گونههای مختلف صنایع قدیمی ازجمله انواع هنرهای دستی زمینهای مساعد برای پیشرفت صنعت در این شهر و آمادگی برای حضور صنایع جدید را فراهم کرد.
مهارت بیبدیل صنعتگران سنتی این شهرستان در هنرهایی نظیر فلزکاری و قلمزنی فلزات درگذشته زمینه مساعدی برای رشد صنعت در این شهرستان کوچک پدید آورد و همین امر سبب شد نام بروجرد بهعنوان مهمترین قطب صنعتی در غرب کشور بر سر زبانها بیفتد.
گسترش صنایع مختلف در بروجرد علاوه بر آنچه به آن اشاره شد مرهون زمینههای مساعدی نظیر کشاورزی، باغداری و دامپروری پررونق در منطقه، امکان ایجاد صنایع تبدیلی و نیز نزدیکی نسبی به شهرهای بزرگ کشور و وجود راههای ترانزیت در منطقه بوده است.
اختصاص 55 درصد صنایع لرستان به شهرستان بروجرد
در حال حاضر، بروجرد با داشتن دهها کارخانه و کارگاه صنعتی و تولیدی، حدود 55 درصد صنایع استان لرستان را به خود اختصاص داده است.
بهرغم نبود صنایع مهم مادر در استان لرستان، رشد صنایع مختلف در سالهای اخیر در این استان روندی روبهجلو داشته بهگونهای که سهم 65 درصدی بروجرد در صنایع مختلف درگذشته را اکنون به 55 درصد صنایع کل استان تقلیل داده و رشد یکسان در شهرهای مختلف این استان را متوازن کرده است.
در حال حاضر عمده صنایع بزرگ در شهرستان بروجرد شامل پارچهبافی و صنایع نساجی، خودروسازی، داروسازی، صنایع غذایی، صنایع بهداشتی، صنایع سنگ و کانیهای معدنی، صنایع ساختمانی، صنایع شیمیایی، پلیمر، صنایع فلزات، ساخت پروفیلهای آهن، آلومینیوم و ظروف آشپزخانه است که با ظرفیتهای مختلف در حال تولید محصولات خود هستند.
تعطیلی بخشی از صنایع بروجرد
در سالهای اخیر و همزمان با رشد صنایع مختلف در استان و منطقه، صنایع بروجرد بنا به دلایلی که در ادامه ذکر میشود رکود محسوسی را متحمل شد که این خود بخشی از صنایع این شهرستان را به تعطیلی کشانده است.
دلایلی همچون عدم مدیریت علمی و ورشکستگی برخی واحدها، نبودن نهادهای حامی قوی از صنایع، سوددهی کم برخی صنایع و تمایل سرمایهداران به خروج سرمایه خود از کار تولیدی، نبودن حملونقل ریلی و بهره بانکی بالا برای تسهیلات دریافتی ازجمله دلایلی است که در زوایای آشکار بررسی رکود صنعتی در بروجرد میتوان به آن دستیافت.
پیشازاین خبرگزاری تسنیم در گزارشهایی تحت عنوان «خام فروشی بلای جان قطب سنگ ایران؛ وعدهای که عملی نشد»و« سایه سنگین رکود بر صنعت لرستان؛ 500 واحد سنگبری تعطیل شد» به مشکلات این حوزه صنعت استان لرستان پرداخته بود.
محمود روزبهانی مدیرعامل شهرک صنعتی بروجرد در گفتگو با تسنیم، اظهار داشت: مشکلات موجود حوزه صنعتی را میتوان از سه منظر ساختاری، مالی - اداری و فرهنگی تجزیهوتحلیل کرد چراکه پس از اعمال تحریمهای ظالمانه علیه ایران اسلامی طبعاً سطح فنی کارخانهداران و ماشینآلات آنها افت داشته است.
بهروز نبودن ماشینآلات کارخانههای بروجرد
وی افزود: بهروز نشدن ماشینآلات و امکاناتی که در اختیار صاحبان کارخانهها قرار میگیرد، عاملی است که موجب شده تولیدات کارخانههای شهرستان ازنظر کیفی در سطح پایینتری قرار گیرند.
مدیرعامل شهرک صنعتی بروجرد با اشاره به برخی معضلات موجود در حوزه مدیریتی، عنوان کرد: این نقیصه سبب شده برخی واحدها تعطیلشده و یا ناچار به تعدیل نیرو یا فعالیت با حداقل ظرفیت خود ادامه دهند.
