«رهایی اورامان» روایتی خونین از کردستان دیروز

اشاره: مستند «رهایی اورامان» به کارگردانی «محمدحسین قاسمی» و «سلمان ابوطالبی» یکشنبه‌ یازدهم دی‌ماه در پنجمین روز از دومین جشنواره مردمی فیلم عمار اکران شد. این مستند روایتی است از مبارزات مسلحانه‌ی حزب دموکرات کردستان برای تسخیر پاوه در مرداد ۵۸ و آزادسازی این منطقه به دست شهید چمران و یارانش.

رهایی اورامان داستان حصر منطقه ی اورامان در نواحی غرب کشور در دوران دفاع مقدس است. دورانی که با طلایه داری سردار شهید مصطفی چمران در این منطقه، مقاومت در برابر هجمه‌ی دشمنان ضد انقلاب در جلوه‌ی درخشانی از تعهد نسبت به دین و کشور و سرزمین خود را نمایان کرده است. این پایداری و استواری بیش از همه مدیون مردان و زنان دلیر کرد و بومی همین مناطق است. مقاومتی که نه تنها برای دوران دفاع مقدس نقطه‌ی عطفی محسوب می شد بلکه برای انقلاب اسلامی نیز نکته مهم و افتخار آمیز تلقی می شود.خالقان این حماسه و اهالی سرزمین اورامان به معنای سرزمین غروب آفتاب در دوران دفاع مقدس میزبان وزیر دفاع وقت مصطفی چمران بوده اند.

یکی از جنبه‌های دانشین این مستند روایت‌گری از زبان شهید چمران به واسطه‌ی دست نوشته ها و خاطرات اش در این مبارزه اشاره کرد. مبارزاتی که نه صرفا از جنگ و سختی های آن خبر می دهند بلکه راوی روحیه و معنویت حاکم بر این دوران و این مردمان مومن و مبارز بوده است. برای رسیدن به چنین حال و هوایی فیلم با مصاحبه هایی از مردم روستا به گفتگویی صمیمی با آنان می نشیند. آنان هم با شرایطی متناسب با همان حال و هوای دوران دفاع مقدس در کردستان به پاسخ و روایت خاطرات و وقایعی که بر آنان گذشت می پردازند.

مردان و زنان این خطه از سختی ها و ترس ها وتعهداتشان از آن دوران می‌گویند، از قحطی می‌گویند و از محاصره شدنشان به دست ضد انقلاب؛ دشمنی که هم بعثی بود و هم جدایی‌طلب و هم منافق. تلخ‌ترین خاطره‌شان هم سقوط هلیکوپتر حامل مجروحان در دوران دفاع است. فیلمساز با استفاده‌ی زیبایی از تصاویر بازسازی‌شده بعد از روایت به خوبی چنین احساسی را در مخاطب به وجود می‌آورد.

و در پایان پیرمردی که اسلحه‌ی کلاشینکف‌اش را رو به دوربین نشان می‌داد و آنرا یادگاری از برادرش حاج ابراهیم همت می خواند. روایت سختی‌ها و مشکلات و مقاومت این مردمان کمی فیلم را از ریتم مناسب و هماهنگی دور کرده است اما این ارجاع به طبیعت و زیبایی آن در این منطقه و کمک از زبان بصری در این زمینه با تدوین هوشمندانه‌ی فیلم‌ساز برآیند موفقی داشته است. در واقع پس از هر بار شنیدن خاطرات بد و مقاومت‌های نفس‌گیر٬ مخاطب به زمان حال باز می‌گردد٬ آرامش کنونی لذت می‌برد و خود را برای شنیدن سخنان بعدی راوی پیرامون حماسه کردستان در دوران دفاع مقدس آماده می‌کند.

باید توجه داشت شکست این حصر با اتحاد و همدلی خاصی ایجاد شد که با فرمان و پیام امام خمینی(ره) صورت گرفت٬ پیامی که بر حفظ شهر پاوه که در منطقه ی اورامان قرار دارد تاکید داشت و عامل تحول در مقاومت و ایستادگی در جبهه های غرب کشور شد. و چه زیبا از زبان راوی در مدح این منطقه ذکر شد: «شهری که ایستادگی اش رو به ایستادگی های کوههای هم جوارش باز می شود.»