بازخوانی مواضع رهبری درباره مفاسداقتصادی

انتشار خبر اختلاس 3000 میلیارد توماني، این روزها به مهم ترین خبر رسانه های داخلی تبدیل شده و همچنان افکار عمومی انتظار دارند نهادهای مسئول در هر سه قوه هر چه زودتر ابعاد مختلف این جنايت بزرگ اقتصادي را روشن سازند.

اما بدون تردید از هر بعد که به دلایل به‌وجود آمدن این فاجعه اقتصادی نگریسته شود، یکی از مهم ترین آنها بی توجهی به هشدارهای تاریخی رهبر انقلاب در طی سال‌های گذشته پیرامون لزوم جدیت و چگونگی مبارزه با مفاسد اقتصادی است.

هشدارهایی که طی یک دهه اخیر بیش از هر زمان دیگر در بیانات ايشان پر رنگ شده است، از پیام 8 ماده ای خطاب به سران سه قوه در سال 80، تا دیگر هشدارهایی که طی این مدت در دیدارهای مختلف با مسئولان دولت، قوه قضاییه، قوه مقننه و حتی دیدارهای مردمی و دانشجویی و... بیان شده است.

رجانیوز ضمن بازخوانی مهم‌ترين هشدارها و انذارهای رهبر انقلاب خطاب به مسئولین سه قوه در مورد اهمیت و چگونگی مبارزه با مفاسد اقتصادی، هوشمندی و دوراندیشی ايشان و غفلت و کم کاری مسئولین در این زمينه را يادآوري می کند:

با فقر و فساد و تبعیض مبارزه کنید

مسؤولان كشور - چه در قوّه‌ى مجريّه، چه در قوّه‌ى قضايّيه و چه در قوّه‌ى مقنّنه - بايد با فقر و فساد و تبعيض در اين مملكت مبارزه كنند. اگر بخواهند وضع امنيت كشور را، وضع معيشت مردم را، وضع عزّت بين‌المللى ما را تأمين كنند، راهش مبارزه‌ى با همين هاست. انواع و اقسام فسادها را بايد شناسايى كنند و با آن مبارزه‌ى جدّى نمايند؛ نه در حرف و زبان.

7 دی 79 . خطبه های نماز عید فطر

تسامح در مبارزه با فساد، هم دستي با فاسدان است/ کار مبارزه با فساد را به افراد سالم بسپارید/ به جای پرداختن به ضعفا، سراغ ریشه ها بروید

... امروز كشور ما تشنه ي فعاليت اقتصادي سالم و ايجاد اشتغال براي جوانان و سرمايه گذاري مطمئن است و اين همه به فضايي نيازمند است كه در آن سرمايه گذار و صنعت گر و عنصر فعال در كشاورزي و مبتكر علمي و جوينده ي كار و همه ي قشر ها از صحت و سلامت ارتباطات حكومتي و امانت و صداقت متصديان امور مالي و اقتصادي مطمئن بوده و احساس امنيت و آرامش كنند . اگر دست مفسدان و سوء استفاده كنندگان از امكانات حكومتي قطع نشود و اگر امتيازطلبان و زياده خواهان پر مدعا و انحصار جو طرد نشوند سرمايه گذار و توليد كننده و اشتغال طلب همه احساس ناامني و نوميدي خواهند كرد و كساني از آن به استفاده از راه هاي نامشروع و غير قانوني تشويق خواهند شد.

خشكانيدن ريشه ي فساد مالي و اقتصادي و عمل قاطع و گره گشا در اين باره مستلزم اقدام همه جانبه به وسيله ي قواي سه گانه مخصوصا دو قوه ي مجريه و قضاييه است . قوه ي مجريه با نظارتي سازمان يافته و بي اغماض از بروز و رشد فساد مالي در دستگاه ها پيشگيري كند و قوه ي قضاييه با استفاده از كارشناسان و قضات قاطع و پاكدامن مجرم و خائن و عناصر آلوده را از سر راه تعالي كشور بردارد . بديهي است كه نقش قوه ي مقننه در وضع قوانين كه موجب تسهيل راه كارهاي قانوني است و نيز در ايفاء وظيفه ي نظارت بسيار مهم و كار ساز است.

لازم است نكاتي را به حضرات آقايان و ديگر دست اندركاران كشور كه مي توانند در مبارزه بافساد نقش ايفا كنند تذكر دهم:

1. با آغاز مبارزه جدي با فساد اقتصادي و مالي يقينا زمزمه ها و به تدريج فريادها و نعره هاي مخالفت با آن بلند خواهد شد. اين مخالفت ها عمدتا از سوي كساني خواهد بود كه از اين اقدام بزرگ متضرر مي شوند و طبيعي است بددلاني كه با سعادت ملت و كشور مخالفند يا ساده دلاني كه از القايات آنان تاثير پذيرفته اند با آنان هم صدا شوند . اين مخالفت ها نبايد در عزم راسخ شما ترديد بيفكند! به مسئولان خير خواه در قواي سه گانه بياموزيد كه تسامح در مبارزه با فساد به نوعي هم دستي با فاسدان و مفسدان است . اعتماد عمومي به دستگاه ها در برخورد با مجرم و متخلف قاطعيت و عدم تزلزل خود را نشان دهد.

