700 هزار شغل یکساله از بین رفت

به گزارش پایگاه 598 به نقل از اقتصاد آنلاین ؛ در روزهای گذشته و از زمان اعلام نرخ بیکاری تک رقمی تابستان امسال، مباحث و حواشی فراوانی در این باره ایجاد شده است. اینکه گزارش دولت حاکی از کاهش نرخ بیکاری به زیر 10 درصد بوده و مقامات دولتی مدعی ایجاد 400 هزار فرصت جدید شغلی در نیمه اول امسال شده اند، موضوعی است که مورد انتقادات جدی قرار گرفته است.

علی ربیعی وزیر تعاون، کار و رفاه می گوید نباید درباره آمار ارائه شده از سوی دولت به صورت حسی برخورد کرد، چون آمارهای ارائه شده براساس استانداردهای جهانی استخراج می شود، همچنین محمدباقر نوبخت، سخنگوی دولت عنوان می کند اینکه آمارهای دولت در این بخش زیر سئوال برود، باعث تحریک کشورهای تحریم کننده ایران خواهد شد و اینگونه تلقی می شود که تحریم ها تاثیرگذار بوده است.

با این حال، حسن روحانی رئیس جمهوری در تازه ترین اظهارات خود خواستار ادامه روند انتقاد از دولت برای اصلاح و بهبود عملکردها شد و درباره اشتغال‌زایی نیز مطرح کرد حتی می توان 400 هزار شغل ایجاد شده در نیمه اول امسال را تا پایان سال دو برابر کرد.

روحانی؛ لطفا انتقاد کنید

بالا بودن آمار بیکاری در کشور، انباشت تقاضا برای کار، تبدیل شدن بیکاری به یکی از بزرگترین معضلات جامعه و خانواده ها و همچنین ناتوانی دولت ها در حل این مسئله؛ باعث شده تا دستکم در یک دهه اخیر گزارش‌های بیکاری دولت‌ها با حواشی و مباحث فراوانی روبرو باشد.

مردم می گویند بیکاری از نظر آنها زمانی کاهش یافته تلقی می شود که آثار آن را در اطراف خود ببینند. یعنی فرزندان آنها در شرایط بهتری وارد بازار کار شوند، جذب نیروی متقاضی شغل رونق بگیرد و خلاصه اینکه تحرک در اشتغال زایی ملموس شود.

اما کارشناسان عقیده دارند، به دلیل بزرگ بودن آمار بیکاری در کشور، شاید نتوان در کوتاه مدت آثار روشنی را در بازار کار دید، اما اگر چرخ های بازار کار به حرکت بیافتد باید با نشانه هایی همراه باشد. از جمله مهم ترین این نشانه ها آمارهایی است که از سوی مرکز آمار ایران به عنوان متولی رسمی تولید آمار در کشور و از زیرمجموعه های مستقیم دولت منتشر می شود.

از سویی، کارشناسان معتقدند بای سرمایه گذاری های قابل اعتنایی در کشور صورت گرفته باشد، بهبود اقتصادی حاصل شده باشد، ظرفیت های خالی تولید به کار گرفته شده باشد و خلاصه اینکه تامین سرمایه در گردش و نقدینگی برای امر تولید رونق گرفته باشد؛ در اینصورت می توان امیدوار بود که خروجی آن خود را در بهبود وضعیت بازار کار نشان دهد.

هرچند دولت در یکسال و اندی از آغاز به کار خود تلاش های فراوانی را برای بهبود اوضاع کشور در تمامی بخش ها داشته و در کاهش نرخ تورم حداقل بر روی کاغذ توفیقاتی را داشته است، بازارها آرام‌تر شده اند، دیگر خبری از سفته بازی و سوداگری در بازارهایی مانند طلا، سکه و ارز نیست و اوضاع سیاسی کشور رو به بهبود است اما در برخی حوزه ها مانند حل مسئله بیکاری ناموفق بوده است.

چرا یک میلیون نفر از جمعیت فعال حذف شدند؟

دستکم اینکه آثار اقدامات صورت گرفته از سوی دولت در کوتاه مدت قابل مشاهده نیست و این مسئله حتی در آمارها خود را نشان می دهد به نحوی که وضعیت جمعیت فعال کشور در فاصله یکساله تابستان 92 تا تابستان 93 بدتر شده است.

