یا فاطمةُ اشفعی لی فی الْجَنَّةِ

حضرت فاطمه ي معصومه، بنت موسي بن جعفر که درود خداوند بر آن دو بزرگوار باد در ذيالقعده سال 173 ه ق در مدينه متولد شد و در تحت تربيت پدر بزرگوارش، حضرت موسي بن جفعر(ع) و برادر گرامي اش حضرت رضا(ع) به مقام والايي رسيد. ارزش متعالي ايشان را در اين جمله ي کوتاه که از پدر بزرگوارش نقل شده، مي توان يافت : «فداها ابوها» يعنى: «پدرش به فدايش!»

حضرت امام کاظم(ع) بواسطه ي علاقه خاص به نام مادر بزگوارشان، نام چهار دخترشان را «فاطمه» نهادند:

1- فاطمه کبري(حضرت فاطمه ي معصومه) 2- فاطمه وسطي 3- فاطمه صغري 4- فاطمه اخرى؛ که در برخي منابع با نام «فواطم اربعه» از آنها ياد شده است.

به جز دو لقب معروف، القاب ديگري نيز به ايشان نسبت داده شده است: «طاهره»، «حميده»، «رشيده»، «تقيه»، «رضيه»، «اخت الرضا» و «صديقه».

امام صادق(ع)پيش از ولادت كريمه آل محمد(ص) فرمود: خدا را حرمى است و آن مكه است، اميرمؤمنان را حرمى است و آن كوفه است، و ما اهل بيت را حرمى است وآن قم است. بزودى بانويى به نام فاطمه از تبار من در آن جا دفن شود كه هر كس به زيارتش بشتابد، بهشت بر او واجب مى گردد.(1)

به راستى او فاطمه است تا على را يارى كند، زينب است تا رسالت عاشورا را بر دوش كشد و معصومه خواهر امام رضا(ع) است تا با هجرت برادر از مدينه به خراسان، رسالت فاطمه بودن را بر دوش احساس كند و سرو بلند باغ محمد(ص) ،على بن موسى الرضا(ع) را ياور باشد.

سال 201هجرى او با رسول خدا و ائمه بقيع وداع مى كند، آن گونه كه برادر بزرگوارش يك سال پيش از او وداع كرده بود. اين بار اوست كه كاروان شوق را برپا مى دارد. همراه برادران و برادرزادگان رو به سوى كوى حضرت دوست پا مى نهد. چشمان كاروانيان اشك ريزان است، اشك فراق و اشك شوق و تنها ديدار برادر،سنگينى فراق را جبران مى كند و لحظه ها در تب ديدار برادر مى گذرد تا به يوسف آل رسول، آفتاب خطه طوس برسد; اما افسوس كه حراميان بنى عباس، شهر ساوه را مناسب مقاصد شوم خود مى يابند و با حمله به كاروان آل رسول،23 تن از همراهان را به شهادت مى رسانند.اينك فاطمه،رسالت زينب را بر دوش مى كشد، غم شهيدان، جانكاه و طاقت فرساست. او كه عمرش با فراق و هجران پدر بزرگوارش امام موسى كاظم(ع)و سپس با دورى از برادر بزرگوارش در دنيايى از غم و اندوه سپرى شد،اينك با ستم بنى عباس بيمار مى شود و بنا به قولى مسموم مى گردد.

آنچه مسلم است، حضرت پس از بيمارى مى پرسند تا قم چه مقدار مسافت است. مى گويند ده فرسخ،مى فرمايد:مرا به قم برسانيد.

كاروان رو به قم مى نهد. در23 ربيع الاول مردم به استقبال مى آيند تا كريمه اهل بيت را به شهر خويش برند و از ميان مردم موسى بن خزرج حضرت را در منزل خود سكنا مى دهد كمر به خدمت او مى بندد،ليكن آن بانوى مكرمه بيش از هفده روز در قم افامت نمى كند و در دهم ربيع الثانى سال 201 هجرى روح ملكوتى اش به لقاي رب مى شتابد.