2. ممكن است كساني به خطا تصور كنند كه مبارزه با مفسدان و سوء استفاده كنندگان از ثروت هاي ملي موجب ناامني اقتصادي و فرار سرمايه ها است. به اين اشخاص تفهيم كنند كه به عكس اين مبارزه موجب امنيت فضاي اقتصادي و اطمينان كساني كه مي خواهند فعاليت سالم اقتصادي داشته باشند توليد كنندگان اين كشور خود نخستين قربانيان فساد مالي و اقتصاد ناسالمند.

3. كار مبارزه با فساد را چه در دولت و چه در قوه ي قضاييه به افراد مطمئن و برخوردار از سلامت و امانت بسپاريد. دستي كه مي خواهد با ناپاكي دربيفتد بايد خود پاك باشد و كساني كه مي خواهند در راه اصلاح عمل كنند بايد خود برخوردار از صلاح باشند.

4. ضربه ي عدالت بايد قاطع ولي در عين حال دقيق و ظريف باشد. متهم كردن بي گناهان يا معامله ي يكسان ميان خيانت و اشتباه يا يكسان گرفتن گناهان كوچك با گناهان بزرگ جايز نيست . مديران درستكار و صالح و خدمتگزار كه بي گمان اكثريت كارگزاران در قواي سه گانه كشور را تشكيل مي دهند نبايد مورد سوءظن و در معرض اهانت قرار گيرند و يا احساس ناامني كنند چه نيكو است كه تشويق صالحان و خدمتگزاران نيز در كنار مقابله با فساد و مفسد وظيفه اي مهم شناخته شود.

5. بخش هاي مختلف نظارتي در سه قوه از قبيل سازمان بازرسي كل كشور ديوان محاسبات و وزارت اطلاعات بايد با همكاري صميمانه نقاط دچار آسيب در گردش مالي و اقتصادي كشور را به درستي شناسايي كنند و محاكم قضايي و نيز مسئولان آسيب زدايي در هر مورد را ياري رسانند.

6. وزارت اطلاعات موظف است در چارچوب وظايف قانوني خود نقاط آسيب پذير در فعاليت هاي اقتصادي دولتي كلان مانند معاملات و قراردادهاي خارجي و سرمايه گذاري هاي بزرگ طرح هاي ملي و نيز مراكز مهم تصميم گيري اقتصادي و پولي كشور را پوشش اطلاعاتي دهد و به دولت و دستگاه قضايي در تحقق سلامت اقتصادي ياري رسانند و به طور منظم به رييس جمهور گزارش دهد.

7. در امر مبارزه با فساد نبايد هيچ تبعيضي ديده شود. هيچكس و هيچ نهاد و دستگاهي نبايد استثنا شود . هيچ شخص يا نهاد نمي تواند با عذر انتساب به اين جانب يا ديگر مسئولان كشور خود را از حساب كشي معاف بشمارد با فساد در هر جا و هر مسند بايد برخورد يكسان صورت گيرد.

8. با اين امر مهم وحياتي نبايد به گونه ي شعاري تبليغاتي و تظاهر گونه رفتار شود. به جاي تبليغات بايد آثار و بركات عمل مشهود گردد به دست اندركاران اين مهم تاكيد كنيد كه به جاي پرداختن به ريشه ها و ام الفسادها به سراغ ضعفا و خطاهاي كوچك نروند و نقاط اصلي را رها نكنند.

بخش‌‎هایی از فرمان هشت ماده ای مبارزه با مفاسد اقتصادی خطاب به سران سه قوه. 10 اردیبهشت 80

یکی از بزرگترین مسئولیت های رییس جمهور تعقیب مفاسد اقتصادی است

فساد انواع و اقسامي دارد که فسادهاي مالي و اقتصادي از جمله آنهاست. يکي از بزرگترين مسؤوليتهاي مسؤولان کشور - از جمله رئيس جمهوري محترم - تعقيب مفاسد مالي و اقتصادي است که بايد در برنامه دولت قرار گيرد. البته قوّه قضايّيه و قوّه مقنّنه هم در اين زمينه مسؤولند و خوشبختانه همکاريهايي هم مي‏کنند. اين مبارزه بايد جدّي شود و خود را در مرحله عمل نشان دهد. مبارزه با مفسده اقتصادي و مالي يکي از کارهايي است که به گشايش اقتصادي کشور هم کمک خواهد کرد. يکي از موانع پيشرفت اقتصادي کشور، وجود گلوگاههاي فساد است که به‏شدّت بايد از آن ترسيد و با آن مقابله و مبارزه کرد. البته کار سختي هم هست. من در جريان آن نامه هشت ماده‏اي که نوشتم، هم به رئيس جمهور محترم، هم به رئيس محترم قوّه قضايّيه و هم به رئيس محترم مجلس گفتم که بدانيد مبارزه با فساد، يک مبارزه جدّي و واقعي است. مفسدين تهاجم خواهند کرد و فشار خواهند آورد؛ لذا کار سختي است. براي مقابله با شيوع فساد اقتصادي و مالي، بايد لباس مبارزه به تن کرد.   

