آخرين تحولات‌سوريه پس از وعده‌اصلاحات

به گزارش 598 به نقل از رجا، مسئولان روسيه و چين پس از وتو كردن قطعنامه شوراى امنيت عليه سوريه در هفته گذشته و روبرو شدن با انتقادهای امريكا و غرب اقدام به ارائه طرح جديد تعديل شده به منظور برخورد با بحران سوريه كردند. همچنین آنان در اظهارات جدید خود بر ضرورت تسريع در انجام اصلاحات در اين كشور و متوقف كردن کلیه مظاهر خشونت تاکید کردند. اقدام مسئولان دو کشور در وتوی قطعنامه شورای امنیت با استقبال فراوان مسئولان سوریه روبرو شد.

اقدامات دولت

اظهارات اخیر مسئولان دو کشور موجب شد كه مسئولان سوریه تصميمات جديدى را در جهت تسریع در اصلاحات اتخاذ كرده كه از مهم‌ترين آنها اعلام محمد بختيان دبير شوراى ملى حزب بعث در روز پنج‌شنبه مبنى بر تصميم رئيس‌جمهور سوريه در تشكيل كميته تدوين قانون اساسى جديد ظرف دو روز آینده است. طرح قانون اساسی جدید قرار است پس از تصويب توسط دو سوم اعضاي مجلس به همه پرسى مردم گذاشته شود.

اقدامات مخالفان

از سوى ديگر، اقدام مخالفان دولت سوريه در داخل و خارج در روزهاى اخير به ساماندهى تشكيلات و نيروهاى خود نيز موجب تسريع دولت در اتخاذ تدابير جديد شد.

تشكيل "مجلس ملی انتقالى" توسط مخالفان مقيم خارج از كشور پس از ماه‌ها كشمكش، در كشور تركيه و استقبال سران غرب از تشكيل آن و نيز اقدام مخالفان مقيم داخل در ساماندهى تشكيلات خود در داخل و تأسیس "شورای هماهنگی نیروهای تغییر" و "جریان تغییر واصلاح" و "جریان سوم" نشان دهنده ورود کشور  به مرحله جديدى از تحولات است.

* "مجلس ملی انتقالی" که روز یکشنبه 10 مهرماه در شهر استانبول ترکیه موجودیت خود را اعلام كرد، نمایندگانی را از اعضای بیانیه دمشق، اخوان المسلمین و لیبرال ها در خود جای داده است، در حالی که "شورای هماهنگی" که در برگیرنده مخالفان داخل است، مشتمل بر احزاب شش‌گانه دموکرات و چهار حزب کُرد و شخصیت‌های مخالف مستقل است.

* "جریان تغییر و اصلاح" نیز که شورای آن مشتمل بر هفت نفر است و چهار نفر از آنان به تازگی از زندان آزاد شدند، افراد برجسته زیر را در خود جای داده است:

- علی حیدر رئیس الحزب القومی السوری الاجتماعی

- قدری جمیل از کمیته ملی اتحاد کمونیست‌ها

- طیب تیزینی سوسیالیست مستقل

- پدر تونی دوره مسئول روابط عمومی مارونی‌های سوریه و...

اعضای این جریان  اخیرا به روسیه رفته و مورد استقبال مسئولان روسیه قرار گرفتند. این گروه اختلاف زیادی بادولت نداشته و بیشتر به دنبال انجام اصلاحات است.

* اقدام گروه ديگرى از مقامات سياسى به تشكيل "جريان سوم" نيز از جمله رويدادهاى سياسى دو هفته اخير است. اين جريان كه مشتمل بر 40 شخصیت سیاسی و فرهنگی به رهبرى دکتر محمد حبش و طیب تیزینی و تعدادی از نمایندگان اصلاح طلب مجلس مانند عبد العزیز معگالی و عبد الکریم السید و عدنان دخاخینی و شیخ حسن کفتارو است، با هدف ارائه راه حل میانه جهت خروج از بحران كشور شكل گرفت.

اغلب اعضای این جریان از طرفداران نظام بوده که به دنبال دخالت نكردن ارتش و سازمان امنیت در زندگی شخصی مردم و مجازات شرکت کنندگان در کشتارهای اخیر و بازگشت اعتماد میان مردم و دولت و آغاز اجرای اصلاحات در قانون اساسی هستند.

