عضو کمیسیون بهداشت و درمان مجلس همچنین با ابراز تاسف از اینکه صدا و سیما
منتقدین به این طرح را از مجموعه برنامه های خود حذف کرده و مدام مهمانانی
به برنامه ها دعوت شدند که صرفاً از طرح مزبور تعریف کرده اند، تأکید کرد:
واقعیت این است که اگر اطلاع رسانی بر اساس شواهد و مستندات علمی باشد
اختلافی به وجود نمی آید و صدا و سیما باید بی طرفانه در نقد این طرح اقدام
کند.
پزشکیان در بخش دیگری از سخنان خود با اشاره به اینکه دولت برای طرح تحول
نظام سلامت سنگ تمام گذاشته است، عنوان کرد: هزینه های زیادی در این مورد
صرف شده است بنابراین باید نظرات کارشناسی ارائه شود تا دولت در مسیر حرکت
خود دچار اشتباه نشود البته معتقدم که باید فضایی ایجاد شود که تا به دولت
در این زمینه کمک شود.
با طرح تحول در نظام سلامت در آینده عقب گرد خواهیم داشت
وی افزود: در جلسات مختلف این موضوع را مطرح کردیم که کدام شواهد به ما
نشان می دهد که از بیمارستان شروع کنیم بهتر است؟ همان طور که مقام معظم
رهبری اعلام کردند که بر اساس شواهد اقدام کنید در حالی که همه شواهد عینی
حاکی از این است که اگر از بیمارستان شروع کنید با شکست مواجه می شوید؛
خواست مقام معظم رهبری، دولت، قانون و وزارت بهداشت این است که پیشگیری در
اولویت قرار گیرد اما همچنان درمان را اولویت قرار داده ایم.
در بخش دیگری از برنامه این هفته برنامه مجری بیانیه ای را از بسیج
دانشجویی علوم پزشکی کشور مبنی بر اعتراض به فاز سوم هدفمندی یارانه ها با
عنوان 8 سوال کلیدی بسیج دانشجویی علوم پزشکی از متولیان نظام سلامت ارائه
داد.
این بیانیه توسط بسیج های دانشجویی علوم پزشکی تهران، شهید بهشتی، ایران،
شیراز، کرمان، سمنان، ارومیه، اراک، قزوین، بوشهر، هرمزگان به امضا رسیده
است. پس از آن حسین شمالی به نمایندگی از دانشجویان بسیج دانشجویی در
برنامه حضور یافت.
حسین شمالی با ابراز خرسندی از ایجاد فضای مناسبی برای نقد در حوزه تحول
نظام سلامت در رسانه ملی و توضیح درباره بیانیه قرائت شده بسیج دانشجویی
اظهار کرد: قطعاً نظام سلامت کشور نیازمند یک تحول بود ولی تغییر تعرفه ها
ما را به فکر فرو برد که این تغییرات بر چه اساسی اتفاق افتاده است و این
روند حرکتی نظام سلامت باعث شد تا ما بیم عقب گرد در آینده را داشته باشیم.
شمالی گفت: تعرفه های پزشکان 2.5 برابر شد و عملاً دیگر امکان رقابت بیمارستان دولتی با خصوصی وجود ندارد.
وی افزود: در گام اول و دوم طرح تحول، انتقاداتی هم مطرح شد و در کنار خود
مزایایی هم داشت اما در فاز سوم تعرفه های خدمات درمانی رشد عجیبی پیدا
کرد.
وی ادامه داد: این آمار و ارقام به صورت رندوم از سایت 1690 که وزارت
بهداشت اعلام کرد به دست آمده است. در این فاز رشد تعرفه ها از 46 تا 200،
300 درصد افزایش داشته است و به طور میانگین 2.5 برابر شده و 150 درصد رشد
داشته است.
شمالی با رسم نمودار تعرفه های بخش دولتی و خصوصی را در سال 83 ارزیابی کرد
و گفت: تا سال 83 تعرفه های بخش دولتی و خصوصی یکسان بوده است اما با
واگذاری تعرفه های بیمارستان خصوصی به سازمان صنفی نظام پزشکی طی 2 سال
تعرفه های بخش خصوصی 10 برابر شد و شکاف عمیقی بین تعرفه های بخش خصوصی و
دولتی ایجاد شد که این روند ادامه داشت تا اینکه در آبان 93 گام سوم طرح
تحول اجرا شد.