11 مرداد 80. بیانات رهبر انقلاب پس از تنفیذ رییس جمهور (خاتمی)

جاهايى را كه گلوگاه فساد است، تحت نظارت قرار دهید و نگذارید از اوّل فسادى به وجود آید

اين‏كه ما اصرار مى‏كنيم بايد با فساد و سوء استفاده مالى و اقتصادى با جدّيت برخورد شود، به خاطر همين است؛ چون اگر دستهاى سودجو بتوانند فساد اقتصادى را در ميان مسؤولان رايج كنند، ضربه‏اى به كشور مى‏خورد كه با هيچ چيز جبران نمى‏شود. لذا عرض كرده‏ايم، باز هم تكرار مى‏كنيم: مبارزه با فساد، يك جهاد واقعى و البته كار بسيار دشوارى است. اگر اين جهاد بزرگ بخواهد موفّق شود و پيش برود - كه ان‏شاءاللَّه به فضل الهى و به پشتيبانى شما مردم، اين كار خواهد شد - يك شرط مهم و اصلى آن اين است كه همه مسؤولان كشور با يكديگر همدل و شريك باشند. البته رؤساى قوا بحمداللَّه در اين كار همكارى و همدلى مى‏كنند؛ اما در همه‏ى سطوح، مسؤولان كشور و قواى سه‏گانه بايد در اين راه با يكديگر همكارى كنند و عزم جدّى نشان دهند.

هر كدام از قوا در اين زمينه سهمى دارند و بايد نقش خود را ايفا كنند. در ميان مسؤولان - چه در دولت، چه در قوّه قضايّيه و چه در مجلس - هيچ كس نمى‏تواند نسبت به اين كار بزرگ، كه براى سرنوشت كشور و ملت و نظام اسلامى تعيين‏كننده است، خود را كنار بكشد و شانه از اين كار خالى كند. همه بايد در اين زمينه فعال باشند.

لازم است در اين خصوص هيچ تبعيضى وجود نداشته باشد. دستگاههايى كه با فساد مبارزه مى‏كنند، نبايد بگويند فساد در فلان‏جا بد است؛ اما در جاى ديگر - اگر باشد - به آن بدى نيست. فساد، فساد است؛ در هركس فساد وجود داشته باشد، بايد با او مبارزه كنند. كسانى كه با فساد مبارزه مى‏كنند، بايد قاطعانه و بدون مجامله مبارزه كنند و در حقّ فاسد و مفسد، مُرّ قانون را اعمال كنند. من به شخص يا پرونده يا موضوع خاصّى نظر ندارم. براى من اشخاص مطرح نيستند؛ اين كار بايد به نحو صحيح و قاطع انجام گيرد و دنبال شود.

كسى كه وسوسه مى‏شود وارد ميدان فساد مالى شود، بايد بداند دردسر اين كار زياد است. بفهمد مردم و مسؤولان كشور با اين قضيه برخورد مى‏كنند. اين يكى از شرايط بسيار مهم است.

از جمله مسائلى كه در اين مبارزه وسيع حتماً بايد مورد توجّه قرار گيرد، اين است كه تنها با كسى كه فساد كرده و فسادى كه تحقّق پيدا كرده است، برخورد نشود؛ مواظب باشند فساد به وجود نيايد. بنده به مسؤولان دستگاههاى اجرايى و قضايى تأكيد كرده‏ام، بگردند ببينند جاهايى كه گلوگاه فساد است، كجاست؛ آن‏جا را تحت نظارت قرار دهند و نگذارند از اوّل فسادى به وجود بيايد.

