ابن سينا براي حفظ تندرستي و سلامتي، براي سه موضوع اهميت زيادي قائل شده است که عبارتند از ورزش، تدبير غذا و تدبير خواب.
ابن سينا براي حفظ تندرستي و سلامتي، براي سه موضوع اهميت زيادي قائل شده است که عبارتند از ورزش، تدبير غذا و تدبير خواب.
او در کتاب قانون خود اين سه را رکن سلامت دانسته است. ورزش بخش مهمي در
قانون دارد و ابن سينا با اهتمام خاص به آن پرداخته است. ابن سينا ابتدا به
تعريف ورزش پرداخته و چنين نگاشته است: «ورزش يک حرکت ارادي است که منتهي مي شود به تنفس عميق و پياپي.»
جالب اينجاست که حکيم تأکيد مي کند که مقصود او حرکات ورزشي است نه حرکاتي
که انسان در طول روز براي انجام کارهاي روزانه انجام مي دهد و در همين جا
تذکر مي دهد که هر کس موفق شود ورزش را در حد اعتدال و در وقتش انجام دهد
از هر معالجه اي که بيماري هاي مادي اقتضا کند بي نياز خواهد بود.
يکي ديگر از نکات بسيار جالب اين که ابن سينا نه تنها ورزش هاي کلي را که براي بدن مفيد و لازم است توضيح مي دهد، بلکه ورزش هاي خاص هر عضو نيز مورد توجه اوست مثلاً ورزش دست يا پا، صدا، چشم و ... . وي به موضوع بسيار مهم يعني زمان شروع به ورزش و قطع آن در کتاب قانون خود پرداخته است و معتقد است بايد بدن را براي ورزش آماده کرد و توضيحات بسيار مهمي در اين زمينه بيان مي کند.
ابن سينا در فصل ديگري از کتاب قانون به تعليم مالش (دَلک که کلمه دلاکي از همين ريشه مشهور و متداول است) يا به اصطلاح روزگار ما ماساژ و مسائل مختلف آن پرداخته و در فصول بعد همين تعليم به ورزش هاي ديگر مثل حمام گرفتن، شست وشو با آب سرد و در بخش هاي ديگر به حمام آفتاب گرفتن، استفاده از شن و ماسه ساحل دريا و امثال اينها پرداخته است. تذکرات و نکات بهداشتي عموما در موضوعات مختلف است که به برخي از آنها اشاره شد مثلا اين نکته که بهترين نوع خواب، خواب عميق است که در فصل نهم همان تعليم دوم از فن سوم فرموده است يک توصيه بهداشتي است درباره خواب که مي گويد افراد تندرست بايد مراقب خوابشان باشند که معتدل باشد، وقت خواب را رعايت کنند، زياد نخوابند، از زيان بيداري به دماغشان بترسند، خواب روز بد و زيانبار است و امثال اينها همه توصيه هاي بهداشتي است که البته دليل آنها را گفته است. ابن سينا درباره آب و هوا هم نکات بسيار مهمي را گفته است، براي مثال درباره هوا که آن را بسيار مهم مي شمارد مي گويد هواي خوب آن است که با بخارها و دودهاي خارجي آميخته نشده باشد، هواي باز باشد نه هواي بسته لابه لاي ديوارها وسقف ها و درون خانه؛ خلاصه، هواي خوب، صاف و پاک است و به بخار نيزارها و امثال آنها آلوده نيست.
ابوعلي سينا در رابطه با آداب غذاخوردن در کتاب خود آورده است:
براي جلو و عقب افتادن خوراکها بايد دستورات زير را به کار بست :
کسي که غذاي سخت و دير هضم ميخورد نبايد به دنبال آن غذاي زود هضم و رقيق بخورد.
زيرا اين غذاي رقيق دنباله رو ِ پيش از غذاي قبلي خود هضم مي شود . غذاي دير هضم بالانشين مي شود و راه داخل شدن بر آن بسته ميشود و تباه مي شود و هرچه با او بياميزد
تباه مي شود.
