عراقچی: درصورت توافق تحریم‌ها لغو میشود

 

-در پایان شش ماهه دوره توافق ژنو که قرار بود به یک توافق جامع برسیم در این کار موفق نشدیم علی رغم این که 18 روز در وین در آخرین روزها تمام تلاش خود را کردیم.

 

-برای چهار ماه دیگر این توافق نامه تمدید شد. این توافق نامه دو قسمت دارد که یکی از این قسمت ها نگارش متن توافق نامه به صورت شکلی است و هنگامی صورت می گیرد که درباره تمام مسائل توافق سیاسی صورت بگیرد و در وین درباره موارد شکلی مذاکره کردیم و این مذاکرات به خوبی جلو رفت و بنده گفتم 60 تا 70 درصد متن آماده است و 30 درصد آن نقطه چین و یا داخل پرانتز می باشد.

 

-تا زمانی که درباره آن تصمیم گیری شود از نظر محتوایی اختلافات اساسی درباره موضوعات باقی مانده و آن 30 درصد هم متن توافق نامه است و ما پیشرفت خوبی داشتیم ؛همین تصمیم بود که باعث تمدید مذاکرات شد .اگر پیشرفتی وجود نداشت و امیدی به وصول توافق نبود تبعا تمدید هم جایگاهی نداشت و حتی همه طرف ها اذعان داشتند که پیشرفت های خوبی داشتیم.

 

-همه طرف های مذاکره کننده درک بسیار خوبی از مواضع ما داشتند اما با این حال اختلافاتی وجود دارد و برخی از این اختلافات عمیق بوده و ما در راستای راه حل پیشنهادشده به آنان نزدیک شده ایم و تلاشمان ادامه خواهد داشت. 

 

-با تلاشی که کردیم که امیدواریم مذاکرات را سامان دهیم تا به توافق نهایی برسیم و در فاصله 2 الی سه هفته تا رسیدن به نیویورک تصورمان بر این است که بهتر است مذاکرات دو جانبه ای را به طور غیرمتمرکز با تک تک اعضای گروه 1+5 انجام دهیم.

 

-در این راستا مشورت ها با کشور روسیه و چین ادامه داد و روابط بین دو طرف بسیار نزدیک شده و وزارت خارجه ایران و هم چنین وزارت خارجه روسیه در بعضی از مشورت ها بسیار با هم همفکر بودند ؛چرا که "شرکت روس اتم" این کشور مجری نیروگاه بوشهر است.

 

-با این حال ظریف سفری را به روسیه داشته و همین طور در آینده ای نزدیک دیداری را در سطح وزارت خارجه در حاشیه اجلاس" شانگهای "که در تاجیکستان قرار است برگزار شود خواهد داشت. 

 

-با سه کشور اروپایی پنج شنبه هفته گذشته جلساتی داشتیم و مواضع اروپا چون به همدیگر نزدیک است و مذاکره دو جانبه و انفرادی هم هم قبلا با آن ها داشته باشیم و امیدواریم که با کشورهای اروپایی می توانیم بهتر به نتیجه برسیم. 

 

-هفته گذشته یک ملاقات دو جانبه و خیلی مهمی با اشتون در بروکسل داشتیم و بحث های مهمی صورت گرفت و نحوه ادامه مسیر مشخص شد. 

 

-در هفته گذشته مذاکره صورت گرفت و به همین دلیل مذاکرات دو جانبه ما با آمریکا به این دلیل طولانی است و بیشتر نمود پیدا می کند که ما روابط دو جانبه ای با این کشور نداریم ما مذاکرات مان با کشور چین و روسیه بسیار خوب است و در سطح سفرا نیز با یکدیگر در تعامل هستیم و این کشورها در تحلیل ها و نقطه نظرات به ما همواره کمک می کنند و مشکلی برای ارتباط با این کشورها نداریم. 