وی وقوع برخی مشکلات کیفی در واحدهای صنعتی این شهرستان را از دیگر دلایل افت صنایع این شهرستان برشمرد و بیان کرد: برخی تولیدات از این منظر قابلرقابت با انواع مشابه خارجی خود نیستند و همین مسئله سبب کاهش میزان مصرفشده است.
جوابگو نبودن تولیدات بروجرد در مقابل هزینههای تولید
روزبهانی با اشاره به نواقص موجود در بحث کمی، خاطرنشان کرد: برخی واحدها در حال حاضر با حداقل ظریفت خود فعالیت میکنند، تولیدات آنها از منظر کمی جوابگوی هزینههای تولید نیست و همین مسئله سبب شده تا برخی از این واحدها نتوانند به فعالیت در حوزه تولید ادامه دهند.
وی بالا بودن نرخ تمامشده تولید کالا را از دیگر مشکلات واحدهای تولیدی برشمرد و گفت: بالا بودن بهای انرژی، مالیاتها، بدهیهای تأمین اجتماعی، حقوق و دستمزد کارگران برخی از عواملی است که قیمت تمامشده کالاهای تولیدی را بالا میبرد بهنحویکه برخی واحدهای صنعتی توان رقابت در بازارهای داخلی را از دست میدهند.
شروط بانکی؛ مانعی در پرداخت تسهیلات به واحدهای بدهکار
مدیرعامل شهرک صنعتی بروجرد نبود نقدینگی را از مهمترین مشکلات واحدهای تولیدی و صنعتی دانست و تصریح کرد: این در حالی است که بانکها در پرداخت تسهیلات به این واحدها شروطی را وضع کردهاند که بسیاری از واحدهای بدهکار مشمول دریافت این تسهیلات نمیشوند.
وی نداشتن چک برگشتی و معوق نبودن بدهیهای قبلی را برخی از شروط بانکی برای اعطاء تسهیلات برشمرد و افزود: پس از سفر ریاست جمهوری به استان لرستان بیش از 30 واحد از واحدهای صنعتی برای دریافت تسهیلات به بانکها معرفی شدند حالآنکه تاکنون تعداد انگشتشماری از آنها موفق به استفاده از این تسهیلات شدهاند.
ضعف فرهنگی در حوزه مصرف
روزبهانی نبود فرهنگ صحیح مصرف در میان مردم را ازجمله دلایل ثانویه رکود صنایع این شهرستان دانست و اظهار داشت: معرفی توانمندیها، تولیدات، امکانات استان و شهرستان بروجرد از طریق رسانههای مختلف دیداری، شنیداری، مکتوب و الکترونیکی گامی مهم و اساسی در راستای افزایش آگاهی مردم در راستای بهرهگیری از تولیدات داخلی و گرایش به خرید آنها در بازار داخلی است.
وی حمایت مردم از محصولات داخلی را عامل رونق کیفیت آنها دانست و افزود: حمایت مردم از تولیدات داخلی بسیاری از مشکلات کنونی که گریبان گیر این واحدها شده است را مرتفع میکند.
روزبهانی با اشاره به وجود 67 واحد صنعتی دارای پروانه بهرهبرداری در شهرک صنعتی شهرستان بروجرد، عنوان کرد: در حال حاضر قریب به 10 تا 15 واحد از این تعداد تعطیل هستند و مابقی بهصورت فصلی و نیمفصلی فعالیت میکنند.
فعالیت واحدها با 40 درصد ظرفیت
وی با اشاره به فعالیت قریب به 800 نفر در واحدهای فعال این شهرک، بیان کرد: در حال حاضر این واحدها با 40 درصد ظرفیت خود فعالیت میکنند درحالیکه اگر همه واحدهای این شهرک فعالشده و با ظرفیت کامل فعالیت کنند، قدرت جذب نزدیک به چهار هزار نیروی جویای کار در این واحدها وجود دارد.
مدیرعامل شهرک صنعتی بروجرد با اشاره به امکان اعطاء تسهیلات از محل صندوق توسعه ملی برای واحدهای تولیدی و صنعتی که با چالش مالی روبرو هستند، تصریح کرد: اعطاء تسهیلات از این منبع به نفع بانکها است که مقررشده بخشی از این منبع بهصورت سپرده بلندمدت نزد بانکها باقی بماند.
