روایت جان کری از تعهدات ایران و 1+5 در چهار ماه آینده

به گزارش پایگاه 598 به نقل از رجانیوز ، وزیر امور خارجه امریکا در بیانیه خود از توقف برنامه هسته‎ای ایران به واسطه اجرای برنامه اقدام مشترک خبر داده و آنرا در ده سال اخیر بی‎سابقه توصیف کرده‎ است. جان کری از توقف افزایش میزان اورانیوم 5 درصد ایران و تبدیل مازاد میزان موجود به اکسید خبر داده است.

همچنین ایران بر اساس توافق وین متعهد شده است که فرا تر از توافقنامه ژنو، نیمی از ذخیره اورانیوم 20 درصد خود را که به اکسید تبدیل کرده بود، به صفحه‎های سوخت رآکتور تهران تبدیل کند تا عملا پس از این چهار ماه، هیچ ذخیره اورانیوم 20 درصدی برای ایران باقی نمانده باشد.

اما در مقابل شنیدن آنچه 1+5 متعهد به انجام آن شده نیز از زبان جان کری جالب توجه است. 1+5 تعهد می‎کند که در این مدت تحریم جدیدی به تحریم‎های ایران اضافه نکند! و اجازه دسترسی به ۸/۲ میلیارد دلار از اموال بلوکه شده ایران را صادر کند. شاید عبارت موجود در بیانیه جان کری بهتر از هر عبارتی تعهدات 1+5 در قبال ایران را توضیح دهد: «اجازه دهید به روشنی بگویم: در این چهار ماه، ایران هیچ پول بیشتری از آنچه در شش ماه گذشته گرفت، دریافت نخواهد کرد، و بخش اعظم درآمدهای نفتی بلوکه شده اش همچنان غیر قابل دسترس باقی خواهد ماند.»

آنچه در ادامه می‎خوانید متن کامل این بیانیه است که ساعاتی پیش توسط وزارت امور خارجه امریکا منتشر شد:

همانطور که اوباما و تمامی دولت ما به روشنی گفته است، ما متعهدیم تا از طریق مذاکرات دیپلماتیک که اکنون با شرکای بین المللی مان مشغول آن هستیم این پرسش را بیازماییم که آیا می توانیم، از طریق گفتگوهای دیپلماتیک به یکی از فوری‎ترین اولویت‎های دنیا - تضمین اینکه ایران به سلاح هسته ای دست نخواهد یافت - رسیدگی کنیم،

این تلاش به همان میزان که مهم است سخت باقی می ماند، و ما در مدتی کوتاه، راه طولانی را طی کرده ایم. کمتر از یک سال پیش پرزیدنت اوباما و پرزیدنت روحانی برای نخستین بار صحبت کردند تا تلاش کنند دوران دیپلماتیک جدیدی را رقم بزنند، و من اولین ملاقات دوجانبه بین وزیر امور خارجه آمریکا و یک وزیر امور خارجه ایران راپس از بیش از سه دهه برگزار نمودم. 

از آن زمان، ما شدیدا درگیر تلاشی مداوم و جامع بوده‎ایم : بهترین فرصتی که تاکنون داشته‎ایم تا این موضوع را بطور مسالمت آمیز حل و فصل نماییم. این تلاش از طریق برنامه اقدام مشترک که پیشرفت برنامه هسته ای ایران را متوقف نموده و بخش‎هایی از آن را به عقب رانده است، برای اولین بار در یک دهه، ممکن شده است.

