نخست
قیام امام حسین ( علیه السلام) در روز عاشورا از محوری ترین عبادات وتصرفاتی است که در تاریخ بشریت انجام گرفته است. شناخت اهداف این حادثه به عنوان فعلی که در یک مقطع تاریخ انجام گرفته با نگاه به عنوان حادثه ای که قبل از خلقت آغاز شده وزمینه چینی شده است و آثار آن نیز تا بعد از قیامت هست. در وسعت نگاه وعبرت آموزی ومسئولیت فردی و اجتماعی نسبت به این حادثه عظیم الهی سهم تاثیری زیادی دارد.
اهداف قیام امام حسین(علیه السلام)
قیام عاشورا دربردارنده اهداف و انگیزه های مختلفی است. این اهداف در خطبه های امام حسین(علیه السلام) و وصیت نامهی آن حضرت به روشنی ذکر شده که در ابعاد مختلفی قابل مطالعه و بررسی است.
اهداف فردی
تجلی انگیزههای اولیاء خدا در اعمالشان بی تردید عالیترین درجات معنوی و انسانی است. اهداف قیام امام(علیه السلام) در بعد فردی، به عنوان قلهی بندگی حضرت حق، دارای دو جنبه است:
باطنیترین انگیزهای كه در انجام این حادثه عظیم میتوان بیان کرد، پایبندی امام حسین(علیه السلام) به میثاق الهی است که از عالم قبل از خلقت شروع شده است و انبیاء الهی نیز از آن با خبر بوده اند.
کربلا از مقدرات حتمی الهی بوده و به همه پیامبران آن را تذکر میدادند وخود پیغمبر خاتم(صل الله علیه و آله وسلم) نیز فرموده: «خداوند خواسته است تورا کشته ببند»
یعنی عبودیت امام(علیه السلام) وفای به عهد و میثاق الهی، برای اجرای هدفی بوده است که حق تعالی درعالم خلقت آن رامهندسی کرده است.
کربلا از یکسو جریان یافتن عبودیت الهی و طریق رحمت به خلق و از سویی دیگر صحنهی ضیافت حق برای امام(علیه السلام) است. از این رو هدف قیام امام(علیه السلام) دارای جنبهی فردی دیگری است..
هدف دیگر قیام کربلا رضایت و تسلیم ولی خدا به قضای الهی می باشد.
در بررسی اهداف فردی قیام امام حسین(علیه السلام) از بیان آیات و روایات میتوان به خوبی دریافت که اولیاء الهی و ائمهی معصومین(علیه السلام) به لحاظ شخصیت حقیقی ارداهای غیر از اردادهی خداوند نمیکنند. «لایشاءون الا مایشاء الله».
ایشان از جهت حقوقی جایگاه سرپرستی بر همهی ابناء بشر را دارند. بنابراین از اهداف فردی قیام کربلا رسیدن به مقام شفاعت امام می باشد که شفاعت نیز از شئون سرپرستی و ابوّت است و شفاعت پاداش شهادت اباعبدالله(علیه السلام) است.
اهداف اجتماعی و تاریخی قیام عاشورا
اصلاح گری به عنوان بعد اجتماعی فعل امام (علیه السلام)، در سه مرحله قابل بررسی است.
بعد از رحلت پیامبر اکرم(صل الله علیه و آله) جبههی جدیدی علیه امامت و ولایت شکل گرفت که دستاوردهای غدیر خم را در جامعهی آن زمان تحریف نمودو موجبات انحراف امت را فراهم کرد، به گونهای که حضرت علی(علیه السلام) 25سال خانه نشین شد و پس از پذیرفتن خلافت در شرایط بسیار بحرانی، مسئولیت اداره حکومت را به عهده گرفت. امّامقدس ماءبان بی بصیرت واحمق با به شهادت رساندن امام علی(ع)، مسیررابرای بازگشت جریان فتنه و انحرافی باز نمودند تاباابزار زر وزور وتزویر از حکومت امام حسن مجتبی(علیه السلام) جلوگیری وباب حکومت رابرای دیگر امامان معصوم مسدود کردند.
قیام امام حسین(علیه السلام) ناظر به اصلاح بنیانی بود که پیامبر(صل الله علیه و آله) آنرا بنا نهاد، بنیانی که جبهه ی معارض در لباس نفاق، اقدام به تغییرارکان آن داد.
لذا حضرت در بیانی صریح فرمودند که «انما خرجت لطلب الاصلاح فی امه جدی » من تنها برای اصلاح امور جامعه و امّت جد گرانقدرم به پا خواسته و از مدینه بیرون آمدهام.