 

-چون ما با آمریکا روابط دو جانبه نداریم تبعا نیازمند یک محل ثالثی داریم تا بتوانیم با همدیگر صحبت کنیم و قابل انکار نیست که بخش اصلی مذاکرات ما باید با آمریکا صورت گیرد؛ چرا که بخش مهمی از تحریم ها از سوی آمریکا برقرار شده است خیلی از تحریم های یک جانبه ای که در حال حاضر وجود دارد ناشی از قوانین کنگره است و هم چنین ناشی از دستورات رئیس جمهور آمریکاست و برداشته شدن آن ها نیز علت مذاکره با آمریکاست. 

 

-مجموعه این مسائل باعث شده است که در مدت دو سه هفته گذشته و ظرف هفته آتی درگیر این مذاکرات بودیم و خواهیم بود و آماده می شویم در هفته بعد در نیویورک مذاکرات را در سطح 1+5 ادامه دهیم البته در آن جا هم مذاکرات دو جانبه جای خود را خواهد داشت.

 

-با آمریکا به دلیل این که روابط دو جانبه نداریم نیاز به یک مکان ثالث داریم و چون خیلی از تحریم ها به دست آمریکا صادر شده باید با آمریکا مذاکره کنیم و برداشتن تحریم ها منوط به مذاکره با آمریکایی هاست.

 

-در هفته آینده در روز 17 سپتامبر در نیویورک یک ناهار کاری است. فردای آن روز مذاکرات شروع می شود و امیدواریم در نیویورک با توجه به مذاکرات دو جانبه پیشرفتی صورت بگیرد و حرکتی در گره های باز نشده انجام شود تا در تاریخ 3 آذر مذاکرات تمام شود.

 

-اگر در نیویورک بتوانیم مشکلات را حل کنیم زمانی را نیاز داریم تا در مورد جزییات و نحوه برداشته شدن تحریم ها و تعهدات یکدیگر مذاکره کنیم. در نهایت توافقی نخواهد بود مگر در مورد همه موارد توافق شود. 

 

-روی این موضع ایستاده ایم که غنی سازی جمهوری اسلامی ایران یک برنامه صنعتی است و جمهوری اسلامی ایران باید به این صنعت برسد و آن ها نباید تصور کنند که برنامه هسته ای ما دکوری و سمبلیک است.

 

-این که با چه چشم اندازی باید به این صنعت برسیم موضوعی است که باید در مذاکرات بحث شود ولی نفس قضیه که صنعت هسته ای باید باشد جز خواسته های اصلی ماست.

 

-بحث اراک یکی از موضوعات جدی ماست و اراک راکتوری است که با آب سنگین کار می کند و ما درک می کنیم که راکتور آب سنگین وسیله ای است که در موردش نگرانی هایی وجود دارد چنانچه در غرب هم با آب سنگین تولید سلاح هسته ای شد ولی جمهوری اسلامی ایران به خاطر فتوای رهبری دنبال سلاح نیست و الان که آب سنگین کار می کند بدون تولید پلوتونیوم است.

 

-طبق توافق ژنو همه تحریم ها به صورت جامع و کامل برداشته می شود و اگر این مورد عملی نشود توافقی حاصل نخواهد شد. 

-در برداشته شدن تحریم ها پیچیدگی هایی وجود داشته، تعهداتی که جمهوری اسلامی می پذیرد این نیست که دفعتا انجام شوند.

 

-در بعضی از مسائل توانسته ایم گزینه هایی را پیدا کنیم و از رسیدن به نتیجه ناامید نیستیم.

 

-آمریکایی ها به وضع نکردن تحریم های بانکی، نفتی و تعهد خود در این زمینه عمل کرده اند پس از توافق ژنو تاکنون شاهد تحریم های جدید از این قبیل نبودیم و تنها مورد،اضافه شدن اسم افراد و شرکت هاست که ما آن را نقض توافق ژنو می دانیم و به نوعی تحریمی جدید تلقی می کنیم و همان طور که گفتم در مورد تفسیر توافق ژنو اختلاف تفسیر داریم.

