نشریه روسی «ژورنال نئو» گزارش داد
با توجه به تناقضات شدید میان واشنگتن و ریاض، سعودی‌ها تصمیم گرفتند از آمریکایی‌ها فاصله بگیرند و حتی در جستجوی متحد جایگزین ازجمله چین و روسیه برآمدند. اما در فصل جدید روابط بین‌الملل پیدا کردن متحد سیاسی دشوار است و نیازمند به زمان طولانی و هزینه ای زیاد است.
به گزارش پایگاه 598،
«ولادیمیر اودینستوف» کارشناس روس در مسائل بین‌الملل در گفتگوی اختصاصی با
نشریه «ژورنال نئو» روسیه یادآور شد که امروزه قدمت دوستی ایالات‌متحده
آمریکا و عربستان سعودی بر همگان آشکار است و آمریکایی‌ها از دیرباز حافظ
منافع عربستان در خاورمیانه بودند. این رابطه‌ی ویژه میان واشنگتن و ریاض
از سال 1930 آغازشده است که در آن زمان آمریکایی‌ها وعده دادند امنیت
کاخ‌های سعودی‌ها را تضمین می‌کنند و در قبال این اقدام، ملک عبدالعزیز
امتیاز منحصربه‌فردی به آن‌ها داده است و امکان توسعه میدان‌های نفتی را در
شرق کشور برای آمریکایی‌ها فراهم ساخت و از آن زمان تاکنون، نفت و امنیت
نظامی، نقاط کلیدی روابط دوجانبه واشنگتن و ریاض هستند.
اودینستوف افزود: «پس از بیانیه دولت «روزولت» در 1944 مبنی بر سیاست نفت پس از جنگ، شرکت‌های آمریکایی به‌طور گسترده در اقتصاد عربستان نفوذ پیدا کردند و آمریکایی‌ها بزرگ‌ترین شرکای نفتی خود ازجمله، کمپانی‌های «موبایل، اکسون و تکزاکو» را به عربستان آوردند. اما عربستان سود کافی را از فروش نفت به دست نیاورد، زیرا بخش عمده درآمد حاصل از نفت را شرکت‌های چندملیتی تصاحب می‌کردند. ازاین‌رو چنین توزیع ناعادلانه دلارهای نفتی، رهبری امور معدن و نفت پادشاه را واداشت تا به‌منظور دفاع از منافع خود به دیگر کشورهای صادرکننده نفت مراجعه کند که درنتیجه این اقدام، سازمان اوپک به وجود آمد که در سال 1973 کشورهای عضو اوپک، به دلیل حمایت آمریکا از اسرائیل در جنگ با مصر، با اعمال تحریم عرضه نفت به آمریکا، ضربه مهلکی به اقتصاد این کشور وارد کردند. اما واشنگتن به شریک عربی خود پشت نکرد و تمام تلاش خود را برای احیاء روابط آسیب‌دیده و جلوگیری از تکرار تحریم‌ها انجام داد که درنتیجه آن کمیته مشترک اقتصادی عربستان-آمریکا به وجود آمد که هدف آن مدرنیزه کردن پادشاهی توسط آمریکایی‌ها با پول‌های نفت عربستان سعودی بود. بنابراین آمریکایی‌ها نه‌تنها یک منبع مطمئن و طولانی‌مدت نفت را به دست آوردند، بلکه نفت را به قیمت دلخواه خودشان و پایین‌تر از دیگر کشورهای صادرکننده نفت خریداری می‌کردند».