* جریانات جدیدی نیز در حال شکل گیری است که از مهم‌ترین اعضاي اين گروه "المبادرة الوطنیة الدیمقراطیة" مي‌توان به رهبری محمد سلیمان وزیر اسبق اطلاع رسانی و جمال سلیمان هنرمند برجسته کشور را نام برد.

همچنین شخصیت‌های دیگری مانند میشیل کیلو، عارف دلیله و لؤی حسین که از مخالفان به شمار می روند، اخیرا در جلسات گفت‌وگوی ملی با دولت شرکت و از مواضع گذشته خود عقب نشینی کردند.

ویژگی‎های شورای هماهنگی نیروهای تغییر

شورای هماهنگی ملی نیروهای تغییر اخیراً استقبال مشروط خودرا جهت پیوستن به مجلس ملی انتقالی اعلام كرده است. درعین حال، این شورا بر خلاف مجلس ملی انتقالی، تنها برای تأسیس نظام دموکراسی حاضر است با دولت مذاکره كند اما مجلس ملی انتقالی با هرگونه مذاکره با دولت مخالف است. ضمنا مجلس ملی با دخالت نظامی بیگانگان به ویژه نیروهای سازمان ملل وشورای امنیت موافق است اما شورای هماهنگی با دخالت نظامی بیگانگان به هر شکل مخالف است.

شورای هماهنگی مخالفان در داخل، اجلاس مرکزی خود را در پنج‌شنبه گذشته تحت عنوان چهار "نه" بزرگ برگزار کرد. (نه برای استبداد و فساد... نه برای دخالت نظامی بیگانگان... نه برای فتنه‌های مذهبی وقومی... نه برای خشونت و مسلح کردن انقلاب مردم). این شورا همچنین اعضا کمیته اجرايی خود را که بالغ بر 27 نفر است، انتخاب کرد. از مهم‌ترین شخصیت‌های انتخاب شده:

1- حسن عبد العظیم: دبیرکل اتحاد سوسیالیست دمکرات (سفیر امریکا چندی پیش از وی دعوت نمود که به سفارت امريكا برود اما بامخالفت وی روبرو شد و سفیر مجبور شد به دیدار وی برود)

2- حسین العودات: مخالف سوری که باگرایش چپ.

3- فایز ساره: لیبرال

حسن عبد العظیم هماهنگ کننده شورای هماهنگی در یک کنفرانس مطبوعاتی اعلام کرد که در هیچ یک از انتخابات شرکت نخواهد کرد مگر در سایه امنیت و توقف کلیه مظاهر خشونت و گفت‌وگو به‌منظور بررسی راه‌های انتقال قدرت به افراد منتخب توسط مخالفین و نیروهای دولتی که دست خود را به خون افراد بی‌گناه آلوده نشده است و تدوین قانون جدید برای احزاب و انتخابات و قانون اساسی و برگزاری انتخابات سالم.

عبد العظیم همچنین افزود که شورا آمادگی خود را جهت پیوستن افرادی از مجلس ملی انتقالی که با دخالت نظامی بیگانگان مخالف هستند، اعلام كرد.

در بیانیه اختتامیه این اجلاس، کمیته مرکزی شورای هماهنگی هشدار داد که استفاده از نیروی نظامی در برخورد با تظاهرات منجر به دخالت نظامی بیگانگان و آشوب داخلی خواهد شد.

شورای هماهنگی در پایان این اجلاس حسن عبد العظیم را به‌عنوان رئیس شورا و حسین العودات به‌عنوان نائب رئیس و رجاالناصر به‌عنوان دبیر شورا منصوب كرد.

مرحله دوم عملیات مخالفین

از مظاهر دیگر چهره سیاسی کشور در هفته اخیر، اجراى مرحله دوم اعتراض‌هاى مخالفان مسلح در داخل یعنی انجام عمليات تروريستى و تخريبى است.

بسيارى از صاحب‌نظران بر اين عقيده هستند كه اين اقدام مخالفان نشان دهنده موفقيت نداشتن آنان در مرحله اول اعتراض‌ها است كه شاهد برپايى تظاهرات خيابانى و به دست گرفتن موقت كنترل برخى از شهرهاى مهم كشور مانند حمص و حماه بوده است.

