بایدها و نبایدهای ورود نسل سوّم اینترنت

به دنبال طرح و پیگیری برنامه نسل سوم و اینترنت پر سرعت تلفن همراه در کشور، برخی مراجع و کارشناسان نگرانی خود را از اثر اینترنت پرسرعت بر فضای اجتماعی و فرهنگی مطرح کرده اند.

به گزارش پایگاه 598 به نقل از بولتن نیوز، برخی مراجع تقلید و کارشناسان فرهنگی کشور، ضمن این که از فناوری پیشرفته در جهت ارتقای جامعه اسلامی و  توسعه کشور، بالندگی اقتصاد و کسب و کار و ارتباطات مردم و کشور، بالنده شدن فعالیت جوانان و توسعه کشور استقبال کرده اند و استفاده از فناوری امروزی و پیشرفته را مطابق عقل و منطق ارزیابی کرده اند، اما تاکید داشته اند که باید این برنامه با پیوست فرهنگی و بسترسازی همراه باشد تا مانع از بروز و رشد فساد و بزهکاری و انحراف جوانان و ... شود.

طبق آنچه که در نامه اعضای حقیقی شورای عالی فضای مجازی به رئیس‌جمهور در خصوص نسل سوم مطرح شده و آقای شاه میرزایی یکی از اعضای شورای عالی فضای مجازی مطرح کرده است، با اجرای نسل سوم اینترنت و تلفن همراه، تعداد مشترکان اینترنت همراه 100 برابر می شود و این موضوع تحول بزرگی در شبکه تلفن همراه ایجاد می کند، اما باید پیوست فرهنگی و دغدغه ها و زیرساخت های لازم برای مقابله با آثار منفی اینترنت پرسرعت مورد توجه باشد.

در این زمینه مراجع تقلید و برخی کارشناسان تاکید کرده اند که باید دغدغه ها و نگرانی ها مورد توجه قرارگیرد و زیرساخت ها و پیوست های فرهنگی لازم در مخابرات و سایر مراکز و دستگاه های فرهنگی و متولی ارتباطات در دستور کار باشد تا آثار منفی و نگرانی ها کاهش یابد.

در این راستا در ادامه نگاهی خواهیم انداخت به برخی از این ابراز نگرانی ها و نکاتی که در نظرات بزرگان مذهبی، سیاسی و اجتماعی مطرح گردیده است. امید است با رفع و رجوع و بررسی اصولی مسائل مطروحه در این نظرات، مسیر برای ورود این تکنولوژی پیشرو به طوری که اولاً با شرایط فرهنگی کشورمان سخنیت داشته باشد و ثانیاً با کمترین آسیب های احتمالی به کشور وارد گردد، فراهم آید.

فتوای مرجع عالی‌قدر حضرت آیت‌الله‌العظمی علوی گرگانی در ارتباط با نسل سوم تلفن همراه

محضر مبارک مرجع عالی‌قدر حضرت آیت‌الله‌العظمی علوی گرگانی (دام‌ظله)
با عرض سلام و ادب و احترام
   
بایدها و نبایدهای ورود نسل سوّم اینترنت به کشوربا توجه به آنکه وزارت ارتباطات اعلام کرده است به‌زودی مجوز «خدمات اینترنت پرسرعت همراه و کلیه خدمات نسل سوم و بالاتر ارتباطات همراه» را به اپراتورهای تلفن همراه کشور ارائه خواهد کرد؛ و با عنایت به آنکه حتی در کشورهای لائیک ضوابط و سازوکارهای مختلفی برای ایجاد امنیت اخلاقی و روانی کاربران و حفاظت از آنان در برابر آسیب‌های این نوع خدمات ازجمله دسترسی آسان به مطالب، فیلم‌ها و عکس‌های ضد اخلاقی و ضد انسانی، شایعه‌پراکنی و فتنه‌انگیزی، تضعیف بنیان خانواده جاسوسی و فروش اطلاعات محرمانه کشور و خانواده‌ها و امثال آن فراهم شده است ولی در کشور ما هنوز بسیاری از این زیرساخت‌ها فراهم نشده است و علی‌رغم مفاسدی که وجود دارد امکان نظارت بر آن ممکن نیست.

