عواقب بازی خطرناک ترکیه در سوریه

مجوز پارلمان ترکیه به ارتش برای دخالت نظامی در سوریه و عراق تردیدها درباره اهداف پشت پرده آنکارا از این تصمیم را افزایش داده است.

مخالفان اردوغان : هدف دولت مبارزه با داعش نیست بلکه برای جنگ با نظام سوریه تلاش می کند

هر چند رجب طیب اردوغان رئیس جمهور ترکیه با هیچ مشکلی در کسب مجوز پارلمان برای دخالت نظامی در سوریه و عراق به سبب آنکه اکثریت نمایندگان همسو با وی هستند، روبرو نشد، با این حال احزاب و گروه های مخالف دولت به مخالفت با این تصمیم جنجالی و البته خطرناک پرداختند.

کمال قلیچدار اوغلو رهبر جمهوری خلق از احزاب مخالف دولت ترکیه تاکید کرده بود حکومت اردوغان به دنبال مبارزه با داعش نیست، بلکه برای جنگ با نظام اسد تلاش می کند.

قلیچدار اوغلو هدف اصلی حکومت ترکیه از کسب مجوز دخالت نظامی در سوریه و عراق را فراتر از موضوع مقابله با گروه تروریستی داعش دانسته است.

البته وی بارها، با انتقاد از اردوغان و حزبش به سبب حمایت از گروه های تروریستی، درباره عواقب این حمایت ها هشدار داده بود.

احمد داوود اوغلو نخست وزیر ترکیه به حزب جمهوری خلق از مخالفان سرسخت دولت ترکیه حمله ور شد و کمال قلیچدار اوغلو رهبر این حزب را به سبب رای منفی علیه مجوز پارلمان مورد انتقاد قرار داد و اینگونه سخن گفت "حزب جمهوری خلق به داعش بله گفت تا از نظام بشار اسد حمایت کند، در آینده، نام حزب جمهوری خلق در کنار داعش و نظام اسد نام برده خواهد شد."

نکته جالب اینکه دولتمردان ترکیه در حالی مخالفان خود را به سبب رای منفی به مجوز دخالت نظامی در سوریه و عراق به حمایت از نظام سوریه و موافقت با داعش متهم می کنند که همچنان کشورشان به گذرگاه اصلی یا ترانزیتی برای ورود تروریست های مختلف از کشورهای جهان تبدیل شده تا پس از آموزش و فراگیری فنون جنگ افروزی به سوریه و البته عراق اعزام شوند.

نوع عبارت هایی که نخست وزیر ترکیه در انتقاد از مخالفان دخالت نظامی ارتش این کشور در سوریه و عراق به کار می برد، نشان دهنده مهمترین هدف آنکارا از این ماجراجویی احتمالی خطرناک است. اشاره صریح نخست وزیر ترکیه به اینکه هر کس مخالف داعش باشد، طرفدار بشار اسد است و با این حربه، آنها را آماج حملات خود قراردادن، نشان می دهد که اردوغان و دیگر مقامات ترکیه، هدف مهمتری را در پس دخالت نظامی در سوریه و عراق دنبال می کنند، هدفی که در پوشش ادعای مبارزه با داعش دنبال می شود.

احمد داوود اوغلو در حالی برای مردم سوریه اشک تمساح می ریزد که کشورش در طول بیش از سه سالی که از بحران سوریه می گذرد بنا به گفته مقامات سوری به مهمترین دروازه ورود تروریست ها از سراسر جهان تبدیل شده و بیشترین نقش را در کشتار مردم و بی ثباتی در سوریه ایفا کرده است.

استقبال آمریکا و هشدار ایران

هر چند آمریکا از مجوز پارلمان ترکیه برای دخالت نظامی این کشور در خاک سوریه و عراق به بهانه مقابله با داعش استقبال کرده است، اما جمهوری اسلامی ایران درباره افزایش وخامت اوضاع در سوریه دخالت نظامی در سوریه و عراق هشدار داده است.

دکتر محمد جواد ظریف وزیر خارجه جمهوری اسلامی ایران به صراحت درباره وخیم تر شدن اوضاع خاورمیانه در صورت دخالت نظامی در سوریه و عراق هشدار داده است.

ایران از شیوه انتخاب شده برای مبارزه با تروریسم انتقاد کرده و از هرگونه اقدامی که سبب وخیم تر شدن اوضاع می شود، ابراز نگرانی کرده است.

نوری المالکی معاون رئیس جمهوری عراق هم درباره پیامدهای هرگونه دخالت نظامی در کشورش به مقامات ترکیه هشدار داده است و آنها را از دست زدن به چنین اقدام ماجراجویانه ای برحذر داشته است.

