برهان- ظهر روز شنبه در یکی از پادگانهای
سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در اطراف تهران، انفجاری به وقوع پیوست که
منجر به شهادت 17 تن از هم وطنانمان و مجروحیت 16 نفر دیگر از آنان گردید.
رسانههای دنیا هر از چند گاهی چنین حوادثی را مورد پوشش خبری خود قرار
میدهند اما نحوهی مواجههی برخی از آنان و به خصوص رسانههایی که
ایرانیان را به عنوان هدف اختصاصی، در حوزهی کاری خود تعریف کردهاند با
حادثهی روز شنبه قابل تأمل است. به عنوان نمونه، شبکهی ماهوارهای
«بی.بی.سی» فارسی با قطع برنامههای عادی خود، به شکلی کاملاً مغرضانه،
پرداختن به این سوژه را در دستور کار خود قرار داد.
در این راستا یک کارشناس، به اصطلاح در
مصاحبهی زنده از تهران با «بی.بی.سی» مدعی شد که «مردم تهران وحشت زده و
هراسان هستند.» وی همچنین این گونه وانمود کرد که همهی مردم تهران منتظر
حملهی آمریکا بودهاند و اکنون تصور میکنند که آمریکا حمله کردهاست!
«جرس» نیز در گزارشی نوشت: «بحث جنگ در
ایران در شرایطی بالا گرفته که چند انفجار مشکوک روز شنبه تهران و اطراف آن
را لرزاند و مسؤولان دلیل آن را جابهجایی مهمات اعلام کردند.»
به طور کلی این رسانهها با ترکیب چند
محور تبلیغاتی و به کارگیری شگردهای عملیات روانی کوشیدند از حادثهی
انفجار روز شنبه به عنوان اهرمی برای ایجاد التهاب و تنش در جامعهی هدف
استفاده کنند. در یک بررسی اجمالی، اهم محورهای این پروپاگاندا را میتوان
این گونه معرفی نمود:
1- بزرگنمایی حادثه؛
2- القای حس ترس و ناامنی در جامعه؛
3- ایجاد ارتباط میان حادثهی انفجار و تهدیدهای اخیر نظامی؛
4-ارتباط دهی حادثه با گزارش اخیر «آمانو» دربارهی فعالیت هستهای ایران؛
5- ادعای آزمایش هستهای در پادگان یاد شده؛
6-ایجاد شایعهی عملیات خرابکارانه؛
و...
نحوهی پوشش و برخورد این رسانهها با
حادثهی انفجار اخیر چنان است که گویا این ماجرا، اتفاقی نادر است که هر
چند سال یک بار و حتی شاید هر چند دهه یک بار در جهان رخ میدهد. مرور
حوادثی از این دست ـ یعنی انفجارهای رخ داده در زاغههای مهمات نظامی ـ در
دنیا طی 15 سال اخیر به روشنی حاکی از آن است به دلایل متعدد، این واقعه نه
تنها نادر نیست، بلکه موضوعی پرتکرار بوده و سالانه تعداد زیادی قربانی
این حادثه میشوند. در ادامه، اطلاعات منتشر شده در مورد این گونه حوادث -
شامل تعداد حوادث، آمار تلفات و علت حادثه - طی 15 سال اخیر ارایه میشود.
این آمار از منابعی مانند: «مرکز تحلیل
اطلاعات ایمنی مهمات ناتو» (NATO MSIAC)، «پایگاه بهداشت و ایمنی اجرایی
انگلیس» (UK EIDAS)، «مرکز جهانی ژنو» (GICHD)، «مرکز جنوب شرق و غرب اروپا
برای کنترل تسلیحات سبک» (SEESAC)، «پایگاه توانمندیهای مواد منفجرهی
محدود» (EXCAP) و اخبار منتشر شده در رسانهها جمع آوری شده است.
آمار کلی انفجارهای ناخواسته در زاغههای مهمات
آمار انفجار زاغهها در جهان به تفکیک سالانه
گفتنی است همان طور که منابع یاد شده
اذعان کردهاند، آمار ارایه شده به دلایل مختلف کامل نیست و آمارهای واقعی
بیش از آن چه در جداول فوق ارایه شده است، میباشد. همچنین حوادث انفجاری
که هنگام تولید، استفاده و عملیاتهای خنثی سازی مواد منفجره و مهمات رخ
داده در آمارهای زیر منظور نشده است. این آمارها نشان میدهد به طور متوسط
سالانه، 4/15 و ماهیانه 28/1 انفجار در زاغههای مهماتی دنیا رخ میدهد که
با توجه به ماهیت کاری این پایگاهها، عجیب به نظر نمیرسد.