شهریه برای جوینده علم فرع است

پرسش پیامکی قسمت سی وپنجم برنامه «حذف و اضافه» اینگونه طرح شد: "اگر به جای رئیس یک شرکت بودید برای استخدام بین فارغ التحصیل دانشگاه آزاد و دانشگاه دولتی کدام را انتخاب می کردید؟ 1) فارغ التحصیل دولتی، 2) فارغ التحصیل آزاد، 3) بستگی به شأن و کارآمدی شان داشت".

در بخش اول این برنامه دكتر حسین غریبی، معاونت آموزش و تحصیلات تکمیلی دانشگاه آزاد اسلامی و دکتر علوی فاضل، معاون سنجش و پذیرش دانشگاه آزاد اسلامی میهمان «حذف و اضافه» شدند. در ابتدا غریبی پیرامون سیاست افزایش ظرفیت دانشجویان مقاطع ارشد و دکتری دانشگاه آزاد بیان داشت: اینکه درباره افزایش تعداد دانشجویان مقاطع بالا در دانشگاه آزاد تنها به درآمد نگاه کنیم، قطعا دانشگاه جایی نیست که بخواهیم درآمد بی حد و حصر از دانشجو بگیریم. دانشگاه یعنی جایی برای توسعه یافتگی و فکر کردن برای آینده و جایی برای نگاه دیگر به مسائل جامعه. اگر ما بخواهیم اینگونه به مسائل بنگیریم، راهی جز توسعه تحصیلات تکمیلی نیست.

وی پیرامون تعداد زیاد دانشجویان کلاس های مقاطع دکتری دانشگاه آزاد توصیح داد: تحصیلات تکمیلی دانشگاه آزاد دو بخش دارد. یکی بخش کارشناسی ارشد و یکی دکتری. در دوره دکتری ما ظرفیت هر کلاس را بین 5 الی 10 نفر تعریف کردیم. اما در بخش هایی که دروس مشترکی دارند، این تعداد بیشتر می شود. اما در یک سری رشته های خاص شاید بیشتر شود؛ مثل گرایش های رشته شیمی ممکن است در دروس غیرتخصصی جمعیت کلاس ها بیشتر شود اما قطعا در دروس تخصصی خود اینچنین نیست.

دکتر غریبی افزود: اگر به توسعه یافتگی دکتری نگاه کنیم، ما امسال 12 هزار دکتری جذب کردیم که نسبت به اعضای هیئت علمی چیزی بالغ بر 80 هزار دانشجوی دکتری داریم. کل استادیارهای دانشگاه های آزاد و دولتی 20 الی 22 هزار نفر است که سهم دانشگاه آزاد 12 هزار استادیار است. کل دانشجویان دکتری دانشگاه آزاد 22 هزار دانشجو است که اگر نسبت به تعداد استادیار بسنجیم، می بینیم به ازای هر استادیار 2 نفر دانشجوی دکتری داریم.

وی ادامه داد: اینگونه نیست که با یک استاد 30 نفر درس بگیرند. ما الان نسبت کل اعضای هیئت علمی به دانشجویانمان به ازای هر 50 نفر 1 هیئت علمی داریم. 32 هزار نفر عضو هیئت علمی تمام وقت داریم که به ازای 1میلیون و 600 هزار نفر دانشجو این نسبت را می دهد. اما در فضای تحصیلات تکمیلی، نسبت فضای تحصیلات تکمیلی در کل کشور با موجی از درخواست ورود به این مقطع مواجه هستیم که اگر پاسخ نتوانیم دهیم، جوانان وارد دانشگاه های آسیای میانه می شوند. بعد می بینیم مدارکی به دانشجویان می دهند بدون آنکه دانشجو حضور داشته باشد. وقتی پایان نامه هایی که در تاجیکستان داده می شود، توسط اساتید ایرانی هدایت می شود، ما به یک تقاضای اجتماعی پاسخ می دهیم که هرچند در کشورهایی مثل ما - چه در دولتی و چه آزاد - عالی پاسخ داده نمی شود.

وی با طرح این سوال که آیا می توان به این سطح تقاضا بی پاسخ بود، بیان داشت: خیر. تلاش ما در دانشگاه آزاد، پاسخ به این موارد است که نواقصی هم ممکن است داشته باشد. اما ما برای بهبود کیفیت نیز تلاش کردیم. 42 واحد علوم و تحقیقات در سال های گذشته داشتیم که در آنجا با چالش هیئت علمی مواجه بودیم. تلاش ما در یک سال گذشته حل کردن این چالش بوده است. لذا 41 واحد علوم تحقیقات را در مراکز استان ها با دانشگاه های خوب ادغام کردیم. اگر امروز از دانشجویان بپرسید، وضعیت دسترسی به اساتید در یک سال گذشته بهتر شده است.

غریبی خاطرنشان کرد: من اضافه کنم زیرساخت های اصلی بر جذب استاد است. ما در سال گذشته تصمیم گرفتیم، 5 هزار نفر استاد PHD جذب کنیم. سالانه 15 هزار PHD فارغ التحصیل می شوند. برای سال 94 10 هزار نفر ثبت نام کرده اند که می توانند به همین تعداد ثبت نام  کنند. برنامه 4 ساله خواهیم داشت برای جذب 20 هزار تفر PHD. این یک فرآیند دوسویه است. ما به مرور اعضای هیئت علمی را به دانشگاه تزریق می کنیم.

