هشدار ظریف به کری

۳ مقام رسمی ایرانی گفته اند که محمد جواد ظریف وزیر خارجه ایران در چندین نشستی که طی هفته های اخیر با جان کری وزیر خارجه آمریکا داشته، نگرانی های خود را نسبت به افول سیاسی دولت روحانی اعلام کرده است. ایران همچنین نگرانی خود در خصوص این مساله را با سایر قدرت های غربی در میان گذاشته است.

مقام‌های غربی بر این باورند که این اقدام می تواند تنها یک تاکتیک مذاکراتی از سوی ایران باشد تا به آنها در مذاکرات امکان عمل بیشتری را بدهد ولی مقام های غربی اعلام کرده اند که آنها هم با این نظر موافق هستند که قدرت سیاسی روحانی با شکست مذاکرات هسته ای، به شدت آسیب خواهد دید.

این هشدار که شکست مذاکرات هسته‌ای می تواند موجب افزایش قدرت محافظه کاران تندرو در ایران شود، در شرایطی است که ضرب الاجل مارس برای دستیابی به یک توافق سیاسی مطرح شده و دو طرف باید تا پایان ژوئن به توافق نهایی دست یابند.

این توافقنامه این هدف را دنبال می‌کند که تحریم ها را در ازای محدود شدن برنامه هسته‌ای ایران، لغو کند. ولی هنوز از بین بردن اختلاف موجود، کار سختی است، به خصوص در زمینه زمان بندی کاهش تحریم های اقتصادی و دوره اجرای توافق.

هم باراک اوباما رئیس جمهور آمریکا و هم روحانی رئیس جمهور ایران، با مخالفت شدید داخلی در زمینه دستیابی به توافق، روبرو هستند که این مساله چشم انداز دستیابی به مصالحه را کاهش می دهد.

یک مقام ارشد آمریکایی، دریافت این چنین هشدارها از سوی ایرانی ها را رد کرده است. این مقام آمریکایی که نامش فاش نشده، به رویترز گفت: ما ارزیابی سیاست ایران را به ایرانی ها واگذار می کنیم ولی این شایعه نادرست است.

ولی مقام های ایرانی تاکید می کنند که ظریف در دیدار با جان کری، این نگرانی را مطرح کرده است. دو طرف طی هفته های اخیر بارها با یکدیگر دیدار و گفتگو کرده اند تا بن بست موجود را از بین ببرند. تازه ترین دیدار دو طرف روز گذشته بود، زمانی که وزرای خارجه آمریکا و ایران بیش از یک ساعت در حاشیه کنفرانس امنیتی مونیخ گفتگو کردند.‎
یکی از مقامها که از مذاکرات ظریف و کری، به صورت مستقیم آگاهی دارد، در این باره گفت: روحانی به خاطر آنکه در خط مقدم قرار دارد، طبیعتا بیشتر آسیب خواهد دید.‎

سایر مقام های غربی تاکید کردند که هیات ایرانی نگرانی های مشابهی را در گفتگوهای اخیر، مطرح کرده است. مقام های ایرانی و تحلیلگران غربی اعلام کردند که اگر مذاکرات با شکست روبرو شود، روحانی احتمالا به حاشیه کشیده خواهد شد و نفوذ وی به طور چشمگیری کاهش خواهد یافت ، و این مساله به رقبای وی در ایران دست بالاتر را خواهد داد.‎

دستیابی به یک توافق جامع هسته ای، یک مساله لازم و ضروری برای کاهش خطر وقوع یک جنگ گسترده تر در خاورمیانه است، آن هم در زمانی که ایران در سوریه و عراق، درگیر شده است. پس از حدود یک سال گفتگو، مذاکره کنندگان برای دومین بار در نوامبر نتوانستند در ضرب الاجل تعیین شده به توافق نهایی دست یابند.‎

ایران اتهامات مطرح شده در خصوص اینکه به دنبال دستیابی به توانایی تولید سلاح های هسته ای است را بارها رد کرده است. ایران با درخواست متوقف کردن غنی سازی اورانیوم و سایر فعالیت های حساس هسته‌ای مخالفت کرده و این مساله منجر به تحریم های آمریکا، اتحادیه اروپا و سازمان ملل علیه اقتصاد ایران شده است.‎

مقام های ایرانی و غربی تاکید کردند که نکته کلیدی در مذاکرات در شرایط کنونی، درخواست ایران از قدرت های غربی برای لغو سریع تحریم های نفتی و بانکی است.

یکی از مقام های ایرانی که به مذاکرات دسترسی مستقیم دارد، گفت: آمریکایی ها از لغو تحریم ها طی سال های آینده صحبت کرده اند، در حالی که ایران می خواهد تحریم های نفتی و بانکی، طی ۶ ماه لغو شود.‎

روحانی در سال ۲۰۱۳ میلادی با قولهایی مبنی بر پایان دادن به تحریم ها، ارتقای اوضاع اقتصادی و کاهش انزوای سیاسی، انتخاب شد.‎ روحانی هشدار داده است که ایران به پایان انزوای سیاسی نیاز دارد تا به اقتصاد خود کمک کند. اقتصادی که با کاهش شدید قیمت نفت، ضربه خورده است.

هم اسرائیل و هم عربستان سعودی نسبت به تصمیم آمریکا برای تعامل با ایران بر سر مساله هسته ای، شک و تردید دارند. اسرائیل مدعی شده اگر دیپلماسی برای جلوگیری از تهدیدی که از سوی ایران احساس می‌کند، با شکست روبرو شود، به تاسیسات اتمی ایران حمله خواهد کرد.

مقام های نزدیک به مذاکرات اعلام کرده اند که آمریکا پیش از این با این مساله که ایران از چه تعداد سانتریفیوژ می تواند استفاده کند، به توافق رسیده اند. اوباما می تواند به صورت موقت بسیاری از تحریم های یکجانبه آمریکا علیه ایران را لغو کند ولی لغو دائمی آنها نیاز به تصویب کنگره دارد که تحت تسلط جمهوریخواهان است.‎

سنا در حال نهایی کردن طرحی برای تشدید تحریم ها علیه ایران است اگر هیچ توافق هسته ای تا پایان ژوئن، حاصل نشود. اوباما تاکید کرده است که هر گونه طرح مربوط به تحریم های جدید ایران را رد خواهد کرد.

یک مقام دیگر غربی نیز گفت: روحانی تصور می کرد که با صحبت کردن ملایم تر و عدم درخواست برای نابودی اسرائیل، قدرت های غربی برای امضای یک قرارداد، هر قراردادی، با ایران، عجله خواهند کرد. وی در محاسباتش دچار اشتباه شده است. قدرت های غربی شاید به دنبال دستیابی به یک توافقنامه باشند ولی آنها نیز از سوی کنگره، اسرائیل و عربستان سعودی در محدودیت قرار گرفته اند.