محرم تلويزيون؛ کم رونق و تکراری

سرويس نقد رسانه 598 به نقل از تهران امروز: هفته گذشته، خبرگزاري مهر از قول رئیس مرکز پاسخگویی به سوالات دینی سازمان تبليغات اسلامي پيشنهاد داده بود كه تلويزيون در دو روز تاشوعا و عاشورا برفک پخش کند تا مانع فعاليت‌هاي هيات مذهبي نباشد. تلويزيون اما اين پيشنهاد را نپذيرفت و به جايش چنان برنامه‌هاي ضعيفي پخش كرد كه هيچ‌گونه مانعي براي ايام عزا در كار نباشد. در حال حاضر شبكه‌هاي قابل دريافت صدا و سيماي ايران به عدد 16 رسيده است و طبيعتا اين توقع هست كه در هر ساعتي از شبانه‌روز، حداقل يكي از اين 16 كانال برنامه قابل قبول و مناسبي را روي آنتن ببرد. با اين حال اتفاقي كه در ايام عزاداري دهه محرم اول امسال اتفاق افتاد، اين بود كه چند دوربين ثابت در مراكز شهرستان‌هايي نظير آران، اردبيل، زنجان و يزد كاشته شده بود كه گاهي تا 6 كانال همزمان پخش زنده مراسم عزاداري يكي از اين مراكز را روي آنتن مي‌بردند. تنها تنوع موجود هم پخش زنده از كربلا در لابه‌لاي اين برنامه‌ها بود.

از يك طرف، صدا و سيما در ابتداي ماه محرم فهرستي بلند از عناوين متعدد و مختلف برنامه‌هاي ويژه خود را چون هر سال اعلام كرده بود و از طرف ديگر، محصول نهايي اصلا شباهتي به آن همه تبليغات اوليه نداشت. در زمينه فيلم و سريال، فقط يكي از سريال‌هايي كه براي ايام محرم وعده شده بود پخش شد كه تازه آن هم بعد از دو سال انتظار روانه آنتن شده بود (سريال «تا رهايي») و نتوانست اصلا بينندگان را جلب بكند. يك سريال وعده‌شده ديگر هم اصلا به زمان پخش نرسيد (سريال «فرات»). در بين بازپخش‌ها هم يكي خلاصه‌شده «مختارنامه» در دستور كار شبكه‌هاي مختلف بود (كه با توجه به فاصله كم از پخش نسخه اصلي‌اش توجيهي نداشت)، يكي هم سريال‌هاي «روايت عشق» و «تنهاترين سردار» روي آنتن رفتند كه اين دومي اصلا مناسبتي با ايام محرم نداشت. در زمينه ساخت كليپ و سرود هم امسال شاهد هيچ اقدام تازه‌اي نبوديم و تنها كليپي كه مكررا از شبكه‌هاي مختلف پخش مي‌شد، روايت كوتاه سريال «مختارنامه» از عصر عاشورا بود. در زمينه مستند، هيچ كار جديد يا بازپخش كارهاي موفق قبلي را شاهد نبوديم. در زمينه پوشش مجالس و مراسم مذهبي هم صداوسيما هيچ چيزي بيشتر از روش‌هاي استفاده‌شده در سال‌هاي قبل ارائه نداد و نتوانست كه نوحه يا مداح خاصي را به پديده و چهره ويژه اين ايام تبديل بكند.

اين در حالي است كه در سال‌هاي گذشته، تلويزيون نشان داده بود كه در همه زمينه‌هاي فوق مي‌تواند عملكرد قابل قبولي داشته باشد. در زمينه سريال‌هاي ويژه محرم، سريال‌هاي موفق و پرمخاطب «شب دهم» و «پريدخت» را داشتيم. در زمينه كليپ، نمونه‌هاي ساخته‌شده توسط كمال تبريزي را در سال 1387 داشتيم. در زمينه مستند، مستند فوق‌العاده حرفه‌اي ناصر تقوايي از عزاداري در مناطق جنوبي را تلويزيون محرم دو سال قبل پخش كرد. در زمينه چهره‌سازي هم نزار القطري و نوحه عربي- فارسي‌اش توسط تلويزيون كشف و به جامعه معرفي شد.

جالب اينجاست كه با وجود عملكرد مناسب در سال‌هاي گذشته، در همان سال‌ها هم اين عملكرد با انتقاداتي مواجه بود. چنان‌كه در سال 1388 جهانگير الماسي از عملکرد صدا و سيما در ماه محرم شديدا انتقاد كرده بود و گفته بود: «برنامه‌هاي اين رسانه برگرفته از اعتقادات نبوده و متاسفانه سطحي است.» كه همين باعث ايجاد تنش‌هايي بين صداوسيما و اين چهره سينمايي شده بود.