مهریه‌های عجیب و غریب از زبان شجونی

 

 * این که می گویند مهریه را کی داده و کی گرفته درست است؟

 

مهريه حق زن است و كسي نمي‌تواند برايش قانون وضع كند، منتهي ما به خاطر همين مهريه پارسال پنج هزار داماد داشتيم كه در زندان بودند. امسال 2500 نفر را از زندان آزاد كردند، آن هم با كمك دولت و ملت و خيرين . مجلس نمي‌تواند براي مهريه سقف بگذارد. يا دادگاه نمي‌تواند الزام كند كه همه را ببخش. مهريه طبق آيات قرآن حق زن است.  

 

 * بعضي‌ها مي‌گويند يك ضمانت و ابزار قدرت براي زن است.

 

ابزار قدرت است ، استحكام خانواده است. هر چه كه هست، هست. در کشورهای غیر اسلامی، مهريه نيست و زن جهيزيه نمي‌آورد. گاهي دانشجوها مي‌‌روند روسيه، دختر جواني را با خودشان مي‌آورند كه عقد كنند. مي‌بينيم دختر گريه مي‌كند، مي‌گويد در ايران دخترها جهيزيه مي‌آورند، ولي ما در روسيه جهيزيه نداريم. در بعضي از كشورها جهيزيه وجود ندارد. در بعضي كشورها هم مثل هندوستان، دختر خواستگاري پسر مي‌رود و  مثل ايران نيست.

 

بايد يك فرهنگ معقول ازدواج در جامعه ما راه بيفتد و اين چشم و هم چشمي از بين برود. گاهي می بینیم سه هزار سكه بهار آزادي، پنج هزار سکه تعیین می شود و  مي‌گويند ما با هم قول و قرار گذاشتيم و به خودمان مربوط است. 

 

 * مصداقی هم می توانید مثال بزنید؟

 

بنده خانمي را سراغ دارم كه مهريه‌اش يكصد و بيست و چهارهزار سکه بهار آزادي است و چهار  پسر دارد. اين خانم از بدبخت‌ترين خانم‌هاست. در قم زندگي مي‌كند و چهار تا پسر دارد. شوهرش هم اصلاً نيست و هر چهار پنج ماه يك بار مي‌آيد خانه، پولي مي‌گذارد و مي‌رود. به آنها گفته من در گيلانم. يك بار اين خانم آمد مهريه‌اش را اجرا بگذارد که ما برايش اجرا گذاشتيم. اجراييه هم تعجب‌آور است و اداره ثبت اسناد از تعجب مات شد. 124000 به عدد انبيا... و اجراييه صادر شد و دايره اجرايي ثبت اسناد به او خنديد و گفت: «خانم! اگر پول نقد هم داشته باشي و بروي بازار 124000 سکه  نمي‌تواني پيدا كني. به اين آساني نيست. برو اجراييه ، كم كن». وی آمد و 3000 سکه بهار اجراييه صادر شد. 

 

 * پس ممکن هست در مهریه زیاد دردسر هم درست شود؟

 

بله این خانم الان پنج سال است مي‌دود كه شايد بتواند اين سه هزار سکه را بگيرد ولی نمي‌تواند. ضمانت اجرايي ندارد مگر داماد را بگيرند و بيندازند زندان .آن وقت او هم ادعا مي‌كند من مفلسم تا فاميل‌ها بروند يك چيزي بفروشند و اين آقا را از زندان آزاد كنند.

 

بدبختي خانم همين است كه شوهر ندارد . ظاهراً شوهر دارد اما... مهريه‌اش را هم نتوانسته بگيرد . همسرش 6 ماه مي‌رود بعد يك روز مي‌آيد و پولي به زن مي‌دهد و باز مي‌رود. با اين وضع چهار تا پسربچه هم دارند.  

 

 * آقای شجونی این موضوع برای چه زمانی بوده است؟

 

حرفي كه مي‌گويم مال 25، 30 سال پيش است.  

 

 * تصوّر این بود که مهریه های عجیب بعد از جنگ و زمان دولت سازندگی اتفاق افتاد. درست است؟

 

نه، مهريه هميشه بوده. در طول تاريخ بوده. در جمهوري اسلامي ايران و قبل از جمهوري اسلامي هم بوده. 

 

 * مهريه به اين شكل كه نامتعارف باشد ؟

 

ببينيد مهريه‌ها در افراط و تفريط است. بعضي‌ها مي‌گويند يكي، بعضي‌ها از 14 تا بالا نمي‌روند و بعضي‌ها هم از 5 تا بالا نمي‌روند. بعضي‌ها مي‌گويند خواهرم 600 تا بوده ما هم 600 تا، دخترعمويم 800 تا بوده ما هم 800 تا. در مملكت هيچ‌كس نمي‌تواند حريف مهريه باشد. يك بار در مجلس قرارشد كه كسي از 200 تا بالاتر ننويسد و رد شد.

