یارگیری داعش در پاکستان

در این مقاله آمده است: شواهدی وجود دارد که تشکیلات تروریستی داعش به طور فعال در این کشور بحران زده مبارز استخدام می‌کند.

در طول تاریخ، پیشاور مرکز استان شمال غربی پاکستان یکی از شلوغ‌ترین مناطق در آسیای مرکزی بوده که مسافران و تجار را به هند و فراتر از آن متصل می‌کند اما طی یک دهه اخیر، با هویت و جغرافیایی که مختص گروه‌های شبه نظامی مانند القاعده و طالبان و همچنین جناح‌های مختلف آنان در این منطقه است برای پشتون‌های محلی بسیار دردناک بوده است.

در این هفته، بزرگترین ضربه زمانی بود که آشکار شد داعش به طور علنی در این شهر نیرو می‌گیرد.

منابع محلی اعلام کردند مبارزان محلی در پیشاور و مناطق قبیله‌ای فدرال که حدود دوازده نفر بودند از افغانستان به پاکستان آمده بودند تا خلافت را ترویج کنند. این افراد به نوبه خود صدها اعلامیه در پیشاور و حومه آن توزیع کردند.

داعش برای مبارزان و فرماندهان شبه نظامی در پاکستان وحشت‌آور است. اغلب شبه‌نظامیان، به صورت جداگانه و یا گروهی در مورد ایده گسترش اسلام و شریعت در سراسر جهان خیال‌بافی کرده‌اند. در اصل این ایده و آرمان‌های یک خلافت واحد، جهادگران را در همه جا برانگیخته و طرفداران داعش را در پاکستان و افغانستان بسیار سریعتر از گروه‌هایی مانند طالبان و القاعده افزایش داده است.

«امان الله خان»، استاد سابق دانشگاه پیشاور که سال‌های زیادی برای رها کردن جوانان از اندیشه‌های افراطی تلاش کرده می‌گوید: «ابوبکر البغدادی» رهبر داعش، برای جوانانی با ذهنیت جهادی جذاب است و با پیش زمینه خود به عنوان یک محقق اسلامی، پیوندی قوی با جوانان تاثیرپذیر و احساساتی دارد.

بغدادی بر خلاف «اسامه بن لادن» و «ایمن الظواهری» که به ترتیب مهندس و دکتر و جهادی‌هایی که کمتر از اسلام آگاهی داشتند، آموزش اسلام سنتی و تجربیات جهادی فراوانی را با هم ارائه می‌دهد.

خان می‌گوید: این مشروعیت قطعا می تواند به نوبه خود بسیاری از حامیان القاعده و طالبان در منطقه را به سمت داعش بکشاند، اتفاقی که در حال حاضر افتاده است.

با وجود حداقل 48 گروه‌ جهادی شناخته شده در پاکستان، به نظر می‌رسد که داعش پتانسیل زیادی برای رشد در داخل این کشور را داشته باشد.

«لشکر جهنگوی»، یک گروه شبه نظامی ممنوعه که می خواهد پاکستان را به یک کشور مسلمان سنی تبدیل کند، تحریک طالبان پاکستان و شاخه‌های القاعده و شبکه حقانی تنها تعداد کمی از این گروه‌ها هستند.

ارتش پاکستان برای مدت طولانی به فراهم آوردن فرصت، تدارکات و حمایت از این گروه‌ها در ازای دریافت خدمات جنگ‌های نیابتی، متهم بوده است. با وجود محبوبیت احزاب مذهبی جناح راست در هر شهر، پاکستان به سر چشمه‌ای برای استخدام نیروهای جدید تبدیل شده است.

داعش در حال حاضر از این منابع بهره برداری می‌کند، و با توجه به مرزهای نفوذپذیر پاکستان با همسایگان خود، به این گروه امکان حضور در جنوب آسیا را می‌دهد.

عملیات نظامی «ضرب عضب» ارتش پاکستان در وزیرستان شمالی، بیش از یک میلیون غیر نظامی را در این منطقه آواره کرده است، با این حال ارتش هنوز قادر به شکست قاطع شبه نظامیان مورد هدف نبوده است. در واقع، گزارش‌های اخیر نشان می‌دهد که اکثر فرماندهان ارشد شبکه حقانی و طالبان پاکستانی پیش از این عملیات وزیرستان جنوبی را ترک کردند، برخی از آنان از مرز عبور کرده و به افغانستان فرار کردند، در حالی که دیگران به نقاط شمالی کشور در مناطق قبیله‌ای فدرال و یا به کراچی در جنوب نقل مکان کردند.