برنامه اقدام مشترک تفاهمی شش ماهه بود که از ۲۰ ژانویه به اجرا درآمد، و موفقیتی آشکار بوده است. از زمان اجرای آن، ایران به تعهداتش در خنثی کردن انباشت اورانیوم غنی شده ۲۰ درصدی اش، متوقف کردن ذخیره اورانیوم غنی شده ۵ درصدی اش، نصب نکردن سانتریفیوژهای پیشرفته، نصب یا آزمایش نکردن اجزای جدید در رآکتور هسته ای اراک، و اجازه دادن به بازرسی های بسیار بیشتر از تاسیساتش عمل نموده است. آژانس بین المللی انرژی اتمی مرتبا تایید نموده است که ایران به تعهداتش عمل کرده است. در این میان، همانطور که در برنامه اقدام مشترک توافق شد، ما و شرکایمان در گروه ۵+۱ و اتحادیه اروپا درحالیکه ساختار وسیع‎ترتحریم‎هایی که پابرجا می‎مانند را به شدت اجرا می‎کنیم، تسهیل محدودی از تحریم‎ها را فراهم آورده‎ایم.  

همانطور که روز دوشنبه در وین گفتم، برای من واضح است که در مذاکرات جامعمان به پیشرفتی محسوس دست یافته‎ایم، اما در برخی قسمت‎ها شکاف‎های بسیار واقعی وجود دارد. امروز، ما متن پیشنویسی را داریم که مسایل اصلی را به طور کامل پوشش می‎دهد، اما هنوز تعدادی پرانتز و جاهای خالی در آن متن وجود دارد.

از نظر پیشرفت کار، ما باهم همکاری کرده‎ایم تا راه حلی طولانی مدت بیابیم که بطور موثر مسیر تبدیل پلوتونیوم به بمب را از طریق رآکتور اراک مسدود کند. ما در کار بوده‎ایم تا هدف متفاوتی برای فردو بیابیم که تضمین کند این تاسیسات نمی تواند برای ساخت سلاح هسته ای بکار گرفته شود. ما در کار بوده ایم تا تضمین کنیم ذخیره اورانیوم غنی شده با غلظت پایین در ایران نمی‎تواند به اورانیومی با غلظت بالاتر مناسب برای بمب تبدیل شود. و ما توافق کرده‎ایم که هر راه حل طولانی مدت جامعی شامل نظارت و اقدامات تاییدی افزوده‎ای بسیار فراتر از وضعیت کنونی خواهد شد- اقداماتی که برای ایجاد اعتماد کاملا حیاتی هستند: اعتمادی که نیاز داریم  بدانیم  ایران قادر نخواهد بود در خفا سلاح هسته ای بسازد.

با اینهمه شکاف‎های بسیار واقعی درمورد مسایلی از قبیل ظرفیت غنی سازی در تاسیسات نطنز وجود دارد. این مساله بخش کاملا حیاتی هر توافق جامع بالقوه‎ای است. ما کار بسیار بیشتری در این قسمت و همچنین در بخشهای دیگر داریم که انجام بدهیم.

دیپلماسی زمان می برد، و برای اینکه ببینیم آیا می توانیم بطور مسالمت آمیز به هدفمان برسیم ایستادگی لازم است. پشت کردن به تلاش‎های دیپلماتیک برای همیشه، زمانیکه پیشرفت قابل توجهی به دست آمده است، توانایی دستیابی مسالمت آمیز به اهدافمان و حفظ اتحاد بین المللی که ساخته ایم را از ما می گیرد. درعین اینکه به روشنی گفته ایم نرسیدن به یک توافق بهتر از یک توافق بد است، چشم انداز بسیار واقعی رسیدن به یک توافق خوب که اهدافمان را حاصل می کند، مستلزم این است که ما زمان بیشتری بخواهیم.

در نتیجه، ما - به همراه اتحادیه اروپا، شرکای ۵+۱ و ایران تصمیم گرفته ایم که برنامه اقدام مشترک را تا ۲۴ نوامبر (۳ آذر)، دقیقا یک سال از زمان نهایی کردن توافق اولین گام در ژنو، تمدید کنیم. این (تمدید) زمان اضافی کوتاهی به ما می دهد تا یک توافق جامع را که معتقدیم با پیشرفتی که داشته ایم و مسیری که در پیش رو می بینیم تضمین شده است، به نتیجه برسانیم.