تحلیل‌گر روس در ادامه می‌گوید: «با به قدرت رسیدن باراک اوباما، روابط میان واشنگتن و ریاض رنگ جدیدی به خود گرفت؛ به‌گونه‌ای که حجم مبادلات کالا میان دو کشور در مقایسه با سال 2000 سه برابر شده است و به رقم 60 میلیارد دلار رسیده است و عربستان سعودی در میان کشورهای واردکننده کالاهای آمریکایی مکان هشتم را به خود اختصاص داد؛ این بدین معنا است که اگر قبلاً ایالات‌متحده به عربستان به‌عنوان صادرکننده اصلی نفت می‌نگریست، اما اکنون وضعیت تغییر کرده است و طبق پیش‌بینی‌های آژانس بین‌المللی انرژی، آمریکا تا سال 2020 کاملاً از واردات سوخت بی‌نیاز می‌شود، بنابراین عربستان اصلی‌ترین مشتری نفتی خود را از دست می‌دهد که عواقب جبران‌ناپذیری در پی خواهد داشت. علاوه براین، امروزه نقشه سیاسی جهان تغییر کرده است و به‌تبع آن، اهداف استراتژیک آمریکا و متحدانش در خاورمیانه نیز تغییر می‌کنند. طی 12 سال گذشته یعنی از زمان حمله آمریکا به عراق در سال 2003، ایالات‌متحده عملاً جهان عرب را نابود کرد و امروزه در اکثر کشورهای عربی هرج‌ومرج و خون‌ریزی در جریان است و اتحادیه عرب عملاً تجزیه و فاقد کارایی شده است».
به گفته وی، در سیاست بین‌الملل، شکستن اتحاد بین دو کشور بندرت به‌صورت آشکارا صورت می‌گیرد. به‌تازگی تناقض‌های پنهانی در روابط واشنگتن و ریاض به‌طور محسوسی تشدید پیدا کرد. اختلافات آمریکا و عربستان در وهله اول به این دلیل است که آمریکایی‌ها در عملیات نظامی علیه سوریه عربستان را همراهی نکردند و در وهله دوم به دلیل امتناع قاطعانه عربستان از عضویت غیر دائم شورای امنیت سازمان ملل متحد علی‌رغم درخواست‌های مکرر آمریکا است. مدتی پس‌ازاین، عربستان سعودی مخالفت شدید خود را با توافق هسته‌ای ایران اعلام کرد. بنابراین برنامه هسته‌ای ایران به «خط قرمزی» میان واشنگتن و ریاض تبدیل شد که درنتیجه آن دو طرف از مرحله گذر به مرحله تقابل و رویارویی رسیده‌اند؛ از این رو، نارضایتی ریاض از واشنگتن شدت گرفت، چراکه سعودی‌ها بر این باورند که آمریکایی‌ها مسئولیت‌پذیر نیستند و آمریکا به آن‌ها مانند یک کودک می‌نگرد. البته همه‌چیز از افغانستان شروع‌شده است که آمریکا از عربستان درخواست کرد با پول و سلاح «سازمان تروریستی القاعده» و «بن لادن» را به وجود بیاورد و بعدها به‌ویژه بعد از حادثه 11 سپتامبر، تمام جهان بخصوص آمریکا، عربستان سعودی را حامی تروریسم بین‌المللی خواندند. اکنون‌که ایران رقیب قدرتمند عربستان به توافق هسته‌ای دست پیدا کرد و در آینده نزدیک به یک ابرقدرت منطقه‌ای تبدیل خواهد شد، همه کشورهای عربی بخصوص عربستان را به تفکر واداشت و با هراس به روابط ایران با غرب و آمریکا می‌نگرند. بطوریکه عربستان سعودی هراس خود را از ایران با تصمیم به خریداری بمب اتمی از پاکستان به جامعه بین‌الملل نشان داد.
سعودی‌ها اوباما را متهم می‌کنند که وی با متحدانش مثل «تکه پارچه» برخورد می‌کند که برای مدتی از آن استفاده می‌کند و بعد آن را دور می‌اندازد. علاوه بر این، مقامات اسرائیل و عربستان نگران‌اند که توافق هسته‌ای ایران، آمریکا را از خاورمیانه دور می‌کند و زمینه برای افزایش نفوذ و اقتدار ایران در منطقه فراهم می‌شود.
