این روزها کشورهایی مثل هند و پاکستان و کشورهای عربی هنر ایرانی گره‌چینی را با تغییر نامی به اسم «رسم‌العرب» به دنیا عرضه می‌کنند و بازار را در کمال آرامش از دست ما درمی‌آوردند.
به گزارش پایگاه 598 به نقل از فارس، صنایع‌دستی بدون شک منبع طلاست و اشتغالزایی آن را هم نمی‌توان نادیده
گرفت. آرزوی وابسته نبودن به نفت که تحریم‌هایش گاه و بیگاه لرزه به اندام
اقتصاد می‌اندازد تنها و تنها با توسعه صنایعی چون گردشگری و رونق
صنایع‌دستی محقق خواهد شد. نکته مهمی که رهبر معظم انقلاب نیز به آن اشاره و
این‌گونه آرزو کردند که امید آن دارند روزی درب چاه‌های نفت را ببندیم و
به درآمدهای غیرنفتی برسیم.
اما در این اقتصاد مقاومتی آیا این آرزوی دست‌یافتنی جز با تکیه بر صنایعی چون صنایع‌دستی و گردشگری محقق خواهد شد؟
هنر و صنایع‌دستی ایرانی صاحب تنوع، هویت و اصالت است و یک تنه می‌تواند جور اقتصاد را بکشد؛ به شرط اینکه مسئولان از سمینار، کنگره، جشنواره و شعار، به مرز عمل و حمایت و برنامه‌ریزی برسند.
مجید عزیزالهی، دست‌پرورده استاد غلام آقا ابراهیمیان، پدر گره‌چینی ایران است.
وی که به زعم خودش، ۴۷ بهار زندگی‌اش را می‌گذراند در حدود ۳۰ سال است که به هنر گره‌چینی مشغول است و حرف‌های ارزشمند زیادی برای گفتن دارد. او معتقد است که اگر از هنرمندان این رشته هنری که قابلیت و ظرفیت کاربردی کردن بالایی در زندگی امروزی دارد حمایت شود، می‌توانیم اشتغالزایی و درآمدزایی بالایی را از دل آن بیرون بکشیم. با او به گفت‌وگو نشستیم که ماحصل آن در پی می‌آید.
* حال و احوال این روزهای هنر گره‌چینی چگونه است؟
عزیزالهی: این روزها کشورهایی مثل هند و پاکستان و کشورهای عربی هنر ایرانی گره‌چینی را با تغییر نامی به اسم «رسم‌العرب» به دنیا عرضه می‌کنند و بازار را در کمال آرامش از دست ما درمی‌آوردند؛ همان‌گونه که بازار فرش را از دستمان درآوردند.
این کشورها، طرح‌ها را به اسم «ثامن‌العشر» و «خامس‌العشر» ارائه می‌کنند و نتیجه کارشان را هم به خوبی می‌بینند، چراکه پشتوانه حمایتی دارند. من در کشور امارات به یکی از افرادی که ادعا می‌کرد این هنر را به خوبی انجام می‌دهد، گفتم یک خط صاف بدون خط‌کش بکش و او حتی یک کار ساده‌ی طراحی را بلد نبود و ما به همین سادگی و به دلیل نبود حمایت، بازار را به دست افرادی سپردیم که الفبای هنر را هم بلد نیستند.
هر کار گره‌چینی که در کشور خودمان انجام بدهیم، درآمدش برابر با صادرات چندین بشکه نفت است و این در حالی است که ابزار کار این هنر چوب و شیشه است و هزینه‌ای ندارد و تنها با دادن تسهیلاتی برای گسترش کارگاه‌ها و ایجاد فرصتی برای بازاریابی کافی است هنرمان را به دنیا عرضه کنیم.
برج‌العرب بزرگ‌ترین هتل هفت ستاره دنیا زیر نظر یک شرکت انگلیسی به نان «استایل گروپ» است. این شرکت برخلاف اینکه اماراتی‌ها می‌خواستند هنرمندان خودشان کار گره‌چینی این هتل را انجام بدهند از من خواستند که این کار را برای آنها انجام بدهم و این استقبال از هنر دست ایرانی توسط یک شرکت انگلیسی به این معناست که دنیا، هنر ایرانی را می‌پسندد و آن را باور دارد اما مسئولان و متولیان هنری خودمان گوششان به این حرفها مهم بدهکار نیست و برای هنر ایرانی و بازاریابی و بعد اقتصادی و اشتغالزایی آن اهمیتی قائل نیستند و طرح و برنامه درستی ندارند.
