دلیل اصرار دولتی ها بر انجام توافق هسته ای

به گزارش پایگاه 598 به نقل از جهان، نمایشگاه مطبوعات در چند روز گذشته فرصت خوبی بود تا بحث مغفول‌مانده در اذهان دوباره به موضوع با اهمیت جامعه تبدیل شود. پس از یک ماه اخیر و پروپاگاندایی که برای بورسیه‌ها و اسیدپاشی به‌وجود آمده و مساله مذاکرات هسته‌ای به حاشیه برده شده بود در چند روز اخیر دوباره مذاکرات هسته‌ای مطرح شد. اما پنجشنبه شاید جدی‌ترین روز درباره مساله هسته‌ای بود. از یکسو نشست خبری «ستاد پیگیری انتظارات ملت در مذاکرات» که توسط ۵ اتحادیه بزرگ دانشجویی تشکیل شده مورد توجه بازدیدکنندگان قرار گرفت به‌گونه‌ای که بین ساعات ۱۳ تا ۱۶ اجتماع اصلی مخاطبان نمایشگاه اطراف غرفه خبرگزاری فارس- محل برگزاری این نشست - بود.

دانشجویان در این نشست شاید دو حرف اصلی داشتند؛ اول آنکه همه تحریم‌ها اعم از تحریم‌های شورای امنیت، اتحادیه اروپا، ریاست جمهوری و کنگره آمریکا بلافاصله لغو شود و دوم آنکه دستاورد‌ها و امکانات هسته‌ای ایران بدون ذره‌ای کاهش به کار خود ادامه دهند و اینها در شرایطی باشد که با ملت ایران با عزت برخورد شود. این انتظاراتی بود که مورد استقبال همه مخاطبان نیز قرار گرفت. از دید دانشجویان این ویژگی‌ها، شاخصه‌های یک توافق خوب بود و غیر از این توافق بدی خواهد بود که انتظارات ملت را برآورده نخواهد کرد.
اما بعد از این نشست؛ میزگرد توافق خوب، توافق بد در غرفه نسیم نیز با استقبال مواجه شد. پرویز امینی و مهدی محمدی میهمانان این نشست بودند.

مساله هسته‌ای به تمام حیثیت دولت گره خورده است

پرویز امینی، کارشناس مسائل سیاسی در نشست «توافق خوب، توافق بد» در غرفه «نسیم» در نمایشگاه مطبوعات گفت: برای دولت اصل توافق از اهمیت برخوردار است و توافق بد از منظر آنها عدم توافق است.

پرویز امینی با اشاره به اهداف اجتماعی دولت در موضوع توافق هسته‌ای اظهار داشت: شرایط اجتماعی فعلی مزیتی برای انجام کاری است که دولت می‌خواهد و در این راستا فضای اجتماعی را به حالت توافق یا عدم توافق تبدیل کرده است.

وی افزود: دلیل این فضای اجتماعی را می‌توان به عدم توافق‌هایی که در گذشته اتفاق افتاده مربوط دانست و همچنین مرتبط کردن مشکلات اقتصادی به تحریم‌ها شرایط را به حالتی تبدیل کرده که جامعه آماده پذیرفتن یک توافق است و درباره محتوای این توافق سوال نمی‌کند.

امینی همچنین تاکید کرد: اجتماع باور کرده مشکلات اقتصادی دو، سه سال گذشته با توافق و برداشته شدن تحریم‌ها از بین می‌رود.
این کارشناس مسائل سیاسی با اشاره به دلیل دیگر اصرار دولت برای حصول توافق گفت: نکته سوم فضایی است که توسط دولت ایجاد شده، دولت برای جلو بردن اهداف خود نیاز به همراهی اجتماعی دارد چرا که انتخابات ریاست جمهوری پیروزی گفتمانی نداشت و به همین دلیل دولت را با بدنه اجتماعی شکننده‌ای روبه‌رو کرده است که در مساله سبد کالا نمود پیدا کرد. وی افزود: موضوع سبدکالا شکاف عمیق بین دولت و بدنه اجتماعی را نشان داد و زمان ثبت‌نام برای یارانه‌ها نیز با ثبت‌نام ۹۶ درصد مردم برای گرفتن یارانه‌ها این شکاف عمیق‌تر شد؛ این موضوع در حالی بود که بخش زیادی از طرفداران دولت از تمکن مالی برخوردار بودند.

امینی با تاکید بر اینکه دولت به دنبال این است که مساله هسته‌ای را از موضوع «توافق خوب، توافق بد» به «توافق یا عدم توافق» تبدیل کند، گفت: چالش‌هایی مانند انتخاب وزیر علوم نیز از راهکارهای دولت برای فرسایش جبهه مقابل خود است.