آمارها می گویند از جمعیت فعال کشور در طول یکسال اخیر از زمان آغاز به کار دولت تدبیر و امید تاکنون 997 هزار و 902 نفر کاهش یافته است که این مسئله می تواند به معنای انصراف نیروی متقاضی شغل از جستجوی کار به دلیل ناتوانی در ورود به بازار کار، انتقال درخواست اشتغال به یک دوره ای در آینده مانند تصمیم دوباره برخی برای ادامه تحصیل به جای قرار داشتن در صف بیکاری، خروج زنان از تلاش برای یافتن شغل به دلیل ناامیدی و مسائلی از این دست باشد که هیچ یک حاکی از بهتر شدن وضعیت بازار کار کشور نیست.

همچنین آمارها نشان می دهند در طول یکسال گذشته از فعالیت دولت تدبیر و امید (تابستان 92 تا تابستان 93)، کاهش جمعیت فعال کشور به میزان حدود یک میلیون نفر می تواند به صورت بالقوه در کاهش کاذب نرخ بیکاری کشور تاثیر مستقیم داشته باشد.

محمدباقر نوبخت، سخنگوی دولت در تازه ترین اظهارنظر خود درباره بیکاری می گیود: "وزیر کار در این زمینه محاسباتی داشتند. کسانی که شاغل می‌شوند باید بیمه شوند و از آن سو تعداد ثبت شده بیمه هم باید با آن هماهنگی داشته باشد. به گزارش مهر، ایشان هم در گزارشش تاکنون حدود  430 هزار عدد آورده و گزارشی که مرکز آمار هم داده نشان می‌دهد 400 هزار نفر تعداد شاغلین ما در تابستان 93 افزایش پیدا کرده است."

نوبخت می افزاید: برخلاف محاسبه نرخ تورم و محاسبه نرخ رشد اقتصادی که در تورم باید نسبت یک دوره را نسبت به دوره قبل بسنجیم، اما برای محاسبه نرخ بیکاری ما نباید این تابستان را با تابستان گذشته، ماه گذشته یا فصل گذشته محاسبه کنیم.

سخنگوی دولت تصریح می کند: ما باید یا از طریق خود همین دوره یا از طریق آمارشماری و یا نمونه گیری تعداد بیکاران و جمعیت فعال را هم احصا کنیم و این دو به هم تقسیم شود نرخ بیکاری به دست می آید.

306 هزار شغل ایجاد شد

با وجود اینکه مقایسه آمارهای تابستان 92 با تابستان امسال حاکی از کاهش 306 هزار و 430 نفری از تعداد بیکاران مطلق کشور است، اما نکته اصلی چرایی کاهش حدود یک میلیون نفر از جمعیت فعال کشور است که محل بحث کارشناسان و منتقدین دولت قرار گرفته است.

مقایسه آمارهای مربوط به بیکاری تابستان با بهار سال جاری نشان می دهد غیر از بخش کشاورزی که تعداد مشاغل آن کاهش یافته، در بخش های صنعت و خدمات اشتغال زایی رو به بهبود گذاشته و علاوه بر آن، حدود 120 هزارنفر نیز دوباره تصمیم به بازگشت به بازار کار گرفته اند.

حال همین مقایسه اگر به صورت یکساله انجام شود، نه تنها اتفاقات مثبتی مشاهده نمی شود، بلکه نشان دهنده نابودی 250 هزار و 874 شغل در بخش کشاورزی، 299 هزار و 532 شغل در بخش صنعت و 118 هزار و 999 شغل نیز در بخش خدمات است.

مجموعا حدود 670 هزار شغل در فاصله یکساله از آغاز به کار دولت تدبیر و امید از بین رفته و این مسئله بر نگرانی های بازار کار کشور می افزاید. همچنین تعداد افراد دارای اشتغال ناقص در تابستان 92 که در واقع نوعی اشتغال در مرز بیکاری است یک میلیون و 686 هزارنفر بوده که این تعداد در تابستان امسال با وجود کاهش یک میلیون نفری جمعیت فعال به یک میلیون و 848 هزار و 980 نفر افزایش یافته است.