* چگونه می‌توان این هنر را به مرز کاربردی کردن رساند و از آن بهره برد؟
عزیزالهی: هتل‌های زیادی هستند که می‌توانند از این هنر در ساخت نمای خود استفاده کنند. به جای استفاده از ام.دی.اف در کار می‌توان از هنر گره‌چینی استفاده کرد و نکته مهم این است که این کار بعد از مدتی به ارزش‌افزوده تبدیل می‌شود و می‌توان آن اثر را پس از مدتی به دو برابر قیمت به فروش رساند. هنر صنایع‌دستی درست مثل طلا می‌ماند که هیچ‌گاه ارزش خود را از دست نمی‌دهد؛ بلکه گذشت زمان به ارزش مادی آن می‌افزاید و می‌توان آن را به قیمت بالاتر فروخت.
وقتی توریست خارجی این‌گونه هنرها را در محل اقامت خود ببیند، خود تبلیغی برای هنر و صنایع‌دستی ماست. چندی پیش من در هتل عباسی مشغول کار گره‌چینی بودم که یک توریست ایتالیایی جلوتر آمد و به من گفت فکر می‌کردم هنر چوب مخصوص کشور ایتالیاست اما الآن حرف خود را پس می‌گیرم.
اما من نیز برای کاربردی کردن این هنر طرح‌هایی دارم. برای هر قسمت از خانه، از داخل منزل گرفته تا راهروها کاربردی کردن این هنر را طراحی کرده‌ام. ساخت میز و صندلی، میز تلویزیون و جاکفشی، آباژور، دیوارکوب، تخت‌خواب و... با طرح‌های اسلیمی و یا هندسی از جمله طرح‌های متناسب با زندگی امروزی است که می‌توان از آن استفاده کرد.
* معمولاً خریداران اثرهای هنری شما چه کسانی هستند؟
عزیزالهی: مشتری‌ها معمولاً خصوصی هستند و گاهی اثری را که از من می‌خرند، بعد از مدتی دو برابر به من می‌فروشند؛ چراکه این هنرها دارای ارزش‌افزوده است و بعد از مدتی ارزش آن چند برابر می‌شود حتی بهتر از طلا.
اما برای عموم مردم هم طرح‌هایی از ۲۰ هزار تومان تا ۲ میلیون تومان دارم و فقط این نیست که آدم‌های پولدار بتوانند از این هنر استفاده کنند.
در هر صورت من تمام تلاشم را می‌کنم که با طرح‌های ابتکاری در هر خانه ایرانی، این هنر را وارد کنم.
* چگونه می‌توان با زبان این هنر، هویت و فرهنگ ایرانی - اسلامی خود را به دنیا عرضه کنیم؟
عزیزالهی: همه به خوبی می‌دانیم که بهترین زبان برای مکالمه با مردم دنیا زبان هنر است. در روزگاری که همه دنیا علیه ایران تبلیغات سوء می‌کنند و سعی دارند ایرانی‌ها را انسان‌هایی جنگ‌طلب و خشن جلوه دهند، این زبان هنر است که می‌تواند تمدن، اصالت و هویت غنی ایرانی و اسلامی را به دنیا عرضه کند و آن تبلیغ را به ضد تبلیغ بدل سازد.
چند سال پیش من یک درب قدیمی ایرانی را به یکی از رستوران‌های واشنگتن فرستادم. برای این درب توضیحاتی نوشتم که بکوب و کلون آن، آیفون تصویری و صوتی امروزی است. اگر زنی پشت درب باشد، بکوب را می‌زند و اگر مرد باشد کلون را.
گل‌میخ‌های آن نشان از سرسبزی و خرمی خانه و دماغه در نشان از استواری و پابرجایی خانه است و تمامی این توضیحات به زبان انگلیسی ترجمه شد و به عنوان شناسنامه در کنار در قرار گرفت و از قضا با استقبال بسیار زیادی مواجه شد. صاحب رستوران می‌گفت آمریکایی‌ها متعجب از هویت و اصالت ایرانی بودند و گاهی پیشنهاد خرید درب را به قیمت‌های بالا می‌دادند.