وی همچنین در ادامه افزود: مساله دیگر این است که دولت در نبردهای اجتماعی فضای دوقطبی را ایجاد کرده و با بازتعریف خود در قطب بزرگ‌تر مساله هسته‌ای را به عنوان چالش اجتماعی معرفی کند و از چالش کارکرد دولت خارج شود. به این وسیله دولت مساله توافق خوب هسته‌ای را در حاشیه افکار عمومی، رسانه‌ها، جریان دانشجویی و حتی مجلس قرار داده و به موضوع توافق یا عدم توافق محدود کرده است.

امینی با بیان اینکه برای دولت اصل اساسی انجام توافق است، اظهار داشت: دولت به قول معروف تمام تخم مرغ‌های خود را در یک سبد سرمایه‌گذاری کرده و همانگونه که در توافق ژنو شاهد بودیم مساله اساسی برای دولت صرفاً انجام توافق است.

این کارشناس مسائل سیاسی تاکید کرد: دولت معتقد است که در صورت شکست مذاکرات، اتفاقی که در دوران قبلی مذاکرات هسته‌ای افتاد آنها را خانه‌نشین خواهد کرد.

اگر مذاکره‌کنندگان به اصول مورد تاکید روحانی پایبند باشند توافق خوب شدنی است

محمدی در این نشست با بیان اینکه ما در شرایطی هستیم که می‌توانیم بده‌بستان مناسب با غرب انجام دهیم اظهار داشت: در آمریکا چه جمهوریخواهان یا دموکرات‌ها هیچکدام قادر به افزایش معنادار فشارخود به ایران در شرایط حاضر نیستند.

وی افزود: تاریخ هسته‌ای موقعیتی را برای طرف غربی ایجاد کرده که متوجه شده مجبور است خطوط قرمز خود را نسبت به ایران تصحیح کند، در شرایطی که حتی زمانی داشتن یک سانتریفیوژ برای آمریکایی‌ها خط قرمز بود اکنون نه‌تنها آنها بلکه اسرائیلی‌ها نیز مجبور به پذیرش حق هسته‌ای ایران شده‌اند و دیگر این موضوعات خطوط قرمز آنها نیست. این کارشناس مسائل هسته‌ای با بیان اینکه من معتقدم مبنایی که توافق بر آن مبتنی شده است به زحمت می‌تواند یک توافق خوب را منجر شود، گفت: مبنای توافقی که در حال شکل‌گیری است توافق ژنو است و اکنون ما براساس آن توافق در حال مذاکره هستیم و من می‌گویم براساس توافق ژنو امکان رسیدن به یک توافق خوب وجود ندارد.

محمدی با اشاره به معایب توافق هسته‌ای خاطرنشان کرد: از معایب توافق ژنو این است که اولاً ایران را به عنوان یک استثنا معرفی می‌کند و می‌گوید تا اطلاع ثانوی شما استثنا هستید و براساس اخباری که به دست آمده زمان خروج از این استثنا را بین ۲۰ تا ۳۰ سال مطالبه کرده است و می‌گوید بعد از این زمان شاید ما ایران را قبول کنیم؛ این در حالی است که حق ما داشتن برنامه غنی‌سازی به میزان مورد نیاز براساس NPT و زیر نظر آژانس است.

وی شرط اساسی برای ایجاد یک توافق خوب را کنار گذاشتن توافق ژنو توسط تیم مذاکره‌کننده دانست و گفت: رسیدن به توافق در شرایطی ممکن است که در مذاکرات تعهد واقعی به خطوط قرمز تصویب‌شده وجود داشته باشد و اگر تیم مذاکره‌کننده ابعاد قدرت ایران را متوجه باشد شرایط رسیدن به یک توافق خوب وجود دارد. این کارشناس مسائل هسته‌ای در ادامه با بیان اینکه رسیدن به توافق در شرایطی ممکن است که زیرساخت توانایی هسته‌ای صنعتی ایران را تأمین کند، اظهار داشت: این زیرساخت در طول یک دهه گذشته با هزینه قابل توجهی ساخته شده و با توجه به اینکه ایران در مجموع سوخت‌های فسیلی نفت و گاز رتبه اول را در جهان دارد می‌تواند ایران را در جهان به رتبه برتر برساند.