3 بهمن 80. سخنرانی در جمع کارگزاران حج و برگزار کنندگان مراسم دهه فجر

وجود یک مفسد چهره همه را خراب می کند/ مبارزه با فساد نباید سیاسی باشد

در مورد برخورد با فساد دو گرايش افراطي و تفريطي هست. بعضي‌ها وقتي صحبت از مبارزه با فساد مي‏شود، تصوّر مي‏کنند که مبارزه با فساد، يک بهانه سياسي براي برخورد با اين و آن است؛ اين غلط است. مبارزه با فساد، مبارزه با فساد است! در هر جامعه‏اي اگر نقطه فاسد، شناسايي، کنترل و قلع و قمع شد، فساد متوقّف مي‏ماند، والّا رشد پيدا مي‏کند. فرق نظام اسلامي و نظام صالح با نظامهاي فاسدي که در مقابل گسترش فساد بي‏دفاعند، اين است که در اين‏جا مسؤولان اصلي کشور و دلسوزانِ جامعه، برخوردار از صلاحند؛ برنامه و رفتار کشور، برنامه صلاح است. البته آدم فاسد هم پيدا مي‏شود، منتها بايد با او برخورد شود. بعضي تصوّر مي‏کنند که مبارزه با فساد يک حرکت سياسي است؛ اين تصوّر غلطي است. مبارزه با فساد حرکت سياسي نيست؛ يک حرکت حقيقي و کاري لازم است. بعضي هم در نقطه مقابل، از آن طرف افراط مي‏کنند؛ يعني وقتي گفته مي‏شود «فساد» خيال مي‏کنند همه‏جا را فساد گرفته است؛ خير، اين چنين نيست. آنچه که ما را برمي‏انگيزد، وجود فساد، ولو در يک بخش، در يک گوشه و به وسيله افراد معدودي است. ما مي‏دانيم اگر با اين پديده مبارزه نشود، فساد نهادينه و ريشه‏دار مي‏شود و در آن صورت قلع و قمعش مشکل مي‏گردد. اين مبارزه معنايش آن نيست که عناصر فاسد و مفسد همه زمام‌هاي کار را در بخشهاي مختلف به دست گرفته‏اند. عناصر صالح، مؤمن و دلسوز، در دستگاههاي داخل کشور - چه قوّه مجريّه و چه قوّه قضاييّه - بسيار هستند که اجرا هم دست آنهاست و با کمال صلاح، کا‌ر خودشان را انجام مي‏دهند و خوشبختانه اينها اکثريت و چهره غالبِ دستگاهند. منتها يک مفسد و فاسد، چهره ديگران را هم خراب مي‏کند.

9 فروردین 81. دیدار با قشرهاى مختلف مردم در پادگان دوكوهه‏

اگر با مفاسد اقتصادی مقابله نشود، کل فضا آلوده می شود

يک سال پيش بود که ما مبارزه با مفاسد اقتصادي را عرض کرديم و دستگاه‌ها را ترغيب نموديم که در اين مبارزه جدّي باشند. اهتمام به اين کار به خاطر آن است که مفاسد اقتصادي، جريان آلوده‏اي است که اگر جلوگيري و با آن مبارزه نشود، کلّ فضا را آلوده خواهد کرد. بحثِ يک جرم منفرد و تک افتاده نيست؛ برخورد با مفاسد اقتصادي براي نظام اهميت حياتي دارد.

5 تیر 81. در دیدار با مسئولین قوه قضاییه

مبارزه با فساد در درجه اول کار خود دولت است/ اصلاحات واقعی یعنی مبارزه با فقر و فساد و تبعیض

مسأله مبارزه با فساد را جدّي بگيريد. ببينيد! شما مي‏نشينيد براي کارهاي سازنده برنامه‏ريزي مي‏کنيد، تأمين سرمايه مي‏کنيد، صرفه‏جويي مي‏کنيد، براي اين‏که بتوانيد تعدادي شغل در فعّاليتهاي صنعتي يا کشاورزي يا خدماتي يا ساختماني و غيره به وجود آوريد؛ اما بعد از گوشه‏اي نقبي زده شود، يک شخص يا يک باندِ سودجو وارد ميدان شود و همه يا بخش مهمي از چيزي را که شما به عنوان سرمايه ملي مي‏خواهيد استحصال کنيد و به سود کشور به کار بزنيد، بمکد واز بين ببرد و به سود خودش استحصال و مصادره کند. اين چيز خيلي خطرناک و واقعاً نگران کننده‏اي است و اين وجود دارد ...

به مناسبت هفته دولت، يکي از دوستان براي من يادداشتي نوشته - يادم نيست از کجا و کي بود - و گفته بودند در همه جاي دنيا مبارزه با فساد، کار دولت است؛ چرا ما قوّه قضاييّه را مسؤول اين کار مي‏کنيم؟ من به اين حرف معتقدم. معتقدم مبارزه با فساد، در درجه اوّل کار خود دولت است؛ بخصوص که دولتمردان سطح بالاي ما - يعني شما وزراي محترم، معاونان محترم رئيس جمهور و بقيه مسؤولان سطح بالاي کشور - افراد پاکي هستند. شما مي‏خواهيد پاک کار بکنيد؛ بنابراين مي‏توانيد خودتان مبارزه کنيد و بکنيدبخش قضا مربوط به مرحله آخرِ کار است. در قديم مي‏گفتند: آخرين دارو، داغ کردن است: «آخر الدّواء الکي» . قبل از آن‏که به داغ کردن برسد، انسان انواع و اقسام دواها را به کار مي‏برد؛ اگر خوب نشد، آن وقت محل زخم را داغ مي‏کند، والّا تا وقتي مي‏تواند با مرهم و مراقبت و تنظيف، بيمار را معالجه کند، محل زخم را داغ نمي‏کند. در بخشهاي اقتصادي، پولي، صنعتي، خدماتي و ديگر بخشهاي توليدي و آن‏جايي که بخصوص معاملات خارجي و کلان وجود دارد، حضور شما حقيقتاً به عنوان مدّعي و معارضِ فساد و مفسد تلقّي شود. وقتي با اين جديّت دنبال رفع فساد رفتيد، در جايي مي‏بينيد بايد به قوّه قضاييّه بگوييد ما از شما مي‏خواهيم به اين قضيه رسيدگي کنيد. در اين صورت با ميل و خواست و مطالبه شما، قوّه قضاييّه وارد ميدان خواهد شد. وقتي شما مبارزه نکنيد، طبعاً وضع طور ديگري خواهد شد.