تقابل رسانه های موافق و مخالف در ترکیه در خصوص دخالت نظامی

هر چند رسانه های همسو با حکومت ترکیه به تایید مجوز دخالت نظامی در سوریه و عراق پرداخته اند، اما رسانه های مخالف به انتقاد از این اقدام پرداخته و درباره پیامدهای خطرناک آن هشدار داده اند.

روزنامه آمری اوسلو خبرنگار روزنامه طرف ترکیه گفته است نگرش و طرز تفکر حزب عدالت و توسعه سبب مرتبط شدن نام ترکیه به گروه های تروریستی مانند داعش و القاعده شده است.

امین شولاشان سردبیر روزنامه سوزجو ترکیه هم گفته است برخی جمهوری ترکیه را به سمت مرحله ای که ویژگی های نامشخصی دارد، سوق می دهند و اگر یک نفر از ارتش ما کشته شود یا حتی یک قطره خون از دماغ حتی یک نظامی بریزد، کسی که مسئولیت آن را برعهده دارد، رجب طیب اردوغان است.

روزنامه حریت نوشت گروه داعش حملات خود را به کوبانی تشدید کرده است و دو شخصیت مهم آمریکایی به خاطر داعش به ترکیه خواهند آمد.
امری آغوز در تحلیلی در روزنامه صباح ترکیه در خصوص ائتلاف ضد داعش نوشته است اگر هدف آمریکا از جنگ علیه داعش، تلاش برای تشکیل کشور مستقل کردستان است، در آن صورت ترکیه به شدت با آن مقابله خواهد کرد و بر این اساس ترکیه برای آن آماده می شود.

یالچین آکدوغان در مطلبی در روزنامه حریت ترکیه در خصوص مشارکت ترکیه در جنگ ائتلاف آمریکایی عربی ضد داعش می نویسد بار دیگر ماموریت نظارت بر گروهی ویرانگر به ترکیه واگذار شد، گروهی که با مشارکت آمریکا و دیگر قدرت های بیگانه در دهه نود تشکیل شد و هدف از آن متوقف کردن صدام بود، اما منطقه خودمختاری در شمال عراق شکل گرفت.

خیرالدین کارمان از تحلیلگران ترک در روزنامه ینی شفق، متوسل شدن ترکیه به گزینه نظامی در سوریه و عراق را اقدامی نامناسب قلمداد می کند.

علی بولاج سردبیر روزنامه زمان ترکیه هم می گوید ما نمی دانیم که جنگنده های آمریکایی و جنگنده های ائتلاف باعث کشته شدن چه تعدادی از انسان ها می شوند؟

تلاش ترکیه برای ایجاد منطقه حائل در مرز با سوریه

روزنامه های چاپ ترکیه اخبار ضد و نقیضی درباره آرامگاه سلیمان شاه منتشر می کنند و برخی به نوعی دخالت نظامی احتمالی ترکیه در سوریه را به بهانه حمایت از این آرامگاه توجیه می کنند.

روزنامه طرف در این باره نوشت توپخانه ارتش ترکیه در کیلس به سمت جنگجویان داعش نشانه رفته است که آرامگاه سلیمان شاه را محاصره کرده اند، این در حالی است که برخی رسانه های ترکیه این خبرها را تکذیب کرده و آن را ساختگی خوانده اند.

سازین اونای تحلیلگر روزنامه طرف ترکیه می گوید ترکیه خواهان ایجاد منطقه حائل در سوریه است و احتمال هدف قرار گرفتن ارتش ترکیه در آرامگاه سلیمان شاه بهانه ای برای آغاز عملیات زمینی ارتش ترکیه با هدف ایجاد منطقه حائل خواهد بود.

این درحالی است که اصلی آیدین تاش باش در مقاله ای در روزنامه ملیت ترکیه نوشته است شلیک گاز اشک آور و هدف قرار دادن خبرنگاران در سوروچ و سخن گفتن از منطقه امن و اخبار وارده از تصمیم رئیس ستاد مشترک ارتش برای وارد کردن ارتش به سوریه نشان می دهد که تهدید، حزب کارگران کردستان(پ.ک.ک) است نه داعش.

بهانه تراشی برای دخالت نظامی در سوریه

احمد داوود اوغلو نخست وزیر فعلی ترکیه زمانی که وزیر خارجه بود، تهدید به دخالت نظامی در سوریه کرده و گفته بود مقبره سلیمان‌ شاه تنها بخشی از خاک ترکیه است که بر اساس توافقنامه سال 1921 در خارج از مرزهای ترکیه قرار دارد و به همین دلیل، ما این حق را داریم که برای حفظ امنیت این منطقه و ثبات آن تمام تدابیر لازم را اتخاذ کنیم.

