با توجه به افزايش چشمگير تعداد مشتركين تلفن همراه در سالهاي اخير
تعداد ايستگاههاي تلفن همراه (bts) در مناطق مسكوني افزايش يافته و سبب
نگراني در بين مردم شده است. اين در حالي است كه چنانچه با نگاهي
واقعگرايانه به بررسي اين موضوع بپردازيم، درمييابيم كه ترويج نگراني
ميان مردم مبني بر سرطانزا بودن امواج دكلهاي مخابراتي بيش از آنكه مبتني
بر تحقيقات علمي باشد تحت تاثير خبرسازيهاي غيركارشناسي است.
به
گزارش اعتماد، در كشورهاي پيشرفته دنيا كه از برترين تكنولوژيهاي ارتباطي
بهره ميبرند سالهاست كه در اين باره به تحقيق و پژوهش ميپردازند كه در
اين ميان ميتوان به تحقيقاتي اشاره كرد كه از سوي انجمن علمي كانادا صورت
گرفته است، بر اساس آن تاكنون اين انجمن با اين موضوع امواج FR ناشي از
برجهاي تلفن همراه منجر به اثرات سو در سلامتي انسان ميشود، موافقتي
نكرده است. در دنياي مدرن ارتباطات با توسعه تجهيزات ارتباطي نصب دكل و
آنتنهاي مخابراتي در شهرها اجتنابناپذير است به طوري كه در تصاوير شهرهاي
بزرگ دنيا اين دكلها ديده ميشوند، اما آنچه مهم است توجه به رعايت
استانداردهاي بينالمللي مبني بر حفظ حقوق شهروندان است.
در
اين زمينه در ايران سازمان انرژي اتمي نظارت بر اجراي قانون حفاظت در
برابر اشعه كشور براي حفظ سلامت شهروندان در برابر خطرات انواع پرتوهاي
راديويي را به عهده دارد و بنابراين كليه اپراتورهاي تلفن همراه بايد با
اخذ پروانه اشتغال از اين سازمان متعهد شوند كه استاندارد معين را رعايت
ميكنند چرا كه در غير اين صورت به عنوان متخلف با آنها برخورد ميشود. در
اين ميان شركتهايي كه اقدام به نصب و بهروزرساني تجهيزات مخابراتي
ميكنند با رعايت موارد اعلام شده به نصب دكلها در سطح شهر تهران با رعايت
الزامات سازمانهاي ناظر شهرداري ميپردازند. در اين ميان بر اساس
يافتههاي علمي افزايش تعداد دكلها و بيشتر بودن فاصله آنها از سطح زمين
محل سكوت شهروندان را در معرض ضعيفترين برخورد تشعشات قرار ميدهد و اين
رعايت همان استانداردي است كه گفته شد. در اين راستا شوراي شهر تهران به
عنوان ناظر بر عملكرد مديريت شهري به اين مهم توجه ويژهيي دارد و
بررسيهاي متعددي را درباره تاثير اين دكلها بر حفظ سلامت شهروندان آغاز
كرده است.
در اين راستا مهندس اسماعيل دوستي،
يكي از اعضاي شوراي شهر پايتخت از بررسيهايي كه اخيرا روي اين موضوع داشته
صحبت ميكند و معتقد است كه بر خلاف خبرسازيها نگراني نسبت به تاثير
تشعشات آنتنها روي سلامت شهروندان وجود ندارد.
به
نظر ميرسد كه افزايش چشمگير دكلهاي مخابراتي در ايران كه در ظاهر شهرمان
ملموس است و انتشار اخباري مبني بر خطرساز بودن اين آنتنها براي سلامتي
شهروندان، نگرانيهايي نسبت به افزايش آنها صورت گرفته است. شما به عنوان
عضوي از شوراي شهر تهران آيا بررسي نسبت به اين موضوع داشتهايد؟
بله،
اخيرا پيگير اين موضوع بودهام و اين بنابر مواردي بود كه برخي شهروندان
مطرح كرده بودند. در اين رابطه با برخي از كارشناسان اين حوزه صحبت كردم تا
نسبت به اخباري كه درباره خطرساز بودن اين امواج و تشعشعات منتشر ميشود
اطلاعاتي كسب كنم. بر اساس اطلاعاتي كه كسب كردم طبق بررسيهاي انجام شده
از سوي مراكز تحقيقاتي و قانوني نسبت به اندازهگيري تشعشعات ناشي از آنتن
در 23 شهر و روستا مشخص شده پرتوهاي منتشر شده توسط آنتنهاي bts در ايران
مطابق با استانداردي است كه از سوي سازمان انرژي اتمي به عنوان سازمان
مسوول اعلام شده است.