* پس خنثی کردن تروریست و جنگ‌طلب خواندن ایرانی‌ها با توجه به آن فرهنگ غنی که دارند، از دید شما زبان هنر است؟
عزیزالهی: بله. وقتی دنیا ایران را تروریست می‌خواند و تبلیغ سوء علیه این کشور می‌کند، این هنر ایرانی است که می‌تواند بهترین سپر و دفاع و وسیله خنثی‌سازی باشد. بسیاری از توریست‌هایی که به ایران می‌آیند، وقتی هنرهای ظریف و دلنشین ایرانی را می‌بینند، بارها شده که از خود من پرسیده‌اند "پس چرا می‌گویند ایرانی‌ها تروریست هستند" و من با زبان هنر به آنها می‌فهمانم که اگر ایرانی تروریست بود، اسلحه کنار دستش بود و نه ابزار تولید هنر؛ با یک روحیه لطیف هنری نمی‌توان جنگ‌طلب بود و بارها از همان توریست‌ها شنیده‌ام که ما دوباره به ایران بازخواهیم گشت. چه تبلیغی برای نشان دادن هویت ایرانی بهتر از هنر؟
در زمان صفویه که بسیاری از کشورها هنوز کشف نشده بودند ما تمدن و هنری غنی داشتیم. آثار هنری زمان صفویه هنوز مایه مباهات ماست و دلیلش بدون شک حمایت شاه صفوی بوده است. در آن دوره ما صاحب قدرت و ثروت بودیم و گاهی هزینه‌های جنگ را هنرمندان می‌پرداختند، یعنی اینکه نقش هنر در اقتصاد بی‌بدیل بود. ما در حال حاضر هم می‌توانیم به آن جایگاه برسیم، چراکه ظرفیت عظیم اقتصادی و فرهنگی در هنرهای ما نهفته است. تنها برنامه‌ریزی، تدبیر و حمایت مسئولان را می‌طلبد.
* با مسئولانی که به فکر درآمدزایی غیرنفتی هستند چه صحبتی دارید؟
عزیزالهی: در حدود ۱۰ میلیون نفر به طور مستقیم و غیرمستقیم در حوزه صنایع‌دستی مشغول به کار هستند.
می‌توان از این ظرفیت عظیم به نفع اقتصاد و فرهنگ ایرانی استفاده کرد. با برپایی چندین سمینار و جشنواره و همایش پرهزینه نمی‌توان گامی برای هنر و صنایع‌دستی این سرزمین برداشت. با یک کار ساده مثل همان فرستادن درب قدیمی ایرانی به کشورهای دنیا می‌توان اقتصاد و فرهنگ و وجهه بین‌المللی ایران را رونق بخشید.
اگر مسئولان دلسوز باشند و واقعاً بخواهند که برای این سرزمین کاری انجام بدهند به خوبی می‌دانند که زبان هنر، بهترین زبان برای حرف زدن با کل دنیاست و صنایع دستی بدون شک می‌تواند جایگزین درآمدزایی نفتی شود. ما در ایران ثابت کرده‌ایم که هر کاری بخواهیم می‌توانیم انجام بدهیم؛ پس می‌توانیم اقتصاد را هم با رونق صنایع‌دستی دگرگون کنیم. تنها مسئولان باید این را بخواهند و اراده کنند.
اما در این اقتصاد مقاومتی آیا این آرزوی دست‌یافتنی جز با تکیه بر صنایعی چون صنایع‌دستی و گردشگری محقق خواهد شد؟
هنر و صنایع‌دستی ایرانی صاحب تنوع، هویت و اصالت است و یک تنه می‌تواند جور اقتصاد را بکشد؛ به شرط اینکه مسئولان از سمینار، کنگره، جشنواره و شعار، به مرز عمل و حمایت و برنامه‌ریزی برسند.
مجید عزیزالهی، دست‌پرورده استاد غلام آقا ابراهیمیان، پدر گره‌چینی ایران است.
وی که به زعم خودش، ۴۷ بهار زندگی‌اش را می‌گذراند در حدود ۳۰ سال است که به هنر گره‌چینی مشغول است و حرف‌های ارزشمند زیادی برای گفتن دارد. او معتقد است که اگر از هنرمندان این رشته هنری که قابلیت و ظرفیت کاربردی کردن بالایی در زندگی امروزی دارد حمایت شود، می‌توانیم اشتغالزایی و درآمدزایی بالایی را از دل آن بیرون بکشیم. با او به گفت‌وگو نشستیم که ماحصل آن در پی می‌آید.
* حال و احوال این روزهای هنر گره‌چینی چگونه است؟
عزیزالهی: این روزها کشورهایی مثل هند و پاکستان و کشورهای عربی هنر ایرانی گره‌چینی را با تغییر نامی به اسم «رسم‌العرب» به دنیا عرضه می‌کنند و بازار را در کمال آرامش از دست ما درمی‌آوردند؛ همان‌گونه که بازار فرش را از دستمان درآوردند.