سود بانکی؛ عاملی مهم در بیرغبتی واحدهای بدهکار در دریافت وام
وی خاطرنشان کرد: پس از سفر رئیسجمهور واحدهای تولیدی چندین بار برای دریافت تسهیلات به بانکها معرفیشدهاند اما سود بالای این تسهیلات برای صاحبان این واحدها مقرونبهصرفه نیست.
روزبهانی با اشاره به اینکه محدودیتی برای واحدهای تولیدی و صنعتی در استفاده از تسهیلات صندوق توسعه ملی وجود ندارند، عنوان کرد: چنانچه واحدهای متقاضی اقدام به ارائه مدارک خود کنند، میتوانند با دریافت تسهیلات با سود بانکی 15 درصد بخشی از مشکلات خود را بکاهند.
راهکاری مفید در مساعدت صاحبان صنایع در قانون هدفمندی یارانهها
بهرام بیرانوند نماینده مردم بروجرد و اشترینان در مجلس شورای اسلامی، اظهار داشت: بخشی از منابع و درآمدهای کسبشده در قانون هدفمندی یارانهها بهمنظور کمک به عرصه تولید استفاده میشود و این کمک نیز در قالب کاهش سود تسهیلات بانکی در اختیار صاحبان صنایع قرار میگیرد بهگونهای که اگر وامی 20 درصد کارمزد داشته باشد، دولت با پرداخت بخشی از سود آن تسهیلات ارزانقیمتی را در اختیار صاحبان صنایع قرار میدهد.
وی بابیان اینکه این نوع مساعدت مالی در بودجه دیدهشده و سهم آن نیز در نظر گرفتهشده، افزود: در صورت تأمین منابع از طریق یارانه نقدی میتوان به تخصیص آن برای صاحبان صنایع امیدوار بود که تحقق این مهم بسته به برنامهریزی دولت در این زمینه دارد.
نماینده مردم بروجرد و اشترینان در مجلس عنوان کرد: در صورت هدفمند شدن یارانهها و قطع یارانه برخی افرادی که ازنظر تمکن مالی در سطح بالایی قرار دارند میتوان به تخصیص این درآمدها از این محل چشمداشت.
وی با تصریح بر اینکه مشکلات صنایع بروجرد جدا از صنایع کشور نیست، بیان کرد: مشکلات اقتصادی این صنایع در حالی به قوت خود همچنان باقی است که سراغ درمان را از جایی میگیرند که خود ضربه زده است، بهعنوان نمونه اغلب واحدهای تولیدی شهرستان بروجرد زمینخورده سیستم بانکی هستند و برای حل مشکلات آنها دوباره آنها را در دامن بانکی دیگر با کارمزد بالای 20 درصد انداخته و توقع رفع مشکلات راداریم.
غلط بودن روش تأمین مالی صنایع
بیرانوند بابیان اینکه این روش تأمین مالی برای صنایع روشی غلط است، گفت: بسیاری از کارگاههای ما میتوانند با واگذار کردن بخشی از مالکیت خود مشکلات درون ساختاری خود را حل کنند اما این واحدهای تولیدی معتقد به خروج از بحران تنها با کمک دولت هستند.
وی تصریح کرد: برخی از این واحدهای صنعتی حاضر هستند پرداخت حقوق کارگران خود را ماهها به تعویق انداخته تا از این راه اهرم فشاری برای تحمیل به مسئولان ارشد استانی و شهرستانی برای اخذ وام و تأمین منابع مالی خود به وجود آورند.
تسهیلات بانکی با سود بالا باتلاقی برای صنایع بروجرد
نماینده مردم بروجرد و اشترینان در مجلس، اظهار داشت: اخذ اینگونه تسهیلات بانکی باتلاقی برای وامهای اشتغال آفرین حقیقی است و نمیتواند مشکلی را حل کند بلکه واگذاری تنها ده درصد از سهام کارخانههای مشکلدار به متقاضیان میتواند مشکلات این واحدهای صنعتی را رفع کند.
وی افزود: عملکرد برخی از این واحدهای صنعتی بهگونهای است که سوددهی آن برای صاحبان صنایع و دردسر و ضرر و زیان آن برای نظام جمهوری اسلامی است بنابراین وامهایی با کارمزد 20 تا 30 درصد نمیتواند واحد صنعتی را از رکود نجات دهد بلکه بحران و بدهکاری را در این واحدها روزبهروز بیشتر میکند.