وی هشدار داده بود هرگونه حمله‌، چه از سوی نظام سوریه یا از سوی گروه‌های تندرو به این آرامگاه واکنشی را در پی خواهد داشت و آنکارا بدون هیچ‌گونه تردیدی تمام تدابیر لازم را برای دفاع از خاک خود اتخاذ خواهد کرد.

ترکیه، سلیمان شاه را جد عثمان اول موسس امپراطوری عثمانی می داند و مهمتر از همه آنکه مدعی است که آن منطقه ای از سوریه که این آرامگاه وجود دارد، بخشی از خاک ترکیه است.

حکومت ترکیه برای دخالت نظامی در سوریه البته به یک بهانه نیاز دارد و چه بهانه ای بهتر از آرامگاه سلیمان شاه.

رسانه های طرفدار دولت ترکیه ادعا کرده اند نظامیان ترک مسئول حمایت از آرامگاه سلیمان شاه از هر سو در محاصره جنگجویان داعش هستند که می توانند با سیطره بر این مکان، نظامیان ترک را بربایند.

همزمان با تلاش حکومت ترکیه برای مشروعیت بخشی به دخالت نظامی در سوریه، رسانه های ترک نامه رسمی نجدت اوزال رئیس ستاد مشترک ارتش ترکیه را منتشر کرده اند که خطاب به نظامیان ارتش ترکیه در داخل نقطه سلیمان شاه ارسال شده است که به آنها گفته  است یک اشاره از آنها کافی است تا ارتش ترکیه با تمام قوا برای حمایت از آنها وارد عمل شود و دست به دخالت بزند.

اهداف اعلام شده ترکیه از دخالت نظامی در عراق و سوریه

دولت ترکیه اعلام کرده است پس از دریافت مجوز پارلمان برای عملیات نظامی ارتش در خارج از مرزها، در تحرکات خود بدون اینکه در دام تردید یا سهل انگاری در برابر تهدیدهایی که در طول مرزهای جنوبی از داخل عراق و سوریه با آن روبرو خواهد شد، گرفتار شود، با احتیاط عمل خواهد کرد.

عصمت یلماز وزیر دفاع ترکیه گفته است هدف اساسی دولت از درخواست این مجوز(دخالت نظامی در عراق و سوریه)، تضمین محیط آرام برای ترکیه و مقابله با گروه های تروریستی است. وزیر دفاع ترکیه، گروه های تروریستی مد نظر ترکیه را گروه داعش و حزب کارگران کردستان(پ.ک.ک) اعلام کرده است.

وی مدعی شده است ما خواهان مهار تروریسم و بررسی مسائلی هستیم که تروریست ها از آنها سوء استفاده کرده اند، می خواهیم بر تمام مشکلاتی که منطقه با آن روبرو است، غلبه کنیم.

ایجاد منطقه حائل به بهانه حمایت از آوارگان سوریه

احمد داوود اوغلو نخست وزیر ترکیه گفته است هیچ چاره ای جز ایجاد منطقه حائل در شمال سوریه وجود ندارد منطقه ای که از وجود جنگجویان داعش خالی بوده و پرواز جنگنده های سوری بر فراز آن ممنوع باشد و پناهگاهی برای سوری های فراری از دیگر مناطق درگیری باشد، ترکیه هرگز در اجرای این طرح تسریع نخواهد کرد و در عین حال به قطعنامه شورای امنیت برای اجرای آن هم نیازی ندارد.

این اظهارنظر خطرناک نخست وزیر ترکیه نشان می دهد که مهمترین هدف این کشور از دخالت نظامی در سوریه، تلاش برای اشغال بخشی از خاک سوریه به بهانه حمایت از آوارگان سوری تحت عنوان منطقه حائل است.

هدف اعلام شده از سوی احمد داوود اوغلو همان هدفی بود که ائتلاف ضد سوری به سرکردگی آمریکا در طول بیش از سه سال از بحران سوریه موفق به اجرای آن نشده بودند و اکنون ترکیه این چراغ سبز را از سوی کاخ سفید دریافت کرده است تا به بهانه حمایت از منافع خود و دفع تهدید تروریست هایی که آنکارا همواره از آنها حمایت کرده است، به دخالت نظامی در سوریه پرداخته و با ایجاد منطقه حائل، زمینه اجرای اهداف بعدی آمریکا و متحدانش علیه سوریه را فراهم کند، اینکه احمد داوود اوغلو به صراحت می گوید ترکیه برای ایجاد منطقه حائل در سوریه نیازی به مجوز و قطعنامه شورای امنیت ندارد به هماهنگی گسترده میان آنکارا و واشنگتن اشاره می کند و به نوعی می توان گفت که ترکیه در این زمینه به عنوان جاده صاف کن آمریکا برای پیشبرد اهداف خطرناکش در سوریه قلمداد می شود.

