تا چند روز مي‌توانيد نخوابيد؟

به گزارش پایگاه 598 به نقل از عصر ايران/ آيا مي‌دانيد چند وقت از عمرتان صرف چه کارهايي مي‌شود؟ يک انسان ۷۸ ساله به طور ميانگين 9 سال از کل زندگي خود را پاي تماشاي برنامه‌هاي تلويزيوني مي‌گذراند و ۹۲ روز را در توالت سپري مي‌کند.

اما از ميان همه فعاليت هايي که شايد نوعي وقت تلف کردن به نظر برسد، خوابيدن رقم عجيب و غريبي را به خود اختصاص داده است: حدود ۲۵ سال! ممکن است بپرسيد چه طور مي شود اين زمان از دست رفته را بازگرداند، اما شايد بهتر باشد پيش از هر چيزي اول بدانيد که چقدر مي شود بيدار ماند و مهم تر از همه اين که عوارض کم خوابي چيست؟

تجربه به شما ثابت کرده که مقاومت در برابر خواب کار واقعا مشکلي است. اِرين هانلون، استاديار مرکز خواب، متابوليسم و سلامت دانشگاه شيکاگو مي گويد: تمايل به خواب آن قدر شديد است که حتي از تمايل به خوردن هم پيشي مي گيرد. مغز بدون توجه به کوشش هاي آگاهانه در جهت نخوابيدن به طور خودکار به خواب مي رود.

اصلا چرا خواب؟
علت ضرورت خواب و کارکرد دقيق آن هنوز کاملا مشخص نيست. اما مي دانيم که خواب سيستم هاي بدن را تنظيم و از نو روشن مي کند. مطالعات نشان داده است که خواب کافي اثر شفابخش دارد و موجب کارکرد بهتر سيستم ايمني بدن و متابوليسم مي شود. شايد به همين علت است که بعد از يک چرت حسابي احساس سرزندگي مي کنيد. اين در حالي است که خواب ناکافي با افزايش خطر ابتلا به ديابت، بيماري هاي قلبي، چاقي و افسردگي در ارتباط است. در واقع، وقتي سعي مي کنيد تا ديروقت خودتان را بيدار نگه داريد، تاثيرات ناخوشايندي جسم و روحتان را به ويراني خواهد کشاند؛ بتدريج انرژي تان تحليل مي رود و ضعف و سستي بر شما غلبه مي کند؛ اگر همين طور به نخوابيدن ادامه دهيد، توانايي تمرکز و حافظه کوتاه مدت شما آسيب خواهد ديد. چنانچه همه اين عوارض را ناديده بگيريد و مصمم به نخوابيدن باشيد، ذهنتان مستعد پريشاني هاي مختلف مانند عدم تعادل اخلاقي، پارانويا و توهم مي شود. مطالعات بسياري نشان داده است که کارکرد بدن همراه با بي خوابي افت مي کند. اين وضع موجب بالا رفتن هورمون هاي استرس نظير آدرنالين و کورتيزول در خون مي شود و در نتيجه فشار خون افزايش مي يابد، ريتم طبيعي قلب به هم مي ريزد و سيستم ايمني بدن ضعيف مي شود. پاره اي از عوارض در صورت شروع مجدد چرخه طبيعي خواب از بين خواهد رفت.

وقتي خوابيدن غيرممکن مي شود
گاهي فرد بدون اين که خودش بخواهد خوابش نمي برد. بي خوابي خانوادگي کشنده (FFI) يک بيماري ژنتيکي نادر است که به طرز دردناکي عواقب بي خوابي شديد را به تصوير مي کشد. حدود ۴۰ خانواده در جهان داراي اين ژن معيوب هستند.

اين ژن معيوب موجب تاخوردگي نادرست پروتئين ها در سيستم عصبي و تشکيل پريون ها مي شود. پريون ها پروتئين هايي هستند که تاخوردگي اشتباه آنها کارکرد طبيعي پروتئين ها را مختل مي کند. پريون ها در بافت عصبي تجمع مي کنند، آن را از بين مي برند و موجب ايجاد سوراخ هايي شبيه پنير سوئيسي در مغز مي شوند.

از جمله قسمت هاي مغز که در اين بيماران آسيب جدي مي بيند تالاموس است که در عمق مغز قرار دارد و مسئول کنترل خواب است. اين افراد گاهي چندين روز بي وقفه بيدار مي مانند و علايم عجيبي مثل کوچک شدن مردمک ها در حد ته سنجاق و تعريق زياد در آنها ظاهر مي شود.

بعد از چند هفته فرد حالت خواب و بيداري پيش از خواب را تجربه مي کند. او ممکن است رفتارهايي مشابه خوابگردي از خود نشان دهد و حتي حرکات عضلاتش غيرارادي شود، درست مثل زماني که بدن به خواب مي رود. اين بيماري موجب کاهش وزن، زوال عقل و در نهايت مرگ مي شود.

اگرچه بي خوابي کارکرد مغز را مختل مي کند، به خودي خود عامل مرگ نيست. شاهد اين مدعا زندانياني هستند که بايد شکنجه بي خوابي را تحمل کنند، حال آن که هيچ کس تاکنون به خاطر اين نوع شکنجه نمرده است. پژوهش هاي انجام شده روي حيوانات آزمايشگاهي نيز ثابت مي کند که بي خوابي ذاتا کشنده نيست، اما عوارض آن مي تواند خطرناک باشد.

بيدار شو! بيدار شو!
پرسش اصلي هم چنان پابرجاست، واقعا تا چه مدت مي شود بيدار ماند؟ بيشترين رکوردي که تاکنون براي بي خوابي خودخواسته ثبت شده مربوط به يک نوجوان هفده ساله دبيرستاني به نام رَندي گاردنِر از سن ديه گو است. گاردنر توانست ۲۶۴ ساعت متوالي در برابر وسوسه خواب مقابله کند. رکوردهاي متعدد ديگري نيز گزارش شده است که چندان موثق نيستند. با توجه به زيان هايي که ممکن است بي خوابي خودخواسته ايجاد کند، کتاب رکوردهاي گينس ثبت اين مورد را متوقف کرده است.