خريف زدگي امروز اين جماعت محصول رفتارهاي راديكالي و مواضع پرخاشگرايانهاي است كه هشت سال كشور را در بحران فرو برد، هزينههاي هنگفتي به جامعه و نظام تحميل كرد و در شرايط كنوني كه بحرانسازان ديروز در پي بازگشت بدون هزينه به صحنه سياسي كشور هستند، لازم مينمايد كه صحنه بازي و عمليات پيچيده پدران معنوي آشوب 88 را بررسي نماييم.
تنشزايي؛ هزينهتراشي مجمع روحانيون
مجمع روحانيون مبارز در سال 67 با منشعب شدن از جامعه روحانيت مبارز رسماً اصلاحطلبي را پايهگذاري كرد و از آن زمان تا كنون با رفتارهاي زيگزالي سياسي خود، كارنامهاي پرمسئله در تاريخ سياسي خود به جاي گذاشته كه برجستهترين آن را ميتوان در غائله 88 جستوجو كرد، هر چند كه بايد تأكيد كرد تنشزايي اين تشكل سياسي تنها محدود به انتخابات دهمين دوره رياست جمهوري نشده و به دورههاي ماقبل آن هم بر ميگردد.
آنجايي كه در سال 84 دبيركل سابق مجمع روحانيون مبارز به محض آنكه شنيد رأي نياورده است، با ايراد سخناني دال بر خوابنما شدن مجري انتخابات را - كه خود از اعضاي برجسته مجمع روحانيون مبارز بود- متهم به دست بردن در آرا كرد و تا پايان همين اتهام را به اشكال مختلف تكرار كرد.
در انتخابات سال 88 همين اتهام تكرار شد و يكي دو نامزد اصلاحطلب –كه مشتركاً تحت حمايت تمام قد مجمع سياسي روحانيون بودند- در برابر آراي ملت ايستادند با آنكه فاصله رأي آنها با فرد پيروز بسيار بالا بود، «دروغ تقلب» را بهانهاي براي اردوكشي خياباني عليه نظام قرار دادند و تا ماهها فضاي كشور را ملتهب و مضطرب نگه داشتند.
اعضاي مجمع روحانيون در كنار بيانيههاي ساختارشكنانه خود، بازشماري آرا را نپذيرفته، اقدام از طريق سازوكارهاي قانوني را قبول نكرده، قانون انتخابات را زير پا نهاده و رأي شش فقيه و شش حقوقدان شوراي نگهبان را در مورد اعلام نتايج ناديده گرفتند، به نظرات ولي فقيه به عنوان فصلالخطاب بياعتنايي نموده و به شورش و اغتشاش و جنگ با رأي ملت كه تئوري و شعارهاي آن از طريق رسانههاي معاند فراگير ميشد روي آوردند. در اوج ناآراميهاي آن روز، رهبر انقلاب و دلسوزان بارها از آشوبگران و رهبران تئوريك آنها در خواست نمودند كه به مسير قانون برگردند و از اقدامات هزينهزا و تنش آفرين پرهيز كنند يا حداقل حساب خود را از حساب مخالفان نظام و منافقين، سلطنتطلبها و ماركسيستها جدا كنند، اما گوش شنوايي نبود تاآنجايي كه مردم تصميم گرفتند شخصاً به ميدان آمده و كار را تمام كنند.
بازخواني برخي از تحركات دبيركل
هرچند كه ميتوان دهها مورد از رفتارهاي ساختارشكنانه منسوبين به اين تشكل را در طول شش ماه آشوب آفريني 88 به ياد آورد، اما بازخواني بخشي از آن خطرها، خارج شدن اين مجمع را از انزواي سياسي در شرايط كنوني به خوبي نشان ميدهد.
- «محمد خاتمي» دبيركل مجمع در22خرداد همان سال ضمن حضور در حسينيه جماران و انداختن رأي خود به صندوق، در جمع خبرنگاران اعلام كرد: « همه بايد آنچه مردم انتخاب ميكنند، بپذيرند و از رأي مردم تمكين كنند.» وي در ادامه تأكيد كرد: «همه شواهد امر حاكي است كه مهندس موسوي انتخابات را برده است اما من پيشگو نيستم.»