علاوه بر آمریکا، کشورهای اروپایی هم همسویی خود را با تحرکات نظامی ترکیه ضد سوریه اعلام کرده اند، جایی که دبیرکل سازمان پیمان آتلانتیک شمالی(ناتو) گفته است ناتو از ترکیه در صورتی که در نقطه سلیمان شاه یا در طول مرزهای جنوبی اش با عراق و سوریه هدف حمله قرار گیرد، حمایت خواهد کرد.

هشدار درباره عواقب ماجراجویی احتمالی ترکیه

صدور مجوز دخالت نظامی ارتش ترکیه در سوریه و عراق با واکنش شدید دمشق روبرو شده و این مجوز به مثابه ماجراجویی هایی قلمداد شده که امنیت و صلح منطقه ای و بین المللی را تهدید می کند.

وزارت خارجه سوریه اعلام کرده است که رجب طیب اردوغان رئیس جمهور ترکیه گفته بود سیاست کشورش در قبال سوریه، تغییر نظام این کشور را هدف قرارداده و به همین خاطر خواستار مجوز پارلمان برای عملیات نظامی در داخل سوریه و تبدیل ترکیه به پایگاهی برای حمله به سوریه به بهانه مقابله با تروریسم و حمایت از امنیت ملی ترکیه شده است.

اما اگر ترکیه تهدیدهای خود مبنی بر دخالت نظامی در سوریه یا عراق را عملی کند، جهان با یک رویه خطرناک روبرو خواهد شد و چنین اقدامی بر خلاف منشور سازمان ملل متحد خواهد بود که بر ضرورت احترام به حاکمیت ملی کشورها و دخالت نکردن در امور داخلی آنها تصریح می کند.

دولت سوریه، هر گونه اقدام نظامی ترکیه علیه این کشور به بهانه مبارزه با داعش را ماجراجویی خطرناکی توصیف کرده امنیت و صلح منطقه ای و بین المللی را تهدید می کند و به همین سبب از شورای امنیت سازمان ملل متحد و جامعه جهانی خواسته است در مقابل این تصمیم خطرناک موضع قاطع و جدی اتخاذ کنند.

دمشق تاکید کرده است رهبران ترکیه تمام اشکال حمایت های سیاسی، نظامی و لجستیکی برای گروه های تروریستی مسلح را فراهم کرده و به آموزش و تسلیح و تسهیل عبور تروریست های اعزامی از بیش از 83 کشور به سوریه پرداخته اند و ترکیه به پایگاه اساسی تروریسمی تبدیل شده است که سوریه را هدف قرار داده است، در نتیجه دولت ترکیه مسئول هر قطره خونی است که در نتیجه جنایات گروه های تروریستی مسلح ریخته می شود.

دخالت نظامی احتمالی در سوریه و عراق نه تنها سبب وخیم تر شدن اوضاع خاورمیانه می شود، بلکه صلح و ثبات در سطح منطقه و جهان را تهدید خواهد کرد و  به طولانی تر شدن بحران یعنی ادامه کشتار مردم بیگناه و تشدید تحرکات تروریست های مسلح و طولانی تر شدن بحران سوریه منجر خواهد شد، بهانه ای که حامیان اصلی تروریست ها در منطقه یعنی ترکیه و کشورهای عربی در کنار غربی ها فراهم کرده اند.

بنابراین دولتمردان ترکیه باید به توصیه دلسوزانه مقامات جمهوری اسلامی ایران درباره تبعات خطرناک هرگونه دخالت نظامی در سوریه و عراق گوش کرده و از دست زدن به ماجراجویی خطرناکی که هیچ کس نمی تواند تبعات آن را پیش بینی کند، برحذر باشند و از گرفتار شدن در باتلاقی که شاید ورودشان آسان، اما خروج از آن بسیار دشوار و پرهزینه خواهد بود، اجتناب کند، رهبران ترکیه باید خواستار توقف حمایت های نظامی و لجستیکی و سیاسی ترکیه از تروریست های مسلح و بستن مرزهای خود به روی آنها شوند. دولت ترکیه باید از دست زدن به ماجراجویی نظامی در سوریه که هدف نهایی آن تلاش برای محقق شدن رویایی است که طی بیش از سه سال از بحران سوریه نتوانسته است برای خود و متحدان غربی و عربی خود محقق کند، برحذر باشد.