تمامی جمعیت بیش از 10 سال اعم از شاغل و بیکار در هفته تقویمی قبل از هفته آمارگیری جمعیت فعال اقتصادی کشور را تشکیل میدهند. همچنین بر اساس تعاریف، هر فردی که در طول هفته حداقل یک ساعت کار کند، شاغل شناخته میشود. از سوی دیگر افرادی که بدون مزد برای خویشان خود کار میکنند یا کارآموزان، محصلان و افراد شاغل در نیروهای مسلح از جمله سربازان شاغل شناخته میشوند.
همچنین بیکار به کسی گفته میشود که در هفته مرجع فاقد کار بوده، در آن هفته و هفته بعد آماده برای کار باشد و از سه هفته قبل نیز جویای کار بوده باشد.
بر اساس تازه ترین گزارش مرکز آمار ایران نرخ فعالیت اقتصادی جمعیت بیش از 10 سال در آمارگیری بهار 1393 در کل کشور برابر 37.1 درصد بوده؛ به عبارت دیگر 37.1 درصد از جمعیت بیش از 10 سال کشور شاغل یا آماده به کار بودهاند که این نسبت به میزان 62 درصد در مردان و 12.2 درصد در زنان بوده است. همچنین نرخ مشارکت اقتصادی در نقاط شهری 36.1 و در نقاط روستایی 39.8 بود. بنابراین میتوان گفت که در بهار امسال تعداد افراد فعال اقتصادی 23 میلیون و 637 هزار و 309 نفر بوده است.
مقایسه این آمار با آمار بهار گذشته نشان میدهد که مشارکت اقتصادی 2.2 درصد کاهش یافته است، اما نرخ مشارکت اقتصادی نسبت به زمستان 1392 که برابر با 35.4 بوده به میزان 1.7 درصد افزایش یافته است.
آنچه از آن به عنوان نرخ بیکاری یاد میشود نرخ بیکاری افراد بیش از 10 سال است که بر اساس آخرین آمار بیش از 2.5 میلیون فعال اقتصادی در کشور بیکارند این رقم معادل 10.7 درصد میشود که نسبت به زمستان 92 افزایش دو دهم درصدی و نسبت به بهار 92 افزایش یک دهم درصدی را تجربه کرده است.
بررسی نرخ بیکاری در بین جوانان 15 تا 29 سال نیز حاکی از آن است که یک میلیون و 578 هزار و 46 نفر از این افراد یعنی معادل 22.2 درصد آنها بیکارند.
همچنین 17.9 درصد مردان 15 تا 29 سال و 41.6 درصد از دختران این سنین بیکار محسوب میشوند؛ به عبارت دیگر در بین جوانان یک میلیون 40 و هزار و 328 نفر از پسران و 537 هزار و 718 نفر از دختران بیکارند.
نرخ بیکاری جوانان در نقاط شهری بیش از نقاط روستایی است، به طوریکه این نرخ در نقاط شهری 24.8 و در نقاط روستایی 15.9 درصد است. بنابراین یک میلیون و 245 هزار و 450 جوان در نقاط شهری و 332 هزار و 596 جوان در نقاط روستایی بیکارند.
این در حالی است که در زمستان سال گذشته نرخ بیکاری جوانان 15 تا 29 سال در کل کشور 22.1، در نقاط شهری 24 و در نقاط روستایی 17.4 درصد بوده است. بنابراین آمار حاکی از افزایش یک دهم درصدی نرخ بیکاری در میان جوانان نسبت به زمستان سال گذشته است.
همچنین در بهار سال گذشته نیز نرخ بیکاری در جوانان 15 تا 29 سال 20.3 درصد بوده است. از سوی دیگر در شهرها 23.3 درصد و در روستاها 12.8 درصد از جوانان بیکار بودهاند، بنابراین نرخ بیکاری این دسته از افراد نسبت به بهار سال گذشته 1.9 درصد افزایش یافته است.