تحلیل استراتژیهای محور مقاومت و غرب در تنشهای منطقهای؛
به گزارش پایگاه 598 به نقل از دنیای اقتصاد ؛ ریزش قیمت نفت خیال توقف ندارد. بهای نفت WTI آمریکا روز گذشته تا لحظه
تنظیم این گزارش با کاهش 11/1 دلاری نسبت به روز پیش از آن به 63/84 دلار
در هر بشکه رسید. نفت برنت همچنان شاهد کاهش بیشتری بود؛ این نوع نفت با
2/1 دلار کاهش در هر بشکه به 69/87 دلار رسید.
مهم‌ترین عواملی که روز گذشته به تداوم روند کاهشی نفت کمک کرد، خبر کاهش فروش نفت قطر و گزارش آژانس بین‌المللی انرژی بود. قطر تا‌کنون آخرین کشوری است که به دنباله‌روی از باقی کشورهای عضو اوپک، قیمت نفت به مشتریان خود را کاهش داده است. به گزارش رویترز این کشور قیمت نفت خود را در ماه سپتامبر به کمترین مقدار از ژانویه ٢٠٠٨ میلادی تا‌کنون کاهش داده است.
پیش از این، ایران و عربستان نیز نفت را با بیشترین تخفیف طی 6 سال گذشته به مشتریان خود عرضه کرده‌اند. کویت و عراق نیز کاهش‌های قابل ملاحظه‌ای در قیمت نفت خود اعمال کردند. مجموعه این اقدامات باعث ایجاد وضعیت خرسی (انتظار تداوم روند کاهشی) در بازار نفت شده که به ریزش بیشتر قیمت آن منتهی شده است.
در کنار این عامل، گزارش رئیس سازمان بین‌المللی انرژی از وضعیت کنونی بازار به کاهش هر چه بیشتر قیمت طلای سیاه منجر شد. ماریا فندر هوفن اعلام کرد که بیشترین مقدار شیل اویل آمریکا با قیمتی پایین‌تر از نفت خام تولید می‌شود و به همین دلیل پروژه‌های آمریکا می‌توانند کاهش بهای نفت را تحمل کنند. به گفته هوفن تنها بخش کوچکی از تولید شیل اویل تحت‌تاثیر افت قیمت‌های نفت قرار می‌گیرد. وی افزود: هزینه تولید ٩٨ درصد از نفت خام و میعانات گازی آمریکا حدود ٨٠ دلار و هزینه تولید ٨٢ درصد از تولید شیل اویل این کشور ٦٠ دلار یا اندکی پایین‌تر است.
اگر گفته‌های رئیس آژانس بین‌المللی انرژی درست باشد، تحلیل برخی از ناظران بازار که با استدلال هزینه تولید 80 دلاری، نفت دارای کف قیمتی است و بهای آن از 80 دلار پایین‌تر نمی‌آید به مشکل بر می‌خورد.
علاوه بر این، سازمان بین‌المللی انرژی(IEA) پیش‌بینی خود را از میزان عرضه و تقاضای سال آتی، نیز تغییر داده است. IEA میزان تقاضا برای نفت در سال 2٠15 را 3٠٠ هزار بشکه در روز نسبت به پیش‌بینی قبلی خود کاهش داده و به 5/93 میلیون بشکه در روز رسانده است. این در حالی است که در ماه گذشته میزان تولید نفت 8/93 میلیون بشکه در روز بوده است.
همچنین به گزارش IEA، تقاضا برای نفت در سال آینده با 2٠٠ هزار بشکه کاهش نسبت به پیش‌بینی قبلی به 3/92 میلیون بشکه در روز می‌رسد که این مقدار از عرضه کنونی نفت نیم میلیون بشکه بیشتر است.
سه سناریو برای کاهش بهای نفت از سوی عربستان
تحلیلگران بازار نفت سه سناریو برای چرایی کاهش بهای نفت توسط عربستان و باقی اعضای اوپک طراحی کرده‌اند. با توجه به سوابق این کشور که سال‌های 1985 و 1994 برای اعمال فشار به ایران تولید نفت خود را افزایش و بهای نفت را کاهش داده بود؛ اولین سناریویی که مطرح می‌شود این است که عربستان به دلیل مشکلات سیاسی با ایران با پشتوانه آمریکا سعی در اعمال فشار به این دو کشور به‌طور همزمان دارد.
این سناریو با توجه به اینکه ایران به دلیل تحریم‌های غرب حجم تولید محدودی دارد و همچنین در صورت فروش همان مقدار نفت در نقل و انتقال پول آن با مشکل روبه رو است، چندان معتبر نیست. از طرفی با وجود اینکه عربستان از متحدان آمریکا در خاورمیانه است، موارد بسیاری وجود دارد که این دو کشور در آن اختلاف نظر داشته و لزوما در همه موارد همکاری ندارند. به نظر می‌رسد کاهش بهای نفت یکی از مواردی است که آمریکا چندان با آن موافق نیست.