نکته حائز اهمیت این است که، زمانی که اوباما در ماه ژانویه سال جاری (2015) برای شرکت در مراسم خاک‌سپاری «ملک عبدالله» پادشاه سابق عربستان به ریاض آمده بود، ملک سلمان پادشاه جدید در یک اقدام غیر دیپلماتیک ملاقات را قطع کرد و رئیس‌جمهور آمریکا و همسرش و همچنین هیئت همراه وی را ترک کرد و برای انجام عبادت آن‌ها را برای مدت‌زمانی در انتظار گذاشت که رسانه‌های آمریکایی در این مورد سکوت کردند. علاوه بر این، ملک سلمان دعوت اوباما را مبنی بر شرکت در نشست بین‌الملل درزمینهٔ امنیت در کمپ دیوید نادیده گرفت. درهرصورت با توجه به تناقضات میان واشنگتن و ریاض، سعودی‌ها تصمیم گرفتند از آمریکایی‌ها فاصله بگیرند و حتی در جستجوی متحد جایگزین ازجمله چین و روسیه برآمدند. اما در فصل جدید روابط بین‌الملل پیدا کردن متحد سیاسی دشوار است و نیازمند به زمان طولانی است.
اودینستوف افزود: «پس از بیانیه دولت «روزولت» در 1944 مبنی بر سیاست نفت پس از جنگ، شرکت‌های آمریکایی به‌طور گسترده در اقتصاد عربستان نفوذ پیدا کردند و آمریکایی‌ها بزرگ‌ترین شرکای نفتی خود ازجمله، کمپانی‌های «موبایل، اکسون و تکزاکو» را به عربستان آوردند. اما عربستان سود کافی را از فروش نفت به دست نیاورد، زیرا بخش عمده درآمد حاصل از نفت را شرکت‌های چندملیتی تصاحب می‌کردند. ازاین‌رو چنین توزیع ناعادلانه دلارهای نفتی، رهبری امور معدن و نفت پادشاه را واداشت تا به‌منظور دفاع از منافع خود به دیگر کشورهای صادرکننده نفت مراجعه کند که درنتیجه این اقدام، سازمان اوپک به وجود آمد که در سال 1973 کشورهای عضو اوپک، به دلیل حمایت آمریکا از اسرائیل در جنگ با مصر، با اعمال تحریم عرضه نفت به آمریکا، ضربه مهلکی به اقتصاد این کشور وارد کردند. اما واشنگتن به شریک عربی خود پشت نکرد و تمام تلاش خود را برای احیاء روابط آسیب‌دیده و جلوگیری از تکرار تحریم‌ها انجام داد که درنتیجه آن کمیته مشترک اقتصادی عربستان-آمریکا به وجود آمد که هدف آن مدرنیزه کردن پادشاهی توسط آمریکایی‌ها با پول‌های نفت عربستان سعودی بود. بنابراین آمریکایی‌ها نه‌تنها یک منبع مطمئن و طولانی‌مدت نفت را به دست آوردند، بلکه نفت را به قیمت دلخواه خودشان و پایین‌تر از دیگر کشورهای صادرکننده نفت خریداری می‌کردند».
تحلیل‌گر روس در ادامه می‌گوید: «با به قدرت رسیدن باراک اوباما، روابط میان واشنگتن و ریاض رنگ جدیدی به خود گرفت؛ به‌گونه‌ای که حجم مبادلات کالا میان دو کشور در مقایسه با سال 2000 سه برابر شده است و به رقم 60 میلیارد دلار رسیده است و عربستان سعودی در میان کشورهای واردکننده کالاهای آمریکایی مکان هشتم را به خود اختصاص داد؛ این بدین معنا است که اگر قبلاً ایالات‌متحده به عربستان به‌عنوان صادرکننده اصلی نفت می‌نگریست، اما اکنون وضعیت تغییر کرده است و طبق پیش‌بینی‌های آژانس بین‌المللی انرژی، آمریکا تا سال 2020 کاملاً از واردات سوخت بی‌نیاز می‌شود، بنابراین عربستان اصلی‌ترین مشتری نفتی خود را از دست می‌دهد که عواقب جبران‌ناپذیری در پی خواهد داشت. علاوه براین، امروزه نقشه سیاسی جهان تغییر کرده است و به‌تبع آن، اهداف استراتژیک آمریکا و متحدانش در خاورمیانه نیز تغییر می‌کنند. طی 12 سال گذشته یعنی از زمان حمله آمریکا به عراق در سال 2003، ایالات‌متحده عملاً جهان عرب را نابود کرد و امروزه در اکثر کشورهای عربی هرج‌ومرج و خون‌ریزی در جریان است و اتحادیه عرب عملاً تجزیه و فاقد کارایی شده است».