ضمن توجه به آنکه بسیاری از کشورهای مستقل دنیا از طریق سازوکارهای مختلف توانسته‌اند بخش عمده خدمات فضای‌مجازی موردنیاز مردم را از طریق شرکت‌های داخلی ارائه دهند که موجب امنیت و سلامت خدمات و ایجاد منافع اقتصادی برای مردم می‌گردد ولی در کشور ما علی‌رغم تأکیدات قانونی برای اجرای پروژه «شبکه ملی اطلاعات» به‌عنوان پیش‌نیاز افزایش پهنای باند اینترنت فرصت سوزی دولت‌های مختلف باعث تأخیر در اجرای این پروژه شده است و با توجه به آنکه طبق قوانین کشور وجود «پیوست فرهنگی» برای چنین طرح‌هایی الزامی است که هنوز این خدمات در کشور ما فاقد "پیوست فرهنگی " مورد تأیید نهادهای قانونی است؛ مستدعی است در صورت صلاحدید نظر خود را در مورد اعطای مجوز برای «خدمات اینترنت پرسرعت همراه و کلیه خدمات نسل سوم و بالاتر ارتباطات همراه» قبل از تحقق شرایط قانونی و الزامات ایمن و سالم‌سازی آن اعلام نمایید.
 
 با آرزوی سلامت و طول عمر حضرت‌عالی
    جمعی از فعالان فضای‌مجازی

پاسخ حضرت آیت اله علوی گرگانی
بسمه‌تعالی
اینترنت ازجمله وسایلی است که دارای منافع متعدد و مضرات فساد انگیز می‌باشد و لذا توسعه اینترنت و گسترش پهنای باند آن گرچه فی‌نفسه موجب توسعه است و مطلوب می‌باشد، اما اگر بدون ملاحظه مضرات آن باشد موجب تخریب فرهنگ و هویت دینی و ملی مردم می‌شود و خسارات جبران‌ناپذیری را وارد می‌کند و جایز نمی‌باشد و لازم است مسئولین امر درراه توسعه اینترنت پیوست فرهنگی آن را لحاظ کنند و با استفاده از نظرات کارشناسان دلسوز و متدین و همچنین نظارت شورای عالی فضای‌مجازی از نفوذ سایت‌های مخرب و سوءاستفاده دشمنان جلوگیری کرده و زمینه تخریب اعتقادات مردم، مخصوصاً جوانان را از بین ببرند.

بدیهی است بها دادن مدیران مملکتی به نخبگان علمی و جوانان فرهیخته و اتکا به خودباوری ملی می‌تواند زمینه توسعه پایدار در این زمینه را با کمترین مضرات و مفاسد دینی و ملی فراهم کند.

آیت‌الله مکارم شیرازی: تکنولوژی نسل سوم اینترنت باید تصفیه شود تا در اختیار مردم قرار گیرد

آیت‌الله مکارم شیرازی در دیدار با دکتر علی لاریجانی رئیس مجلس، با اشاره به برنامه وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات در اجرای نسل سوم اینترنت گفت: واقعیت این است که دولت در یکسال اخیر خدمات خوبی را ارائه کرده است، ولی مشکلات هنوز وجود دارد که دولت باید در جهت رفع آنها تلاش کند.

شورای عالی فضای مجازی توضیحاتی را در این رابطه به من دادند و من احساس کردم که در این رابطه خطری ایجاد می‌شود که در نهایت تذکر دادم، اما متاسفانه برخی‌ها این صحبت‌های من را تحریف کردند.

تاکیدمراجع و کارشناسان بر پیوست فرهنگی و زیرساخت های نسل سوم اینترنت

وی با تاکید بر اینکه ما مخالف تکنولوژی نیستیم، افزود: به نظر ما استفاده از تکنولوژی واجب است، زیرا وقتی مسلمانان دارای نهضت علمی و انقلابی بودند، اروپایی‌ها دوران قرون وسطی را طی می‌کردند از این رو ما موافق تکنولوژی هستیم.

