به گزارش سرویس فرهنگی پایگاه 598، حضور هنرمندان و چهره های مشهور سینمایی در صفحات اجتماعی از سالها قبل و از اولین سالهای استفاده عموم مردم از اینترنت وجود داشته است. اما می توان گفت این حضور در سالهای قبل شکل جدی تری به خود گرفته است. در سالهای گذشته برخی سایت ها قسمتی مجزا برای عکس های افراد معروف داشتند و بعضی اوقات تصاویری از عکسهای این افراد را در صفحات مجازی قرار میدادند.
در حدود چهار سال پیش بود که ماجرای عکس های افراد مشهورها وارد فاز جدیدی شد. تا قبل از ان هر بازیگر یا ورزشکار یا چهره شناخته شده ای که عکسی از خود را در فضای مجازی می دید با این جمله که این عکس بدون اجازه در اینترنت پخش شده است ، هر اتهامی را از خود مبرا می کرد.
اما در سال نود اقای سلحشور کارگردان مطرح کشورمان در مصاحبه ای در پاسخ به سوالی پیرامون دعوت از انجلینا جولی برای بازی در یک فیلم ایرانی ، ضمن تاسف از اتفاق افتادن این ماجرا در اظهار نظری گفت: "وقتی زن های ما افتخارشان این است که عکسهای خود را به صورت نیمه عریان در اینترنت بگذارند یعنی اینکه خودشان یک پا انجلینا جولی هستند."
این اظهار نظر که با واکنش تند جامعه هنری مواجه شد شاید اولین تقابل جدی بین موافقان و مخالفان استفاده از حضور هنرمندان با هر پوششی در صفحات مجازی بود. ماجرا با شکایت سیزده بازیگر از اقای سلحشور و بیانیه پنج بازیگر بر علیه ایشان ادامه یافت و جالب اینکه حتی انجلینا جولی نیز بعدا در این باره اظهار نظر کرد!
در این میان توجه زیادی به اصل حرف های سلحشور نشد و اینکه تصاویر چهره های مشهور (سلبریتی ها) در اینترنت با فضای کشورمان چقدر همخوانی دارد؟ این واقعیت تلخ است که بروز بعضی رفتارهای ناسازگار با فرهنگ و ارزش های مورد قبول اکثریت مردم کشور از سوی بخشی از دست اندرکاران سینمای ایران خصوصا بازیگران سبب شده تا بسیاری از مردم نظر مثبتی به این قشر نداشته و به طور کلی با سینمای ایران احساس بیگانگی کنند.
اما در ان سالها ادعایی از طرف بازیگرها مطرح شده بود که بسیاری از این عکسها معلوم نیست چگونه سر از اینترنت و فضای مجازی در اورده اند و هنرمندان خود نقشی در این ماجرا نداشته اند! موضوعی که از طرف مخالفان قابل اثبات هم نبود و هر اعتراض معمولا به چند تذکر در باب رعایت نکات امنیتی و نگهداری درست از کامپیوترهای شخصی و موبایل جهت جلوگیری از انتشار عکس و فیلم های خصوصی در فضای مجازی محدود می شد. با امدن تکنولوژی های جدیدتر این مسئله هم دستخوش تغییرات عمده ای شد.
امروزه شبکه های اجتماعی قسمت مهمی از زندگی اکثرسوپر استارها را تشکیل میدهند. این افراد با استفاده از تلفن همراه تصاویر خود را در شبکه های مجازی قرار داده و مردمی که انها را دنبال (فالو) کرده اند ، نظرات خود را که بعضا هم مناسب نیستند در پایین هر تصویر یا نظر شخصی سلبریتی مورد علاقه خود قرار می دهند. این موضوع به خودی خود ایرادی ندارد ، اینکه یک نفر هر میزان از زندگی شخصی و نظرات خود به عنوان یک شهروند در باب مسائل مختلف را با طرفدارانش در میان بگذارد. اما ماجرا از جایی ایراد پیدا می کند که رفتارها و حرف هایی که با شان جامعه همخوانی ندارد، در فضای مجازی منتشر می شود.
با هجوم شبکه های اجتماعی به زندگی مردم انگار بازیگرها و افراد معروف راه جدیدی برای سرگرم کردن مردم به هر طریق ممکن پیدا کرده اند. تا جایی که از خصوصی ترین لحظه های زندگی شان هم برای مردم و طرفداران شان عکس و فیلم می فرستند. اشاره شد که این موضوع به خودی خود می تواند جالب و البته گاهی اوقات موجب ارتباط بهتر بین مردم و این اشخاص شود مانند اتفاقی که چند وقت پیش برای خانم بهنوش بختیاری افتاد. این خانم بازیگر که از قضا پرطرفدارترین بازیگر ایرانی در اینستاگرام است در جشن حافظ با حجاب کامل حضور داشت و علت ان را تذکر یکی از طرفدارانش در شبکه اجتماعی مذکور عنوان کرد. اتفاقی که با انتشار کامنت های هر دو نفر در برخی سایت ها تائید شد و نشان داد که مردم عادی هم می توانند روی پوشش سوپراستارهای مورد علاقه خود اثر بگذارند.