- سايت ياري نيوز ساعت 12:10 روز 23 خرداد، به نقل از خاتمي، خبر پيروزي ميرحسين موسوي در دور نخست انتخابات را مخابره نمود، همچنين سايت جمهوريت در ساعت 21:06 خبري را با عنوان خاتمي به ميرحسين تبريك گفت منتشر كرد.
- سه روز پس ازبرگزاري انتخابات در روز 25 خرداد، راهپيمايي غيرقانوني هواداران موسوي از ميدان انقلاب تا آزادي برگزار شد كه موسوي، كروبي، خاتمي، فائزه هاشمي، مجيد انصاري، غلامحسين كرباسچي، محمدرضا خاتمي و. . . در آن حضور داشتند. در انتهاي اين مراسم آشوبگران تعدادي اتوبوس، بانك، موتورسيكلت و ديگر اموال عمومي و شخصي را به آتش كشيدند.
- محمد خاتمي در بيانيهاي خطاب به هواداران ميرحسين موسوي اعلام كرد:«حضور شاداب و پرنشاط شما با روشهاي مسالمتآميز حق شما است كه آن را رعايت كردهايد و توصيه ميكنم كه همچنان رعايت كنيد و از چارچوب قانون خارج نشويد و آرامش و متانت خود را حفظ كنيد.»
- مجمع روحانيون مبارز با وجود اطلاع از اينكه نماز جمعه روز 29 خرداد، به امامت رهبر انقلاب برگزار خواهد شد، براي راهپيمايي 30 خرداد درخواست مجوز كرده بودند كه رد شد اما به علت سهلانگاري آنان تا لغو درخواست، تعدادي از معترضان به خيابانها آمدند و 10 تن از شهروندان در اين راهپيمايي جان خود را از دست دادند.
- محمد خاتمي دهم تيرماه در ديدار با خانوادههاي چند تن از بازداشتشدگان حوادث بعد از انتخابات با تأكيد بر اينكه بايستي توصيههاي خيرخواهانه آقاي هاشمي در نماز جمعه «نماز جمعه 26 تير» مبناي عمل قرار گيرد گفت: اكنون هم به صراحت ميگويم راه برونرفت از بحران فعلي اتكا به همهپرسي از مردم طبق قانون اساسي است.
خوداحيايي مجمع از سال89 آغاز شد
بعد از آنكه تئوري «براندازي نظام» در سال88 نتيجه بخش نبود، نخستين راهكار پدرخواندههاي اصلاحات براي احياي جريان خود «اتخاذ مواضع نرم و معتدل، در جهت آرمانهاي انقلاب و نظام» بود تا بلكه ضمن بازيابي مشروعيت سياسي گذشته، از سرخوردگي بدنه اجتماعي خود جلوگيري كنند.
- شروع پيادهسازي اين نظريه را مجمع روحانيون مبارز در تيرماه سال89 با انتشار بيانيهاي - كه ادبياتي متفاوت از بيانيههايي داشت كه در فتنه 88 براي اردوكشي خياباني صادر ميكرد- كليد زد كه در آن بيانيه به اقدام كشورهاي غربي در خارج كردن نام منافقين از ليست تروريستها اعتراض ميكند و خود را طرفدار نظام و امام و مردم ميداند.
- قدم ديگر اعضاي اين تشكل سياسي جهت احيا و تطهير چهره خود «شركت رسمي خاتمي» درانتخابات نهم مجلس شوراي اسلامي آنهم در توابع شهر دماوند بود كه بازخورد منفي در جامعه را هم به دنبال داشت.
- «بحث شركت خاتمي به عنوان نامزد جريان متبوعش در انتخابات رياست جمهوري يازدهم » از جمله ژستهاي همسو با سياستها و مباني نظام وانقلاب بوده كه ادامه همان راهبردي است كه در سال 89 از سوي نظريهپردازان اين طيف طراحي شده است.
- برگشت نامحسوس و ضد حساسيت وابستگان به رفرميسم داخلي در آستانه انتخابات يازدهم با كنار گذاشتن نامزد اختصاصي اين جريان- عارف- و حمايت از روحاني و مصادره وي به نفع اصلاحطلبان شكل جديدي به خود ميگيرد. آنگونه كه موفقيت روحاني از سوي رهبران و رسانههاي اين جماعت، اقبال مردم به مشي اصلاحطلبي القا شده و آغازگر تحركات پردامنه جريان نزديك به غرب شدن است.
