قبلی از تلویزیون پخش شود تا مردم به صورت دقیق در جریان مسایل قرار گیرند.

این نماینده مجلس که نخواست نامش فاش شود، ادامه داد: نقد فنی و دقیق برجام و روند مذاکرات به شکلی بود که پخش کامل آن می تواند حقایق و البته فجایع بسیاری که درحال شکل گرفتن است، را افشا کند.

وی افزود: بیش از 30 سال است که در بحث هسته ای وارد شده ایم و دولت های اسبق به هر علتی، کمترین توفیقی در این زمینه داشتند اما دولت سابق و تیم مذاکره کننده آن، با استراتژی جهادی که برای خود ترسیم کرده بودند، توانستند اورده های بسیاری را برای ملت ایران به ارمغان آورند؛ هرچند با فضاسازی رسانههای زنجیری، انواع تهمت ها، هجمه ها و تخریب ها علیه آنان صورت گرفت.