بحران انرژی در سایه اختلافات نفت و نیرو؛
بر این اساس بیژن زنگنه وزیر نفت پس از مذاکره و انجام توافق‌هایی با
وزارت مسکن و شهرسازی و شهرداری ها شهریور ماه سال جاری در مجموع هشت طرح
جدید به ارزش تقریبی 12 میلیارد دلار را برای تصویب نهایی به شورای اقتصاد
ارسال کرده است.
مهمترین اهداف تعریف و اجرای این هشت طرح بهینه سازی و مدیریت شدت مصرف
انرژی در کشور است و بر اسس مفاد بند ق قانون بودجه به وزارت نفت اجازه
داده شده در قالب بيع متقابل ساخت، بهره برداري و تحويل (BOT) با تضمين
خريد محصول، اجازه فروش داخلي يا صادرات براي بلند مدت (حداقل 10 سال)
قرارداد منعقد، يا مجوزهاي لازم را براي سرمايه گذاري بخش خصوصي در
پروژه‌هاي صرفه‌جويي در مصرف سوخت صادر کند.
گازرسانی به شهرها و روستاهای فاقد شبکه گاز، تبديل موتورهاي ديزلي چاه‌ها
به موتور برقي، اصلاح بازدهي موتورخانه‌ها، گازرساني به استان سيستان و
بلوچستان، جايگزيني 140 هزار تاکسي با تاکسی‌های نو با پايه گازسوز،
جايگزيني موتورسيکلت بنزيني با برقي، توسعه ناوگان ريلي و مترو به جاي جاده
اي و جایگزینی مینی بوس های فرسوده از مهمترین طرح‌های پیشنهاد شده از سوی
وزارت نفت به شورای اقتصاد است.
در این طرح پیشنهادی ارائه شده به شورای اقتصاد آمده است: در حال حاضر بيش
از 2 ميليون و 350 هزار خانوار ايراني فاقد نعمت گاز طبيعي هستند؛ از این
رو با اجراي پروژه گاز رساني به اين خانوارها ضريب نفوذ گاز در کشور به 100
درصد خواهد رسید.
به عبارت دیگر، با حذف فرآورده های نفتی همچونگاز مایع و نفت سفید از سبد
سوخت خانوارها پیش بینی می شود در مدت حدود 3 سال در مجموع سالانه نزدیک به
پنج میلیون تن در مصرف سوخت مایع کشور صرفه‌جویی و این فرآورده نفتی به
خارج کشور صادر خواهد شد.
از سوی دیگر، هم اکنون حدود 200 هزار چاه کشاورزي داراي مجوز غير برخوردار
از برق در کشور وجود دارد که با اجراي پروژه فوق سالانه حدود يک ميليارد
دلار معادل يک ميليارد ليتر گازوئیل صرفه‌جويي خواهد شد.
یکی دیگر از طرح های پیشنهادی وزارت نفت این است که با اصلاح بازدهي 500
هزار موتورخانه ساختماني مسکوني و اداری بیش از چهار میلیارد متر مکعب گاز
در سال صرفه جویی خواهد شد.
گازرسانی به شهرهای فاقد گاز استان سیستان و بلوچستان همچون زاهدان،
چابهار، ایرانشهر، خاش، زابل و چهار نیروگاه‌ها برق این استان شامل کنارک،
زاهدان، چابهار و ايرانشهر گازي و بخاري روزانه فقط از طریق گازرسانی به
نیروگاه حدود 5 میلیون لیتر در مصرف فراورده نفتی کشور صرفه جویی می شود.
با اجرای طرح جايگزيني 140 هزار تاکسي و ون فرسوده با تاکسي و ون پايه
گازسوز روزانه سه میلیون لیتر در مصرف بنزین، توسعه ناوگان مینی بوس روزانه
2.3 میلیون لیتر از مصرف گازوئیل کشور کاسته خواهد شد.
در همین حال، در صورت موافقت شورای اقتصاد، قرار است در فاز اول اين طرح
400 هزار موتور سيکلت بنزيني در تهران با موتورسيکلت برقي تعويض شود که در
این صورت، حدود 3.5 میلیون لیتر در مصرف بنزین صرفه‌جویی می شود.
از سوی دیگر، پیش بینی می شود در صورت توسعه ناوگان حمل و نقل ريلي باري و
مسافري به ازاي هر تن کيلومتر جابه جايي بار از جاده به ريل 30 سي سي و به
ازاي هر نفر کيلومتر جابه جايي مسافر از جاده به ريل 15 سي سي صرفه‌جويي
در مصرف سوخت شود، این در حالی است که با توسعه مترو وزارت نفت به ازاي هر
نفر 12 سنت به حوزه شهري از جمله شهرداري‌ها پرداخت خواهد کرد.