از دیگر اهداف قیام امام حسین(علیه السلام) اضمحلال حکومت فاسد اموی بود. این حكومت به مرحلهای از انحراف رسید که شرایط بازگشت جامعه را به دوران جاهلیت قبل از پیامبر (صل الله علیه و آله) فراهم کرد و با استحاله فرهنگی در جامعه اسلامی موجب شد منکر در جامعه ی مسلمین معروف شود و معروف رنگ باخته و منزوی گردد.
هدف تاریخی قیام عاشورا
از مهم ترین اهداف قیام امام حسین(علیه السلام) ایجاد روحیهی مقاومت اجتماعی و جهاد علیه ظالمان و حکومتهای استبدادی و خود کامه در پهنهی تاریخ بشر است.
قیام عاشورا مسیر آینده تاریخ را ساخت و آینده ساز شد. امکان اصلاح گری در بستر تاریخ را تضمین نمود و این بالاترین نعمت و هدیه ای بود که به بشریت ارزانی شد تا بتواند به حیات طیبه برسد.
عاشورا بنیان بلد امین گردید یعنی ایجاد کننده جامعه نبوی است. جامعه وتمدنی که همه ابعاد آن حول محور رسول الله (صل الله علیه و آله) شکل می گیرد.جامعه ای که تاریخی وجهانی خواهدشدوبدست مبارک حضرت مهدی(عج)
تحقق می یابد ودر زمان رجعت وجود مبارک امام حسین(ع) آن را به اوج کمال می رساند.
عاشورا پیشتاز و پیشگام سازندگی دلها و اندیشهها و سرزمینهاست، و اصلاح گر همارهی عصرها و نسل ها در ابعاد اجتماعی ، جهانی وتاریخی است. عاشورا رد پایی در تاریخ ایجاد کرد که تمامی مظلومان تاریخ با ره گیری آن میتوانند به منزل نجات برسند.
الگو برداری از نهضت عاشورا و رسالت ما
عاشورا درس زندگی برای تمامی زمان ها و مکان هاست، لذا هر انسان و جامعهای اگر عاشورا را بشناسد و درصدد عمل کردن به پیام عاشورا برآید، قطعاً به راه نجات دست یافته است. مصداق بارز و تجسم عینی پیام عاشورا، پیروزی انقلاب اسلامی در سال57 بود که با الگو برداری و الهام از انقلاب عاشورایی توسط امام خمینی(ره) درعاشورای سال 42 شروع شد و در ادامه نیز در صحنههایی مثل جنگ تحمیلی هشت ساله، تحریم اقتصادی ، تهاجم فرهنگی، تحریم علمی ودرجریان فتنه بزرگ داخل که باهدایت نظام استکباری صورت گرفت امت مسلمان ایران با رفتار عاشورای به راه خود ادامه داده و در تمامی معرکهها به پیروزی نائل آمده است. حتی در تاریخ گذشته هم شاهد نقاط درخشانی از تأسی به عاشورا در رهایی ملت ها و جوامع بوده ایم. چنان که در انقلاب ضد استعماری ملت هند، به رهبری مهاتما گاندی علیه دولت استعماری انگلستان با الهام از عاشورا و شخصیت امام حسین(علیه السلام) اقدام رهایی بخش خود را در شبه قارهی هند به انجام رساند.
اگر امروز شاهد پیروزی نهضت مقاومت حزب الله لبنان در مقابل زور گوییهای آمریکا واسرائیل هستیم؛
اگر امروز شاهد مقاومت ملت مظلوم فلسطین در مقابل دولت غاصب صهیونیستی هستیم؛
اگر امروز شاهد شکست آمریکا و اتحادیه اروپا در افغانستان هستیم؛
اگر امروز شاهد سر درگمی و عقب نشینی آمریکا و اروپا در عراق هستیم؛ اگر امروز شاهد مقاومت شجاعانه ومظلومانه شیعیان بحرینی درمقابل حکومتهای آل خلیفه وآل سعود هستیم؛
اگر امروز شاهد شکل گیری وحدت بین امم اسلامی و به بار نشستن نهضت های بیداری اسلامی در کشورهای عربی و دهها نمونهی دیگرهستیم، همه و همه از به بار نشستن درخت عاشورا است.
شروع جنبش ضد سرمایه داری در ملت های آمریکائی واروپائی، حاصل جهت گیری تاریخی در مقابله با ظلم است، که، در سال 61 هجری قمری ابا عبدالله(علیه السلام) در قیام خود آن را پایه گذاری کرد.
عاشورا نقطهی روشنی در ظلمتکدهی بشریت است که امید به حیات طیبه را، برای انسانهای بی پناه و مستضعفین امکان پذیر میسازد.