به گفته وی، در سیاست بین‌الملل، شکستن اتحاد بین دو کشور بندرت به‌صورت آشکارا صورت می‌گیرد. به‌تازگی تناقض‌های پنهانی در روابط واشنگتن و ریاض به‌طور محسوسی تشدید پیدا کرد. اختلافات آمریکا و عربستان در وهله اول به این دلیل است که آمریکایی‌ها در عملیات نظامی علیه سوریه عربستان را همراهی نکردند و در وهله دوم به دلیل امتناع قاطعانه عربستان از عضویت غیر دائم شورای امنیت سازمان ملل متحد علی‌رغم درخواست‌های مکرر آمریکا است. مدتی پس‌ازاین، عربستان سعودی مخالفت شدید خود را با توافق هسته‌ای ایران اعلام کرد. بنابراین برنامه هسته‌ای ایران به «خط قرمزی» میان واشنگتن و ریاض تبدیل شد که درنتیجه آن دو طرف از مرحله گذر به مرحله تقابل و رویارویی رسیده‌اند؛ از این رو، نارضایتی ریاض از واشنگتن شدت گرفت، چراکه سعودی‌ها بر این باورند که آمریکایی‌ها مسئولیت‌پذیر نیستند و آمریکا به آن‌ها مانند یک کودک می‌نگرد. البته همه‌چیز از افغانستان شروع‌شده است که آمریکا از عربستان درخواست کرد با پول و سلاح «سازمان تروریستی القاعده» و «بن لادن» را به وجود بیاورد و بعدها به‌ویژه بعد از حادثه 11 سپتامبر، تمام جهان بخصوص آمریکا، عربستان سعودی را حامی تروریسم بین‌المللی خواندند. اکنون‌که ایران رقیب قدرتمند عربستان به توافق هسته‌ای دست پیدا کرد و در آینده نزدیک به یک ابرقدرت منطقه‌ای تبدیل خواهد شد، همه کشورهای عربی بخصوص عربستان را به تفکر واداشت و با هراس به روابط ایران با غرب و آمریکا می‌نگرند. بطوریکه عربستان سعودی هراس خود را از ایران با تصمیم به خریداری بمب اتمی از پاکستان به جامعه بین‌الملل نشان داد.
سعودی‌ها اوباما را متهم می‌کنند که وی با متحدانش مثل «تکه پارچه» برخورد می‌کند که برای مدتی از آن استفاده می‌کند و بعد آن را دور می‌اندازد. علاوه بر این، مقامات اسرائیل و عربستان نگران‌اند که توافق هسته‌ای ایران، آمریکا را از خاورمیانه دور می‌کند و زمینه برای افزایش نفوذ و اقتدار ایران در منطقه فراهم می‌شود.
نکته حائز اهمیت این است که، زمانی که اوباما در ماه ژانویه سال جاری (2015) برای شرکت در مراسم خاک‌سپاری «ملک عبدالله» پادشاه سابق عربستان به ریاض آمده بود، ملک سلمان پادشاه جدید در یک اقدام غیر دیپلماتیک ملاقات را قطع کرد و رئیس‌جمهور آمریکا و همسرش و همچنین هیئت همراه وی را ترک کرد و برای انجام عبادت آن‌ها را برای مدت‌زمانی در انتظار گذاشت که رسانه‌های آمریکایی در این مورد سکوت کردند. علاوه بر این، ملک سلمان دعوت اوباما را مبنی بر شرکت در نشست بین‌الملل درزمینهٔ امنیت در کمپ دیوید نادیده گرفت. درهرصورت با توجه به تناقضات میان واشنگتن و ریاض، سعودی‌ها تصمیم گرفتند از آمریکایی‌ها فاصله بگیرند و حتی در جستجوی متحد جایگزین ازجمله چین و روسیه برآمدند. اما در فصل جدید روابط بین‌الملل پیدا کردن متحد سیاسی دشوار است و نیازمند به زمان طولانی است.
اخبار ویژه
در دیدار هزاران نفر از زنان و دختران؛
بحران انرژی در سایه اختلافات نفت و نیرو؛
سکوت اصلاحطلبان
نظرات بینندگان
جدیدترین اخبار پربازدید ها