سناریوی دوم که پیش‌تر نیز مطرح شده بود، سنجش سقف تحمل شیل اویلها است. با توجه به گفته‌های هوفن، رئیس سازمان بین‌المللی انرژی، این سناریو نیز از اعتبار چندانی برخوردار نیست.
سناریوی سوم که در حال حاضر قوی‌ترین سناریو به حساب می‌آید، تحقق اهداف اقتصادی عربستان را دنبال می‌کند. به گزارش «دنیای اقتصاد»، بررسیهای بازار نشان می‌دهد در سال 1973، بیش از 50 درصد بازار در اختیار اوپک بود؛ اما کم‌کم با رشد تولید کشورهای غیر‌اوپکی و تولید شیل اویلها در حال حاضر، سهم اوپک از بازار به 40 درصد کاهش یافته است. با تولید شیل اویلها و کاهش واردات آمریکا و افزایش صادرات این کشور به کانادا که متعاقبا کاهش واردات کانادا را نیز در پی داشته است؛ کشورهای نفت‌خیز شمال آفریقا و روسیه به دنبال جذب بازارهای جدید راهی شرق آسیا شده‌اند؛ به‌طوری‌که روسیه 16 درصد از حجم صادرات خود را به آسیا اختصاص داده و در برنامه بلند‌مدت خود اعلام کرده است و این رقم تا سال 2035 به 2 تا 3 برابر افزایش می‌یابد.
این زنگ خطر بزرگی برای اوپک و به خصوص عربستان به‌عنوان بزرگ‌ترین صادر‌کننده نفت دنیا است. به نظر می‌رسد کاهش عرضه نفت از سوی عربستان و باقی کشورهای اوپک هرچند که به افزایش بهای نفت منجر خواهد شد؛ اما این افزایش بهای نفت کوتاه‌مدت بوده و بیشتر به مسکن درمانی شبیه است، چراکه با توجه به رشد بالای تولید کشورهای غیر اوپکی افزایش عرضه نفت به کاهش دوباره بهای نفت خواهد انجامید؛ بنابراین به نظر می‌رسد کاهش بهای نفت از سوی عربستان و دیگر کشورهای عضو اوپک یک ضرورت باشد نه یک انتخاب. چراکه با کاهش بهای نفت نه تنها سهم اوپک از بازارهای آسیایی حفظ می‌شود، بلکه با کاهش بهای نفت حاشیه سود شیل اویلها کاهش یافته و سرعت رشد افزایش تولید آن کم می‌شود که این خود باعث حفظ تعادل بهای نفت در بازارهای جهانی در دراز‌مدت می‌شود؛ بنابراین با این اقدام کشورهای اوپک نه تنها بازارهای عمده خود را حفظ می‌کنند، بلکه از کاهش بهای نفت در دراز‌مدت نیز جلوگیری خواهند کرد.
مهم‌ترین عواملی که روز گذشته به تداوم روند کاهشی نفت کمک کرد، خبر کاهش فروش نفت قطر و گزارش آژانس بین‌المللی انرژی بود. قطر تا‌کنون آخرین کشوری است که به دنباله‌روی از باقی کشورهای عضو اوپک، قیمت نفت به مشتریان خود را کاهش داده است. به گزارش رویترز این کشور قیمت نفت خود را در ماه سپتامبر به کمترین مقدار از ژانویه ٢٠٠٨ میلادی تا‌کنون کاهش داده است.
پیش از این، ایران و عربستان نیز نفت را با بیشترین تخفیف طی 6 سال گذشته به مشتریان خود عرضه کرده‌اند. کویت و عراق نیز کاهش‌های قابل ملاحظه‌ای در قیمت نفت خود اعمال کردند. مجموعه این اقدامات باعث ایجاد وضعیت خرسی (انتظار تداوم روند کاهشی) در بازار نفت شده که به ریزش بیشتر قیمت آن منتهی شده است.
در کنار این عامل، گزارش رئیس سازمان بین‌المللی انرژی از وضعیت کنونی بازار به کاهش هر چه بیشتر قیمت طلای سیاه منجر شد. ماریا فندر هوفن اعلام کرد که بیشترین مقدار شیل اویل آمریکا با قیمتی پایین‌تر از نفت خام تولید می‌شود و به همین دلیل پروژه‌های آمریکا می‌توانند کاهش بهای نفت را تحمل کنند. به گفته هوفن تنها بخش کوچکی از تولید شیل اویل تحت‌تاثیر افت قیمت‌های نفت قرار می‌گیرد. وی افزود: هزینه تولید ٩٨ درصد از نفت خام و میعانات گازی آمریکا حدود ٨٠ دلار و هزینه تولید ٨٢ درصد از تولید شیل اویل این کشور ٦٠ دلار یا اندکی پایین‌تر است.
اگر گفته‌های رئیس آژانس بین‌المللی انرژی درست باشد، تحلیل برخی از ناظران بازار که با استدلال هزینه تولید 80 دلاری، نفت دارای کف قیمتی است و بهای آن از 80 دلار پایین‌تر نمی‌آید به مشکل بر می‌خورد.