 

-موضوع حسن نیت در توافقات بین المللی به عنوان یک اصل پذیرفته شده است و تعارف نیست بلکه حسن نیت به تنهایی یک اصل حقوقی و بین المللی محسوب می شود. ما هر بار که با آمریکا و اروپا مذاکره می کنیم بر این موضوع تاکید کرده و اعتراضات خود را نیز ابلاغ می کنیم.

 

-در همین پنج شنبه و جمعه گذشته در مذاکرات مجددا به مسئله تحریم و دیگر مسائلی که وجود دارد اعتراض کردیم گفتیم در این شرایط که مذاکرات به حساس ترین نقطه خودش رسیده است ،حرکاتی از این قبیل می تواند مخرب باشد و مذاکرات را از مسیر خودش خارج کند.

 

-ما شاهد دور جدیدی از اقداماتی چون وضع تحریم باشیم حتما عکس العمل نشان خواهیم داد. توافق ژنو مانند هر توافق دیگری این اجازه را به ما می دهد که بدون حسن نیت وارد جزییات شویم و ما با استفاده از این جزییات می توانیم به نحوی با آن بازی کنیم که بتوانیم طرف مقابل را تحت فشار قرار دهیم ما اجازه نخواهیم داد کسانی که به دنبال توقف مذاکرات هستند از این مسیر استفاده کرده و در فضای مذاکراتی خللی ایجاد کنند و ما با هوشیاری کامل و لازم مذاکرات را دنبال خواهیم کرد.

 

-مسیر همکاری آژانس برای پاسخ دادن به سوالاتی است که از گذشته وجود دارد و این سوالات تاکنون پاسخ داده نشده و البته این قسمت سخت همکاری با آژانس خواهد بود و از طرف دیگر نظارت بر اجرای توافق پادمان و نظارت بر توافق نامه ژنو و .... این ها همکاری هایی است که بین ایران و آژانس در حال پیگیری است و تاکنون آژانس در این رابطه هی شکایتی نکرده است.

 

-ایران به توافق نامه ژنو و توافق پادمان متعهد بوده و در حال اجرای آن است و تمامی گزارش های آژانس این موضوع را تایید می کنند و یک قسمتی می ماند و آن پاسخ دادن به سوالاتی است که از گذشته به طور مثال 15 سال پیش وجود دارد؛ مبنی بر ادعاهایی که ایران به دنبال استفاده از انرژی هسته ای در برنامه های نظامی است که ما همگی می دانیم این موضوع هرگز صحت نداشته و تمامی این ها شبهاتی است که ایجاد شده است و ما همواره تا در این حوزه با آژانس همکاری کنیم تا به این سوالات پاسخ داده شود و روشنگری در زمینه این که برنامه هسته ای ایران کاملا صلح آمیز است صورت بگیرد.

 

-در طول سال های گذشته شاهد سواستفاده هایی از همکاری ایران با آژانس بوده ایم کسانی بودند که نمی خواستند این سوالات پاسخ داده شود و آن ها با طرح یک سوال سوالات بیشتری را ایجاد می کردند و ما نگران بودیم اطلاعات مان به ویژه اطلاعات مربوط به تاسیسات، افراد و دانشمندان هسته ای ما مورد سواستفاده قرار گیرد و نگرانی ما کاملا دقیق و به جا است ؛چرا که دیدیم 5 نفر از دانشمندان هسته ای کشورمان را در این زمینه از دست دادیم و طبیعی است که با احتیاط رفتار کرده و روشن است که مراکز ما موضوع خرابکاری و جاسوسی بوده و در این زمینه تعارفی نداشته و اجازه نخواهیم داد کسی از هر امکانی که دارد سواستفاده کند.