ارتش پاکستان به تازگی ادعا کرد که 901  شبه نظامی در عملیات وزیرستان کشته شده‌اند، اما این تعداد توسط منابع محلی و همچنین گروه‌های شبه نظامی که ادعا می کنند که از این عملیات فرار کرده‌اند، رد شده است. در واقع دولت قادر به شناسایی شبه نظامیانی که ادعا می‌کند کشته شده‌اند، نشده است.

در هر حال، طالبان پاکستان قادر به سازماندهی دوباره شده است. آن‌چه بیشتر نگران کننده به نظر می‌رسد این است که «عمر خالد خراسانی»، از رهبران سابق طالبان پاکستان که دارای ارتباط قوی با القاعده و رهبر آن ظواهری بوده است، در حال حاضر یک گروه جدید به نام «جماعت الاحرار» تاسیس کرده و اصرار دارد که این گروه طالبان واقعی در پاکستان است.

به گفته خراسانی، بیش از80 درصد شبه‌نظامیان طالبان و فرماندهان مناطق مختلف و گروه‌های شبه‌نظامی در سراسر کشور به گروه وی که طرفدار سرسخت داعش است، پیوسته‌اند.

هفته‌های اخیر شبه نظامیان پاکستان در شرایطی که کشور با بی‌ثباتی سیاسی درگیر بوده است یک فرصت منحصر به فرد به دست آوردند. مبارزه بین «نواز شریف» نخست وزیر و «عمران خان» که این روزها به خاطر تواناییش برای هماهنگ کردن اوباش شناخته می‌شود این دموکراسی شکننده را متزلزل کرده است.

هم رسانه‌ها و هم دولت که تمرکز خود را از تحولات جهادی تغییرداده اجازه داده‌اند که شبه نظامیان دوباره سازماندهی شوند.

به گفته برخی منابع در پیشاور، داعش از مبارزانی که می گویند از سوریه بازگشته‌اند، در پاکستان نیرو استخدام می‌کند. بسیاری از مبارزان گروه‌های شبه نظامی ضد شیعه در پاکستان در این گروه ثبت نام کرده و در ابتدا برای مبارزه با رژیم اسد بکار گرفته شدند.

در «سیستان» و «دشت»، دو منطقه در بلوچستان بزرگترین استان پاکستان با جنبش جدایی طلب خود هم مرز ایران، مردم محلی پیام‌های دیواری مشابهی را مشاهده کرده‌اند. به گفته چند بلوچ محلی، بیش از یک صد شبه نظامی از لشکر جهنگوی و دیگر گروه‌های ضد شیعه در این مناطق وجود دارند.

اگر چه شواهد این فعالیت‌ها از قبل وجود داشته اما آن‌ها اکثرا پنهان بودند تا زمانی که داعش شروع به تبلیغات عمومی کرد. خبرنگاران محلی که ممکن است از استخدام این افراد آگاه بوده‌اند از ترس جان خود از گزارش دادن درباره آن اجتناب کرده‌اند.

تمام این‌ها در حال حاضر بدان معنی است که ممکن است بین برخی از گروه‌های منطقه‌ای تندرو و خشن در پاکستان و داعش در خاورمیانه همکاری وجود داشته و بیشترین حمایتی که ممکن است داعش در پاکستان بر روی آن حساب کند، از سوی گروه تازه تاسیس جماعت الاحرار است.

«احسان الله احسان»، سخنگوی جماعت الاحرار، در مورد برنامه‌های این گروه برای مبارزه همراه با خلافت اسلامی می‌گوید: ما هر مجاهد (مبارز برای جهاد) را برادر خود می‌دانیم.

وی افزود: اسلام دین صلح است؛ ما می خواهیم این سیستم اجرا شود. ما مبارزه مسلحانه را تا زمانی که شریعت در پاکستان اجرا شود ادامه می‌دهیم.

با وجود گروه‌های تندرو در پاکستان پناهگاه امن برای داعش در این منطقه وجود دارد، آنان در حالی که به طور همزمان اهداف محلی خود را دنبال می‌کنند، با مبارزان وگروه‌های جوانتر برای پیوستن به خلافت اقدام می‌کنند.

در این شرایط به نظر می رسد وضعیت امنیتی نه تنها در پاکستان بلکه در سراسر منطقه رو به وخامت است. ارتش پاکستان از سال 2007 تا کنون 5 بار اقدام به سرکوب گروه‌های جهادی کرده اما شکست خورده است.

در حال حاضر، فرماندهانی که می‌گویند القاعده را ترک کرده‌اند و سوگند وفاداری به ابوبکر البغدادی یاد کرده‌اند ممکن است نیرویی فراتر از توانایی نظامی تشکیل دهند.