گروه جهان- رقابت، کسب اطلاعات و جاسوسی دولتها از یکدیگر سابقهای به بلندای تاریخ دارد. جاسوسهای بسیاری بودهاند که حاصل کارشان جنگها، صلحها و بهطور کلی روند تاریخ را به گونهای دیگر ورق زده است. فارین پارلسی نگاهی داشته است به پنج ابرجاسوس جهان.
سیدنی ریلی، جاسوس انگلیس
به
گزارش قانون، سیدنی ریلی که گفته میشود الهامبخش اصلی "ایان فلمینگ"
برای خلق شخصیت "جیمز باند" بوده اغلب به نام "جاسوس جنتلمن" شناخته شده
بود. ریلی همزمان با سه زن ازدواج کرده بود. درباره ریلی، تفکیک میان
واقعیتهای زندگی وی و افسانه، کار دشواری است. با این حال میدانیم که او
در سال 1873 میلادی در "شلومو روزنبلوم" اوکراین متولد شده است. ریلی کار
خود را در دوران جنگ روسیهـژاپن با سرویس اطلاعاتی چین آغاز کرد و سپس در
دوران انقلاب بلشویکها در روسیه برای انگلیس کار کرد.
ریلی در کار
خود بسیار بیپروا بوده است بهطوری که یک بار بدون اجازه و در هیئت یک
دیپلمات انگلیسی که خواستار دیدار با "ولادیمیر لنین" بوده در کاخ کرملین
دیده شده است. او همچنین در چند عملیات ناموفق دستگیری یا قتل رهبران
اتحاد جماهیر شوروی و سرنگونی بلشویکها دست داشت.
ریلی در سال 1925
میلادی در جریان عملیاتی محرمانه در روسیه ناپدید شد. تصور میشود که او با
یکی از گروههای ضدبلشویکی در روسیه موسوم به "تراست"(Trust) ارتباط
برقرار کرده که در واقع عملیات نفوذی(OGPU) ، یکی از بخشهای پیشروی سازمان
اطلاعات شوروی (KGB) بوده است. او احتمالا محرمانه دستگیر و اعدام شده
است.
ریلی با وجود شایعاتی مبنی بر جاسوس دوجانبه بودن، مشهورترین چهره سازمان اطلاعات انگلیس باقی مانده است.
ریچارد سورج، جاسوس اتحاد جماهیر شوروی
افراد
کمی وجود دارند که مانند ریچارد سورج توانستهاند بر نتایج جهانی جهانی
دوم تاثیرگذار باشند. ریچارد سورج یک کمونیست آلمانی بود که سالها به
عنوان یک مقام آژانس اطلاعاتی ارتش روسیه در توکیو فعالیت داشت. سورج در
سال 1933 میلادی به عنوان یک خبرنگار حامی نازیسم وارد ژاپن شد و به سرعت
به شخصیتی محبوب در جامعه تبدیل شد و مورد توجه شخصیتهای کلیدی از جمله
همسر سفیر آلمان در ژاپن قرار گرفت.
گفته شده که سورج رفتارهای
بیپروایی در ژاپن داشته است از جمله یک بار بهدلیل زیادهروی در مصرف
مشروبات الکلی در خیابان با موتورسیکلتی تصادف میکند در حالی که مدارک
بسیار ارزشمندی را در کیف دستی خود حمل میکرده است.
با این حال وی در
دوران حضور خود در ژاپن اطلاعات باارزشی را برای مسکو ارسال کرده است از
جمله هشدارهایی درباره معاهده ژاپنـآلمان و حمله به بندر پرلهاربر.
سورج
در سال 1941 به مسکو اطلاع داد که ژاپن از شرق به روسیه حمله نمیکند بلکه
قصد دارد تا بر کنترل بر جنوبشرق آسیا تمرکز کند. بر اساس اطلاعات دریافت
شده از سورج، استالین نیروهای خود را به جبهه غربی برد، جایی که روسها
قاطعانه در برابر حمله نیروهای نازی ایستادند.
سورج در همان سال توسط مقامهای ژاپنی دستگیر و سه سال بعد اعدام شد. وی پس از مرگ در اتحاد جماهیر شوروی به یک قهرمان بدل شد.
الی کوهن، جاسوس اسرائیل (رژیمصهیونیستی)
الی
کوهن محصول دولتی (اسرائیل) است که سابقه طولانی در جاسوسی دارد. کوهن
فرزند والدینی سوریـیهودی بود که پیش از این ناسیونالیست عرب بودند. او
در مصر متولد شد و در 1960 میلادی به سازمان اطلاعات اسرائیل پیوست. کوهن
عربزبان و سبزهرو از آن پس با نام مستعار "کمال امین ثابت" به عنوان
تاجر مهاجر سوری به آرژانتین فرستاده شد.