لذا پیام عاشورا مربوط به همهی زمان ها و مکان هاست و نقش پویا و مستمر درجریان زندگی بشریت دارد.
عاشورا حرکتی ممتاز، زنده و بیدار، رسالتی سنگین را به تمام عصرها و نسلها گوشزد میکند. گرچه قیام عاشورا باپیام رسانی و درایت حضرت زینب(سلام الله علیها) و سیدالساجدین علی ابن الحسین(علیه السلام) در تاریخ ثبت شد و زنده ماند، اما حفظ و پاسداری از ارزشهای آن در زمان حاضر به عهده وارثان انقلاب حسینی است تا پاسدار ارزشهایی باشیم که به خاطر آن ایثارگری، مقاومت و شهادت طلبی منحصر و بی نظیری صورت گرفته است.
پاسداری از ارزشها و حفظ پیام عاشورا تنها با اعتقاد راسخ به توحید و تحقق آن در همهی سطوح زندگی خانوادگی، سازمانی، اجتماعی و جهانی ممكن است .
سنت انقلاب حسینی به تمامی پویندگان خود میآموزد که همواره باید زمان و مکان خود را شناخت، حامی مظلوم وخصم ظالم بود.
ابلاغ پیام نجات بخش عاشورا به دنیای تشنهی عدالت و حقیقت، نیاز به درک کامل از اوضاع درونی و بیرونی، به دور از هر گونه سطحی نگری و با شناخت و شعور و حضوری مسئولانه و فعال در عرصههای ملی، اجتماعی و جهانی دارد.
به این مهم نیز باید واقف بود که جهان امروز شاهد دو رویکرد متفاوت است. از یک سو با سیطره قدرتهای استکباری روبروست، و از سوی دیگر شاهد رویش نهضت های حق طلبی، عدالت خواهی در شرق و غرب است.
امروز ملتهای ستمدیده و مظلوم فلسطین، لبنان، عراق،بحرین، افغانستان، یمن و دیگر کشورهای مسلمان و حتی غیر مسلمان، بیش از پیش نیاز به پیام عاشورا و حماسهی کربلا دارند. تنها پیام عاشورای حسینی است که میتواند در سکوت محض و تیرگی حاکمیت زور و سلاح و سرمایه نوید استقامت و پایداری و ایثار تا مرز شهادت را سر دهد.
الگوی حماسه آفرین امام حسین(علیه السلام) و یارانش در نفی حکومت غاصب یزید است که می تواند آوارهی فلسطینی را جرأت بخشد تا در برابر غاصبان صهیونیستی مقاوم تر باشد و ماهیت غصب و جنایت به رسمیت شناخته شدة امروز را با خون و شهادت باطل گرداند.
همواره بر این باوریم که نهضت امام حسین(علیه السلام) در تاریخ جاری است و با وجود قدرت های مسلط جهانی سرنوشت بشریت در جهت خواست و اراده آن بزرگواران رقم زده میشود. و ما منتظر و معتقد و مطمئن به انقلاب بزرگ عدالت در تاریخ ستم وظلم و جاهلیت مدرن هستیم و بر پایه ی همین اصول است که باید حرکت کرد و حرکت ساز بود. حرکت به سوی توحید، که نیاز نسل امروز است.
از این رو بر ماست تا حول محور هستی بخش توحید که وحدت ذاتی همه ی ادیان الهی است گرد آمده و جریان ساز عصر حاضر باشیم. جریانی که افکار و وجدان ها را بیدار سازد و روح آزادگی، حق طلبی ، ظلم ستیزی و انسان دوستی بشر امروز را زنده و جاوید گرداند.
برای آمادهسازی محیط جهانی ابتدا باید خود را ساخت، هجرت را باید از درون شروع کرد، مسئول و بیدار بود، با نیروی عشق وایمان توانمند شد، با جهاد و مقاومت و ایثار حرکت کرد و در جهان امروز حرکت ساز بود، نیاز عاطفی، فکر، زبان گفتار و عمل بشر امروز را دریافت، با فریاد حق طلبی و ظلم ستیزی و عدالت خواهی و شهادت طلبی، پرچم رهبری را برافراشت، با عطوفت و دوستی بر پایهی توحید، وحدت آفرین شد.
پرستش را نه در عبادت فردی بلکه در همهی عرصههای ظهور اجتماعی و جهانی باور داشت و به ظهور رسانید. در متن جوشش و زایندگی قیام عاشورا که در مسیر تکامل تاریخ همواره جاری است، قرار گرفت و در زمان خود احیاگر دین رسول الله (صل الله علیه و آله)، حماسه آفرینی چون سیدالشهداء(علیه السلام) و فریادگری مانند زینب کبری (سلام الله علیها) شد.