استاد حوزه علمیه قم ادامه داد: تکنولوژی غربی مانند یک آب گل‌آلود و غیربهداشتی است، البته آب مایه حیات است ولی آب گل‌آلود را باید تصفیه کرد، بنابراین تکنولوژی نسل سوم اینترنت هم مانند آب گل‌آلود باید تصفیه شود تا در اختیار مردم قرار گیرد، بنابراین این را باید گفت که آدم بی‌عقل مخالف تکنولوژی و پیشرفت علم است.

آیت‌الله مکارم شیرازی تصریح کرد: قطعاً غربی‌ها در حوزه تکنولوژی پایبند به مسائل اخلاقی و فرهنگی نیستند، اما ما که پایبند هستیم و خط قرمزهایی داریم، معتقدیم که هر تکنولوژی‌ای باید پالایش شود.

ایشان با بیان اینکه شتاب و عجله در اجرای نسل سوم اینترنت اشتباه است، گفت: در رابطه با استفاده از این تکنولوژی اعضای شورای فضای مجازی نظراتی را دارند که این نکات باید در نشست‌هایی با مسئولان و وزیر ارتباطات مطرح شود، زیرا در غیر این‌صورت در آینده مشکلات بسیاری ایجاد می‌شود.

وی با بیان اینکه ما مسائل فرهنگی را به دقت رصد می‌کنیم، خطاب به دکتر لاریجانی تاکید کرد: البته گاهی این مسائل هزینه‌هایی را برای ما دارد، اما امیدواریم شما هم پیام ما را به مسئولان به ویژه وزیر ارتباطات برسانید تا در رابطه با این تکنولوژی فکری کند.

در ادامه لاریجانی رئیس مجلس شورای اسلامی با اشاره به موضوعات مطرح شده درخصوص نسل سوم اینترنت در کشور، گفت: قطعاً این تکنولوژی‌ها باید پیوست فرهنگی داشته باشند، البته باید براساس برنامه‌ریزی‌های انجام شده اینترنت داخلی گسترش پیدا می‌کرد و حتی طراحی‌های اولیه آن انجام شد، اما من قطعاً برای پیگیری موضوعات مطروحه از سوی جنابعالی با وزیر مربوطه و دبیر شورای عالی فضای مجازی تماس می‌گیرم و موضوع را بررسی می‌کنم.

نامه اعضای حقیقی شورای عالی فضای مجازی به رئیس‌جمهور: موضوع نسل سوم باید در شورای فضای مجازی بررسی شود

طبق آنچه که در نامه اعضای حقیقی شورای عالی فضای مجازی به رئیس‌جمهور در خصوص نسل سوم مطرح شده و آقای شاه میرزایی یکی از اعضای شورای عالی فضای مجازی مطرح کرده است،تعداد مشترکان اینترنت همراه 100 برابر می شود و این موضوع باعث تحرک  و رونق در کسب و کار و خدمات دهی به مردم، دسترسی بیشتر، بهره وری و کاهش اتلاف وقت مردم، ارائه بهتر خدمات و سرعت بخشیدن به کارهای اداری و خدماتی و شرکت هاو... می شود و در مجموع رضایت مردم افزایش خواهد یافت.

بایدها و نبایدهای ورود نسل سوّم اینترنت به کشورعضو شورای‌عالی فضای مجازی کشور از نامه اعضای حقیقی این شورا به رئیس‌جمهور درخصوص نسل سوم تلفن همراه خبرداد و گفت: متأسفانه با وجود اینکه وزارت ارتباطات یک سال وقت داشت اما این موضوع را برای تصویب به شورای عالی فضای مجازی پیشنهاد نداد.

اگر مسأله ای به این مهمی که تعداد مشترکان اینترنت پرسرعت تلفن همراه تقریباً با این تصمیم می‌تواند در کشور 100 برابر شود و کاملاً هم کارکرد اصلی‌ نسل جدید تلفن همراه اینترنت خواهد بود و اینترنت بر مکالمه و پیامک غلبه می‌کند باید این تصمیم از قبل به شورای عالی فضای مجازی می‌آمد.