در ادامه دکتر علوی فاضل، معاون سنجش و پذیرش دانشگاه آزاد اسلامی بیان داشت: تمام پذیرش هایی که امسال در دانشگاه آزاد انجام شده است، هیچ گونه مشکلی نداشته است و تمام با هماهنگی مراجع ذی صلاح انجام شده است. شهریه برای جوینده علم فرع است و آنجا مشکل است که مطلوب پیدا نشود. ورودی های ما مطمئن باشند از نظر فارغ التحصیلی مشکلی ندارند. بنابر قوانین مجلس بدانند مدرک آنها مشکلی ندارد و ما امروز هیچ گونه مشکلی درباره اعتبار مدرک نداریم.

وی در پاسخ به این سوال که چرا اول جذب می کنید، سپس مجور کسب می کنید؟ بیان داشت: ما در ابتدا مجوز می گیریم، بعد جذب می کنیم. ما در سال گذشته 335 هزار ظرفیت خالی داشتیم، امسال 422 هزار ظرفیت خالی داریم. این ظرفیت خالی به سمت ارشد و دکتری سوق پیدا کرده است. ما امروز در بین واحدهای دانشگاهی رقیبی به اسم دانشگاه های دولتی داریم. باید بدانیم دانشگاه آزاد امروز با 30 سال قبل فرق می کند.

در ادامه دکتر غریبی پیرامون اظهار داشت: یک موضوع مهم برای هر دانشجوی دکتری دسترسی به منابع اطلاعاتی علمی است. امروز عدم دسترسی به منابع اطلاعاتی برای این دانشجویان حل شده است. ما بدهکاری هایی داشتیم که برطرف شده است و به بیش از 100 واحد خدمات آنلاین می دهیم. برخی واحدها که درآمد کمتری دارند، برای حل مشکلاتشان آفلاین سرویس می دهیم. لذا این مسئله نیز حل شده است و به در آینده بهتر می شود.

همچنین دکتر فاضل بیان داشت: ضمنا اگر دانشجویان دکتری در مباحث حل تمرین کمک کنند، حق الزحمه می دهیم. امروز ما دکتری پژوهش محور را برای اولین بار ایجاد شده و 120 رشته مصاحبه هایش در حال انجام است. ما می خواهیم براساس پروژه های صنعت و تحقیقات جذب کنیم و برای حل این مشکلات باید توسعه تحصیلات تکمیلی به صورت کیفی باشد.

در بخش دوم برنامه دکتر سعید کاردار، معاون دانشجویی دانشگاه آزاد اسلامی میهمان برنامه «حذف و اضافه» شد. وی درباره انتقادات وارده به دانشگاه آزاد در حوزه امکانات رفاهی- فرهنگی به دانشجویان و افزایش شهریه این دانشگاه در طول ترم گفت: ما در دانشگاه آزاد وقتی بودجه می بندیم برای 2 ترم، دیگر در طول سال تغییر شهریه نداریم. اسفند 93 برای 94 میزان شهریه مشخص است. پس افزایش شهریه ای در کار نیست. ولی در برخی واحدها دانشجو می توانست شهریه ثابت را نقدا و شهریه متغیر را اقساطی بدهد. برخی واحدها به دانشجویان خود گفتند شهریه متغیر را نیز همان اول بدهید که ما متوجه این موضوع شدیم و ممنوع کردیم. در سال گذشته ما 400 میلیارد به 400 هزار نفر وام اعطا کردیم. مجموعا 25 درصد دانشجویان وام شهریه گرفتند. باقی نیز هرکسی متقاضی تقسیط شهریه بود، قبول کردیم. در مواردی نیز چندین مورد برکناری معاونت دانشجویی در واحدهای خود داشتیم.

وی افزود: حتی گفتیم تا قبل از امتحان خود اگر شهریه را پرداخت نکردند 25 درصد وام بگیرند. آنهایی که نمی توانند چک بدهند تا بتوانند در امتحان حاضر شوند. لذا اگر بتوانند تا قبل از امتحان پرداخت کنند، مشکلی نیست.

کاردار اضافه کرد: شهریه متغیر با تعداد واحد تغییر می کند، اما شهریه ثابت به این معنا نیست که الزاما باید همیشه ثابت باشد. در هزینه ثابت، هم برای دوره های مختلف متفاوت است و هم با تورم تغییر می کند. ولی ما امسال برای نخستین بار درصد وابستگی بودجه به شهریه را از 100 به 90 کاهش دادیم. به همیت دلیل در شهریه 94 افزایش در شهریه ثابت نخواهیم داشت. لذا اولین دستاورد تیم جدید دانشگاه آزاد، کم کردن وابستگی منابع درآمدی به شهریه است.

وی درمورد افزایش پذیرش دانشجویان دانشگاه آزاد نیز اظهار داشت: تعداد دانشجویان دانشگاه آزاد در سال 93 از سال 92 کمتر بوده است. ما تعداد دانشجو را افزایش ندادیم. هیچ واحدی پیدا نمی کنید که انقدر افزایش دانشجو داشته باشد که امکانات رفاهی آن کم شده باشد.

طبق نظرسنجی برنامه 80.8 درصد مخاطبان، استخدام نیرو از میان فارغ التحصیلان دانشگاه آزاد و دولتی را بستگی به شأن و کارآمدی شان دانستند.

برنامه تلویزیونی «حذف و اضافه» کاری از گروه دانش و اقتصاد شبکه سه سیما است که به مؤلفه‌های دانشگاه طراز انقلاب اسلامی و بررسی مسائل و مشکلات دانشجویان و دانشگاه‌ها می‌پردازد. مخاطبان می‌توانند از طریق شماره پیامک 10000393 یا ایمیل Daneshgah@tv3.ir با این برنامه تماس حاصل کنند.