اين اندازه استاندارد ظاهرا در شوراي شهر دوره قبل تدوين شده است؟
تا
جايي كه من اطلاع دارم قانون حفاظت در برابر تشعشعات پرتوي با هدف حفاظت
از سلامت مردم و محيط زيست در برابر اثرات زيانآور در سال 1368 به تصويب
مجلس شوراي اسلامي رسيده است. از سويي لايحه ساماندهي دكلها، آنتنها و
تاسيسات مخابراتي و ارتباطي شهر تهران نيز سال 89 تقديم شوراي شهر شده و
بررسي آن اوايل سال 90 در دستور كار قرار گرفته كه در روزهاي پاياني همان
سال لازمالاجرا شده است. اين در حالي است كه مركز نظام ايمني هستهيي كشور
كه زير مجموعه سازمان انرژي اتمي ايران است نظارت بر نصب قانون اجراي اشعه
كشور براي حفظ سلامت مردم ايران در برابر پرتوها را به عهده دارد. بنابر
آنچه از نتايج تحقيقاتي كه اندازهگيريهايي كه در سطح كشور صورت گرفته
مشاهده كردم و با توجه به رعايت استاندارد توسط اپراتورها، شدت پرتوهاي
تابشي توسط اين آنتنها در محل سكونت مردم بسيار كم است و يافتههاي
پژوهشي بر خلاف نظراتي است كه معتقدند امواج دكلهاي تلفن همراه سلامت مردم
را به خطر انداخته است.
چندي
قبل يكي از اعضاي شوراي شهر خواستار توقف فعاليت شركتهاي متخلفي شده بود
كه با عدم رعايت استانداردها دكلهاي مخابراتي را نصب ميكنند، مگر نظارت
از سوي شركت ارتباطات شهر كه وابسته به شهرداري تهران است صورت نميگيرد پس
چرا باز هم شايعاتي درباره نگراني نسبت به خطرساز بودن اين دكلها وجود
دارد؟
براساس استاندارد ملي نصب آنتنها و
دكلهاي مخابراتي، ميزان انرژي ساطع شده از اين دستگاهها نبايد بيش از حد
مشخصي باشد. همچنين نحوه نصب دكلها نيز بايد از قوانيني پيروي كند، مثلا
ايمني نصب دكل بايد با توجه به سازهيي انجام شود كه خطر سقوط نداشته باشد
يا اينكه آنتنها و دكلهاي نصب شده به حفاظ يا برقگير مجهز شود. با تمام
اين احوال، اطمينان از استاندارد بودن دكلها، چيزي است كه طبيعتا از عهده
افراد عادي خارج است و بررسي و نظارت كارشناسان و مسوولان امر را ميطلبد
بنابراين اين ايستگاهها بايد در نواحياي نصب شوند كه مورد استفاده
كاربران تلفن همراه در آن نواحي باشد و قصد دارند از از طريق تلفن همراه
خود با ديگران ارتباط برقرار كنند. لذا نصب اين آنتنها روي پشتبامها يا
در محل زندگي مردم اجتنابناپذير است. در اكثر كشورهاي دنيا شاهد نصب
آنتنهاي تلفن همراه روي پشت بامها مطابق با استانداردهاي اعلام شده هستيم
و البته زيبايي شهر نيز مورد توجه قرار ميگيرد بنابراين آنتن بايد به
گونهيي نصب شود كه حد پرتوگيري مطابق با استاندارد ملي رعايت شود. در اين
ميان نه تنها سازمان انرژي اتمي ايران بلكه سازمان تنظيم مقررات و ارتباطات
راديويي و انجمن حفاظت در برابر تشعشع ايران بر تشعشات آنتنهاي BTS نظارت
كامل دارد و علاوه بر اين اپراتورهاي كشور و اداره كل ارتباطات و فناوري
اطلاعات استانها نيز بر اين موضوع نظارت كامل دارند و تاكنون نيز مواردي
وجود داشته كه بررسي و نهايتا منجر به اطمينانبخشي به مردم شده است.
