روسها فساد را مشکل نمی دانند

ولی کاسپاروف حاضر نیست درباره بازگشت پوتین به قدرت صحبت کند. او معتقد است پوتین اصولا هرگز قدرت را ترک نکرده که حالا بشود از برگشتش حرف زد: "وقتی او در سال ۲۰۰۸ و رسما از راس قدرت در روسیه کنار رفت، واقعیت امور هیچ فرقی نکرد. همه چیز همچنان در کنترلش ماند. هنوز هم همین طور است. تنها فرقش این است که حالا پوتین به هر دلیلی تصمیم گرفته در ظاهر هم به راس قدرت برگردد. همین!"

 

در انتخابات قبلی، جبهه روسیه واحد متعلق به پوتین، بیش از ۷۰ درصد آرا را به دست آورد. ولی از نگاه ‌کاسپاروف، برای فهم نتایج انتخابات روسیه باید شرایط برگزاری آن را در نظر گرفت: "باید به شما یادآوری کنم که حسنی مبارک هم در مصر ۹۰ درصد آراء را به دست می‌آورد. اگر می‌ خواهید از عباراتی مثل رای و انتخابات و کارزار انتخاباتی درمورد روسیه استفاده کنید، باید به یاد داشته باشید که در روسیه پوتین اصلا چنین فضای سیاسی وجود ندارد. فقط هفت حزب هستند که اجازه فعالیت سیاسی دارند. بعد از اینکه در سال ۲۰۰۴، پارلمان دست نشانده قوانین سختگیرانه ایجاد احزاب سیاسی را تصویب کرد، حتی یک حزب سیاسی جدید هم ثبت نشده. نه لیبرال، نه محافظه کار، نه ملی گرا، نه دست چپی. هیچ حزبی! یادتان نرود که در بسیاری از حوزه‌های انتخاباتی، آقای پوتین و دوستانش صد درصد آرا را به دست آورده بودند!"

 

 

پیرشدن با پوتین

کاسپاروف شش سال پیش، از دنیای شطرنج خداحافظی کرد تا تمام وقتش را صرف سیاست کند. او در این سالها از پر سروصدا‌ترین مخالفان پوتین بوده است.

 

کاسپاروف در این باره گفت : "مشکلات روسیه درست مثل مشکلات کشورهایی است که در آنها رهبران مدتی طولانی و در نبود فرآیندهای دموکراتیک در قدرت می ‌مانند. در این دسته کشور‌ها، زمینه فساد فراهم است. امروز، در روسیه پوتین، فساد دیگر بخشی از مشکل نیست. فساد خودش به بخشی از نظام سیاسی تبدیل شده است." این نظام در درازمدت قطعا از کار خواهد افتاد. چون با وجود قیمت بالای نفت، فاصله بین فقیر و غنی در دولت پوتین بیشتر شده است. می‌ گویم "دولت پوتین"، چون این نتیجه حکمرانی پوتین از ۲۰۰۰ تا ۲۰۰۸ نیست. بلکه نتیجه حکمرانی مطلق پوتین از ۲۰۰۰ تا همین حالاست. کابینه او هیچ اقدام قابل توجهی برای بازسازی زیرساخت‌های اقتصاد روسیه انجام نداده. درآمدهای بالای نفتی در خود روسیه سرمایه گذاری نشده و از جاهای دیگر سر درآورده است."

 

در اواخر سال ۲۰۰۸، با اصلاح قانون اساسی روسیه، دوره ریاست جمهوری از چهار سال به شش سال افزایش یافت. به این ترتیب بهتر می‌شود نگرانی مخالفان آقای پوتین را درک کرد: او قانونا می‌تواند تا سال ۲۰۲۴ بر روسیه حکمرانی کند.

 

پیش بینی حرکت بعدی پوتین

در شطرنج حرفه‌ ای پیش بینی چند حرکت بعدی حریف معمول است. کاسپاروف که در طول دوران حرفه ‌ای خود با بعضی از قویترین ابررایانه های روز مسابقه می‌ داد، بیش از هر شطرنج باز دیگری به این توانایی محتاج بود. اما حالا حاضر نیست نتایج انتخابات سال آینده را پیش بینی کند : "باید دوباره حرفتان را تصحیح کنم. لطفا از عبارت "انتخابات" برای توصیف اتفاقی که در روسیه می ‌افتد استفاده نکنید. سال دیگر پوتین به صورت رسمی به مقام ریاست جمهوری برمی گردد. شاید هم لازم نباشد تا مارس سال آینده صبر کنیم.

 

 

احتمالا تا آخر همین امسال مدودف اخراج می ‌شود و پوتین در مقام کفیل ریاست جمهوری در انتخاباتی نمایشی شرکت می ‌کند.

 

تغییر در روسیه اجتناب ناپذیر است،‌‌ همان طور که در کشورهای عربی و دیگر کشورهای غیردموکراتیک اجتناب ناپذیر بود. ولی متاسفانه در تمام این سالها که پوتین برای دستیابی به ریاست جمهوری مادام العمر تلاش می‌ کرد، ما فرصت را برای اصلاحات صلح آمیز در روسیه از دست دادیم."

 

کاسپاروف همیشه اینقدر به آینده سیاسی روسیه بدبین نبود. سه سال پیش، وقتی که برای نامزدی در انتخابات ریاست جمهوری ۲۰۰۸ روسیه تلاش می‌ کرد، شور و هیجان بیشتری داشت. با این حال او از شرکت در انتخابات به یک دلیل ساده بازماند : برای نامزد شدن باید امضای ۵۰۰ شهروند روسی را جمع می ‌کرد و مقامات روسی به او مجوز اجاره یک سالن ۵۰۰ نفره را ندادند.

 

سه سال پس از آن روزهای تلخ، سقف آرزوهای قهرمان شطرنج جهان به شدت پایین آمده است : "ما از انتخابات صرفا به عنوان فرصتی برای بیان آرمانهایمان استفاده می ‌کنیم چون می‌ خواهیم نهادهای دموکراتیک را در روسیه بازسازی کنیم. می ‌خواهیم دولت، حقوق اولیه شهروندان روسیه را به رسمیت بشناسد. الان موضع مشترک ما مخالفان در روسیه این است که این انتخابات وجود خارجی ندارد و از رسانه‌ های خارجی می ‌خواهیم که آن را نادیده بگیرند. چون این انتخابات چیزی جز اتلاف وقت نیست و هدفش صرفا ایجاد مشروعیت کاذب برای دولتی است که به فرآیندهای دموکراتیک کوچکترین اعتقادی ندارد."

 

با همه این حرفها، نظرسنجیها نشان می‌ دهد ۴۰ درصد از رای دهندگان روسی از برگشت ولادیمیر پوتین به ریاست جمهوری حمایت می ‌کنند. او بر این اساس هنوز هم محبوبترین سیاستمدار روسی است. این حرف را به کاسپاروف یادآوری می‌ کنیم و او که به سختی می ‌تواند نیشخندش را پنهان کند، به سرعت جواب می‌دهد: " افکار عمومی از مبارک و قذافی هم حمایت می ‌کردند. آن هم با چه درصدهای بالایی!"