علیرضا شاه‌میرزایی در گفت‌وگو با تسنیم با بیان اینکه اعضای حقیقی شورای عالی فضای مجازی علاوه بر دبیر شورای عالی فضای مجازی و دادستان کشور، نامه‌ای به رئیس جمهور ارسال کرده‌اند و خواستار جلسه فوری شورای عالی در خصوص اینترنت پرسرعت موبایل شدند اظهار داشت: اعضا در این نامه درخواست جلسه فوری کرده‌اند و طبق آئین‌نامه این جلسه باید سریعاً برگزار شود.

وی افزود: اعضا معتقدند که حتما باید این موضوع در جلسه شورای عالی فضای مجازی مطرح می‌شد چون وقتی می‌گوییم شورای عالی فضای مجازی به تعبیر مقام معظم رهبری نقطه کانونی و متمرکز تصمیم‌گیری و سیاستگذاری است و دقیقاً در متن حکم سه وظیفه اصلی برنامه‌ریزی، سیاستگذاری و نظارت بر عهده این شورا قرار داده شده است باید این موضوع در شورا مطرح می‌شد.

دکتر واعظی: متعهد به حفظ ارزشهای موجود در جامعه هستیم، فرآیند نظارت وکنترل فضای مجازی اجرا می شود

دکتر واعظی در این زمینه با تقدیر از نظرات آیت اله مکارم شیرازی و سایر مراجع تقلید در ارتباط با نسل سوم گفت: با این که حدود 2 سال است که رایتل با مجوز خدمات نسل سوم فعالیت می کند تا کنون هیچ مشکل خاصی بروز نکرده است. مطمئنا با ارائه خدمات توسط اپراتور اول و دوم هم؛ فرآیند نظارت وکنترل فضای مجازی طبق قوانین و مقررات نظیر انچه در رایتل بوده است؛ اجرا می شود.

بنا نیست خدمت جدیدی فراتر از آنچه طی دو سال قبل، مجوز آن صادر شده، انجام شود. به هرحال ما به تمامی ارزشهای والای نظام پایبند هستیم و متعهد به حفظ ارزش های موجود در جامعه نیز می باشیم.

تاکیدمراجع و کارشناسان بر پیوست فرهنگی و زیرساخت های نسل سوم اینترنت

وی دامه داد: اطمینان می دهم در ارائه هر خدمت ارتباطی وفناوری جدید کلیه ضوابط و سیاست ها و قوانین و مقررات مورد توجه قرار گیرد و تمام تلاش خود را در جهت صیانت از دستاوردهای اخلاقی، دینی و فرهنگی در فضای مجازی به کار می گیریم.

وزیر ارتباطات اظهارکرد: دولت همواره با آغوش باز از نقد و انتقاد سازنده حمایت کرده و می کند و ما نیز در وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات، دغدغه های موجود را حس می کنیم و به هیچ وجه به دنبال ایجاد جو ناسالم و نامطلوب درجامعه و به ویژه فضای مجازی نیستیم و خود را متعهد به سالم سازی این فضا جهت بهره گیری بهینه از امکانات آن می دانیم.

دکتر واعظی افزود: از آنجایی که هر  فناوری و دانشی که بشر به آن دست می یابد؛ ممکن است در کنار فرصت ها مخاطراتی به همراه داشته باشد؛ بی شک توجه مراجع عالی قدر،به بحث پایش فضای اینترنت و لزوم پیوست فرهنگی در استفاده از فناوریهای جدید،، ستودنی است .چرا که اگر برخورداری از اینترنت و فناوریهای نوین ارتباطی، مدیریت نشود؛ ممکن است به برخی از ناهنجاریهای اخلاقی و اجتماعی دامن بزند.

وی با اشاره به سخنان حضرت آیت الله مکارم شیرازی در دیدار با دکتر لاریجانی ریاست مجلس شورای اسلامی ادامه داد: ما نیز به مددتوصیه ها و رهنمودهای مراجع عالی قدر،هیچ گونه شتابی در اجرای نسل سوم و جهارم بدون توجه به مسائل فرهنگی نداریم و برسالم سازی فضای  مجازی با استفاده از شبکه ملی اطلاعات تاکید می کنیم. چراکه راه اندازی این شبکه می تواند کمک شایانی در استفاده از محتواهای بومی ایرانی- اسلامی داشته باشد.

وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات ادامه داد: کارشناسان و متخصصان و مسئولان وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات نیز طی ماه ها کار کارشناسی و مطالعاتی ونیز استفاده از ظرفیت های مشورتی متخصصان فنی و فرهنگی کشور و با علم به ارائه خدمات و محتواهای پاک در فضای اینترنت و به حداقل رساندن آسیبهای اجتماعی و فرهنگی آن مبادرت به اعطای نسل سوم تلفن همراه نموده اند.

واعظی افزود: وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات از همان ابتدا بر روی سالم سازی و فرهنگ سازی فضای مجازی تاکید داشته و تمام تلاش و اهتمام خویش را نیز در این زمینه به کار بسته است و در ادامه مسیر نیز از تمامی مشورتها و نظرهای عالمانه کارشناسان دلسوز فرهنگی کشور در اعتلای فضای موجود استفاده خواهد کرد.

وزیر ارتباطات گفت: ارائه خدمات و بهره مندی از محتواهای مناسب در اینترنت تنها دغدغه ی مسئولان و صاحب نظران ما نیست و بسیاری از فعالان، متخصصان و دانشمندان کشورهای دیگر نیز بر ضرورت فرهنگ سازی و ارائه خدمات مناسب تاکید دارند و قطعا نظام جمهوری اسلامی ایران، که ماهیتی فرهنگی دارد و بر ارزشهای اسلامی و انسانی و معنوی تاکید بسیار دارد، با حساسیت بیشتری برخورد خواهد کرد

دکتر واعظی اظهار کرد: ایران می تواند با ایجاد مسئولیت اجتماعی در جهت صیانت از حریم خانواده ها و کاربران به عنوان الگویی در حوزه فرهنگ سازی و ارائه خدمات و محتوای مناسب مطرح شود و شکی نیست که متولیان و کارگزاران آن نیز متعهد و دلسوز و انقلابی بوده و به آرمانهای بزرگ انقلاب وفادار می باشند.

وی تصریح کرد: امیداوریم به زودی در مراجع ذی ربط مجازی شاهد تصویب پیوست فرهنگی باشیم تا ملت عزیز در ارتباط با استفاده از نسل سوم تلفن همراه دچار مشکل نشوند.

حرف پایانی

چنانچه پیشتر اشاره شد، ورود نسل سوم اینترنت به کشور همچون هر تکنولوژی روز دیگری اولاً ضروری و از اوجب واجبات است و ثانیاً چگونگی ورود آن نیز باز همچون هر تکنولوژی و دستاورد جهان مدرن از آن جا که با خود آسیب های فرهنگی و اجتماعی فراوانی به همراه دارد، باید پس از بسترسازی فرهنگی مناسب و ایجاد شرایط مساعد اجتماعی برای آن، انجام گیرد.

به بیان دیگر آن چنان که همین 2 روز پیش مقام معظم رهبری در حاشیۀ دیدار با در دیدار نمایندگان مجلس خبرگان، با ارائه تحلیلی جامع از شرایط جهان، منطقه و کشور و نشانه های شکل گیری «نظم جدید» در دنیا، به تبیین علل اصلی متزلزل شدن پایه های «فکری و عملی» تسلط غرب و نظم کنونی جهان پرداختند و تأکید کردند: در این برهه حساس مهمترین وظیفه، افزایش اقتدار کشور برای تأثیرگذاری و نقش آفرینی در فرایند شکل گیری نظم جدید جهانی است که این افزایش اقتدار مبتنی بر سه پایه اصلی «علم و فناوری»، «اقتصاد» و «فرهنگ» است"، بر اهمیت مسئلۀ دانش و فناوری روز جهان و لزوم تلاش برای ارتقای سطح کیفی و کمّی و نیز بومی سازی «علم و فناوری» روز جهان در کشور تاکید نمودند، می بایست شرایط برای ورود انواع تکنولوژی های روز جهانی به کشور عزیزمان فراهم آمده و امکانات مدرن در اختیار دانشمندان و پژوهشگران ایرانی در کشور فراهم آید.