نبايد وقتي انسان خوراک لغزنده اي مي خورد که زود هضم مي شود بلافاصله غذاي نيرومند سختي را با آن بخورد . زيرا غذاي سخت با آن در معده مي لغزد و خوب هضم نمي شود.
نبايد غذاهايي مانند ماهي را بعد از ورزش خسته کننده ميل کنيم زيرا اين غذا تباه مي شود. بدترين خوراک ها آن است که بر معده سنگيني کند و بدترين نوشيدني ها آن است که بيش از اعتدال باشد و از معده بالا آيد. اگر روزي بيش از اندازه غذا ميل شود بايد فردا خود راگرسته نگه داشت و در خوابگاهي معتدل خوابيد و اگر خوابش نبرد بايد زياد پياده روي کند نرم راه برود از راه رفتن باز نايستد و پي در پي برود واستراحت نکند ِ و کمي هم نوشيدني خالص بخورد.
آداب خوردن و آشاميدن
شخص تندرست بايد آنقدر بخورد که احساس سنگيني نکند و شکمش به قرقر نيفتد و از به بالا نيايد و دچار کند ذهني نشود.
شخص فربه اندام نبايد وقتي تازه از حمام آمده غذا بخورد بلکه بعد از خروج از حمام و قبل غذا خواب سبکي بکند.
نبايد در هنگام صرف غذا آب نوشيد.زيرا آب بين طعام و جرم معده جدايي مي اندازد و آن را خاموش مي کند. بلکه بهتر است آب نخورد تا خوراک به معده وارد شود. علام ورود طعام به معده آن است قسمت هاي بالاي شکم سبک مي شود . نوشيدن آب به شرطي که وسط غذا نباشد و به اندازه اي که براي خوراک مفيد باشد روا است .
کساني که سرد مزاج هستند بهتر اطت بعد از صرف غذا تشنگي را تحمل کنند و بخوابندولي تشنه مانده بعد از غذا و خوابيدن بعد از طعام براي صفرائيان خوب نيست .کسي که معده اش تهي است چنانچه غذاي لطيف بخورد معده را سلامت تگه داشته است و اگر بلافاصله ازغذاي لطيف ِ غذاي غليظ بخورد معده از آن متنفر است و آن را هضم نميکندو تباه مي شود. مگر اينکه بين اين دو غذا فاصله اي داده شود و طعام غليظ را اندک اندک وارد معده کند در اين صورت معده به وسيله غذاي لطيف بند نمي آيد.
يکي ديگر از نکات بسيار جالب اين که ابن سينا نه تنها ورزش هاي کلي را که براي بدن مفيد و لازم است توضيح مي دهد، بلکه ورزش هاي خاص هر عضو نيز مورد توجه اوست مثلاً ورزش دست يا پا، صدا، چشم و ... . وي به موضوع بسيار مهم يعني زمان شروع به ورزش و قطع آن در کتاب قانون خود پرداخته است و معتقد است بايد بدن را براي ورزش آماده کرد و توضيحات بسيار مهمي در اين زمينه بيان مي کند.
ابن سينا در فصل ديگري از کتاب قانون به تعليم مالش (دَلک که کلمه دلاکي از همين ريشه مشهور و متداول است) يا به اصطلاح روزگار ما ماساژ و مسائل مختلف آن پرداخته و در فصول بعد همين تعليم به ورزش هاي ديگر مثل حمام گرفتن، شست وشو با آب سرد و در بخش هاي ديگر به حمام آفتاب گرفتن، استفاده از شن و ماسه ساحل دريا و امثال اينها پرداخته است. تذکرات و نکات بهداشتي عموما در موضوعات مختلف است که به برخي از آنها اشاره شد مثلا اين نکته که بهترين نوع خواب، خواب عميق است که در فصل نهم همان تعليم دوم از فن سوم فرموده است يک توصيه بهداشتي است درباره خواب که مي گويد افراد تندرست بايد مراقب خوابشان باشند که معتدل باشد، وقت خواب را رعايت کنند، زياد نخوابند، از زيان بيداري به دماغشان بترسند، خواب روز بد و زيانبار است و امثال اينها همه توصيه هاي بهداشتي است که البته دليل آنها را گفته است. ابن سينا درباره آب و هوا هم نکات بسيار مهمي را گفته است، براي مثال درباره هوا که آن را بسيار مهم مي شمارد مي گويد هواي خوب آن است که با بخارها و دودهاي خارجي آميخته نشده باشد، هواي باز باشد نه هواي بسته لابه لاي ديوارها وسقف ها و درون خانه؛ خلاصه، هواي خوب، صاف و پاک است و به بخار نيزارها و امثال آنها آلوده نيست.
