تشدید اختلافات بر سر اوکراین

به گزارش 598، به نقل از خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا) شبکه خبری بی.بی.سی در تحلیلی درباره تحولات اوکراین نوشته است: «از نظر بین‌المللی نیز شکافی بین قدرت‌های غربی و روسیه ایجاد شده که بالقوه می‌تواند عواقب گسترده‌ای داشته باشد.

کاملا روشن نیست که چه کسی مسئول درگیری‌های اخیر بوده ولی واکنشی که قدرت‌های مهم غرب و شرق نشان داده‌اند، نشان دهنده یک اختلاف شدید است.

کرملین به طور واضح از ویکتور یانوکوویچ، رئیس جمهوری اوکراین حمایت می‌کند. وزارت خارجه روسیه خشونت‌ها را "تلاش برای کودتا" توصیف کرده و از رهبران مخالفان در اوکراین خواسته "خونریزی را متوقف کنند."

ولادیمیر پوتین، رئیس جمهوری روسیه تلفنی با یانوکوویچ در تماس است. دمیتری پسکوف، سخنگوی کاخ کرملین بر این نکته پافشاری می‌کند که پوتین توصیه‌ای به رئیس جمهوری اوکراین نکرده ولی پسکوف اضافه کرده که اوکراین یک " کشور دوست و برادر و یک متحد استراتژیک" است و روسیه از تمام نفوذ خود برای اعاده صلح و نظم استفاده خواهد کرد.

اما رهبران غربی برعکس روسیه از مخالفان طرفداری می‌کنند.

در آمریکا، محور تلاش‌ها متقاعد کردن یانوکوویچ برای عقب نشینی نیروهای دولتی و خویشتن داری است. جو بایدن، معاون رئیس جمهور آمریکا تلفنی با یانوکوویچ صحبت کرده و او را مسئول اصلی برای آرام کردن وضعیت و رسیدگی به "شکایات موجه" تظاهرکنندگان دانسته است.

اعمال تحریم‌ها

قبلا کارل بیلت، وزیر خارجه سوئد گفته بود دست‌های یانوکوویچ به خون آغشته است.

فرانک-والتر اشتاینمایر، وزیر خارجه آلمان نیز اظهار داشته بود که اوکراین، تاوان تاکتیک‌های دفع‌الوقت یانوکوویچ و خودداری او از مذاکره جدی برای حل مناقشه را خواهد پرداخت.

دونالد تاسک، نخست وزیر لهستان هم گفته بود مقامات اوکراین مشروعیت دموکراتیک خود را از دست داده‌اند.

به دنبال این انتقادها، وزیران خارجه کشورهای اتحادیه اروپا جهت نشان دادن همبستگی با مردم اوکراین، در یک نشست اضطراری تصمیم گرفتند تحریم‌هایی را علیه دولت اوکراین به اجرا درآورند.

این اولین باری است که اتحادیه اروپا به اعمال تحریم‌هایی علیه دولت یانوکوویچ مبادرت می‌کند. تاکنون تلاش‌های اصلی برای میانجیگری بین جناح‌های مخالفان و ترغیب یانوکوویچ به این بود که از مخالفت با طرح مناسبات نزدیک تر با اتحادیه اروپا و تضمین بدهی‌های اوکراین توسط صندوق بین‌المللی پول، دست بردارد. از این رو تصمیم اعمال تحریم ها یک تغییر جهت قابل توجه در برخورد اتحادیه اروپا با بحران اوکراین است.

ولی مشکل است بتوان دید این تحریم‌ها جز این که یانوکوویچ برای همیشه از اروپا روی برگرداند، چه نتیجه‌ای خواهد داشت.

پل لغزنده دیپلماسی

برای پوتین نیز دلایل منطقی وجود دارد که نخواهد در هر گونه تشدید ناامنی در اوکراین درگیر شود. تجربه نشان داده که مداخله مسکو اعم از سیاسی یا اقتصادی یا هر نوع دیگری، نتیجه معکوس داشته و به ضرر نفوذ روسیه تمام شده است.

آنچه که متعاقبا در اوکراین اتفاق خواهد افتاد، ممکن است تا حد زیادی بستگی به میانجیگری سیاستمداران سابق اوکراین و سرمایه داران و متنفذین قدرتمند محلی داشته باشد که می‌خواهند از تشدید خشونت‌ها جلوگیری کنند.

ولی از لحاظ بین‌المللی ممکن است اثرات تنش‌ها تا مدتی محسوس باشد.

به نظر می‌رسد روسیه و قدرت‌های غربی برای مدتی نوعی ترک مخاصمه را پذیرفته‌اند. در مورد مسائلی مانند اوکراین، دو طرف یکدیگر را متهم به مداخله کرده ولی ضمنا مخالفت کردن با همدیگر را قبول کرده‌اند. در باره موضوعات دیگری مانند اعمال دیپلماسی در ارتباط با ایران یا سوریه، سعی کرده اند همکاری داشته باشند.

ولی کمتر اعتمادی بین دو طرف وجود دارد و همانطور که شکست مذاکرات ژنو برای صلح سوریه نشان داد، تلاش‌های دیپلماتیک متزلزل و شکننده هستند و همواره این خطر وجود دارد که پل لغزانی که شرق و غرب را به هم وصل می‌کند، شکننده‌تر شود.

اوکراین از نظر جغرافیایی بین غرب و شرق قرار دارد. تا کنون این کشور از سایه رقابت‌های دوره جنگ سرد، تا حدی که ممکن است دور نگاه داشته شده است. دیپلمات‌ها می‌گویند همکاری روسیه و غرب در مورد آینده اوکراین، به نفع تمام جناح‌هاست. ولی با وخیم‌تر شدن بحران، ممکن است امکان تحقق یک چنین چشم اندازی، از بین رفته باشد.