من مي‏خواهم خواهش کنم که حتماً مسأله مبارزه با فساد را جدّي بگيريد و دنبال کنيد. اين‏که ما دو سه سال قبل گفتيم اصلاحات واقعي در کشور، مبارزه با فقر و فساد و تبعيض است، هر روز که مي‏گذرد، اعتقاد بنده به اين مسأله راسختر مي‏شود. هيچ اصلاحي در کشور بدون پرداختن به اين سه مقوله اساسي و بنياني ممکن نيست صورت گيرد؛ اينها مادرِ همه اصلاحات است و بايد بالاخره در کارها به اين قضيه بپردازيد.

4 شهریور 81. در دیدار با اعضای هیئت دولت (خاتمی)

فساد اقتصادی در دولت، پول را در خدمت قدرت و قدرت را در خدمت پول قرار می دهد/ براي جلوگيري از فساد در دولت، خودِ مسؤولان دولتي مسؤولند

اين‏که بنده تأکيد مي‏کنم بايد مراقب سوءاستفاده‏هاي مالي در دستگاههاي قدرتِ وابسته به حکومت بود، به خاطر اين است. زيان بزرگ فساد اقتصادي در دستگاههاي دولتي اين است که پول را در خدمت قدرت و قدرت را در خدمت پول به کار مي‏گيرد و دور باطلي به وجود مي‏آيد. از قدرت و داشتن مسؤوليت و مديريّت در بخشهاي مختلف براي جمع‏آوري ثروت و پول سوءاستفاده شود؛ بعد همان پول مجدّداً در خدمتِ خريدن آراءِ رأي‏دهندگان قرار گيرد؛ حالا يا خريدن آشکار - که در خيلي جاها در دنيا معمول است پول بدهند - يا خريدن پنهان با شيوه‏هاي گوناگون؛ يعني با خرج کردنهاي گوناگون، جلب محبوبيّت کنند. وقتي با تبليغات فريبنده پُرخرج، آراءِ مردم را به سمت خود جلب کنند، اين مردم‏سالاري و دخالت مردم در امور نيست؛ رأي مردم در اين‏جا بازيچه شده است.

در نظام اسلامي که مظهر کامل آن، حکومت حضرت بقيةالله ارواحنافداه است، فريب و حيله‏گري براي جلب آراء مردم، خودش جرم است؛ استفاده از قدرت براي به‏دست آوردن پول، يکي از بزرگترين جرائم است. آن‏جا ياران حضرت مهدي موظّفند در سطوح پايين زندگي کنند. نظام اسلامي ما پرتو کوچکي از آن حقيقت درخشان است. ما هرگز اين ادّعا را نکرديم و نمي‏کنيم؛ اما بايد نشانه‏اي از او داشته باشيم ... به مسؤولان بارها گفته‏ام، تأکيد هم کرده‏ام، باز هم مي‏گويم و پاي اين مطلب ايستاده‏ام: بايد با فساد در دستگاههاي دولتي و ديگر دستگاههاي حکومتي مبارزه شود. متعهّدِ اين مبارزه، خودِ مسؤولان قواي مختلف هستند. در درجه اوّل، براي جلوگيري از فساد در دولت، خودِ مسؤولان دولتي، خودِ وزرا و خودِ مديران ارشد مسؤولند. نگذارند در مجموعه‏هاي آنها فساد به وجود آيد. اگر آنها بخواهند مبارزه کنند و اگر اين مبارزه را جدّي بگيرند، بهتر از هر کس خواهند توانست مبارزه کنند. البته بايد حواسشان جمع باشد که دامنهاي خود را پاکيزه نگهدارند.

30 مهر 81.  سخنرانی در ديدار با اقشار مختلف مردم به مناسبت نيمه شعبان در مصلّاى تهران‏

مبارزه با فساد همیشه با جنجال و هیاهو  همراه نیست

مبارزه با فساد هميشه همراه با جنجال و هياهو نيست. ممکن است در مواردي جنجال شود و گاه ممکن است اين کار بي‏جنجال صورت گيرد. نبايد در اين زمينه منتظر غوغا و جنجال و تبليغات بود؛ بايد منتظر کار و عمل بود. قوه مقنّنه هم بايد به اين مبارزه بپيوندد. کار و عمل مسؤولان محترم در قواي مجريّه، قضاييّه و مقنّنه طوري باشد که شيريني آن در کام مردم عزيز ما بنشيند و آثار آن را حس کنند. بنابراين بايد امسال هم مبارزه براي اشتغال و ريشه‏کن کردن فساد مالي و اقتصادي در دستگاههاي دولتي ادامه پيدا کند.