وی در همین زمینه با بیان اینکه تعرفه های مزبور در گام سوم به شکل عجیبی
افزایش پیدا کرد و روندی که می توانست در 10 سال طی شود یک شبه طی شد،
اظهارکرد: افزایش تعرفه ها در بخش خصوصی به بهانه واقعی کردن تعرفه ها
اتفاق افتاد و انتقاد ما به این شکاف ایجاد شده در تعرفه هاست.
شمالی افزود: واقعی کردن تعرفه در بخش دولتی تا حدودی منطقی بوده ولی در این میان باید تعرفه ها در بخش خصوصی ثابت یا کمتر می شد.
نماینده بسیج دانشجویی با بیان اینکه منشاء ناکارآمدی سیستم درمانی از همین
شکاف در تعرفه هاست، یادآور شد: جناب وزیر سال گذشته اعلام کرد که با
واقعی شدن تعرفه های بیمارستان دولتی میتوانند با بیمارستان های خصوصی
رقابت کنند اما شاهد آن هستیم که به همان اندازه که تعرفه های بخش دولتی
رشد کرد تعرفه های بخش خصوصی هم دقیقاً به همان نسبت رشد کرد و این اختلاف
نجومی تر شد که عملاً باعث می شود که بیمارستان های دولتی نتوانند با
بیمارستان های خصوصی رقابت کرده و کیفیت لازم را ارائه دهند.
گام سوم طرح تحول آثار مثبت گام اول را هم از بین برد
وی با اشاره به اختلاف چشمگیر درآمد پزشکان با سایر شغل های جامعه و رشد آن
طی 10 سال گذشته با نقد به اصول تعرفه گذاری و سیاست های توزیع درآمد،
گفت: رشد درآمد پزشکان در نسبت با کارگران و معلمان بی سابقه است.
وی با ذکر اینکه اختلاف بین تعرفه های بخش خصوصی و دولتی فقط باید در سود
سرمایه و هزینه استهلاک باشد یعنی پزشک در بخشهای دولتی و خصوصی باید حق
الزحمه یکسان دریافت کند.
مسعود پزشکیان در واکنش به اظهارات مطرح شده به اشکال ماهوی این قضیه اشاره
کرد و گفت: اگر همه طبق قانون عمل میکردند این مشکلات پیش نمی آمد، در
واقع در نظامی که فاصله طبقاتی چند برابری وجود دارد یعنی بی عدالتی حاکم
است که وقتی این فاصله و شکاف زیاد باشد کنترل غیر ممکن می شود.
وی افزود: در حال حاضر خلاف قانون مجلس و دولت و قوه قضاییه با بیمه تکمیلی قرارداد 7، 8 برابری بسته اند که این خلاف قانون است.
حسین شمالی در ادامه با اشاره به چگونگی تعریف ارزش خدمت با اشاره به تعریف
ضریب k در کتاب ارزش نسبی سلامت پرداخت و گفت: ضریب k هر سال با توجه به
نرخ تورم تعیین می شود؛ ارزش نسبی خدمت هم نرخ ثابت هر خدمت است که برای
سنجش ارزش خدمات نسبت به کار گرفته می شود.
وی با بیان اینکه گام اول طرح تحول سلامت پرداختی مردم در بخش بستری دولتی
را از 30 به 10 درصد رساند که این یک اتفاق مثبت بود، بیان کرد: اما در
مرحله سوم با 2.5 برابر شدن تعرفه ها پرداختی مطلق مردم نسبت به قبل 50
درصد افزایش پیدا کرد که در این میان هرچند پرداختی نسبی مردم از 10 درصد
به 6 درصد کاهش پیدا کرد اما پرداختی مطلق افزایش داشت تا جائی که گام سوم
به نوعی دستاوردهای گام اول را از بین برد.
هزینه های بی عدالتی را مردم از جیب پرداخت خواهند کرد
شمالی گفت: با توجه به این نکته که اگر فرض کنیم کل مبلغ در گردش نظام
سلامت 50 واحد است 80 درصد آن متعلق به بخش خصوصی است در حالی که فقط 20
درصد خدمات در این بخش است.