این کشورها، طرح‌ها را به اسم «ثامن‌العشر» و «خامس‌العشر» ارائه می‌کنند و نتیجه کارشان را هم به خوبی می‌بینند، چراکه پشتوانه حمایتی دارند. من در کشور امارات به یکی از افرادی که ادعا می‌کرد این هنر را به خوبی انجام می‌دهد، گفتم یک خط صاف بدون خط‌کش بکش و او حتی یک کار ساده‌ی طراحی را بلد نبود و ما به همین سادگی و به دلیل نبود حمایت، بازار را به دست افرادی سپردیم که الفبای هنر را هم بلد نیستند.
هر کار گره‌چینی که در کشور خودمان انجام بدهیم، درآمدش برابر با صادرات چندین بشکه نفت است و این در حالی است که ابزار کار این هنر چوب و شیشه است و هزینه‌ای ندارد و تنها با دادن تسهیلاتی برای گسترش کارگاه‌ها و ایجاد فرصتی برای بازاریابی کافی است هنرمان را به دنیا عرضه کنیم.
برج‌العرب بزرگ‌ترین هتل هفت ستاره دنیا زیر نظر یک شرکت انگلیسی به نان «استایل گروپ» است. این شرکت برخلاف اینکه اماراتی‌ها می‌خواستند هنرمندان خودشان کار گره‌چینی این هتل را انجام بدهند از من خواستند که این کار را برای آنها انجام بدهم و این استقبال از هنر دست ایرانی توسط یک شرکت انگلیسی به این معناست که دنیا، هنر ایرانی را می‌پسندد و آن را باور دارد اما مسئولان و متولیان هنری خودمان گوششان به این حرفها مهم بدهکار نیست و برای هنر ایرانی و بازاریابی و بعد اقتصادی و اشتغالزایی آن اهمیتی قائل نیستند و طرح و برنامه درستی ندارند.
* چگونه می‌توان این هنر را به مرز کاربردی کردن رساند و از آن بهره برد؟
عزیزالهی: هتل‌های زیادی هستند که می‌توانند از این هنر در ساخت نمای خود استفاده کنند. به جای استفاده از ام.دی.اف در کار می‌توان از هنر گره‌چینی استفاده کرد و نکته مهم این است که این کار بعد از مدتی به ارزش‌افزوده تبدیل می‌شود و می‌توان آن اثر را پس از مدتی به دو برابر قیمت به فروش رساند. هنر صنایع‌دستی درست مثل طلا می‌ماند که هیچ‌گاه ارزش خود را از دست نمی‌دهد؛ بلکه گذشت زمان به ارزش مادی آن می‌افزاید و می‌توان آن را به قیمت بالاتر فروخت.
وقتی توریست خارجی این‌گونه هنرها را در محل اقامت خود ببیند، خود تبلیغی برای هنر و صنایع‌دستی ماست. چندی پیش من در هتل عباسی مشغول کار گره‌چینی بودم که یک توریست ایتالیایی جلوتر آمد و به من گفت فکر می‌کردم هنر چوب مخصوص کشور ایتالیاست اما الآن حرف خود را پس می‌گیرم.
اما من نیز برای کاربردی کردن این هنر طرح‌هایی دارم. برای هر قسمت از خانه، از داخل منزل گرفته تا راهروها کاربردی کردن این هنر را طراحی کرده‌ام. ساخت میز و صندلی، میز تلویزیون و جاکفشی، آباژور، دیوارکوب، تخت‌خواب و... با طرح‌های اسلیمی و یا هندسی از جمله طرح‌های متناسب با زندگی امروزی است که می‌توان از آن استفاده کرد.
* معمولاً خریداران اثرهای هنری شما چه کسانی هستند؟
عزیزالهی: مشتری‌ها معمولاً خصوصی هستند و گاهی اثری را که از من می‌خرند، بعد از مدتی دو برابر به من می‌فروشند؛ چراکه این هنرها دارای ارزش‌افزوده است و بعد از مدتی ارزش آن چند برابر می‌شود حتی بهتر از طلا.
اما برای عموم مردم هم طرح‌هایی از ۲۰ هزار تومان تا ۲ میلیون تومان دارم و فقط این نیست که آدم‌های پولدار بتوانند از این هنر استفاده کنند.
در هر صورت من تمام تلاشم را می‌کنم که با طرح‌های ابتکاری در هر خانه ایرانی، این هنر را وارد کنم.
* چگونه می‌توان با زبان این هنر، هویت و فرهنگ ایرانی - اسلامی خود را به دنیا عرضه کنیم؟
عزیزالهی: همه به خوبی می‌دانیم که بهترین زبان برای مکالمه با مردم دنیا زبان هنر است. در روزگاری که همه دنیا علیه ایران تبلیغات سوء می‌کنند و سعی دارند ایرانی‌ها را انسان‌هایی جنگ‌طلب و خشن جلوه دهند، این زبان هنر است که می‌تواند تمدن، اصالت و هویت غنی ایرانی و اسلامی را به دنیا عرضه کند و آن تبلیغ را به ضد تبلیغ بدل سازد.