قرار دادن «علم و فناوری» در کنار «فرهنگ» و «اقتصاد» به عنوان 2 رکن اصلی شعار اعلام شدۀ سال ازسوی مقام معظم رهبری و اشاره به آن پیش از این 2 مقوله می تواند موید حمایت جدی رهبری از رویکرد دولت در راستای ارتقای زیرساخت های علمی و فناوری کشور باشد. آن هم در شرایطی که عده ای ورود این قبیل تکنولوژی ها را چندان به صلاح کشور نمی دانند.

گفتنی است، در همین راستا دکتر حسن روحانی نیز با تاکید بر همین مسئله در آخرین نشست خبری خود، اظهار داشت، "مبنای دولت بر گشترس پهنای باند اینترنت است" و در بخشی دیگر نیز با کنایه به برخی انتقادات گفته بود: "گاهی آدم پای کامپیوتر خوابش می برد"، سیاست خود را بر ارتقای سطح کمی و کیفی تکنولوژی های نوین گذارده" و رئیس جمهور در بخشی دیگر از این نشست خبری، در پاسخ به سوالی مبنی بر اینکه «یکی از دغدغه‌های اصلی مقام معظم رهبری و حضرتعالی استمرار پرشتاب روند پیشرفت علمی کشور است. در این میان سهولت دسترسی محققان، دانش‌پژوهان و دانشجویان به اینترنت پرسرعت می‌تواند به این روند کمک کند. از سوی دیگر مباحثی در مخالفت با استفاده از اینترنت پرسرعت و حتی زمزمه‌هایی مبنی بر استیضاح وزیر ارتباطات به همین دلیل به گوش می‌رسد. به نظر شما دلیل این مخالفت‌ها چیست؟ و موضع شما در برابر این مخالفت‌ها چه خواهد بود؟»، گفت: "مسئله پیشرفت علمی بسیار اهمیت دارد و از اهداف مهم کشور است. مقام معظم رهبری هم همواره روی این مسئله تاکید دارند و دولت هم تلاش‌هایی در این زمینه دارد تا پیشرفت علمی بیش از گذشته باشد."

این درحالی است که رئیس جمهور در توضیح بیشتر این مسئله، اعلام کرد: "بر اساس آمار شرکت‌های دانش‌بنیان که فعال هستند، پارک‌های علم و فناوری و حتی بر مبنای مقالات و مراجعه به مقالات پیشرفت ما پیشرفت قابل ملاحظه‌ای بوده است. ما در هفت هشت ماه گذشته در ردیف ۱۷ بودیم که به ۱۵ ارتقاء یافته‌ایم و پیشرفت خوبی داشتیم" و با اشاره به این که وجود اینترنت پرسرعت، یکی از راه‌های پیشرفت علمی کشور است، یادآورشد: "اگر بخواهیم مقاله‌ای دانلود کنیم باید ساعت‌ها بنشینیم و گاهی آدم پای اینترنت خوابش می‌برد" و با بیان اینکه افزودن پهنای باند اینترنت مبنای دولت بوده است، ادامه داد: "این تصمیم دولت است. این تصمیمات در شورای عالی مجازی اتخاذ می‌شود و در آنجا بحث لازم انجام می‌شود. یکی از تصمیمات دولت، ایجاد شبکه ملی اطلاعات است که قدم‌های اولیه برداشته شده، بودجه لازم پیش‌بینی شده و ان‌شاءالله دولت این کار را خواهد کرد و در شبکه ملی اطلاعات سرعت اینترنت بسیار بیش از حالا خواهد بود و تصمیم دولت بر ادامه این روند است."

به هر تفسیر باید منتظر بمانیم و بببینم که آیا ارکان اصلی نظام خواهند توانست با ایجاد زیرساخت های فرهنگی و اجتماعی لازم و مرتفع نمودن دغدغه های بجا و دلسوزانۀ عده ای از منتقدان این طرح، امکان حضور نسل سوم و چهارم اینترنت را در کشور فراهم آورده و کشور را در مسیر پیشرفت روزافزون و رسیدن به قله های ترقی علمی و عملی یاری رسانند!