وی گفت: در گام سوم تعرفه ها 2.5 برابر شد قاعدتاً هزینه ها هم 2.5 برابر
خواهد شد که پرداخت از جیب مردم در بخش دولتی همچنان 10 درصد است اما در
بخش خصوصی که عمده پرداخت مردم از جیب در آنجا صورت می گیرد پرداخت مطلق
مردم بیش از 2 برابر افزایش پیدا کرده است.
وی با بیان اینکه در رسانه ها مدام این موضوع مطرح می شود که این افزایش
تعرفه ها به هیچ عنوان بر دوش مردم نخواهد بود، عنوان کرد: اما با توجه به
منابع این هزینه ها از محل مالیات بر ارزش افزوده ، افزایش قیمت حامل های
انرژی مثل بنزین ، از محل افزایش حق بیمه ای که مردم پرداخت می کنند و نیز
بودجه دولتی و مرحله دوم هدفمندی یارانه ها که قرار بود یارانه ها افزایش
پیدا کند و این اتفاق نیفتاد و در عوض برای بخش سلامت هزینه شد بنابراین
همه این موارد و بی عدالتی ها در نهایت از جیب مردم کسر خواهد شد.
پزشکیان گفت: این بالا بردن تعرفه ها وقتی در بخش های دیگر پول بیشتر می دهند کم کم مناطق محروم را خالی از پزشک خواهد کرد.
وی افزود: با این وجود حتی بسیاری در بیمارستان ها بخش دولتی را برای رفتن به بخش خصوصی ترغیب کردهاند که این رسماً خلاف قانون است.
پزشکیان ادامه داد: تجربیات بیانگر این است که همیشه پولی که دولت ها هزینه می کنند به نفع کسانی است که داراتر هستند.
وی تصریح کرد: مشکل بر سر بی پولی نیست مشکل در حال حاضر نبودن عدالت است و
این در حالی است که در سایر کشورها این قبیل هرینه ها از مالیاتی که افراد
پردرآمد پرداخت می کنند تامین می شود.
پزشکیان ادامه داد: در نسبت با درآمد سرانه، درآمد پزشکان متخصص در ایران بیش از 7 برابر در آمد پزشکان آمریکاست.
وی در ادامه با اشاره به یک مطالعه موردی دستمزدها در یک بیمارستان تامین
اجتماعی گفت: در یک بیمارستان اگر حقوق یک دستیار یا کارگر یا پرستار را یک
واحد در نظر بگیریم، یک پزشک ارولوژی 26 برابر، پزشک زنان و زایمان 31
برابر، پزشک چشم 30 برابر، پزشک گوش و حلق و بینی 32 برابر، جراح قلب 38
برابر، ارتوپدی 49 برابر، و جراح مغز و اعصاب 65 برابر وی حقوق می گیرند.
پزشکیان در رابطه با این منحنی گفت این نمودار آینه تمام نمای بی عدالتی در نظام سلامت کشور است.
شمالی با اشاره به مقایسه ساعتی همین نمودار گفت: حال اگر درآمد یک دستیار
را ساعتی هزار تومان در سال 87 وکارگر را ساعتی 1200 تومان و پرستار را
ساعتی 4 هزار تومان در نظر بگیریم یک پزشک ارولوژی ساعتی 72 هزار تومان،
پزشک زنان و زایمان 84 هزار تومان، پزشک چشم 97 هزار تومان، پزشک گوش و حلق
و بینی 87 هزار تومان، جراح قلب 103 هزار تومان، ارتوپدی 132 هزار تومان، و
جراح مغز و اعصاب 170 هزار تومان حقوق می گیرند.
شمالی در ادامه با اشاره به نمودار دیگری که در مجله اشپیگل قید شده است و
نسبت درآمد پزشک متخصص با درآمد سرانه هر کشور را مقایسه کرده است گفت: در
آلمان حدود 2 برابر درآمد سرانه میانگین درآمد پزشک های متخصص را در بر می
گیرد و در آمریکا درآمد یک پزشک متخصص 5 برابر درآمد سرانه کشور است در
حالی که در ایران درآمد پزشک های متخصص بیشتر از 37 برابر درآمد سرانه کشور
است.