 

مهریه بايد  معقول باشد. امام خطبه عقد مي‌خواند بامهریه 14 سکه . مقام معظم رهبري گاهي كه فرصت كند خطبه عقد مي‌خواند با 14 سکه ، ولي ديدم بعضي‌ها كلك مي‌زنند و بعد از خواندن امام يا رهبر مي‌آيند کنار 14 يك 3، يك 2 يا يك 5 اضافه مي‌كنند و مثلاً مي‌شود 514 . مگر اينكه سردفتر طوري بنويسد كه نتواند اضافه شود.  

 

 * شنیده شده دست و پاي مرد را به عنوان مهريه ثبت مي‌كنند، از نظر قانوني ايراد ندارد؟

 

اينها افسانه است، اينها مسخره است. پشت جلد كتاب است. هيچ كتابي چنين چيزي را ندارد. اينها مهريه‌هاي عوامانه و ضرب‌المثل است. بعید می دانم هيچ سردفتري اين را نوشته باشد. اگر يك پاي مرد را مهريه قرار دهند ، مرد بايد پاي خودش را بدهد. اين حرف‌ها چيست ؟ 

 

 * در صدر اسلام رسم بوده كه مهريه را همان اول مي‌گرفتند، این چه مفهومی دارد؟

 

بله، مهريه را مي‌دادند. خود رسول الله(ص) اول مهريه را مي‌داد، اميرالمؤمنين(ع) مهريه را مي‌داد كه بتواند خرج كند . این حق زن است. يادم هست موقعي كه نوجوان بوديم در شهر ما آيت‌اللهي و يا اينكه پدر ما خطبه مي‌خواند وعبارت  «عند القدرة و الاستطاعة» را مي‌خواند، ولي بعدها گفتند نه، مرد هميشه مي‌گويد من ندارم، پس «عند القدرة و الاستطاعة» غلط است و نوشتند «عند المطالبه»، يعني وقتي كه خانم مطالبه مي‌كند. يك زن بعد ازيك سال مي‌گويد مهريه‌ام را مي‌خواهم، اين مي‌شود «عند المطالبه»، ولي اخيراً براي دلخوش‌کردن خانم‌ها دو مطلب را در يك صفحه دفاتر اسناد ازدواج نوشته‌اند: «به شرط...»، يعني از اول خانم مي‌تواند شرط كند تا يك سال مهريه‌ام را نمي‌گيرم، اما بعد از يك سال ماهي 5 تا، ماهي يكي يا سالي 5 تا يا سالي 10 تا. مي‌توانند الان «عند القدرة و الاستطاعة» بنويسند با اين شرط و مي‌توانند «عند المطالبه» بنويسند كه غالباً هم «عند المطالبه» مي‌نويسند.  

 

 * آن خانمي كه يك سال از زندگي‌اش مي‌گذرد و مهريه‌اش را مطالبه مي‌كند، پيوند عاطفي بين خودش و همسرش دگرگون نمي‌شود؟

 

البته زني كه مهريه‌اش را مطالبه كند از چشم شوهر مي‌افتد، حالا به هر دليلي. مي‌گويد اين مقدمه طلاق است و اين خانم مي‌خواهد حقش را بگيرد و برود، ولي ما خيلي زن‌‌ها را داريم كه اين‌طوري نيستند. مي‌گويد من مي‌خواهم مهريه‌ام را خرج كنم، مي‌خواهم مكه بروم، مي‌خواهم براي بچه‌هايم چيزی بخرم. حق من است و من هم مي‌خواهم. ديدم كه بعضي‌ها هم حقشان را گرفته‌اند، ولي بعضي‌ها عين اين مطالبه را مقدمه طلاق تلقي مي‌كنند و چه بسا خاطره بدي بين آنها مي‌ماند. البته مرد با مرد فرق دارد. بعضي‌ها مي‌گويند بگير و برو و بعضي‌ها هم مي‌گويند باشد و پرداخت می کنند كه خرج كند. 

 

حاج آقا به نظر شما مهريه معقول و متعارف چقدر است؟

 

متعارف 110، 120 سکه است، 313 سکه زياد است. و البته که 14 سکه كم است و 5 سكه خیلی كم . بعضي‌ها هم مي‌گويند يك سکه و آن يك سکه را هم تبدیل می کنند به‌ 100 شاخه گل . سردفتر هم مجبور است، 100 شاخه گل را بنويسد، ولي آن را تقديم مي‌كند: 100 شاخه گل رز، مثلاً 100 هزار تومان، ولي غالباً زن‌هايي كه مهريه‌شان كم است كلاه سرشان مي‌رود. من خودم ديدم داماد گفته مهريه ما يك سكه كه بيشتر نيست، موقع طلاق يكي مي‌دهم برود. به عقيده من نه اينها بايد زرنگي كنند و نه آنها. يك حد معقول را در نظر بگيرند. الان حد معقول 110،  120 سکه بهار است. 

 

 منبع: نشريه شما