سوء مدیریت عامل رکود صنایع بروجرد
مسلم پور قاسمیان فرماندار بروجرد نیز اعمال تحریمهای ظالمانه را عامل رکود اقتصادی در صنایع کشور دانست و اظهار داشت: علاوه بر این مهم مدیریت ضعیف مشکلاتی را در صنایع به وجود آورده است که در صورت تقویت بنیانهای مدیریتی و در سایه حمایتهای دولت میتوان رکود در این صنایع را برطرف کرد.
وی افزود: بهعنوان نمونه عدم درایت کافی مدیر کارخانه سامان کاشی بروجرد، این کارخانه را در آستانه تعطیلی قرار داده و به دلیل بدهیهای قبلی خود به بانکها نتوانست مجدداً تسهیلات بانکی دریافت کند و علاقه و ارادهای نیز برای ادامه فعالیت و رفع این مشکلات ندارد که این مهم این کارخانه را در آستانه تعطیلی کامل قرار داده است.
فرماندار بروجرد بابیان اینکه سهام این کارخانه بهصورت کامل برای فروش و واگذاری قرارگرفته است، عنوان کرد: به این منظور از افراد توانمند و متخصص در این زمینه برای خرید سهام این کارخانهها دعوت به همکاری شده است.
در نظر گرفتن تسهیلاتی برای ادامه فعالیت واحدهای تولیدی بروجرد
وی با اشاره به وجود برخی مشکلات در ساختار دیگر واحدهای صنعتی این شهرستان، گفت: تسهیلاتی برای ادامه فعالیت و بهبود شرایط این واحدها در نظر گرفتهشده که بهعنوان نمونه کارخانهها نساجی بروجرد که مشکلات فراوانی در ساختار خود داشت با دریافت وام 20 میلیارد تومانی توانست بخشی از مشکلات خود را رفع کرده و هماینک در شرایط مطلوبی به سر میبرد.
پور قاسمیان با تشریح وضعیت دیگر صنایع مهم این شهرستان، تصریح کرد: کارخانه کاشی جم نیز بدون اخذ تسهیلات توانسته است تاکنون خود را بهروز نگه دارد و با راهاندازی برخی دیگر از صنایع همچون شیرین گستر فعالیت این صنایع روندی مطلوب و رضایتبخش داشتهاند.
وی وجود بدهیهای بانکی را عامل عدم دریافت تسهیلات به صاحبان صنایع دانست و گفت: در بودجه امسال تسهیلات مناسبی بهمنظور پرداخت به صنایع ابلاغشده که امید است این تسهیلات بتواند مشکلات صنایعی که توانایی اخذ تسهیلات مناسب را ندارد حل کند.
بیمیلی و عدم رغبت صاحبان صنایع در رفع مشکلات اقتصادی
فرماندار بروجرد بیمیلی و عدم رغبت برخی صاحبان صنایع در پیگیری پرداخت بدهیهای بانکی خود را دیگر علت رکود پرسروصدای آنها دانست و اظهار داشت: صاحبان برخی واحدهای بدهکار خود عامل بیکار شدن کارگران و تعطیلی واحد تولیدی خود هستند چراکه به دنبال حل مشکلات و مسائل مالی واحد تولیدی تحت مدیریت خود نیستند.
وی با ابراز نارضایتی از وضعیت صنایع شهرستان بروجرد، افزود: تاکنون تلاشهای بسیاری بهمنظور رونق واحدهای تولیدی و صنایع این شهرستان انجامشده که توفیقاتی در این زمینه کسبشده است از آن جمله میتوان به فعالیت موفق واحدهایی نظیر دام لران اشاره کرد اما باید توجه داشت همه واحدهای بروجرد نمیتوانند در سطح این واحد تولیدی فعالیت اقتصادی و تولیدی داشته باشند.
پور قاسمیان بابیان اینکه بیش از 20 درصد از واحدهای صنعتی بروجرد با مشکلات عدیدهای مواجه هستند، خاطرنشان کرد: مشکلاتی نظیر بدهکاری و نداشتن سرمایه در گردش، نبود نقدینگی کافی و نداشتن بازار فروش 20 درصد واحدهای تولیدی بروجرد را به تعطیلی کشانده و حدود30 درصد دیگر نیز نیمی یا کمتر از نیمی از ظرفیت خود مشغول به فعالیت هستند.
وی خاطرنشان کرد: بر این اساس 50 درصد از واحدهای تولیدی و صنعتی بروجرد مشکلاتی درون خوددارند که 30 درصد از آنها پیگیر رفع مشکلات خود هستند و تلاش میکنند ظرفیت تولید خود را افزایش دهند.