ديدار وزير آموزش و پرورش با آيت‌الله مصباح‌

به گزارش پايگاه اطلاع رساني آثار حضرت آيت‌الله مصباح يزدي، ايشان پنج‌شنبه دهم آذر ماه در ديدار حميد رضا حاجي بابايي، وزير آموزش و پرورش و هيئت همراه با بيان اين‌که در دوران کنوني بزرگ‌ترين نعمتي که نصيب مردم و جامعه شده است برکت انقلاب اسلامي و کارگزاران مسلمان و خدمتگزار است که در خدمت اهداف و آرمان‌هاي انقلاب هستند، بيان کرد: بنده اعتقادي به چاپلوسي و تملق ندارم اما بر خود وظيفه مي‌دانم اکه از اخلاص، حسن نيت و پشتکار مديران ارزشي و انقلابي در سطح جامعه تقدير و تشکر کنم. 

 

وي با تأکيد بر اهميت نقش آموزش و پرورش در نظام‌هاي اجتماعي توضيح داد: بر اساس آموزه‌هاي اسلامي و علوم مربوطه مهم‌ترين و اساسي‌ترين نهاد اجتماعي آموزش و پرورش است که مي‌تواند سمت و سوي اهداف يک جامعه را به سوي نقطه مطلوب سوق دهد،‌ چنانکه سقوط و تباهي يک نظام نيز از آموزش و پرورش آن سرچشمه مي‌گيرد. 

عضو خبرگان رهبري ادامه داد:آموزش و پرورش به طور غير مستقيم برساير نهادها و سازمان‌ها تأثيرگذار است و به دليل همين اهميت است که خداوند اولين وظيفه انبيا و اولياي الهي را تعليم و تربيت بيان مي‌کند. 

 

رئيس مؤسسه آموزشي و پژوهشي امام خميني (ره) با اشاره به تحقيقات وبررسي‌هاي صورت گرفته در زمينه مسائل آموزشي و پروشي کشور اظهار کرد: بررسي‌ها و تحقيقات نشان مي‌دهد که آموزش و پرورش ما در طول يک قرن اخير همواره با مشکلات و کمبودهاي فراواني مواجه بوده است که اين کمبودها دريک تقسيم‌بندي به مشکلات مشترک ميان اين نهاد و ساير نهادها و کمبودهاي مختص اين سازمان تقسيم مي‌شود که به عنوان مثال موضوع بودجه و سوء مديريت از ضعف‌ها و کمبود‌هاي مشترک ميان تمامي ارگان‌ها و نهاد‌هاست. 

 

* سياست‌زدگي آفت جدي نظام تعليم و تربيت کشور

استاد اخلاق حوزه علميه قم با بيان متأثر بودن فضاي آموزش و پرورش از تحولات نظام سياسي کشور تصريح کرد: در هر دوره‌اي تعليم و تربيت کشور متأثر از فضاي سياسي حاکم بوده است و حتي مديراني نيز که وابستگي سياسي خاصي نداشته‌اند تحت تأثير فضاي سياسي جامعه مجبور به اجراي برنامه‌هاي جهت‌داري در درون آموزش و پرورش شده‌اند و سايه انداختن فضاي سياسي‌زدگي بر سر آموزش و پرورش همواره از بزرگ‌ترين معضلات و مشکلات اين نهاد بوده است. 

 

علامه مصباح يزدي ادامه داد: کمبود نيروي انساني از ديگر مشکلات آموزش و پرورش است، در سيستم آموزشي کشور به دليل پايين بودن حقوق و مزايا بسياري از نخبگان و استعداد‌هاي درخشان کشور تمايلي به خدمت در نظام آموزشي و پروشي کشور ندارند و اين مسأله سبب شده است كه بسياري از معلمان و کارکنان اين سازمان به شغل دوم روي بياورند و اين مسأله در پايين‌آمدن بهره‌وري آموزشي تأثير فراواني دارد. 

 

وي افزود: مشکل کتب درسي از ديگر مسائل مورد بحث در وزارت و آموزش وپرورش است که متأسفانه بايد يادآور شد کتب درسي مقاطع مختلف تحصيلي از جهات مختلف داراي اشکالات و نواقص فراوان هستند. 