ابوعلي سينا در رابطه با آداب غذاخوردن در کتاب خود آورده است:
براي جلو و عقب افتادن خوراکها بايد دستورات زير را به کار بست :
کسي که غذاي سخت و دير هضم ميخورد نبايد به دنبال آن غذاي زود هضم و رقيق بخورد.
زيرا اين غذاي رقيق دنباله رو ِ پيش از غذاي قبلي خود هضم مي شود . غذاي دير هضم بالانشين مي شود و راه داخل شدن بر آن بسته ميشود و تباه مي شود و هرچه با او بياميزد
تباه مي شود.
نبايد وقتي انسان خوراک لغزنده اي مي خورد که زود هضم مي شود بلافاصله غذاي نيرومند سختي را با آن بخورد . زيرا غذاي سخت با آن در معده مي لغزد و خوب هضم نمي شود.
نبايد غذاهايي مانند ماهي را بعد از ورزش خسته کننده ميل کنيم زيرا اين غذا تباه مي شود. بدترين خوراک ها آن است که بر معده سنگيني کند و بدترين نوشيدني ها آن است که بيش از اعتدال باشد و از معده بالا آيد. اگر روزي بيش از اندازه غذا ميل شود بايد فردا خود راگرسته نگه داشت و در خوابگاهي معتدل خوابيد و اگر خوابش نبرد بايد زياد پياده روي کند نرم راه برود از راه رفتن باز نايستد و پي در پي برود واستراحت نکند ِ و کمي هم نوشيدني خالص بخورد.
آداب خوردن و آشاميدن
شخص تندرست بايد آنقدر بخورد که احساس سنگيني نکند و شکمش به قرقر نيفتد و از به بالا نيايد و دچار کند ذهني نشود.
شخص فربه اندام نبايد وقتي تازه از حمام آمده غذا بخورد بلکه بعد از خروج از حمام و قبل غذا خواب سبکي بکند.
نبايد در هنگام صرف غذا آب نوشيد.زيرا آب بين طعام و جرم معده جدايي مي اندازد و آن را خاموش مي کند. بلکه بهتر است آب نخورد تا خوراک به معده وارد شود. علام ورود طعام به معده آن است قسمت هاي بالاي شکم سبک مي شود . نوشيدن آب به شرطي که وسط غذا نباشد و به اندازه اي که براي خوراک مفيد باشد روا است .
کساني که سرد مزاج هستند بهتر اطت بعد از صرف غذا تشنگي را تحمل کنند و بخوابندولي تشنه مانده بعد از غذا و خوابيدن بعد از طعام براي صفرائيان خوب نيست .کسي که معده اش تهي است چنانچه غذاي لطيف بخورد معده را سلامت تگه داشته است و اگر بلافاصله ازغذاي لطيف ِ غذاي غليظ بخورد معده از آن متنفر است و آن را هضم نميکندو تباه مي شود. مگر اينکه بين اين دو غذا فاصله اي داده شود و طعام غليظ را اندک اندک وارد معده کند در اين صورت معده به وسيله غذاي لطيف بند نمي آيد.
اخبار ویژه
رنجبر در تشریح جلسه کمیسیون اجتماعی مجلس:
نظرات بینندگان
فیلم و عکس
جدیدترین اخبار پربازدید ها