بیشترین درآمد متعلق به پزشکانی است که شیفت شب در منزل خواب هستند
در بخش دیگر برنامه محمد شریفی مقدم دبیرکل خانه پرستار و عضو شورای عالی
نظام پرستاری به میهمانان برنامه اضافه شد و در پاسخ به سوال مجری برنامه
مبنی بر چرایی اعتراض پرستاران به طرح تحول سلامت اظهار کرد: زیرساخت این
طرح سست و غیر قابل اطمینان است چرا که این طرح را بر اساس طرح کارانه که
خود یک طرح سرانه است استوار کردند که در دهه هفتاد آوردند و به شدت تبعیض
آمیز است و طرح کارانه یک طرح ناکارآمد است.
وی با توضیح نحوه درمان یک بیمار گفت با شرایط کنونی در بیمارستان ها
بسیاری از متخصصان فقط به خاطر اسم شان حقوق کلانی می گیرند در حالی که در
پروسه درمان اصلاً شرکتی ندارند.
شریفی مقدم ادامه داد: این فقط مختص به شیفت صبح نیست و در شیفت شب که بسیاری از اساتید اصلا حضور ندارند هم همینجور است.
دبیر کل خانه پرستار با اشاره به اینکه این به دلیل اشتغال همزمان بسیاری
از متخصصان در بخش خصوصی است گفت: با تعرفههای کنونی 65درصد هزینه را به
متخصصی میدهند که شب در منزل خوابیده است، 5درصد به حساب دانشگاه واریز
شده، 10 درصد متعلق به بیمارستان و 20 درصد به تیم پرستاری و باقی عواملی
است که 90 درصد کار را انجام داده اند.
300 پزشک در کشور داریم که در ماه یک میلیارد تومان درآمد دارند
شریفی مقدم با بیان اینکه در نسخه اصلی کتاب " ارزش نسبی خدمات کالیفرنیا "
این طرح بسیار طبقاتی و پر اشکال بود، گفت: این طرح از سال 70 مطرح شد اما
هر بار به دلایلی اجرایی نشد و در واقع بیشترین کار در این طرح بر دوش
پرستاران است چرا که در تمام مراحل بستری تا درمان یک بیمار این پرستاران
هستند که حضور دارند .
شریفی مقدم همچنین با اشاره به اینکه گاهی مشکلات پزشک عمومی، پزشکان اطفال
و پزشکان روان از پرستاران بیشتر است، بیان کرد: در بیمارستان ها اختلاف
دریافتی حقوق پرستاران و و پزشکان به حدی است که گاهی این رقم به 200 تا
300 برابر می رسد که به عنوان مثال در یک بیمارستان، اگر پرستار 200 هزار
تومان دریافت کند؛ دریافتی پزشک قلب در همان بیمارستان 20 میلیون تومان
است.
وی در ادامه با بیان اینکه بعد از اجرای طرح تحول سلامت وضعیت به این شکل
است که اگر در قبل اختلاف درآمد پزشک و پرستار 19 میلیون 800 هزارتومان
بود: هم اکنون تعرفه پزشکان را 2.5 برابر کردهاند و درآمد پزشک به مرز 50
میلیون رسیده در حالی که درآمد پرستاران را فقط قول دادهاند که دو برابر
خواهند کرد که اگر در آینده رخ بدهد هم نهایتاً 400 هزار تومان می شود که
با یک اختلاف 49 میلیون و 600 هزار تومانی مواجه هستیم و این به دلیل غلط
بودن پایه تصمیم گیری و طرح زیر بنایی است.
در ادامه مجری برنامه به نقل از ندیمی یکی از نمایندگان مجلس گفت: 300 پزشک
در کشور داریم که درآمدشان در ماه بالغ بر یک میلیارد تومان است و نزدیک
به 2 برابر هم دریافتی حدود 500 میلیون تومان در ماه دارند؛ این قشر نازکی
از جامعه پزشکی است که همه جامعه پزشکی را تحت الشعاع قرار داده است و این
موارد مسائل جدی است که باید به آن پرداخته شود و در آمد یک میلیاردی غیر
قابل باور است.
طرح تحول دولت را در آینده با چالش درگیر خواهد کرد
مسعود پزشکیان نیز با اشاره به الگوبرداری از نظام سلامت سایر کشورها اظهار
کرد: در گام اول باید بدانیم که قرار است از کدام کشور الگوبرداری کنیم.
چرا که پیروی از یک طرح خود به خود عدالتی را بین پزشکان با پزشکان و
پزشکان با مردم ایجاد خواهد کرد و به اعتقاد من این افزایش هزینه های تمام
شده در طرح تحول سلامت دولت را با چالش درگیر خواهد کرد.