 

* تهي شدن محتواي آموزشي کشور، ارمغان مستشاران آمريکايي بعد از جنگ جهاني دوم

 

عضو خبرگان رهبري با بيان اين‌که سمت و سوي سياست‌هاي کلي نظام تعليم و تربيت کشور مشخص نيست بيان کرد: کمبود ديگري که متأسفانه مورد غفلت قرار گرفته و کمتر بدان توجه مي‌شود سياست‌هاي کلي محتواي آموزشي است که بايد عرض کنم در دوران تحصيل بنده در مقطع دبستان در حدود هقتاد سال پيش نکاتي در متون درسي سال اول دبستان گنجانده شده بود که بنده در زمان حاضر نيز از آن نکات در سخنان و منبرهاي خود استفاده مي‌کنم. 

 

استاد اخلاق حوزه علميه قم افزود: اما بعد از جنگ جهاني دوم و با ورود آمريکايي‌ها به کشور و به سفارش مستشاران آمريکايي کم‌کم از غناي محتوايي دروس کاسته شد که يکي از خطوط کلي سياست‌هاي آنها اين بود که به جاي انديشمندان و نخبگان ملي و بومي، در متون آموزشي نخبگان و ممتازان جهاني تبليغ شوند تا فرهنگ ما از معارف اصيل خود تهي شود و نکات ساده‌اي که قابل تطبيق با تمامي فرهنگ‌ها باشد به جاي آموزه‌هاي ديني گنجانده شود و کار به جايي رسيد که در اين اواخر در زمينه مسائل سياسي نيز نکاتي در کتاب‌ها گنجانده شد که در خدمت منافع آنها بود. 

 

رئيس مؤسسه آموزشي و پژوهشي امام خميني(ره) به تأثير محتواي آموزشي اشاره کرد و توضيح داد: اگر دانش‌آموزان در محيطي فاقد ابتدايي‌ترين امکانات رفاهي آموزشي اما با محتواي آموزشي عالي مشغول تحصيل باشند اين‌ها سازندگان آينده کشور هستند، ولي اگر دانش‌آموزاني در محيطي داراي بهترين و پيشرفته‌ترين امکانات رفاهي آموزشي که تهي از محتواي آموزشي باشند مشغول يادگيري باشند آموزه‌هاي زهرآگيني را فرا مي‌گيرند که نه تنها سازنده نيست بلکه سبب خساراتي مي‌شود که قابل جبران نيست. 

 

علامه مصباح يزدي تأکيد کرد: تجربيات عملي و نکاتي که از آموزه‌هاي کتاب و سنت به دست مي‌آيد نشان مي‌دهد که تغيير بنيادي آموزش و پرورش در نظام ارزشي اسلامي مستلزم توجه ويژه به محتواي آموزشي و پرورشي است. 

 

وي با بيان اين‌که براي تحول بنيادين در آموزش و پرورش بايد به سراغ تحول افکار بنيادي اين نهاد رفت، ادامه داد: از نعمت‌هاي بزرگ کشور وجود مقام معظم رهبري است که در تمامي عرصه‌ها داراي ديدگاهي عميق و اصولي هستند و در بحث آموزش و پرورش نيز ايشان در سال‌هاي متمادي تذکرات و رهنمودهاي فراواني در ديدار وزرا و مسئولين مختلف اين سازمان داشته‌اند که از جمله اساسي‌ترين نکاتي که ايشان مطرح نموده‌اند بحث توجه به فلسفه آموزش و پرورش و برنامه‌ريزي آموزش و پرورش بر اساس خطوط و راهبردهاي کلان فلسفه تعليم و تربيت است. 

 

عضو خبرگان رهبري با انتقاد از مشخص نبودن مسير آموزش و پرورش گفت: ميان تعليم و تربيت اسلامي با نوع غربي آن تفاوت‌هاي بسياري وجود دارد، در فرهنگ غربي بهترين متعلم کسي است که سازگاري بيشتري با جامعه داشته باشد که اگر اين هدف با هدف تعليم و تربيت اسلامي مقايسه شود متوجه خواهيم شدکه تفاوت از زمين تا آسمان است زيرا نيک مي‌دانيم که همه محيط‌ها مطلوب نيست تا سازگاري با آن مناسب باشد.

 

* ضرورت ثبات در مديريت آموزش و پرورش کشور

 

استاد اخلاق حوزه علميه قم با تأکيد بر تلاش همگان در زمينه اصلاح نظام آموزش کشور بيان کرد: در برخي از کشورهاي ديگر نظام آموزش و پرورش از جمله سازمان‌هاي ثابتي است که تغييرات گسترده‌اي در آن با تغيير سران سياسي کشور رخ نمي‌دهد که در نتيجه مديران ارشد و مياني اين نهاد در طي ساليان تجارب ارزشمندي را کسب و ذخيره مي‌کنند، اما در کشور ما متأسفانه با وجود تأکيدات فراوان دولت‌هاي مختلف بر عدم تغييرات گسترده در نهادهاي بنيادين جامعه در برخي زمان‌ها شاهد هستيم که با تغيير يک مدير ارشد دامنه اين تغييرات حتي به آبدارچي‌ها و پيشخدمتان آن سازمان نيز مي‌رسد. 