 

-سال گذشته در سفر آمانو به تهران ما یک چارچوب همکاری را با آژانس امضا کرده و در آن متعهد شدیم به سوالات گذشته و حال پاسخ دهیم، در حال پاسخ گویی به این سوالات هستیم و البته موانعی در اجرای این توافق بود که با سفر اخیر مدیر کل سازمان بین المللی انرژی اتمی به ایران این موانع را برطرف کردیم و معتقدیم که مسیر همکاری ها ما با آژانس مسیری مبتنی بر تفاهم است و ما آمادگی داریم مسائل باقی مانده را به سرعت حل کنیم.

 

-آژانس بین المللی انرژی اتمی نیز باید کار حرفه ای خود را انجام دهد هم چنین ما آمادگی حل تمامی مسائل را داریم و انتظار داریم آژانس این همکاری ها را در گزارش خودش منعکس کند و به اعتقاد ما همکاری های مثبتی که در یکی دو ماه گذشته ما با آژانس صورت دادیم به ویژه در حال مسائل مربوط به گذشته که یک موضوع آن بحث چاشنی های انفجاری بود و این موضوع حل و فصل شد این حرکت مثبت در گزارش" آمانو" آن طوری که شایسته آن بود منعکس نشد.

 

-ما از آژانس انتظار برخورد منصفانه تری داشتیم اما در عین حال همکاری های ما با آژانس در چارچوب توافقی که امضا کردیم ادامه پیدا خواهد کرد ؛فضایی که ایجاد می شود تاثیر خودش را بر 1+5 بگذارد تا ما بتوانیم به توافقات لازم برسیم.

 

-ما یک چارچوبی را با آژانس امضا کردیم که در این چارچوب مسائل مربوط به گذشته را یک به یک حل کنیم و به آژانس نیز گفتیم که باید لیست این ها را مشخص کن، بنابراین انتظار می رود وقتی ایران درصدد پاسخ به این مسائل بر می آید آژانس آن را در گزارش های خود منعکس کند.

 

-در این زمینه اختلاف نظری وجود دارد ما گفته بودیم که پس از حل هر موضوع آژانس ارزیابی خودش را اعلام کند اما آقای آمانو معتقد بود که باید همه موضوعات را بررسی کند و با کنار هم قرار دادن تمامی ارزیابی ها یک ارزیابی کلی را صورت دهد و نام آن را ارزیابی سیستمی قرار داد و ما با این موضوع مشکلی نداریم اما خواسته ای که داریم این است که پس از بررسی هر موضوع فایل مربوطه بسته شود تا برگشت به این موضوع باعث سواستفاده هایی نشود.

 

-قراردادهایی که بین وزارت دفاع و وزارت نفت وجود داشته برای این که چاشنی ها توسط وزارت دفاع تولید شود امر مرسومی است چون وزارت دفاع به چنان توانایی رسیده که در همه صنایع ما خدمات ارائه می دهد و محصولاتی که صنایع دفاع تولید می کند هم اکنون در صنایع نفت و گاز، خودرو، ساختمان سازی و غیره استفاده می شود. 

 

-توانایی انبوهی که در زمان جنگ ایجاد و ادامه پیدا کرد در خدمت صنعت و اقتصاد قرار گرفته و ما همه آن را به آژانس توضیح داده ایم و اسنادش را ارائه داده ایم بنابراین جمع بندی که آژانس صورت داد این بود که توضیحات ایران در خصوص چاشنی ها کاملا با کاربرد صنعتی مطابقت دارد و ما الان موضوعات بعدی را کار می کنیم.

 

-ما الان موضوعات بعدی را کار می کنیم و امیدواریم اگر حسن نیت وجود داشته باشد و دست هایی از خارج سعی در تخریب این مسیر نکند یک به یک موضوعات را با آژانس به سرانجام برسانیم. 

 

-ما آمادگی کامل برای مذاکرات آینده داریم و این آمادگی هم با گروه 1+5، ملاقات های دو جانبه و هم ملاقات هایی که وزیر امور خارجه با وزرای خارجه دیگر کشورها انجام می دهد البته اگر آقای روحانی هم به نیویورک بیایند این آمادگی برای برگزاری دیدارها وجود دارد البته هم اکنون با درخواست سران کشورهای مختلف مواجه شده ایم که این امر محفل خوبی فراهم می کند تا در مذاکرات پیشرفت داشته باشیم.