وی افزود: دولت پول خیلی زیادی را در یک سال گذشته به نظام سلامت تزریق
کرده است و این فعلاً به عنوان یک مسکن عمل می کند ولی اگر این درد بروز
کند خودش را بدتر از این نشان خواهد داد که در حال حاضر تزریق پول و تامین
منابع ظاهرا یک رضایتمندی ایجاد شده است.
پزشکیان در ادامه با بیان اینکه کسی قصد ندارد ارزش کار پزشکان را کم جلوه
دهد، خاطرنشان کرد: بحث بر سر این است که باید عدالت در جامعه پزشکی
برقرار شود و نباید با این بی عدالتی افسار گسیخته مواجه باشیم.
اختلاف درآمد پزشک و پرستار در ایران 100 تا 300 برابر است
محمد شریفی مقدم نیز در همین زمینه با بیان اینکه نباید اختلاف درآمد
پزشکان با اقشار دیگر تا این حد مشهود باشد، گفت: در جامعه پزشکی هم نباید
اختلاف درآمد پزشک و پرستار زیاد باشد و این اتفاقی که در ایران در حال رخ
دادن است در هیچ جای دنیا وجود ندارد.
وی با بررسی آمار اختلاف درآمدی بین پزشکان و پرستاران 60 کشور در دنیا
گفت: در آمریکا دریافتی پزشک 3 برابر پرستار، در استرالیا 2.6 برابر، در
فرانسه 1.5 برابر، در عربستان 3/1 برابر است ولی متاسفانه این اختلافات
درآمد پزشک و پرستار در ایران بین 100 تا 300 برابراست در حالی که ما این
الگو را از کشور ترکیه برداشته ایم و این اختلاف درآمد پزشک و پرستار در
این کشور 2.4 برابر است.
وی افزود: اگر طرح تحول نظام سلامت از این کشور الگوبرداری شده است چرا در
بخش پرستاری الگو برداری نشد؟ نظام سلامت مجموعه تیم بهداشت و درمان سراسر
کشور است نه یک تیم خاص.
شریفی مقدم ادامه داد: هدف از اجرای طرح تحول نظام سلامت افزایش خدمات
بهتر به مردم بود اما در حال حاضر میزان خدمات و کیفیت کاهش پیدا کرده است.
وی متذکر شد: در حال حاضر در نظام سلامت ما سیاست گذار، برنامه ریز و گروه
ناظر یک عده خاصی هستند و نباید نحوه مدیریت ها به این شکل باشد.
تمام گام های طرح تحول در نظام سلامت مشکل دار است
پزشکیان در مورد پیگیری های صورت گرفته در مجلس گفت: ما در مجلس در جلسات
کمیسیون و جلسات با وزیر پیگیر هستیم که دولت قانون را اجرا نکرده است و
پولی که باید خرج مناطق محروم و بی عدالتی ها می شد خرج یک عده خاص شده
است.
مقصودی، مجری برنامه در ادامه با اشاره به گزارش پخش شده در برنامه گفت:
این حجم زیرمیزی که هم اکنون نیز شاهد آن هستیم خود نشانگر این است که
استدلالی که می گفت اگر درآمد پزشکان بیشتر شود مشکل زیر میزی حل می شود از
ابتدا غلط بوده است.
پزشکیان در مورد علل به نتیجه رسیدن طرح تحول نظام سلامت علیرغم تلاش ها و
هزینه های صرف شده، بیان کرد: تلاش های زیادی شد که همه اقشار از یک کیفیت و
رفاه نسبی در بخش سلامت بهره مند شوند یکی از دلایلی که این طرحها اجرایی
نشد عمل نکردن به قانون بود در واقع تمام این دعواها به دلیل نحوه سیاست
گذاری هاست.
پزشکیان همچنین درباره سخنان مجری که گام سوم طرح تحول نظام سلامت را مشکل
دار عنوان کرده بود بیان کرد: این طرح از ابتدا مخالف عدالت بود و تمام
گامهای آن مشکل دار است و نباید مشکلات را به گام سوم تقلیل داد.
مجری برنامه نیز گفت: مهمترین نکته این است که ما معتقدیم درآمدهای نجومی و
اختلافات عجیب و غریب بین اقشار مختلف جامعه پزشکی نباید باشد.