 

رئيس مؤسسه آموزشي و پرورشي امام خميني(ره) افزود: طرح‌ريزي و اجراي برنامه‌هاي کوتاه، ميان و بلند مدت از ضرورت‌هاي آموزش و پرورش کشور است که بايد مديران اين سازمان در حد توان خود در اين بخش تلاش نمايند که انشاء الله در دوران وزراي بعدي نيز اگر مديران سازمان منصف و واقع بين باشند قطعا برنامه‌هاي مفيد و سودمند را ادامه خواهند داد و حتي اگر مسئولان هم قدر زحمات و برنامه ريزي‌ها را ندانند مطمئنا مردم قدردان اين زحمت‌ها خواهند بود، زيرا آنها در بسياري از زمينه‌ها بصيرت بيشتري نسبت به مسئولاني که در پيچ وخم مسئوليت‌ها دچار سردگمي شده‌اند از خود نشان داده‌اند. 

 

آيت‌الله مصباح يزدي با تأکيد مجدد بر لزوم تحول ساختاري در نظام تعليم و تربيت کشور تصريح کرد: تحول در نظام آموزش و پرورش کشور لوازمي دارد که بايد با استفاده از نظرات متخصصصان اين فن برنامه‌اي جامع و مانع براي نظام تعليم و تربيت کشور طرح‌ريزي گردد. 

 

وي با نام بردن از سعدي به عنوان يکي از مفاخر برجسته کشور در زمينه‌هاي مختلف از جمله ادبيات، دين، سياست و... گفت: در گذشته بخشي عمده از کتاب‌هاي درسي ما مشتمل بر مطالب گلستان و بوستان سعدي بود، اما امروزه متأسفانه حتي برخي از دانشجويان رشته ادبيات ما قادر به روخواني بوستان و گلستان نيستند. 

 

عضو خبرگان رهبري قسمت‌هاي مختلف نظام آموزش و پرورش را تشريح کرده و گفت: بخش سياستگذاري آموزش و پرورش بايد به ترسيم خطوط اصلي نظام تعليم و تربيت بپردازد و بخش طراحي متون نيز به طراحي متون آموزشي و مطالب تربيتي متناسب با سن و سطح دانش آموزان در قالب‌هاي مناسب بپردازد که اين يک امر فني است و بايد با کمک گرفتن از روان‌شناسي تعليم و تربيت به آن پرداخت. 

 

* معلم نمونه، عاشق درس و دانش‌آموزاست

 

استاد اخلاق حوزه علميه قم ضمن بيان اهميت نقش معلم در نظام آموزشي تصريح کرد: مکمل سياستگذاري صحيح و طراحي متون درسي عالي، معلم دلسوز است، به طوري‌که اگر در دو بخش پيش‌گفته امور به خوبي پيش بروند اما معلمي متصدي اجراي آنها شود که دلسوز نباشد، يا آگاهي و علم لازم را نداشته باشد يا اعتقادي به مطالب آموزشي نداشته باشد، باز هم توفيقي به دنبال نخواهد داشت. 

 

علامه مصباح يزدي به ذکر ويژگي‌هاي معلم نمونه پرداخت و گفت: معلم نمونه کسي است که با روان‌شناسي پرورشي، روش‌هاي مناسب آموزشي و احکام ديني آشنايي کامل داشته باشد و در مرحله‌اي بالاتر، فردي با انگيزه و عاشق باشد. يک معلم خوب عاشق درس و دانش‌آموز است و تعصب خاصي نسبت به شغل خود دارد، بر خلاف معلمي ‌که دير مي‌آيد و زود هم از کلاس مي‌رود، وقت کلاس را به قصه‌گويي و خواندن روزنامه مي‌گذراند و بعد از کلاس نيز به دنبال شغل دوم خود مي‌رود، گويا هيچ تعلق خاطري به کلاس و درس و دانش‌آموز ندارد. 

 

وي افزود: اين موضوع ضرروت اهميت تعليم معلمان را دو چندان مي‌کند، و بدين منظور بايد نسبت به تعليم معلمان و مربيان شايسته اهتمام بورزيم و ساز و کارهاي لازم را فراهم بياوريم تا در آينده‌اي نه چندان دور به افق‌هاي مطلوب در نظام تعليم و تربيت کشور دست پيدا کنيم.