خبر رحلت جانسوز حضرتش شهر شيعه را فرا مى گيرد، مردمان دسته دسته به تشييع جنازه او حاضر مى شوند. موسى بن خزرج دستور غسل و دفن حضرت را مى دهد و از حصير و بوريا سقفى بر روى قبر مطهرش قرار مى دهد تا اين كه زينب دختر حضرت جوادالائمه بر روى آن قبله دل ها،قبه اى نهاد، تا حرم مطهر آن حضرت بارگاه دلدادگان آل رسول گردد و عاشقان ولايت همه روزه پروانه وار بر گرد ضريح مقدسش به طواف آيند.

درباره گوهر وجودى والاى او همين بس كه در زيارت مأثوره آن حضرت او را دختر امام، خواهر امام، عمه ولى خدا مى خوانيم و در زيارت نامه اش مى خوانيم كه: «اى فاطمه! مرا در بهشت شفاعت كن كه همانا در نزد خدا براى تو منزلتى است بس والا.» و اين فراز از زيارت گوياى شأن و منزلت او در نزد خداست.

در فضيلت زيارت او سعدبن سعد مى گويد:از امام رضا(ع) در مورد فاطمه دختر امام موسى كاظم پرسيدم، فرمودند:«كسى كه او را زيارت كند، بهشت جاى اوست».(2)

و از حضرت جوادالائمه(ع)روايت است كه فرمود:  "من زار عمتی بقم فله الجنه "(3)
«هر كس عمه مرا در قم زيارت كند،بهشت جايگاه اوست».

نقل شده كه حضرت آيت‌الله العظمي مرعشي نجفي(ره) به طلاب مي فرمود:‌علت آمدن من به قم اين بود كه پدرم آقا سيد محمود مرعشي نجفي (كه از زهّاد و عبّاد معروف بود) چهل شب در حرم حضرت علي(ع) بيتوته نمود كه آن حضرت(ع) را ببيند. شبي (در حال مكاشفه) حضرت را ديده بود كه به ايشان مي فرمايد:‌سيد محمود، چه مي‌خواهي؟‌عرض مي كند:‌ مي خواهم بدانم قبر فاطمه زهرا(س) كجاست تا آن را زيارت كنم. حضرت فرموده بود:‌من كه نمي توانم برخلاف وصيتِ آن حضرت قبر او را معلوم كنم. عرض كرد:‌پس من هنگام زيارت چه كنم؟‌حضرت فرمود:‌خدا جلال و جبروت حضرت فاطمه(س) را به فاطمه معصومه(س) عنايت فرموده است. هر كس بخواهد ثواب زيارت حضرت زهرا(س) را درك كند، به زيارت فاطمه معصومه(س) برود.

 اگر ما بوديم وتنها همين بيانات نوراني ائمه هدي(عليهم السلام ) تنها براي عظمت مقام آن بانوي محترمه ما را بس بود كسي كه پاداش زيارت او بهشت باشد بايد درچه درجه اي از قرب الهي باشدكه زيارت او اين مقد ار اجروپاداش داشته باشد .

نكته اي كه بايد مورد غفلت واقع نشود اين معناست كه اين بيان نوراني از بيانات مقام معصوم(ع) ذكر شده است وبيان معصوم(ع) از هرگونه خطائي محفوظ است.

از پربارى حيات 28 ساله حضرت معصومه(س) و اقامت هفده روزه اش در قم همين بس كه به رغم مناسب نبودن موقعيت جغرافيايى اين شهر، حوزه علميه قم بقاى جاودانه يافت و هزاران فرهيخته و دانش پژوه از اين مركز علم فارغ التحصيل شدند. بركت وجود عالمه آل رسول،حوزه علميه قم را مركزيت داده و با پرتو افشانى خويش آن را به مدينه فاضله اسلامى تبديل نموده است.

سلام بر مزار متبرک کریمه اهل بیت! گردشگاه فرشتگان مقرّب و پاکان و صالحان! محل انس غریبان و دلسوختگان و شمعستانی که پروانه آفرین حبّ الهی شده است.

پی‌نوشت:

1- بحارالانوار؛ ج60، ص217.
2- بحار الانوار /ج48نقل از تاريخ قم از حسن بن محمدالقمي
3- كامل الزيارات /باب 106/ح1و2