ولي گفته ميشود كه اين تشعشعات دكلها بر محل سكونت مردم تاثيراتي دارد؟
تا
جايي كه من ميدانم براساس اندازهگيريهاي كه در سطح كشور انجام شده
است و با توجه به رعايت استاندارد توسط اپراتورها، شدت پرتوهاي تابشي توسط
اين آنتنها در محل سكونت مردم بسيار كمتر از حد استاندارد است و لذا در
حال حاضر نگراني در اين زمينه وجود ندارد. به نظر من گاهي اوقات بايد به
فرهنگسازي و روشنگري درباره موضوعاتي بپردازيم، چرا كه برخي مواقع نه در
اين مورد بلكه در موارد مختلفي قبل از آنكه مردم آگاهي كامل و علمي داشته
باشـند تحـــت تاثير بنگاههـاي خبــري قرار ميگيرند و اين خود به شايعات
دامن ميزند. در حالي كه اينطور نيست كه هر اقدامي در كشـور صـورت
ميگيـرد بـدون توجـه بـــه محيط زندگي مردم باشد و سازمانهاي مســوول
تاثيرات آن بر سلامت محيطي را ناديده بگيرند بلكـــه سـازمانهاي نظارتي
قبل از آنكه اجازه فعاليت به نهادي را بدهند همه جوانب امر را بررسي
ميكنند. بنابراين پيشنهاد ميكنم قبل از آنكه مردم تحت تاثير شايعات قرار
گيرند به كسب اطلاعات درست بپردازند.
البته
شنيدم شركتهايي كه در حيطه نصب و راهاندازي آنتنهاي مخابراتي فعاليت
ميكنند، حتي مجوز فعاليت خود را از سازمان انرژي اتمي دريافت ميكنند؟
بله
كليه اپراتورهاي تلفن همراه با اخذ پروانه اشتغال به كار با پرتوهاي
راديويي و مايكروويو از سازمان انرژي اتمي ايران متعهد ميشوند كه
استاندارد اعلام شده را رعايت كنند و من از اين سازمان ميخواهم كه نظارت
مستمر قانوني اعمال تا اطمينان حاصل كند كه با نصب اينگونه تجهيزات سلامت
مردم تهديد نميشود و در صورت مشاهده هرگونه تخلفي با متخلفان برخورد خواهد
شد.
پس
شما بر اسـاس تحقيقــات علمـي كه بـــدان پرداختهايد معتقديد پرتـــو
تشعشـعات اين آنتنهـا كه در محيط پيراموني شهر ما قرار دارد بر اساس آنچه
گفته ميشود زيانآور نيستند؟
مــن
ميخواهــم واقعگرايانه صحبت كنــم؛ همانطــور كه ميدانيد امواج راديويي
بيش از نيم قرن است كه در محيط زندگي مردم وجود دارد، به عبارت ديگر اين
امواج با نصب نخستين آنتنهاي راديويي در فضاي شهرها و روستاها منتشر شد و
با استفاده از فرستندههاي تلويزيوني گسترش يافت. در واقع با توجه به اينكه
ما آنتن ايستگاههاي تلفن همراه را در اطراف خود ميبينيم نگران ميشويم
اما به نظر ميرسد كه اين نگراني بيمورد است چرا كه اين امواج پيش از اين
هم در اطراف ما وجود داشتهاند. ما به همين منظور شركتي ايجاد كرديم تحت
عنوان ارتباطات شهر كه اين موضوعات به دقت بررسي شود و به عنوان حامي حقوق
شهروندي اگر تخلفي مشاهده شد از طريق مقامات قضايي با آنها برخورد شود.