چند سال پیش من یک درب قدیمی ایرانی را به یکی از رستوران‌های واشنگتن فرستادم. برای این درب توضیحاتی نوشتم که بکوب و کلون آن، آیفون تصویری و صوتی امروزی است. اگر زنی پشت درب باشد، بکوب را می‌زند و اگر مرد باشد کلون را.
گل‌میخ‌های آن نشان از سرسبزی و خرمی خانه و دماغه در نشان از استواری و پابرجایی خانه است و تمامی این توضیحات به زبان انگلیسی ترجمه شد و به عنوان شناسنامه در کنار در قرار گرفت و از قضا با استقبال بسیار زیادی مواجه شد. صاحب رستوران می‌گفت آمریکایی‌ها متعجب از هویت و اصالت ایرانی بودند و گاهی پیشنهاد خرید درب را به قیمت‌های بالا می‌دادند.
* پس خنثی کردن تروریست و جنگ‌طلب خواندن ایرانی‌ها با توجه به آن فرهنگ غنی که دارند، از دید شما زبان هنر است؟
عزیزالهی: بله. وقتی دنیا ایران را تروریست می‌خواند و تبلیغ سوء علیه این کشور می‌کند، این هنر ایرانی است که می‌تواند بهترین سپر و دفاع و وسیله خنثی‌سازی باشد. بسیاری از توریست‌هایی که به ایران می‌آیند، وقتی هنرهای ظریف و دلنشین ایرانی را می‌بینند، بارها شده که از خود من پرسیده‌اند "پس چرا می‌گویند ایرانی‌ها تروریست هستند" و من با زبان هنر به آنها می‌فهمانم که اگر ایرانی تروریست بود، اسلحه کنار دستش بود و نه ابزار تولید هنر؛ با یک روحیه لطیف هنری نمی‌توان جنگ‌طلب بود و بارها از همان توریست‌ها شنیده‌ام که ما دوباره به ایران بازخواهیم گشت. چه تبلیغی برای نشان دادن هویت ایرانی بهتر از هنر؟
در زمان صفویه که بسیاری از کشورها هنوز کشف نشده بودند ما تمدن و هنری غنی داشتیم. آثار هنری زمان صفویه هنوز مایه مباهات ماست و دلیلش بدون شک حمایت شاه صفوی بوده است. در آن دوره ما صاحب قدرت و ثروت بودیم و گاهی هزینه‌های جنگ را هنرمندان می‌پرداختند، یعنی اینکه نقش هنر در اقتصاد بی‌بدیل بود. ما در حال حاضر هم می‌توانیم به آن جایگاه برسیم، چراکه ظرفیت عظیم اقتصادی و فرهنگی در هنرهای ما نهفته است. تنها برنامه‌ریزی، تدبیر و حمایت مسئولان را می‌طلبد.
* با مسئولانی که به فکر درآمدزایی غیرنفتی هستند چه صحبتی دارید؟
عزیزالهی: در حدود ۱۰ میلیون نفر به طور مستقیم و غیرمستقیم در حوزه صنایع‌دستی مشغول به کار هستند.
می‌توان از این ظرفیت عظیم به نفع اقتصاد و فرهنگ ایرانی استفاده کرد. با برپایی چندین سمینار و جشنواره و همایش پرهزینه نمی‌توان گامی برای هنر و صنایع‌دستی این سرزمین برداشت. با یک کار ساده مثل همان فرستادن درب قدیمی ایرانی به کشورهای دنیا می‌توان اقتصاد و فرهنگ و وجهه بین‌المللی ایران را رونق بخشید.
اگر مسئولان دلسوز باشند و واقعاً بخواهند که برای این سرزمین کاری انجام بدهند به خوبی می‌دانند که زبان هنر، بهترین زبان برای حرف زدن با کل دنیاست و صنایع دستی بدون شک می‌تواند جایگزین درآمدزایی نفتی شود. ما در ایران ثابت کرده‌ایم که هر کاری بخواهیم می‌توانیم انجام بدهیم؛ پس می‌توانیم اقتصاد را هم با رونق صنایع‌دستی دگرگون کنیم. تنها مسئولان باید این را بخواهند و اراده کنند.
اخبار ویژه
نظرات بینندگان
جدیدترین اخبار پربازدید ها