کوهن تا زمان بازگشت خود به
دمشق در سال 1962، به سرعت در میان تجار معروف و شخصیتهای دولتی سوریه
برای خود پایگاهی اجتماعی بالایی کسب کرده بود. او کمکم به یکی از نزدیکان
مورد اطمینان مقامهای وزارت دفاع تبدیل شد. نزدیکی او به مقامهای وزارت
دفاع به حدی بود که گمانهزنیها درباره احتمال کسب کرسی معاونت وزارت دفاع
توسط او شدیدا قوت گرفته بود. کوهن در همین زمان اطلاعات بسیار بارزشی را
به تلآویو مخابره میکرد از جمله شرح مفصلی از استحکامات نظامی سوریه در
بلندیهای جولان. کوهن سرانجام در سال 1965 توسط اطلاعات سوریه شناسایی،
دستگیر و در ملاعام اعدام شد.
جیمز آنگلتون، جاسوس امریکا
جیمز
جیسوس آنگلتون، نویسنده، ادیبی منتقد و از دوستان نزدیک "تیاس الیوت" و
"عزرا پوند" بود. آنلگتون در جریان جنگ جهانی دوم با دفتر سرویس استراتژیک
در لندن همکاری میکرد. و سپس با هدف نفوذ در شوروی، یکی از موسسان سازمان
اطلاعات مرکزی امریکا (سیا) بود. بههمین منظور، آنگلتون از سال 1963 تا
1974 میلادی گروهی (mole hunt) را رهبری میکرد که هدفش شکار ماموران مخفی
اطلاعاتی شوروی بود. گفته شده که گروه انگلتون در این سالها، برخی را
بیگناه و از جمله برخی مخالفان اتحاد جماهیر شوروی را به اشتباه متهم
کردند.
آنگلتون با وجود اشتباهات فاحش خود به مدت 20 سال در سازمان
اطلاعات امریکا مشغول به کار بود و همواره از اعتماد مدیران ارشد بهره
میبرد. گفته شده که احتمالا برخی از مدیران سازمان سیا مرعوب قدرتی بودند
که آنگلتون داشته است.
آنگلتون سرانجام در سال 1975 میلادی و پیش از
اینکه مجبور شود در برابر نمایندگان سنا درباره برخی اقدامات غیرقانونی
خود توضیح دهد مجبور به استعفا شد. آنگلتون معتقد بود که تلاش سنا برای
تحقیق درباره عملکرد او، در واقع توطئهای بود که از جانب مسکو اداره
میشد.
فیلیپ ایج، جاسوس امریکا
فیلیپ
ایج پس از 12 سال وفاداری به سرویس اطلاعات مرکزی امریکا (سیا) در امریکای
لاتین به یکی از سرسختترین دشمنان امریکا بدل شد بهطوری که "جورج هربرت
واکر بوش"(بوش پدر) وی را "خائن به کشور" خواند.
ایج در سال 1969 در
اعتراض به کمک سیا به رژیمهای نظامی حاکم بر کشورهای دیگر این سازمان را
ترک کرد، رژیمهای نظامی که به گفته او بر مخالفان خود فشار آورده و آنها
را به بدترین شکل ممکن شکنجه میکنند. گفته شده که تغییر ناگهانی ایج تحت
تاثیر "آنجلا کامارگو سیکساس"، فعال چپ برزیلی بود که توسط رژیم نظامی وقت
بازداشت و مورد شکنجه قرار گرفته بود. آنجلا بعدها نامزد ایج شد!
فیلیپ
ایج در سال 1975 میلادی کتابی با عنوان "درون سازمان؛ خاطرات سیا" را منتشر
کرد، کتابی که در آن فعالیتهای سیا در آمریکای لاتین را فاش کرده و حدود
250 تن از ماموران مخفی این سازمان، شرکتها و سازمانهایی که به گفته
او با این سازمان همکاری میکردند را نام برده بود.
ایج در سال 1978
میلادی از برزیل اخراج شد و سرانجام در کوبا ساکن شد، جایی که تا زمان مرگ
خود در سال 2008 همچنان به نوشتن علیه سیا ادامه داد.
فیلیپ ایج در زمان
مرگ خود شایعاتی مبنی بر همکاری با کگب و سازمان اطلاعات کوبا را رد کرد
در حالی که این دو سازمان اطلاعاتی، وی را منبعی با ارزش خوانده بودند.