محمدی افزود: ما تا سال ۲۰۲۱ که قرارداد سوخت نیروگاه بوشهر با روس‌ها به پایان می‌رسد نیاز به ۱۹۰ هزار سو سوخت خواهیم داشت و دلیل فشار آمریکایی‌ها نیز گرفتن همین زیرساخت‌ها است و در نتیجه هر توافقی که این زیرساخت‌ها را تأمین نکند توافق خوبی نخواهد بود. وی به برداشته شدن تحریم‌های غرب به‌صورت یکجا تاکید کرد و گفت: لازم است در هر توافقی تحریم‌های شورای امنیت، اتحادیه اروپا، کنگره آمریکا و تحریم‌های وضع شده توسط رئیس‌جمهور آمریکا به صورت یکجا برداشته شود. محمدی در ادامه به فضاسازی که مبنی بر عدم توانایی رئیس‌جمهور آمریکا برای تعلیق تحریم‌های وضع شده توسط کنگره در کشور ایجاد شده اشاره کرد و گفت: اوباما توانایی این امر را دارد اما به نظر می‌رسد براساس شنیده‌ها رئیس‌جمهور آمریکا به دنبال چنین کاری نیست.

این کارشناس مسائل بین‌الملل افزود: موضوع دیگر این است که اوباما تنها به دنبال تعلیق ۲ تحریم از ۱۷ تحریم وضع شده توسط دولت آمریکا است که طبیعتاً این موضوع نیازهای ایران را تأمین نمی‌کند.

وی همچنین به گرفتن ضمانت اجرای توافق از آمریکایی‌ها اشاره کرد و اظهار داشت: موضوع دیگر بحث گرفتن ضمانت از طرف غربی است؛ این اطمینان وجود ندارد که در صورت برداشته شدن تحریم‌ها به بهانه دیگری تحت عناوینی مانند حقوق بشر یا حمایت از تروریسم ایران دوباره تحریم نشود.

محمدی گفت: سوال دیگر این است که چه تعهدی وجود دارد که تحریم‌ها از روی کاغذ برداشته شده اما در واقعیت اعمال نشود؟ در توافق خوب باید علاوه بر برداشته شدن حقوقی تحریم‌ها، تحریم‌های حقیقی نیز برداشته شود. در شرایطی که این اطمینان وجود ندارد که دولت بعدی آمریکا تحریم دیگری را علیه ما وضع نکند اما این در حالی است که در ایران رهبری معظم انقلاب وجود دارد و امکان تضمین توافقات وجود دارد. وی دلیل توافق ساده‌انگارانه دولت را به موضوعات اجتماعی و نه کارکردهای هسته‌ای مربوط دانست و تاکید کرد: ما می‌گوییم اگر شما به دنبال توافق نیز هستید حداقل توافقی را انجام دهید که تحریم‌ها برداشته شود.

این کارشناس هسته‌ای با اشاره به یکی دیگر از ویژگی‌های یک توافق خوب گفت: ویژگی سوم توافق خوب این است که سرمایه مقاومت برای موضوعات دیگر باشد؛ در واقع نرمش ایران در موضوع هسته‌ای برای ایجاد شدن سرمایه‌ای برای توافقات دیگر است نه اینکه طرف مقابل بتواند بر این اساس بر موضوعات نظامی، تسلیحاتی و حوزه‌های قدرت ملی ورود کند.

محمدی افزود: اگر دولت قدر سرمایه‌ای که در یک دهه گذشته ایجاد شده است را بداند و همچنین به وزن خود در منطقه و سرمایه اجتماعی مردم باور داشته باشد در این صورت است که قادر به انجام توافق خوب است اما این در صورتی است که اگر آمریکایی‌ها مشاهده کنند دولت فقط به دنبال توافق است به دادن حداقل امتیازها اکتفا می‌کنند.

این کارشناس مسائل هسته‌ای با اشاره به افشای برنامه هسته‌ای ایران توسط منافقین گفت: زمانی که در سال ۲۰۰۱ به اصطلاح برنامه هسته‌ای ایران توسط منافقین افشا شد ما تأسیسات اندکی در نطنز، اراک و بوشهر داشتیم و این در حالی بود که ما براساس تعهد خود طبق قانون، شش ماه پیش از ورود مواد هسته‌ای به تأسیسات آن را به آژانس خبر داده بودیم.

وی افزود: در سال ۲۰۰۰ در حالی به آژانس درباره تأسیسات اصفهان اطلاع‌رسانی کردیم که تنها یک زمین خالی در آنجا وجود داشت و هیچ پنهان‌کاری در این باره صورت نگرفته است.

محمدی همچنین گفت: موضوع پنهان‌کاری بار اول توسط احمد شیرزاد، نماینده مجلس ششم مطرح شد که از هیچ مبنای حقوقی برخوردار نبود.

وی هدف نهایی در مذاکرات را انجام غنی‌سازی بدون مزاحمت تحریم‌ها دانست و گفت: احساس من این است که آمریکایی‌ها می‌خواهند توافق کنند اما اینکه بعد از توافق ما به چه میزان غنی‌سازی دسترسی داشته باشیم موضوع مهمی است؛ و آن به مانند این است که ما شش هزار سو غنی‌سازی داشته باشیم یا به میزان مورد نیازمان.