ادبیات یکساله رئیس‌جمهور دربرابر منتقدان

دولت یازدهم از ابتدای فعالیت خود با برچسب‌های متعدد نسبت به منتقدان فضای نقد را بر آنها بسته‌ است. «بی‌سواد»، «لبو فروش»، «افراطی»، «متحجر»، «بی‌اخلاق»، «بی شناسنامه»، «کسانی که از جایی خاص پول می گیرند» و... برچسب‌هایی بود که جریان دولت با استفاده از آن سعی در از بین‌بردن فضای نقد در کشور می‌کند.

با اینکه آقای رئیس جمهور در روزهای کاندیداتوری اش از نقد و انتقاد از سوی همگان استقبال کرده بود اما روز به روز دایره کسانی که می توانند دولت را نقد کنند محدود تر می شود. در اولین گام از سوی یکی از مشاوران وی راننده های تاکسی و لبوفروشها از محدوده اظهارنظر و نقد در امور کشور اخراج شدند و حالا آقای رئیس جمهور پس از آنکه منتقدان را کم سواد و بی شناسنامه دانسته بود، آنها را بزدل سیاسی دانست و خطاب به آنها گفت: به جهنم!

در ابتدای روی کار آمدن دولت یازدهم، با برچسب افراطی و تندرو زدن به منتقدن و کسانی که به روحانی رای نداده بودند، تلاش کردند همه ی آن ها را از میدان به در کنند، لذا به راحتی به هرکسی که کمترین انتقادی نسبت به دولت داشت یا واجد تفکری متفاوت از دولت یازدهم بود را با عناوین اینچنینی مورد هجمه قرار می دادند.

در ادامه اما اهانت ها به مردم با وضوح بیشتری نمایان شد؛ تا جایی که مشاور رئیس جمهور بخشی از مردم یعنی رانندگان تاکسی و لبوفروشان را فاقد صلاحیت نظردهی در مورد مسائلی مانند انرژی هسته دانست. اما اوج این واکنش ها به مردم جایی بود که مشاور دیگر رئیس جمهور به صراحت اعلام کرد که 5/49 درصد مردم که به روحانی رای نداده اند حامی بی قانونی هستند. البته بگذریم از توهین ها و هجمه هایی که برخی دیگر از چهره ها و افراد همسو با دولت و رسانه های حامی آن ها نسبت به مردم و منتقدین دولت، به کرات روا داشتند.

آنچه در ادامه می آید همه شرط گذاری های حسن روحانی برای منتقدان است:

سخنان رییس جمهوری در مراسم تجلیل از اساتید نمونه کشور ۱۴ اردیبهشت 93
منتقد، استاد باشد
در هیچ علمی مشکل با شعار حل نمی‌شود. من با شعار مخالف نیستم. بلکه یک زمانی می‌رسد که فرصتی است و شعار داده می‌شود اما راه‌حل نیست. ما باید بفهمیم در دنیا چه خبر است و چه می‌گذرد و چه راه‌حلی داریم. راه‌حلی که در گذشته رفتیم چقدر غلط بوده است. نگویید از گذشته انتقاد نکنیم. از گذشته خودم می‌گویم. همین هشت ماهی که در این کشور مسئول بودم. مگر ما معصومیم؟ ما غلط و اشتباه داریم. منتها یک نفر بیاید انتقاد کند. دنیا، سیاست، حقوق و منطقه را بشناسد. عظمت این ملت را هم بفهمد و زجر این ملت را هم بداند. بداند مشکل این مردم چیست و راه‌حل چیست. اشکالی ندارد که بیاید نقد و انتقاد کند و بگوید این راه غلط بوده و راه صحیح این است. حق اوست. فقط حق استاد نیست، حق همه است اما حق استاد بالاتر است. چون در شأن و مقامی است؛ تجربه علمی، هم آموزشی و هم پژوهشی دارد. او بهتر می‌تواند جامعه و مردم را لمس و درک کند.  

سخنان رییس جمهوری در بیست و هفتمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب
منقدین؛ شناسنامه دار باشند
بیشترین نقد امروز در جامعه از دولت و دولتمردان می‌شود و افتخار می‌کنم به دولتی که شرایطی را به وجود آورده است که همه به راحتی حرف می‌زنند و نقد می‌کنند و سخن می‌گویند و گاهی از کاه کوه می‌سازند. نقد حق مردم است. حق همه گروه هاست، چه اقلیت چه اکثریت. اما آنچه پسندیده نیست آنکه با پول مردم و با بیت المال مردم از دولتی که منتخب مردم هست و با رای اکثریت مردم شروع به کار کرده است کسی بخواهد به جای نقد تخریب را پیشه گیرد. این چیزی است که دولت نمی‌پسندد. از همه می‌خواهیم با شناسنامه حرف بزنند. بگویند از کجا هستند، وابسته به کدام جناح هستند و با نام جناح خود سخن بگویند نه با نام ملت ایران. 

رییس جمهوری در دانشگاه شهید بهشتی
کم سواد خواندن منتقدان
خود شما باید دانشگاه را نقد کنید. چرا دانشگاه خاموش است؟ چرا استادان خاموشند؟. ما شهامت سقراط‌وار را می‌خواهیم. از چه می‌ترسید؟ چرا یک کار بزرگ بین‌المللی انجام می‌شود. استادان دانشگاه خصوصی برای رییس‌جمهوری نامه می‌نویسند. چرا نمی‌آیند حرف بزنند و صحبت کنند؟. لااقل این توافق ژنو اولین گشایش برای دانشگاه و برای پول دانشجوها بود. فقط یک عده معدود که از جای معدود تغذیه می‌شوند. آنها باید حرف بزنند. آنها هم البته حرف بزنند اشکال ندارد، نقد کنند اشکال ندارد، چرا یک عده کم‌سواد بیایند حرف بزنند؟ استادان دانشمند ما بزرگان دانشگاه ما خصوصی چرا حرف می‌زنند وا نمی‌آیند در میدان. 

