تبرئه بنزین داخلی از اتهام آلودگی هوا

طی سه مرحله نمونه‌برداری نمونه‌های بنزین معمولی و سوپر توزیع شده در شهر تهران در تاریخ ۴ دی ۱۳۹۰ و ۲۵ شهریور۱۳۹۱ و بهمن ۱۳۹۱ از چند پمپ بنزین مختلف تهیه و برای آنالیز به آزمایشگاه ASG در کشور آلمان ارسال شده است. نتایج آنالیز شیمیایی و فیزیکی چهار نمونه بنزین به شرح فوق منتشر شد.

منبع این آمار، گزارش «بررسی اثرات کیفیت بنزین و دیزل بر انتشار آلاینده ها از خودروهای سواری و سنگین» است که توسط شرکت کنترل کیفیت هوای شهرداری تهران تهیه شده است.

مدیرعامل شرکت کنترل کیفیت هوای شهرداری تهران در یادداشتی به تحلیل این آمار پرداخته و نوشت: آنچه ما در بخش کنترل کیفیت آلودگی هوای تهران انجام دادیم، نمونه‌برداری بنزین از پمپ بنزین‌های سطح شهر به صورت تصادفی و انجام آزمایش‌های کیفیت و تعمیم دادن نتایج است. از مجموع ۱۵پارامتر زیست‌محیطی بنزین که معروف به یورو۴ است، بنزین‌هایی که الان در پمپ بنزین‌های تهران مورد استفاده قرار می‌گیرد، اکثراً در سه فاکتور با استاندارد یورو۴ فاصله دارند اما از قضا همین سه فاکتور، فاکتورهای کلیدی و مهم هستند.اما سوال اصلی این است‌: آیا واقعاً کیفیت بنزین مصرفی است که این میزان آلودگی هوای تهران را سبب‌ساز شده است؟ واقعاً پاسخ این سوال منفی است. متاسفانه به مردم این‌طور تلقین شده که خودرو و بنزین مصرفی خودروها در تهران عامل این میزان آلودگی است. اما به عنوان یک پژوهشگر که تمام مطالعاتم در این بخش است، باید بگویم سوخت دیزل و پس از آن نیروگاه‌های کشور اصلی‌ترین عوامل آلودگی هوا به شمار می‌روند. متاسفانه در این موارد سکوت معناداری می‌شود.تحلیل نتایج این آنالیز را از اینجـــا بخوانید.

با این اوصاف باید برای بررسی آلودگی هوای تهران به دو موضوع توجه کنیم؛ یک شایعات و مصاحبه‌هایی که بیشتر از آنکه مبتنی بر واقعیت باشد، کارکرد رسانه‌ای دارد و دیگری اعداد و ارقام و نتایج آزمایشگاهی. به عنوان نمونه چند هفته پیش برخی گفتند بنزین مورد استفاده چینی است؛ در حالی که چنین چیزی نبود.

گزارش دیگر آنکه شبکه تحلیلگران فناوری ایران نیز مطالعه‌ای روی فرآیند تولید بنزین پتروشیمی ها و میزان آلاینده بودن آنها انجام داد و به این نتیجه رسیده است که بنزین تولیدی پتروشیمی­ ها از کیفیت بالاتری نسبت به بنزین تولیدی در اکثر پالایشگاه ­های نفت کشور برخوردار هستند. در این گزارش با تاکید بر میزان بنزن پایین بنزین پتروشیمی ها نسبت به اکثر پالایشگاه های نفت کشور و عدم توزیع آنها در کلانشهرهای مرکزی کشور مانند تهران بیان شده است که بنزین پتروشیمی­ ها متهم اصلی و یا حتی مهمِ آلودگی ­­هوای کلان­شهر­ها نیست.

در بخش پایانی این گزارش آمده است که استفاده از بنزین پتروشیمی ­ها تنها یک راهکار و جایگزین مقطعی برای تأمین نیاز کشور است و در دراز مدت با جایگزینی تفکر ساخت پالایشگاه ­های نفت به جای واردات بنزین می ­توان هم از خام فروشی دور شد و هم تجربه تلخ وابستگی به کالای استراتژیک بنزین را به شیرینی خودکفایی و صادرات مبدل کرد.(فایل این گزارش را از اینجـــا بخوانید)

از سوی دیگر توزیع کنندگان بنزین می گویند اصلا بنزین پتروشیمی ها به علت مقرون به صرفه نبودن هزینه های انتقال، این بنزین در کلان شهرها منتقل نشده است و سوال بی پاسخی که خانم ابتکار باید پاسخ بدهد این است که بنزینی که به کلان شهرها نرسیده! چگونه این بنزین ها باعث آلودگی کلان شهرها شده است؟!

حالا ببینید با ابتکار خانم ابتکار مسئله چگونه خواهد شد.

در اظهاراتی عامه پسند و غیرکارشناسی، مقصر آلودگی بنزین ایرانی است! پس باید بنزین ایرانی به محاق رفته و از خارج بنزین وارد کنیم! نتیجه اینکه ایران دوباره در عرصه بنزین واردکننده و وابسته خواهد شد و از سوی دیگر تحریم کنندگان ایران یعنی آمریکا خوشحال از این مسئله می تواند فشار بیشتری به ایران بیاورند.

گفتنی است آمریکا به علت خودکفایی ایران در عرصه مدیریت تولید بنزین داخلی با میزان مصرف داخلی با روش سهمیه بندی نتوانسته بود از تحریم های بنزین چیزی عاید خود کند.

نکته قابل تامل تر این است که برخی مدیران دولتی گمان می کنند تک نرخی کردن بنزین و افزایش قیمت آن، راهی برای کنترل میزان مصرف بنزین است و این در حالی است که سابقه گران شدن بنزین در ایران نشان می دهد، مصرف کنندگان نه تنها بر میزان مصرف خود نم یکاهند بلکه با تنظیم دخل و خرج خود مصرف کننده بیشتر بنزین خواهند شد.