در این مدت اضافی کوتاه، همه طرف‎ها به ادامه تعهداتشان در برنامه اقدام مشترک متعهد شده‎اند. در چهار ماه آینده، ما به توقف برنامه هسته‎ای ایران در بخشهای کلیدی ادامه خواهیم داد. بعلاوه، ایران متعهد شده است گامهای هسته ای بیشتری هماهنگ با آن نوع از اقداماتی که دربرنامه اقدام مشترک به آن متعهد شده اند، بردارد. این اقدامات شامل ادامه توقف میزان هگزا فلوراید اورانیوم ۵ درصدی و تعهد به تبدیل هرمقدار موادی بیشتر از آن به اکسید، می شود.

در برنامه اقدام مشترک، ایران نیمی از هگزا فلوراید اورانیوم ۲۰ درصدی اش را رقیق نمود و بقیه اش را تبدیل به اکسید کرد. ایران متعهد شده است که، در این مدت اضافی، گامی فراتر نهاده و تمامی اورانیوم ۲۰ درصدی اش را به سوخت برای رآکتور تحقیقاتی تهران تبدیل کند. تا پایان مدت تمدید شده، بیست و پنج کیلوگرم از این مواد به سوخت تبدیل خواهد شد. هنگامی که مواد ۲۰ درصدی به شکل سوخت درآید، استفاده از آن برای تولید سلاح  در شرایط گریز هسته ای بسیار مشکل خواهد بود. تلاش برای این کار (استفاده از این مواد برای ساخت سلاح) بسرعت توسط آژانس بین المللی انرژی اتمی تشخیص داده خواهد شد و نشانه واضحی از قصد برای تولید سلاح خواهد بود. 

در مقابل، ما به متوقف کردن تحریم هایی که تحت برنامه اقدام مشترک توافق کردیم، ادامه می دهیم و به ایران اجازه می دهیم تا به ۸/۲ میلیارد دلار از اموال محدود شده اش، (یعنی) میزان تخصیص داده شده در تعهد برنامه اصلی اقدام مشترک، دسترسی پیدا کند. اجازه دهید به روشنی بگویم: در این چهار ماه، ایران هیچ پول بیشتری از آنچه در شش ماه گذشته گرفت، دریافت نخواهد کرد، و بخش اعظم درآمدهای نفتی بلوکه شده اش همچنان غیر قابل دسترس باقی خواهد ماند.

نهایتا، هدف ما از پیگیری این تمدید مختصر، فراهم آوردن بهترین فرصت موفقیت در پایان این فرایند و بهره برداری حداکثری از پیشرفتی است که تاکنون حاصل نموده ایم. قطعا، برنامه هسته ای ایران در طول چهار ماه آینده متوقف باقی خواهد ماند. این به نفع ما و به نفع متحدان ماست. و در حالیکه این مسیر را پیگیری می کنیم، درباره این مسایل کلیدی با آن متحدان و با کنگره  همچنان رایزنی خواهیم کرد.

ما این کار را نه تنها با توجه به جایی که امیدواریم برسیم، بلکه با توجه به راهی که تاکنون طی کرده ایم، انجام می‎دهیم. یک سال پیش، افراد معدودی پیش بینی می‎کردند که ایران به همه تعهداتش براساس یک توافق اولیه هسته‎ای عمل کند، و اینکه ما عملا بر سر یک توافق جامع طولانی مدت مذاکره کنیم. اکنون ما چهار ماه اضافی داریم تا فرسنگ‎های بعدی این مسیر سخت دیپلماتیک را تعیین کنیم. بیایید همه متعهد شویم که این فرصت را دریابیم، و از این زمان اضافی برای انتخاب‎های اساسی لازم به منظور نتیجه بخشیدن به یک توافق جامع که کل دنیا را جایی امن تر می‎سازد، استفاده کنیم.