علاوه بر این، سازمان بین‌المللی انرژی(IEA) پیش‌بینی خود را از میزان عرضه و تقاضای سال آتی، نیز تغییر داده است. IEA میزان تقاضا برای نفت در سال 2٠15 را 3٠٠ هزار بشکه در روز نسبت به پیش‌بینی قبلی خود کاهش داده و به 5/93 میلیون بشکه در روز رسانده است. این در حالی است که در ماه گذشته میزان تولید نفت 8/93 میلیون بشکه در روز بوده است.
همچنین به گزارش IEA، تقاضا برای نفت در سال آینده با 2٠٠ هزار بشکه کاهش نسبت به پیش‌بینی قبلی به 3/92 میلیون بشکه در روز می‌رسد که این مقدار از عرضه کنونی نفت نیم میلیون بشکه بیشتر است.
سه سناریو برای کاهش بهای نفت از سوی عربستان
تحلیلگران بازار نفت سه سناریو برای چرایی کاهش بهای نفت توسط عربستان و باقی اعضای اوپک طراحی کرده‌اند. با توجه به سوابق این کشور که سال‌های 1985 و 1994 برای اعمال فشار به ایران تولید نفت خود را افزایش و بهای نفت را کاهش داده بود؛ اولین سناریویی که مطرح می‌شود این است که عربستان به دلیل مشکلات سیاسی با ایران با پشتوانه آمریکا سعی در اعمال فشار به این دو کشور به‌طور همزمان دارد.
این سناریو با توجه به اینکه ایران به دلیل تحریم‌های غرب حجم تولید محدودی دارد و همچنین در صورت فروش همان مقدار نفت در نقل و انتقال پول آن با مشکل روبه رو است، چندان معتبر نیست. از طرفی با وجود اینکه عربستان از متحدان آمریکا در خاورمیانه است، موارد بسیاری وجود دارد که این دو کشور در آن اختلاف نظر داشته و لزوما در همه موارد همکاری ندارند. به نظر می‌رسد کاهش بهای نفت یکی از مواردی است که آمریکا چندان با آن موافق نیست.
سناریوی دوم که پیش‌تر نیز مطرح شده بود، سنجش سقف تحمل شیل اویلها است. با توجه به گفته‌های هوفن، رئیس سازمان بین‌المللی انرژی، این سناریو نیز از اعتبار چندانی برخوردار نیست.
سناریوی سوم که در حال حاضر قوی‌ترین سناریو به حساب می‌آید، تحقق اهداف اقتصادی عربستان را دنبال می‌کند. به گزارش «دنیای اقتصاد»، بررسیهای بازار نشان می‌دهد در سال 1973، بیش از 50 درصد بازار در اختیار اوپک بود؛ اما کم‌کم با رشد تولید کشورهای غیر‌اوپکی و تولید شیل اویلها در حال حاضر، سهم اوپک از بازار به 40 درصد کاهش یافته است. با تولید شیل اویلها و کاهش واردات آمریکا و افزایش صادرات این کشور به کانادا که متعاقبا کاهش واردات کانادا را نیز در پی داشته است؛ کشورهای نفت‌خیز شمال آفریقا و روسیه به دنبال جذب بازارهای جدید راهی شرق آسیا شده‌اند؛ به‌طوری‌که روسیه 16 درصد از حجم صادرات خود را به آسیا اختصاص داده و در برنامه بلند‌مدت خود اعلام کرده است و این رقم تا سال 2035 به 2 تا 3 برابر افزایش می‌یابد.
این زنگ خطر بزرگی برای اوپک و به خصوص عربستان به‌عنوان بزرگ‌ترین صادر‌کننده نفت دنیا است. به نظر می‌رسد کاهش عرضه نفت از سوی عربستان و باقی کشورهای اوپک هرچند که به افزایش بهای نفت منجر خواهد شد؛ اما این افزایش بهای نفت کوتاه‌مدت بوده و بیشتر به مسکن درمانی شبیه است، چراکه با توجه به رشد بالای تولید کشورهای غیر اوپکی افزایش عرضه نفت به کاهش دوباره بهای نفت خواهد انجامید؛ بنابراین به نظر می‌رسد کاهش بهای نفت از سوی عربستان و دیگر کشورهای عضو اوپک یک ضرورت باشد نه یک انتخاب. چراکه با کاهش بهای نفت نه تنها سهم اوپک از بازارهای آسیایی حفظ می‌شود، بلکه با کاهش بهای نفت حاشیه سود شیل اویلها کاهش یافته و سرعت رشد افزایش تولید آن کم می‌شود که این خود باعث حفظ تعادل بهای نفت در بازارهای جهانی در دراز‌مدت می‌شود؛ بنابراین با این اقدام کشورهای اوپک نه تنها بازارهای عمده خود را حفظ می‌کنند، بلکه از کاهش بهای نفت در دراز‌مدت نیز جلوگیری خواهند کرد.
اخبار ویژه
رهبر انقلاب در دیدار اعضای مجلس خبرگان:
یادآوری/ بازنشر
در پاسخ به رسانههای مدعی اصلاحات بیان شد:
نظرات بینندگان
فیلم و عکس
جدیدترین اخبار پربازدید ها