به عبارت بهتر موفقيت روحاني، پيروزي تجديد نظرطلبان و در رأس آن مجمع روحانيون را براي «بازگشت سريعتر به عرصه حاكميت»، «تطهير چهره مهره هايشان» و« نفوذ دوباره در كرسيهاي قدرت جهت براندازي نظام» اميدوارتر كرده به شكلي كه اعضاي اين تشكل سياسي درطول شش ماه گذشته بيش از 100مصاحبه با رسانههاي داخلي انجام داده و با تكرار مطالبات گذشته در پي آن هستند تا خود را به عنوان «رقيبي» زود هنگام براي اصولگرايان در انتخابات مجلس دهم، خبرگان آينده و رياست جمهوري دوازدهم جا بيندازند.
مصاديقي از تكاپوي اعضاي مجمع در طول 6ماه اخير براي بازگشت
«تلاش خاتمي براي حضور در مراسم تدفين ماندلا»، « حضور خاتمي در خانوادههاي شهداي 8سال دفاع مقدس»، «كوشش براي سفر به قم و ديدار با مراجع عظام»، « اعتراض به برادركشي در كشورهاي مسلمان و گرفتن گارد اسلامخواهي»، « دعوت از مردم براي حضور در راهپيمايي 22بهمن در قالب بيانيهاي از سوي مجمع روحانيون» و «حضور اعضاي اين تشكل سياسي در حرم حضرت امام» نمونهاي چند از فعاليتهاي گسترده پدران معنوي غائله 88 است كه بدون ترديد در آينده شكل عميقتر و منسجمتري به خود ميگيرد.
مجمع روحانيون اعتمادسازي كند
هر چند كه آخرين تحرك اين تشكل جهت«بازگشت بدون هزينه به حاكميت» در قالب دعوت مردم به حضور در جشن 35سالگي انقلاب نمود پيدا كرد اما آنگونه كه نمايان شد حضور نيافتن دعوتكنندگان در اين مراسم، چهره پدرخواندههاي طيف تجديدنظرطلب را بيش از گذشته مخدوش كرد و بحران جديدي را پيش روي اتاق فكر اين جريان قرار داده، چراكه از يك سو مردم شهامت و صداقت شخصيتهاي مطرح اين جريان را زير سؤال برده و از سوي ديگر نظريه پردازان اين گروه را دچار سردرگمي بيشتري نسبت به گذشته كرد.
هرچند كه با توجه به تجربيات ناموفق مجمع روحانيون در عرصه سياسي و شكست نامزدهاي مورد حمايت آنها در ادوار گوناگون انتخابات ميتوان از هم اكنون، شكستهاي انتخاباتي ديگري را براي اين جماعت پيشبيني كرد اما بايد تأكيد كرد كه «اتخاذ برنامههاي نامتوازن»، «تمركز روي شگردهاي تكراري»، «مظلومنماييهاي بدون قابليت جذب جامعه»، « عذرخواهينكردن شفاف و صريح از مردم»، «پيادهسازي سطحي عمليات فريب افكار عمومي و آگاهي جامعه از آن » و «عمل نكردن به كارهايي كه خود از دعوت كنندگان آن بودهاند» همگي نشان از آشفتگي، چنددستگي سياسي و نبود انسجام و مديريت واحد در نزد شخصيت هايي است كه تلاش دارند با تئوريهاي پيچيده خود را به مراكز قدرت نزديك و «راهبرد بر زمين مانده استحاله نظام» را پيادهسازي كنند. بنابراين بايد به روحانيون همسو با غرب در داخل متذكر شد كه جامعه قطعا طراحيهاي اين جرگه را به خوبي رصد كرده و در شرايط كنوني دو خواسته ازآنها دارد، نخست عذرخواهي رسمي از مردم و ديگر اعتمادسازي كامل و بدون شائبه به جامعه مبني بر اينكه در فراز و نشيبهاي سياسي- اجتماعي كشور ديگر روي انقلاب و نظام شمشير نخواهند كشيد.