 

-ایران با جدیت کامل در مذاکرات حضور دارد و تا آخرین لحظه پای آن هستیم و برای هر موضوع که در آن اختلاف وجود دارد راهکار داریم که این به معنی فکر جدید است.

 

-فکرها و ایده هایی طراحی کرده ایم و بعضا آن ها را ارائه کرده ایم و اگر حسن نیت در طرف مقابل وجود داشته باشد که تا الان معتقدیم رسیدن به تفاهم سخت نیست.

 

-اگر همه ما پای بند به هدف مذاکرات بر طبق توافق ژنو که آن ایجاد اطمینان از برنامه هسته ای ایران است، باشیم و آن را ملاک قرار دهیم نگرانی برطرف می شود و این امر شدنی است البته اگر کشوری دنبال مسائل خاص سیاسی و یا اهداف دیگر برود ما با آن مشکل خواهیم داشت. 

 

-در کنگره آمریکا لابی های مختلفی وجود دارد و لابی صهیونیست در آنجا به طور جدی کار می کند.

 

-صهیونیست ها و دیگرانی که در خارج از منطقه هستند؛ مذاکرات ثمربخش ایران که با عزت و اقتدار حقوق خود را تامین می کند را نمی پسندند و نشانه های زیادی مثل پهپادی که فرستادند و ما آن را نشناندیم تا لابی هایی که نمایندگان کنگره باید به آن ها پاسخ دهند وجود دارد. 

 

-ما به آمریکایی ها توضیح داده ایم که اگر با کنگره مشکل دارند ؛حق ندارند با هزینه ما مشکلات خود را حل کنند و هر بار که سعی در انجام این کار کرده اند ما موضع گرفته ایم چون این مشکل آن هاست و مشکل مذاکره نیست.

 

-ما امیدواریم مذاکرات به نتیجه برسد و به عنوان دیپلمات می خواهیم که این امر تحقق یابد اما اگر نشود کار به آسانی قبل نیست؛چون توافق ژنو اجازه یک سال را داده که در 24 نوامبر به پایان می رسد و در ادامه کار مشکل می شود؛ چون این امر در توافق ژنو پیش بینی نشده و شرایط آمریکا و اروپا عوض می شود و خانم اشتون جای خود را به جانشینش می دهد. 

 

-در فرصت توافق ژنو اگر به توافق نرسیم تمام می شود اما دیپلماسی تمام نمی شود حتی در زمان جنگ و امیدواریم که به نتیجه برسیم. اگر تا 24 نوامبر به نتیجه نرسیم عقلانیتی که در همه طرف ها وجود دارد کمکی می کند تا مسیری وجود داشته باشد که مذاکرات را ادامه دهد اما زود است که راجع به آن فکر کنیم و حتما باید شرایط جدیدی طراحی شود.تمامی طرف ها هنوز بر روی این بعد کار نکرده اند چون همگی می خواهند به توافق برسیم.

 

-در دیپلماسی همیشه منافع ملی اصول و قواعد حاکم بر منافع ملی کشورها تعیین کننده مسیر است.

 

-این طور نیست که یک دیپلمات از صفر ،صد بسازد و دیگری نتواند؛چراکه آن چه که مذاکرات را هدایت می کند منافع ملی و خط قرمز کشورهاست و هیچ کس نمی تواند از خط قرمز عبور کند.

 

-هم "خاویر سولانا" ماهر و ظرفیت های بالا داشت و هم خانم اشتون این خصوصیات را دارد و اگر به توافق نرسیم ادامه مسیر هر طور که باشد با حضور فرد جدید خواهد بود، البته خانم موگرینی تا نسبت به جزییات مطلع شود زمان می خواهد.

-ما ترجیح می دهیم به این امر فکر نکنیم و تا سوم آذر به نتیجه برسیم.