پیام نوروزی به مردم ایران.  1 فروردین 82

بی توجهی به گلوگاه های فساد مالی، علت اصلی به‌وجود آمدن فساد

در بخش های مالی، در بخش های پولی، در بخش های بازرگانی، در بخش های مربوط به گمرک، بخشهای گوناگونی هست که اینها گلوگاه های فساد مالی است. بی توجهی به این مراکز موجب می شود فساد بوجود آید. وقتی دستگاه ها نظارت و مراقبتشان را دقیق کنند، جلوی فساد گرفته خواهد شد، این می شود پیشگیری. در بخش قضایی، برخورد با مواردی است که از این پیشگیری عبور کرده اند؛ یعنی از این مانع نتوانستند عبور کنند و جرم اتفاق افتاده است. آنجا نوبت دستگاه قضایی است. البته تا امروز هم بیشتر از صد مورد از موارد مهم و کلان را دنبال کرده اند، منتها نباید جنجال کنند.

22 اردیبهشت 82

فساد، ابزار دشمن در نظام ماست/ در هیچ یک از ارکان نظام فساد را تحمل نکنید

البته من به همه مسؤولان كشور بارها گفته‏ام، امروز هم مجدّداً در اين محضر عام تكرار مى‏كنم: بزرگترين مبارزه با امريكا، خدمت به اين مردم است. هركه مى‏خواهد با امريكا مبارزه اساسى كند، بايد به اين مردم خدمت كند. هر كه مى‏خواهد با دشمنان اين ملت مبارزه عملىِ كارآمد كند، با فساد مبارزه كند. ابزارهاى دشمن در درون كشور و نظام ما عبارت است از فساد، تبعيض و فاصله طبقاتى. ما بايد با اينها مبارزه كنيم. اين وظيفه دولت و مجلس و قوّه قضاييّه و همه اركان نظام است. به مردم خدمت كنند، با مفسد مماشات نكنند، فساد را در بدنه دستگاههاى حكومت به‏هيچ‏وجه نپذيرند و تحمّل نكنند؛ اين بزرگترين خدمت است.

14 خرداد 82. سخنرانی در مراسم سالگرد امام خمینی (ره)

اداره کشور متوقف به مبارزه با مفاسد است/ با دستمال کثیف نمی توان شیشه را پاک کرد

از جمله‏ي مهمترين کارها، مبارزه‏ي با فساد است. مبارزه‏ي با فساد، يک جنبه‏ي اخلاقي محض نيست؛ اداره‏ي کشور متوقف به مبارزه‏ي با فساد است. بنده دو سه سال پيش که آن نامه را درباره‏ي مبارزه‏ي با فساد به مسؤولان کشور نوشتم، به دنبال يک کار طولاني و يک بررسي و مطالعه‏ي وسيع و همه‏جانبه بود. از هر طرف مي‏رويم، مي‏بينيم اگر با فساد مبارزه نشود، همه‏ي کارها لنگ خواهد ماند. اين همه کار خوب دارد در کشور انجام مي‏گيرد - کارهايي که انجام گرفته، کم نيست - اما وجود فساد، بعضي از آنها را خنثي مي‏کند. استخري را در نظر بگيريد که از چند چاه عميق با لوله‏هاي چند اينچي مرتب در آن آب ريخته مي‏شود، اما استخر پُر نمي‏شود. وقتي نگاه مي‏کنيد، مي‏بينيد بدنه‏ي استخر ترک خورده و ته آن سوراخ است؛ هرچه از اين طرف آب مي‏ريزيد، از آن طرف بيرون مي‏رود؛ به کانالهايي که شما در نظر گرفته‏ايد آبياري کنيد، اصلاً آب نمي‏رسد. فساد در جامعه، اين‏طوري است. فساد مالي، مثل خوره، ايدز و سرطان است؛ بايد با آن مبارزه کرد ... بايد با فساد مبارزه‏ي جدي کرد. يک پايه‏ي مبارزه، شماييد. آن روزي که بنده مسأله‏ي مبارزه‏ي با فساد را گفتم، توقعم اين بود که مجلس شوراي اسلامي سينه سپر کند و جلو بيايد و در اين ميدان حرکت کند تا ما ديگر احتياج نداشته باشيم دنبال کنيم؛ اما متأسفانه اين‏طور نشد. آنها نکردند، شما بکنيد. البته به قول برادر ظريف و نکته‏سنج‏مان، با دستمال کثيف نمي‏شود شيشه را تميز کرد. اگر انسان بخواهد با فساد مبارزه کند، بايد در درجه‏ي اول مراقب باشد که فساد دامن خودش را نگيرد. داخل خودتان و درون مجلس مراقب باشيد. دست پاک، دامن پاک، زبان پاک و چشم پاک خواهد توانست در حوزه‏ي اقتدار وسيعي که شما داريد، همه چيز را پاک کند.

