پایگاه 598: نهی از منکر منحصر به حجاب خانم ها نیست بلکه در جامعه اسلامی ممکن است مصادیق دیگری از منکر وجود داشته باشد که شاید متاسفانه مانند تار موی خانم ها آن قدر ها نیز برای برخی آزار دهنده نیست.
اما به حسب واجب بودن نهی از منکر ، پسندیده است که به آن ها نیز تذکر داده شود . گاهی اوقات کارهایی در سطح کشور صورت می گیرد که در حالت خوشبینانه اگر هدف و غرض خاصی نیز در ورای آن ها نباشد حتما بی ذوقی و بی هنری های جهان سومی در آنها وجود دارد.
لوگو یا نشان واره عبارت است از طرحی گرافیکی که به عنوان علامت مشخصه یک سازمان و نهاد در نظر گرفته می شود که ظاهر آن بسته به تمایل مسئولان آن، مرتبط با ساز و کار یا فقط علامت شناسایی آن نهاد است.
حالا آن سازمان بانک است ، موسسه علمی و آموزشی است ، انتشارات است و یا هر جای دیگر تفاوتی نمی کند . در این بین نبوغ برخی طراحان و مسئولان سازمان ها در نوع نشان واره آنها نمودار است و اوج خلاقیت و هوش آن ها را بازگو می کند.
در ایران اسلامی یکی از بانک ها برگرفته از تصویر زیر یک لوگو شبیه آن برای خود طراحی نموده است که از دید ما جای حرف و حدیث فراوان دارد.
این تصویر اصلی است که بر اساس آن عینا لوگو طراحی شده است. این یک ریتون یا به عبارتی جام است که در دوران های پیش از اسلام و به خصوص در دوران هخامنشی مورد استفاده برای شرابخواری بوده است .
این ریتون که به شکل یک شیر بالدار است در محوطه های باستانی همدان کشف شد و اکنون در موزه ملی ایران قرار دارد. این به اصطلاح ساغر شراب با ظرافت هر چه تمام تر از طلای ناب ساخته شده و برای شرابخواران و مستان لایعقل باستانی مورد استفاده بوده است.
این در حالی است که در همه ادیان الهی به شرطی که منحرف نشده باشند مُسکرات و هر چیزی که حالت مستی بیاورد حرام بوده است و عرفا و عقلا نیز این کار ناپسند است.
نص صریح قرآن شرابخواری را مطلقا مردود و حرام اعلام می نماید:
یأَیهَا الَّذِینَ ءَامَنُوا إِنَّمَا الخْمْرُ وَ الْمَیسرُ وَ الأَنصاب وَ الأَزْلَمُ رِجْسٌ مِّنْ عَمَلِ الشیطنِ فَاجْتَنِبُوهُ لَعَلَّکُمْ تُفْلِحُونَ ( المائده /90)
(ای کسانی که ایمان آوردهاید شراب و قمار و بت ها و اَزلام (که یک نوع بختآزمایی بوده) پلیدند و از عمل شیطانند از آنها دوری کنید تا رستگار شوید!)
استفاده از جام یا ظرف طلا برای نوشیدن در اسلام حرام است. ساختن جام شراب نیز به هر شکل در اسلام حرام است. نوشیدن خود شراب نیز قطعا در اسلام حرام است . هنری هم که در راستای حرام خدا انجام شود در اصل بی هنری و حرام است. آیا لو گویی هم که در برگیرنده تمام این موارد باشد به نظر شما حرام نیست؟
آیا بهره بودن از فرهنگ ایرانی یعنی استفاده از یک ساغر شراب در لوگوی یک بانک آن هم در یک کشور اسلامی ؟یعنی فرهنگ پر بار و کهن ایرانی هیچ مولفه دیگری نداشته است؟ اگر کسی نداند خیال می کند که همه ایرانیان شرابخوار و عرق خور بوده اند. به راستی این لوگو برازنده یک کارخانه تولید مشروبات الکلی یا یک میخانه است نه یک بانک آن هم در کشوری که ام القرای جهان اسلام است.
با توجه به این که در آیات و روایات ما به طور مطلق با مشروبات الکلی و کلا مسکرات مخالفت شده است. آیا این بی ذوقی تمام نیست که این جام شراب را به عنوان لوگو و علامت مشخصه یک بانک در نظر بگیریم؟
محتسب، مستی به ره دید و گریبانش گرفت
مست گفت ای دوست، این پیراهن است، افسار نیست
گفت: نزدیک است والی را سرای، آنجا شویم
گفت: والی از کجا در خانه خمار نیست
گفت: باید حد زند هشیار مردم، مست را
گفت: هشیاری بیار، اینجا کسی هشیار نیست
* سید مرتضی میرسراجی (پژوهشگر قرآنی و عضو شوراهای امر به معروف و نهی از منکر)