به نظر می رسد مطالبات مردم در پایان سال جاری و از ابتدای سال آینده از وزارت راه و شهرسازی به علت مجاب نشدن مردم از توقف مسکن مهر و نداشتن جایگزین عملی برای آن کم کم به اوج خود برسد.
تابحال دو طرح در حد اسم از سوی اخوندی و مشاوران او برای جایگزینی مسکن مهر معرفی شده است:
الف) صندوقهای مالی زمین و مسکن
ب) مسکن اجتماعی
در اینخصوص باید گفت هر دو طرح ارائه شده در دولتهای گذشته اجرا و با شکست مواجه شده است؛ طرح مسکن اجتماعی که تقریباً کپی برداری عینی از طرحهای مسکن سازی دهه 60 میلادی در کشورهای اروپایی است و قبلا در دوران دولت اصلاحات با عنوان «مسکن های اجاره به شرط تملیک» با جامعه هدف دهکهای 1تا 3 درامدی ساخته شد و در عمل طی 8 سال 10% از متقاضیان واقعی مسکن را نیز نتوانست تحت پوشش خود قرار بدهد.
طرح صندوقهای زمین و مسکن نیز در اوائل دولت نهم با همکاری سازمان بورس و اوراق بهادار تهران برای چند مورد محدود به اجرا گذاشته شد که عملاً به علت مشکلات فراوان حقوقی در افتتاح و بستن صندوقهای مزبور در زمان تمام شدن پروژه و همچنین عدم تامین مالی و فروش اقساطی بلند مدت توفیق چندانی نیافت.
اما مورد دیگری که می توان ان را در قالب صندوقها نیز آورد بحث افزایش تسهیلات و وام خرید مسکن است که در همین ابتدای کار عبده تبریزی به مشکل بودن متقاعد کردن بانکها برای ارئه تسهیلات بلند مدت با سود پایین اشاره کرده است:
«بانک مرکزی در خصوص راهاندازی صندوق پسانداز مسکن معتقد است که بانک ها
کم میآورند و به پول پرقدرت فشار میآورند، ولی ما میگوییم که باید
طراحی به گونهای باشد و مجوز به صندوق گونهای بدهید که از نظر منابع کم
نیاورند.
وی ادامه داد:ولی به هر حال گرفتاری این است که مردم نمیتوانند با سود
بالا و 30 درصد وام بگیرند، پس دولت باید مابهالتفاوت را پرداخت کند
بنابراین گیری که وجود دارد روی همین مابهالتفاوت است.
مشاور وزیر راه و شهرسازی در امور مدیریت و تامین مالی افزود:ما دو
پیشنهاد داشتیم اینکه همه بانکها بتوانند وام مسکن بدهند و دوم اینکه
تفاوت سود را بدهیم این درخواست ما از بانک مرکزی بود.
وی گفت: اعتقاد ما این است که حداقل 50 درصد یک واحد مسکونی باید وام پرداخت شود.»
مابه التفاوت سود اشاره شده که باید در بودجه های سالانه دولت تامین مالی شود به تجربه ثابت شده است که هیچگاه به طور کامل عملیاتی نشده است و همچنین تمام بانکها در خصوص مسکن مهر در نهایت بعد از 8 سال بیش از 80 هزار واحد را در قالب تسهیلات بلندمدت قبول نکردند و دولت گذشته مجبور به استفاده از خط اعتباری بانک مرکزی شد
در هر حال باید منتظر ماند و دید کدام یک از این طرحها عملیاتی می شود هرچند با توجه به موارد بالا باید گفت وزارت راه و شهرسازی بر طبل خالی می کوبد.