27 خرداد 83. دیدار با نمایندگان مجلس هفتم

مبارزه‏ي با فساد، کار دستگاه‏هاي حکومتي است نه مردم/ مهم ترین بخشی که می تواند با فساد مبارزه کند، دولت است

من در دو سه سال اخير بر مبارزه‏ي با فساد اقتصادي در دستگاه‏هاي حکومتي و دولتي اصرار کرده‏ام. من مي‏خواهم شما برادران و خواهران عزيزي که مسؤول هستيد، به اين نکته توجه کنيد که اگر در دستگاه‏هاي حکومتي با فساد اقتصادي و کجروي در مسائل مالي برخورد نشود، همه‏ي چيزهايي که مطرح کردند، اگر يکي يکي هم اينها را برآورده کنيم، فايده‏يي ندارد؛ علاوه بر اين‏که خيلي از اين چيزها با فساد اصلاً نشدني است. من انتظار ندارم که همه‏ي مسؤولان نظام ما فرشته يا فرشته‏گون باشند؛ نه، بالاخره همه‏ي ما خودمان را مي‏شناسيم؛ ما مردماني هستيم ضعيف، انسانهايي هستيم آسيب‏پذير، که بايد به خدا پناه ببريم؛ ولي بايد به اين نقطه توجه کرد که در هر جايي فساد به‏وجود بيايد، مثل زخم واگيرداري است. شما که مدير هستيد، شما که مسؤول هستيد، شما که يک مجموعه به دستتان سپرده شده است، با بروز فساد در زيرمجموعه‏ي خود به‏طور جدي مقابله کنيد و حساسيت نشان دهيد؛ بدون اين، کار پيش نخواهد رفت و اوضاع بسامان نخواهد شد. من براي دوستان و مسؤولان بالاي کشور مثال زدم و گفتم چند حلقه چاه عميق با لوله‏هاي قطورِ چند اينچي زده‏ايد و داريد مرتب به استخري آب مي‏ريزيد، اما پُر نمي‏شود؛ بعد وقتي دقت مي‏کنيد، مي‏بينيد چند شکاف عميق در بدنه و کف استخر وجود دارد که هر چه شما از اين‏جا آب مي‏ريزيد، از آن‏جا بيرون مي‏رود. فساد، اين‏طوري است. اين همه کار و تلاش دارد انجام مي‏گيرد - امروز در سطح مسؤولان، اندازه و حجم کار و تلاش دلسوزانه‏يي که دارد انجام مي‏گيرد، خيلي بالاست - در عين حال هنوز مي‏بينيم بعضي از بخشها دچار مشکلات جدي است. بايد ببينيم اين زخم در کجاست؛ اين ترک در بدنه يا کف استخر در کجاست. با فساد بايد مبارزه کرد. مبارزه‏ي با فساد، بسيار جدّي است. من گله کردم و هنوز هم از بعضي دستگاه‏ها گله دارم که وقتي ما چند سال پيش مسأله‏ي مبارزه‏ي با فساد را مطرح کرديم، به جاي اين‏که سينه سپر کنند و به ميدان بيايند و پرچم را در دست بگيرند، توجيه‏هاي سياسي و تعديلهاي غلط و سياست‏بازانه روي اين مسأله گذاشتند و آن کاري که بايد بکنند، نکردند. حالا نمايندگان مجلس اين کار را بکنند؛ مسؤولان دولتي اين کار را بکنند؛ شما مسؤولان بخشهاي مختلف و مديران دولتي اين کار را بکنيد. مردم نمي‏توانند با فساد مبارزه کنند. مبارزه‏ي با فساد، کار دستگاه‏هاي حکومتي است. ذهن هم فقط به سمت دستگاه قضايي نرود؛ دستگاه قضايي آخرالدواء است. من گفتم بعضي از بخشها درباره‏ي فساد مطالعات عميق کنند. چند مجموعه در اين زمينه تدوين کردند و براي من آوردند که درباره‏ي مسأله‏ي فساد و شيوه‏هاي فساد و رخنه‏گاه‏هاي فساد، تحقيقي صورت گرفته بود. ديديم مهمترين بخشي که مي‏شود با فساد مبارزه کرد، دولت است. خود دولت هم اين را قبول دارد و دنبال کرده است. براي مبارزه‏ي با فساد، در دولت انصافاً کارهاي مهمي هم در گلوگاه‏ها انجام گرفته است. گلوگاه‏هاي فساد بايد گرفته شود ... اگر موردي بود که از اين صافي‏ها و از زيرِ دست مسؤولان دولتي رد شد، آن وقت نوبت قوه‏ي قضاييه است. البته هم قوه‏ي قضاييه و هم مسؤولان دولتي ذي‏ربط بايد دست خودشان را کاملاً پاک نگه دارند. من آن‏روز گفتم؛ بايد دستمال را تميز کرد تا بشود شيشه را با آن تميز کرد.

