هنوز شوک ناشی از گزارش جدید سازمان کنفرانس و تجارت ملل متحد (آنکتاد) از محافل اقتصادی پاک نشده بود، که انتشار یک خبر آن هم از سوی وزارت اقتصاد همه چیز را تحت تاثیر خود قرار داد.
سازمان سرمایه گذاری و کمک های اقتصادی و فنی ایران در اقدامی در توجیه عملکرد ضعیف دولت یازدهم در جذب سرمایه خارجی در دومین سال مدیریت اقتصادی دولت اعلام کرد که تنها در بهار سال 94، 3 میلیارد دلار سرمایه خارجی تصویب شده است.
با انتشار این خبر رسانه های حامی دولت که طی چند روز اخیر بابت افت 31 درصدی سرمایه گذاری خارجی در سال گذشته سکوت کرده بودند، عامدانه تفسیر دیگری را ارائه دادند.
رسانه های حامی دولت و همچینین پایگاه اطلاع رسانی دولت تصویب 3 میلیارد دلار سرمایه خارجی در بهار 94 را به مثابه ورود این مقدار سرمایه به کشور در این دوره زمانی دانستند و در تیترهایی ناشیانه، خبر از افزایش 300 درصدی سرمایه گذاری خارجی طی بهار 94 دادند و در واقع سرمایه تصویب شده توسط سازمان سرمایه گذاری را به مثابه سرمایه جذب شده حساب کردند!
بررسی جزئیات این 3 میلیارد دلار سرمایه تصویب شده نشان می دهد که ادعای رسانه های حامی دولت چقدر خالی از واقعیت بوده و متاسفانه وزارت امور اقتصادی و دارایی و سازمان سرمایه گذاری و کمک های فنی و اقتصادی هم از تصویب این مقدار به طرز عجیبی ابراز رضایت کرده است.
جزئیات 3 میلیارد سرمایه ای که در فصل بهار تصویب شده چه بود؟
قسمت اعظم این مقدار سرمایه گذاری خارجی تصویب شده اختصاص به احداث یک بزرگراه در محور تبریز – بازرگان به نام تبریز – مرند – بازرگان به طول 253 کیلومتر دارد. این پروژه به تازگی در 30 اردیبهشت ماه امسال با حضور وزیر راه و همچنین سخنرانی رئیس جمهور به شکل ویدئو کنفرانس افتتاح شد. این آزاد راه که به گواه دولت نخستین آزادراه کشور با مشارکت سرمایه گذار خارجی است، 65 درصد آن توسط شرکت برگید ترکیه مورد سرمایه گذاری واقع می شود، که بنابر اعلام وزارت راه سهم این شرکت 3250 میلیارد تومان می باشد.
اما نکته جالب اینجاست که از این میزان سهم برای سرمایه گذاری، یک میلیارد و دویست و چهل و نه میلون دلار آن توسط هیات سرمایه گذاری در تاریخ 31 خرداد یعنی آخرین روز فصل بهار به تصویب رسیده است و عملا در حال حاضر مطابق آن سرمایه ای وارد کشور نشده است.
اما از حدود یک میلیارد و هفتصد میلیون دلار باقی مانده هم یک پروژه راه آهن در شمال غرب کشور، چند پروژه پتروشیمی، یک پروژه نفت و گاز و میزانی هم سرمایه گذاری در بورس و سرمایه مستقیم به تصویب رسیده است، که از این میزان حدود 400 میلیون دلار آن جذب یا محقق شده است. این نشان می دهد که در فصل بهار 400 میلیون دلار سرمایه جذب کشور شده است و خبری از افزایش 300 درصدی جذب سرمایه که برخی از رسانه های حامی دولت روی آن تاکید دارند، نیست!
با یک بررسی دقیق هم می توان دریافت که وقتی سازمان سرمایه گذاری خارجی در طول یک سال تنها 2 میلیارد و 105 میلون دلار سرمایه جذب می کند، چگونه ممکن است که تنها در سه ماه نخست امسال مبلغی بالغ بر 3 میلیارد دلار سرمایه خارجی وارد کشور شود!
چه مقدار سرمایه درفصل بهار جذب کشور شد؟
تصویب سرمایه (Approved capital) با جذب سرمایه (Capital inflow) دو واژه کاملا متفاوت است، که متاسفانه برخی از دولتمردان به شکل عامدانه این دو واژه را به یک معنا ترجمه کرده اند.
تصویب سرمایه (Approved capital) هیچ گاه به معنای ورود سرمایه به کشور نیست، چرا که قبلا در سال 90 هم سابقه داشته که برای یک پروژه بزرگ پتروشیمی و پالایش نفت حدود 4 میلیارد دلار سرمایه خارجی تصویب شده بود که از آن مبلغ هیچ پولی وارد کشور نشده است.
لغتی که دولتمردان و رسانه های حامی وی، بر روی آن تاکید دارند، جذب سرمایه (Capital inflow) که به معنای سرمایه محقق شده و یا سرمایه جذب شده است می باشد که با محاسبه خبرنگار نسیم، در فصل بهار تنها چیزی در حدود 400 میلیون دلار سرمایه خارجی وارد کشور شده است و پیش بینی میشود در صورتی که وضعیت نامناسب ورود سرمایه خارجی به کشور با همین بی برنامگی ها تداوم یابد، در پایان سال 94، سرمایه خارجی جذب شده به کشور چیزی حدود 1.5 میلیارد دلار باشد.
بهتر است دولتمردان به جای انحراف افکار عمومی و تاکید روی آمار تصویب شده، مشخص کنند که از این 3 میلیارد دلار سرمایه ای که ادعا می کنند وارد کشور شده، چه تکنولوژی هایی وارد کشور شده و یا چه مقدار اشتغال به واسطه آنها وارد کشور شده است.
گفتنی است، جدول آمار سرمایه گذاری خارجی روی سایت این سازمان هم از سال 91 تاکنون تنها اقدام به ثبت یک پروژه سرمایه گذاری خارجی کرده که مبلغ دقیق آن هم مشخص نیست.
بنابر این می توان گفت که برخی دولتی ها به جای توجیه کم کاری خود در جذب سرمایه خارجی به دنبال ایجاد انحراف در افکار عمومی هستند و با سانسور خبری گزارش آنکتاد و ارائه آمار سرمایه تصویب شده در فصل بهار به جای سرمایه جذب شده حواس ها را به سمت دیگری پرت می کنند.
حال باید منتظر ماند و دید سکوت دولتمردان تدبیر و امید در خصوص جذب سرمایه خارجی در کشور چه زمانی شکسته می شود و آنها چه زمانی از جزئیات 3 میلیارد دلار سرمایه ای که ادعا می کنند درفصل بهار جذب شده با مردم و رسانه ها صحبت خواهند کرد.