البته شوراي شهر تهران در راستاي توجه به حقوق شهروندي همواره نظارت بر
اتفاقات محيط شهري را انجام ميدهد و ما در صورت مشاهده تخلفاتي به سازمان
مسوول مربوطه تذكرات لازم را داده و موضوع را پيگيري ميكنيم.
يعني استانداردسازيهايي كه صورت گرفته تحت نظارت بوده است؟
از
مشكلات موجود در اين رابطه در منظر قرار داشتن آنتنهاي BTS است و
اميدواريم با نظارت بيشتر شهرداريها و ارگانهاي مسوول، اين آنتنها به
گونهيي در شهرها نصب شود كه هم به منظر بصري شهرها خدشه وارد نكند و هم
باعث تشديد نگراني بيش از حد مردم نشود. اما مهم اين است كه نبايد با وجود
مزاياي زيادي كه اين زيرساختها براي مردم و جامعه دارد، از پيشرفت
تكنولوژي به دليل برخي نگرانيهاي بياساس و حاشيهها غافل شويم. قطعا اين
پيشرفتها با وجود مزايايي كه دارند باعث يك سري نگرانيها در جامعه ميشود
ولي بايد با ارايه نتايج پژوهشهاي صورت گرفته از سوي دستگاههاي نظارتي
به افكار عمومي، به مردم و جامعه اين اطمينان داده شود كه شبكههاي ارتباطي
در كشورمان از لحاظ مسائل زيست محيطي و سلامتي براي جامعه تحت نظارت كامل
هستند.
البته با وجود آنكه ممكن است حركت به سمت
استفاده از تكنولوژيهاي پيشرفتهتر هزينههاي مادي زيادي را بر ما متحمل
كند يا اينكه آمادهسازي زيرساختهاي آن به زما زيادي نياز داشته باشد ولي
من پيشنهاد ميكنم كه براي رعايت حقوق شهروندي از فيبر نوري استفاده كنيم و
به سمت تكنولوژيهاي برتر برويم.
در
مطالعاتي كه بر تاثيرات تشعشعات بر روي سلامت شهروندان داشتم به نكتهيي
رسيدم مبني بر اينكه فواصل نصب اين آنتنها بسيار بر كاهش مضرات احتمالي آن
تاثيرگذار است، آيا شما در اين مورد اطلاعاتي كسب كرديد و آيا در
بررسيهايي كه صورت گرفته اين موضوع رعايت شده است؟
در
صحبتي كه با كارشناسان اين حوزه داشتم مطرح شد كه براي كاهش خطرات و مضرات
احتمالي آنتنهاي تلفن همراه توصيه ميشود تعداد آنتنها افزايش يابد؛
زيرا هر چه تعداد آنتنها افزايش يابد، از قدرت امواج منتشر شده كاسته شده
و اين امر منجر به كاهش خطرات احتمالي ناشي از انتشار امواج راديويي از
سوي اين نوع آنتنها ميشود. وقتي آنتن و دكل به ميزان لازم نصب شود،
گوشيهاي تلفن همراه نيز امواج كمتري منتشر ميكند و به اين ترتيب خطر
تشعشعات گوشي نيز كمتر ميشود. از طرفي بايد گفت كه نياز به توسعه
فناوريهاي ارتباطي توجه به افزايش تجهيزات مدرن مخابراتي را اجتناب ناپذير
ميكند، و اين درحالي است كه تجهيزات مدرن وسايل ارتباطي متكي بر دانش و
علم روز طراحي شدهاند كه استانداردهاي بينالمللي را رعايت ميكنند، كه در
كشور ما نيز شركتهاي مخابراتي متناسب با دانش روز دنيا حركت ميكنند و
حتي گاهي با درخواست سازمانهاي ناظر تجهيزات قديمي به روز رساني ميشوند.
همچنين طبق گزارشهاي واصله مطرح شده است كه اين تشعشعات خطري ندارند و از
آقاي واعظي ميخواهيم دنبال تكنولوژي نوين باشد. از طرفي مخابرات نيز بايد
با انجام اقدامات فرهنگي به آگاهسازي افكار عمومي و شهروندان عزيز نسبت به
بيخطر بودن تشعشعات اين دكلها بپردازد تا موجب رفع دغدغه و نگراني مردم
شود.