چگونه توافق‌ژنو حتی جلوی قرار جدید فروش نفت ایران را هم می‌گیرد؟

وزیر نفت قبل از اجلاس اوپک که با فاصله‌ی کمی نسبت به معاهده ژنو (ده روز بعد) برگزار می‌شد، با صراحت این پیام را داد که ایران به بازارهای نفت باز می‌گردد (+):

به گزارش «یک بیست»، این گونه مواضع علاوه بر نشان دادن هیجان و خوشحالی عجولانه وزیر نفت و سایر معاونینش (که شبیه همین مواضع را اتخاذ کردند به عنوان نمونه (+) حاکی از عدم دقت به اسناد توافق ژنو و تحریم‌های نفتی ایران بود. ضمن این که مهمترین پیام چنین مواضعی، ارسال پالس آرامش به بازار جهان نفت و راحت کردن خیال بازار تقاضای نفت درباره وجود نفت «کافی» در بازار جهانی و فراهم کردن بستر برای اجرای سناریوی کاهش قیمت نفت توسط آمریکا بود.

حال بعد از گذشت قریب به ۱۶ ماه از امضای توافقنامه ژنو و تبلیغات گسترده و فراوان رسانه‌های حامی دولت، وزیر نفت بدون اشاره به ذوق‌زدگی‌ها و خبرهای قبلی منتشر شده درباره برداشته شدن تحریم نفت، دیروز در نشست خبری با خبرنگاران اعتراف کرد (+):

پیش از این پایگاه «یک بیست» ۶ ماه پس از امضای توافق ژنو در گزارشی به بررسی تحریم‌های کشتیرانی و بیمه حمل نقل، با عنوان «یک نمونه از تعلیق دکوری تحریم‌ها» پرداخته بود. در این مطلب با بررسی جزئی تحریم‌های این حوزه مشخص شد که نه تنها هیچ اتفاقی در این تحریم‌ها بعد از توافق ژنو نیفتاده است، بلکه اساسا آنچه به عنوان امتیاز به طرف ایرانی داده شده بود، از ابتدا دارای اشکالات گسترده و بدون فایده بوده است:

همچنین در بررسی وضعیت صنعت پتروشیمی و تحریم‌های آن بعد از توافق ژنو، مشخص شد که در آن عرصه نیز نه تنها توافق ژنو فاقد اثر مثبت بوده است که اساسا تعلیق تحریم پتروشیمی از ابتدا بدون ارزش بوده است.

 فراتر از بی‌اثری توافق ژنو در تعلیق تحریم‌ها و حاصل نشدن فایده‌ای از این مسیر، این توافقنامه باعث رسمیت بخشیدن تلویحی به تحریم‌ها از سوی ایران و حتی پذیرش تعهدات بیشتری از سوی ایران برای رعایت تحریم‌های غیر قانونی و ظالمانه شده است. ایران پس از توافق ژنو به صورت جدی نمی‌تواند حتی نسبت به دور زدن تحریم‌ها نیز اقدام کند. چرا که این اقدام از سوی ۱+۵ به مثابه نقض توافق برداشت می‌شود. برای نمونه جان کری در فروردین ۹۳ در واکنش به احتمال انعقاد قرار نفتی جدید بین ایران و روسیه اعلام کرد (+):

کاخ سفید نیز اعلام کرده که این قرارداد، نقض تحریم فروش نفت ایران است (+) و دو سناتور آمریکایی در نامه‌ای که به باراک اوباما نوشته‌اند خواستار آن شده‌اند که در صورت امضای این توافق، واشنگتن فروش نفت ایران را کاهش داده و هر گونه عملی خلاف قوانین را مجازات کند. در این نامه خطاب به اوباما آمده است (+):

در واقع آقای زنگنه با این سخن بر خودتحریمی‌هایی که به دلیل توافق ژنو بر ایران تحمیل می‌شود، تاکید می‌کند. با توجه به اینکه آمریکا از دادن امتیاز جدی خودداری می­‌کند و در نگارش متن حقوقی (از جمله در توافق لوزان و ژنو) تنها امتیازات کوچک و عملاً کم اثر یا بی‌اثر را واگذار می­‌کند و در اجرا نیز از عمل به همان امتیازات کوچک با روش‌های مختلف شانه خالی می­‌کند چگونه می­توان به آینده توافق جامع هسته‌­ای امیدوار بود؟