اما اثرات نامناسب این شبکه های اجتماعی بیشتر از محاسن انهاست ، تا جایی که نوشته ها و عکس های نا متعارف زیادی از صفحه های شخصی این سوپر استارها منتشر می شود. از هنرمندانی که به فوتبالیست ها و مربیان توهین می کنند ، تا ورزشکارانی که بی توجه به فضای عمومی این صفحات اقدام به انتشار عکس های خصوصی و حتی زننده از خود و خانواده شان می کنند.
نمی توان بدرستی حدس زد که این موج از کدام شخصیت معروف در کشورمان شروع شد اما انچه که معلوم است با همه گیر شدن شبکه های اجتماعی انگار برای بعضی ها معنی فضای خصوصی و عمومی یکی شد! امروز دیدن عکس های نامتعارف در صفحه های شخصی یک موضوع عادی شده که متاسفانه به عده ای از مردم هم سرایت کرده است. از انتشار خالکوبی که روی دست یک بازیگر خانم گرفته تا گرفتن عکس با پدری که حال وخیمی دارد و عده ای حدس می زنند شاید اقای مجری با جنازه پدر عکس انداختند! یا اظهار نظر اخیر بهرام رادان پیرامون ازدواج همجنس بازان در امریکا و ربط دادن این مسئله به لغو قانون برده داری ، موضوعی که بعد از واکنش برخی رسانه ها منجر به عذرخواهی اقای بازیگر از مردم نیز شد. متاسفانه مثال های زیادی از این تصاویر وجود دارد که خود گویای فاصله عمیق بین بعضی از این افراد با توده مردم است.
از بحث اعتقادات شخصی و مطرح کردن ان در فضای مجازی هم که بگذریم قوانین بازدارنده در این ماجرا چه جایگاهی دارند؟ در حقیقت قانون مبارزه با جرایم اینترنتی چقدر اثرگذار است؟
قوانین جرائم رایانه ای احتمالا حلقه مفقوده این ماجرا است. تا جایی که بهتر است بگوییم انگار قانون مشخص و سفت و سختی پیرامون این قبیل تخلفات وجود ندارد. متاسفانه حتی واژه شبکه اجتماعی در متن این قانون وجود ندارد که این موضوع خود گویای غافل بودن مسئولین درباره این گونه تخلفات است. بر خلاف ، ککشورهای اروپایی که داعیه ازادی بیان نیز دارند از تخلفات در دنیای مجازی به هیچ وجه نمی گذرند. سال گذشته ماریو بالوتلی بازیکن فوتبال که در انگلیس زندگی می کند در یک شبکه مجازی اظهار نظری تند نسبت به یهودیان داشت که بالافاصله با جریمه از سوی اتحادیه فوتبال انگستان و دولت این کشور مواجه شد. مثال فوق نمونه ای بود از برخورد یک کشور غربی با یک اظهار نظر در فضای مجازی که هر چند با مصاحبه بازیکن فوق مبنی بر ندانستن معنی صحبتش اما مجازاتی سریع و طبق قانون بر علیه وی در زمان سریعی صورت گرفت.
بعد از جنجال های اخیر در برنامه ماه عسل و حضور مهمانی که عکس های نامتعارف زیادی در شبکه های مجازی داشت این شایعه مطرح شد که مسئولین صداو سیما با هنرمندانی که این قبیل تصاویر را منتشر کنند همکاری نمی کند اما واکنش مسئولان سیما و تکذیب شان گویای نقش کمرنگ قانون در مواجه با این قبیل بی اخلاقی ها می باشد.
چند روز بعد از تکذیب قاطعانه مسئولین صدا و سیما ، شورای نظارت بر این سازمان بر اساس مصوبه ای رسانه ملی را موظف نمود تا با هنرمندانی که شئونات اخلاقی و رسانه ای را در شبکه های اجتماعی رعایت نمی کنند قطع همکاری نماید.
قانون جرائم اینترنتی در سال 88 تصویب و به اجرا در امده ، زمانی که شبکه های اجتماعی در کشور ما به شکل امروز اثرگذار نبودند شاید بد نباشد که با بازنگری در این قانون ، بندی مجزا برای تخلفات در شبکه های اجتماعی قرار داده شود. مصوبه جدید شورای نظارت که رسانه ملی را موظف به قطع همکاری با بعضی از بازیگران می کند می تواند اولین قدم مثبت در این راه باشد که البته کافی نیست. مطمئنا با تصویب یک قانون محکم و اجرای به موقع می توان از بروز این قبیل رفتارها تا حد زیادی جلوگیری کرد.