موقعیت دولت

به هر حال، همانگونه که دولت دارای نقاط ضعف فراوانی اعم از تکیه بر نظام تک حزبی، مذهبی و قومی که منجر به فساد اقتصادی، سیاسی واجتماعی شده بود، مخالفان آن نیز به دلیل عدم انسجام و توانايی در ارائه جایگزین مقتدر موفق به جلب افکارعمومی نشدند.

حوادث روزهاى اخير همگى حاكى از تصميم دو طرف بر حركت به سمت به دست گرفتن سررشته امور و گرفتن گوى سبقت است.

اما در مجموع بايد گفت كه دولت سوريه به دليل برخوردارى از ارتش وفادار مجهز و تشكيلات نظامى و انتظامى و امنيتى و حزبى مقتدر تاكنون موفق به كنترل اوضاع به نفع خود شد.

تصميم جدي بشار جوان، پر شور و اصلاح‌طلب بر اجراى اصلاحات اعم از تغيير كابينه و تصويب قانون جديد انتخابات كه مراحل اوليه آن مانند تشكيل كميته‌ها در حال شكل گيرى است و تصويب قانون جديد رسانه‌ها و قانون تشكيل احزاب و برگزارى جلسات گفت‌وگوی ملى در سراسر كشور با شركت نخبگان سياسى، اقتصادى و اجتماعى و همچنين برگزارى جلسات گفت‌وگوى ملى در سطح جوانان و عشاير و شناسايى خواسته‌هاى مردم و اقدام در افزايش حقوق و استخدام بيكاران و افزايش ميزان يارانه سوخت (على رغم مخالفت برخى از شخصيت‌های پا به سن گذاشته و محافظه كار حزبى و امنيتى) باعث شد كه سررشته اوضاع كشور را همچنان در اختيار داشته باشد.

اشتباهات مخالفان

از سوى ديگر اشتباه‌هاي فاحش مخالفان در گذشته و نبود برخوردارى از سازماندهى و تشكيلات منسجم و انجام عمليات خشونت آميز وحشيانه و اظهارات دستگيرشدگان مبنى بر دريافت كمك‌هايى از بيگانگان و تشريح اقدامات آنان در مثله كردن اجساد قربانيان و... همگى به شكل گيرى تصوير نه چندان مناسب از آنان نزد افكار عمومى اعم از نخبگان و توده‌هاى مردمى كمك كرد.

نتیجه‌گیری

به نظر مي‌رسد روزهاى آينده شاهد اقدامات جديدى از سوى دو طرف خواهيم بود.

دولت آمريكا و غرب پس از وتوى قطعنامه شوارى امنيت از سوى  روسيه و چين ناگزير به روى آوردن به اقدامات جديدى اعم از اعمال فشارهاى سياسى و اقتصادى يك طرفه و يا انجام معامله با روسيه و چين خواهد شد، در عين حال، روسيه و چين نيز با وتوى قطعنامه اخير و ارائه طرح متعادل جهت برخورد با بحران سوريه سررشته امور را در حال حاضر به‌دست گرفته و منتظر اقدامات آمريكا و غرب خواهند نشست.

شکست طرح امريكا و غرب در منزوی کردن سوریه پیامدهای دیگری خواهد داشت. نگرانی  امریکا از اوج‌گیری قدرت جمهوری اسلامی ایران در منطقه پس از خروج نیروهای خود از عراق و طرفداری مالکی از قیام مردم بحرین و شکست طرح محکومیت سوریه در شورای امنیت موجب عصبانیت آن‌ها شد.

اقدام اخیر امریکا در اتهام‌زني ایران در مورد طرح ریزی جهت ترور "جبیر" سفیر عربستان در امريكا نيز در همین راستا است. آن‌ها نگران آینده موقعیت خود پس از خروج  از عراق و به‌دست گرفتن سررشته امور توسط جبهه مقاومت به رهبری جمهوری اسلامی ایران است. طراحی این توطئه در شرایط فعلی باهدف افزایش تشنج در  روابط ایران با کشورهای خلیج فارس بوده و بهانه تراشیدن جهت ماندن در این منطقه حیاتی خواهد بود.

همچنین موافقت نكردن دولت عراق با ابقای نیروهای امريكا در این کشور موجب عصبانیت بیشتر امريكا شد و انفجارهای شدید روز گذشته عراق در این راستا قلمداد می‌شود.

بابل سرابي