برای تحلیل چرایی صدور این نامه گفتگویی با حجتالاسلام محسن غرویان یکی از استادان برجسته حوزه علمیه و عضو هیئت علمی جامعه المصطفی العالمیه داشتهایم.
حجتالاسلام غرویان در این گفتگو ضمن بیان اهمیت و تاثیرگذاری نامه مقام معظم رهبری در جوامع غرب، این پیام را ضربه بزرگی بر تفکر افراطی داعشیها و گروههای تروریستی دیگر میداند.
*نامهنگاری سران در اسلام چه سابقهای دارد؟
-وقتی نامه مقام معظم رهبری به جوانان اروپا و آمریکا را از رسانهها شنیدم و مطالعه کردم، به یاد نامه حضرت امام خمینی(ره) به گورباچف افتادم. حضرت امام آن نامه را به بلوک شرق و سوسیالیسم و کمونیسم نوشتند، مقام معظم رهبری به بلوک غرب و آمریکا و اروپا نامه نوشتند.
این نامه نگاریها از شئون ولی امر مسلمین جهان و ولی فقیه است، همچون پیامبر گرامی اسلام(ص) که در آغاز حکومت اسلامی، دعوت نامههایی به هرقل پادشاه روم، خسروپرویز پادشان ایران و سران آن روز نوشتند و آنها را به دین اسلام دعوت کردند. یعنی روش نامهنویسی سیره پیامبر اسلام و امام خمینی بود که مقام معظم رهبری انجام دادند.
*چرا مقام معظم رهبری، جوانان را در این نامه مخاطب خودشان قرار دادند؟
بله خطاب نامه مقام معظم رهبری به جوانان است. این نشان می دهد که جوانان در روی کره زمین نسل ارزشمندی هستند، چون آینده جهان در دست آنهاست و مقام معظم رهبری جوانان آمریکا و اروپا را دعوت و هدایت کردند، ما هم باید اهمیت بیشتری به جوانان کشور خودمان و جهان بدهیم. از این نظر، نامه مقام معظم رهبری به جوانان خیلی اهمیت دارد.
ایشان زمینه هدایت پذیری را در جوانان بیش از سایر قشرها دیدند، برای اینکه فطرت جوانان پاک است و غرض ورزیهای سیاسی ندارند یا کمتر دارند، از این رو جوانان را بر اساس فطرتشان مورد خطاب قرار دادند.
*به نظر شما مهمترین بخش نامه مقام معظم رهبری به جوانان اروپا و آمریکا در کدام محور است؟
-در دنیای امروز، غرب و صهیونیستها حملهها و هجمههای زیادی به اسلام دارند و مقام معظم رهبری در این نامه یک سئوال مهم پرسیدند که مگر اسلام چه میگوید یا چه هدفی را تعقیب میکند که این همه مورد هجمه قرار میگیرد؟ ایشان این سئوال را از عقل و فطرت جوانان پرسیدند تا آنها را به مطالعه بیشتر اسلام وادار کنند. به نظر من این نامه در زمان خوبی نوشته و ارسال شد، برای اینکه غرب با تبلیغات دروغین و سوء استفاده سعی میکند چهره اسلام را تخریب بکند و ایشان از همین فرصت استفاده کردند و ذهن و عقل جوانان را به مطالعه بیشتر در مورد اسلام و روش زندگی پیامبر گرامی اسلام وادار کردند.
در حال حاضر اسلام ستیزی در دنیا اوج گرفته، ولی باید به این نکته مهم و کلیدی توجه داشت که هر چه اسلام ستیزی اوج می گیرد، اسلام گرایی هم بیشتر می شود و افراد زیادی به اسلام توجه و گرایش پیدا می کنند. به نظر من این نامه می تواند یک محرک خوبی برای شناخت بیشتر اسلام و اسلام گرایی در سطح جهان به ویژه در اروپا و آمریکا باشد.
*مقام معظم رهبری میتوانستند تمام جوانان دنیا را مورد خطاب دهند، چرا جوانان اروپا و آمریکا را مخاطب خودشان قرار دادند؟
-بله. مقام معظم رهبری از بین همه جوانان دنیا، جوانان آمریکا و اروپا را انتخاب کردند و مخاطب خودشان قرار دارند، برای اینکه این کشورها نقش بیشتری در معادلات جهانی و مسائل علمی و سیاسی دارند و مقام معظم رهبری به این نکته توجه فرمودند و این نامه را نوشتند.
*رهبر معظم انقلاب در این نامه سئوال مهمی پرسیدند که چرا ساختار قدرت در جهان امروز مایل است تفکر اسلامی در حاشیه و انفعال قرار گیرد. به نظر شما چرا اینگونه است؟
-برای این است که تفکر اسلامی با منافع مادی دنیای غرب سازگاری ندارد. در اسلام فقط مادیات لحاظ نمی شود بلکه حیات معنوی و جهان آخرت و حیات پس از مرگ لحاظ می شود، ولی الان غلبه تفکر در غرب، تفکر دنیوی است و این دو فرهنگ و فلسفه با هم نمیسازد.
درست است که در مسیحیت نگاه معنوی وجود دارد ولی عملا آنچه که در بیرون این دین اتفاق می افتد توجه بیشتر به فرهنگ مادیت و زندگی دنیوی است، از این نظر فرهنگ و تفکر اسلامی با تفکر مادی در دنیای غرب بالفعل اصطکاک دارد، بنابراین تفکر اسلامی با اهداف فلسفه ماتریالیستی که در غرب دنبال میشود سازگاری ندارد.
*وقتی عدهای با حمایت سیاستمداران غرب و برخی کشورهای منطقه دست به جنایات هولناک میزنند، اسلام هراسی در ذهن جوانان اروپا و آمریکا ممکن است غیرقابل تصور نباشد. تحلیل شما چیست؟ آیا نامه مقام معظم رهبری میتواند خلاء شناخت واقعی اسلام را در جوانان اروپا و آمریکا پر کند؟
- به نکته خوبی را اشاره کردید. الان متاسفانه گروههای تروریستی و داعش، جنایات و آدم کشیها و خشونتهایی که انجام میدهند به نام اسلام و الله تمام میشود. مقام معظم رهبری با نوشتن این نامه خواستند به دنیا بفرمایند که اسلام این نیست که اینها معرفی می کنند بلکه اسلام دین دعوت و هدایت و دین پرسش و پرسشگری و پاسخ منطقی است. «قُلْ هَاتُواْ بُرْهَانَكُمْ» در قرآن داریم که برهان و منطق روش اسلام است و ما در اسلام، اصل را بر خشونت و آدم کشی و تکفیر نگذاشتهایم.
اسلام دین خشونت و آدم کشی و سربریدن نیست؛ اسلام دین دعوت و رحمت است. مقام معظم رهبری با نوشتن این نامه عملا نشان دادند که ما با اسلام منطق و تفکر و عقلانیت و معرفت و آگاهی را دعوت کنیم و به نظر من نامه ایشان ضربه بزرگی بر تفکر افراطی داعشیها و گروههای تروریستی دیگر هم محسوب میشود.