در مراسم آغاز سال تحصیلی دانشگاهها، مراکز پژوهشی و فناوری
دولت از نقد و انتقاد استقبال می‌کند
البته در یک جامعه پرنشاط باید نقد و انتقاد باشد. دولت از نقد و انتقاد استقبال می‌کند، اما به شرطی که نقدها دلسوزانه و سازنده باشد که ان‌شاء‌الله همه نقدها دلسوزانه است و باعث پیشرفت کشور می‌شود. ما از انتقاد استقبال می‌کنیم. مردم ما باید حرف بزنند. انتقاد من به دانشگاه این بود که چرا کمتر حضور دارند. می‌خواستم حضور فعال‌تر داشته باشد. نه تنها در روابط بین‌الملل، بلکه دانشگاه محصولش به جامعه برگردد و به نیازهای جامعه پاسخ دهد.

نقد دولت و دولتمردان نعمت بزرگی است که باید در برابر آن با کمال تواضع سر فرود آوریم
نقد دانشجویان، همان قدر زیباست که حمایت آنان، مگر نقد حمایت نیست، نقد دولت و دولتمردان نعمت بزرگی است که باید در برابر آن با کمال تواضع سر فرود آوریم و بدانیم نقد دلسوزانه و سازنده نه تنها برای دولت بلکه برای کشور می‌تواند ثمرات بسیار ارزشمندی را به همراه داشته باشد.  

سخنان روحانی در روز دهم مهرماه 1392 و در پایان جلسه ی هیات دولت 
حتی اگر مخالفین راه این دولت یک درصد باشند، آن یک درصد حق دارند حرف بزنند و نقد کنند
یکی از مشخصات این دولت این است که انتقاد پذیر است و هر کس با هر لحنی انتقاد کند، البته ما دلمان می خواهد لحن انتقاد کاملا مودبانه و اخلاقی باشد و اعتراض حتما در چارچوب قواعد بازی باشد، به هر حال دولت از این به بعد قدم های بلندتری خواهد برداشت و این قدم کوچک دولت خواهد بود. برخی ممکن است مخالف باشند و یا اعتراض کنند. حق آنهاست که اعتراض کنند، اتفاقا من خودم به دو دستگاه مهم نظرسنجی گفتم که در کشور نظرسنجی دقیق کنند و نظر مردم را بگیرند تا ببینیم این حرکت دولت که گامی به پیش گذاشته است، چقدر موافق و چقدر مخالف دارد، حتی اگر مخالفین راه این دولت یک درصد باشند، آن یک درصد حق دارند حرف بزنند و نقد کنند. منتها همه یادمان باشد که در صحبت، نقد و انتقاد حتما منافع ملی را در نظر قرار دهیم. حتما نقد ما سازنده باشد و اخلاقی باشد، همه ما، حالا ممکن است دولت هم به کسی نقد داشته باشد و آن هم به همین صورت است، هیچ اشکالی ندارد اگر کسی نظری و نقدی دارد بیان کند

سخنرانی رییس‌ جمهوری در اختتامیه بیستمین جشنواره مطبوعات
هیچ شکایتی نکنند
چطور امروز برخی آزاد آزادند و برخی از این آزادی سهمی اندک در اختیار دارند. منتقدان مخالفان این دولت آزاد هستند و آزاد خواهند بود. اما بگذارید به همان اندازه همراهان دولت هم آزادی و امنیت داشته باشند. نقد کنند، به ویژه نقد سازنده. این افتخار دولت است. در هیات وزیران به مسئولان گفته‌ام که نباید شکایتی از طرف دولت نسبت به روزنامه و رسانه باشد. می‌بینید که امروز انتقاد صریح می‌کنند و این حق آنهاست 

سخنان رییس‌ جمهوری در مراسم سی و پنجمین سالگرد پیروزی انقلاب اسلامی
 همه ما باید نقد را بپذیریم
دولت، دولتی مسئولیت‌پذیر و پاسخگو در برابر ملت و انتقادپذیر خواهد بود. دولت به انتقاد سازنده افتخار می‌کند. همه یادمان باشد، باید به فکر انتقاد باشیم. هیچ‌کس به فکر انتقام نباشد. همه ما تلاش کنیم، نقد سازنده، همان جمله النصیحه لائمه المسلمین. نصیحت یعنی دلسوزی و با اخلاص سخن گفتن و با گفتار صحیح کمک کردن. نصیحت به معنای کمک از راه سخن دلسوزانه است. همه ما باید نقد را بپذیریم یادمان باشد همه ما ممکن است اشتباه کنیم. این دولت اگر در مورد خاصی اشتباه کرد، به صراحت به مردم خواهد گفت و به صراحت از مردم عذرخواهی خواهد کرد.. 

گفت وگوی زنده تلویزیونی رییس جمهوری با مردم17 بهمن
تحمل ها را بالا ببریم
همه تحمل‌ها را بالاتر ببریم. نقد اشکال ندارد اما همه به هم احترام کنیم و ان‌شاء‌الله نقدها سازنده باشد و بتواند موجب تعالی بیشتر کشور شود.