 19 تیر 83. دیدار با مسئولان و نخبگان استان همدان

مادامی که با فساد مبارزه نشود، کارها هدر خواهد رفت

صحنه را تا آن‏جايي که مي‏توانيد از فساد پاک کنيد. من روي مسأله‏ي فساد خيلي تکيه کرده‏ام و ممکن است بعضي به نظرشان بيايد که تکراري است، و چرا؟ نه، من اعتقاد راسخ دارم که مادامي که ما مجموعه‏ي دستگاه اجرايي خودمان را - اعم از دستگاه‏هاي قوه‏ي مجريه و دستگاه‏هاي قوه‏ي قضاييه - از فساد مالي و انحراف از روشهاي قانوني و صحيح خالي نکنيم، همه‏ي کارهاي ما مثل همان آبي - گزارش دادند که ما از مصرف آب کشور درست استفاده نمي‏کنيم؛ مثل همين آبياري‏هاي غرقابي، يا مثل همين يارانه‏هايي که دولت مي‏دهد و بخش عمده‏ي آن هدر مي‏رود و بخشي از آن به جايي که بايد برسد، مي‏رسد - که گزارش دادند، هدر خواهد رفت ... تا يک عزم جدي و راسخ براي مقابله‏ي با اينها وجود نداشته باشد - که حالا بحمدالله اين عزم هست و انسان آن را مي‏بيند - و به دنبال آن عزم، عمل، تحرک، دنبالگيري و عدم اغماض نباشد، ريشه‏ي فساد بيرون نخواهد آمد و همين‏طور روي مجموعه‏ي فعاليتهاي مخلصانه‏يي که در مجموعه‏ي دستگاه انجام مي‏گيرد، تأثير مي‏گذارد.

4 شهریور 83. دیدار با اعضای هیئت دولت (خاتمی)

رویکرد رییس جمهور به‌گونه ای است که متمایلان به فساد مرعوبند اما اگر کار واقعی انجام نگیرد این رعب شکسته می شود/ میل به فساد هنوز در یک جاهایی وجود دارد

مسئله‏ى ديگر، مبارزه‏ى با فساد همراه با قاطعيت است. الان خوشبختانه رويكرد دولت و آقاى رئيس‏جمهور طورى بوده كه كسانى كه تمايل به فساد دارند، مرعوبند؛ اما اگر كار صحيح و واقعى انجام نگيرد، كم‏كم اين رعب شكسته ميشود و اين ابهت از بين ميرود؛ ميل به فساد در يك جاهايى وجود دارد. با فساد و تخلفات مالى بى‏محابا برخورد كنيد. البته عرض كرديم بى‏محابا و با شجاعت و قاطعيت برخورد كردن، معنايش بى‏درايتى در نوع برخورد نيست! اينها را بايد با هم جمع كنيد. هر دو طرفِ اين كفه‏ى متوازن بايستى ديده بشود.

6 شهریور 85. در دیدار با هیئت دولت (احمدی نژاد)

اهمیت مبارزه با فساد در دولت، بیشتر از قوه قضاییه است/ آدم‌های فاسد، از اول فاسد نبودند

در داخل تشكيلات دولتى، اهميت مبارزه‏ى با فساد اقتصادى بيشتر است از عين همين كار در دستگاه قضائى. دستگاه قضائى مجازات مفسد را بر عهده دارد، دستگاه اجرائى جلوگيرى از بروز فساد را بر عهده دارد؛ اين مهمتر است؛ اين پيشگيرى است. در پيچ و خم دالانهاى گوناگون اجرائى است - چه در مرحله‏ى برنامه‏ريزى، چه در مرحله‏ى اجرا - كه فساد جان ميگيرد؛ اين ميكربهاى فساد به وجود مى‏آيند و رشد ميكنند و تكثير ميشوند؛ جلوى اينها را بايد گرفت. البته مبارزه‏ى با فساد به صلاح احتياج دارد؛ اول خودمان بايد صالح باشيم؛ اهل فساد نباشيم تا بتوانيم با فساد حقيقتاً مبارزه كنيم. اگر در ما نقطه‏ى ضعفى از باب فسادپذيرى وجود داشته باشد، آن وقت ديگر خاطرجمع نخواهيم بود از اينكه در ميدان قدم بگذاريم. لذا مواظب خودمان باشيم.

برادران و خواهران عزيز! مواظب خودتان باشيد. آدمهاى فاسدى كه اسمهايشان را شنيده‏ايد يا توصيفشان را مى‏شنويد، اينها از اول كه فاسد نبودند؛ يك وقت يك لقمه‏ى چرب و نرمى، دهن شيرين‏كنى - دانسته يا ندانسته - كسى توى دهن اينها گذاشته، به كامشان شيرين آمده، بعد لقمه‏ى بعدى و لقمه‏ى بعدى را خودشان برداشته‏اند و شده‏اند فاسد. خيلى مراقب باشيد. اين چندسالى كه مشغول خدمتيد - حالا هر چه هست؛ ده سال است، پانزده سال است، چهار سال است، پنج سال است - خيلى از خودتان مراقبت كنيد. تقوا يعنى همين؛ يعنى همين مراقبت.

9 تیر 86. دیدار با مسئولان نظام

مفسد اقتصادی، همیشه در دولت جای پا پیدا می کند

مسئله‌ى مبارزه با فساد اقتصادى هم خيلى مهم است. البته متأسفانه هميشه اينجور است كه مفسد اقتصادى در مركز دولتى جاپا پيدا ميكند. يعنى يك كسى را پيدا ميكند كه به او كمك كند، به او پاس بدهد، تا او آبشار بزند. تا كسى در داخل حصار نباشد كه به آن متجاوز كمك كند، آن متجاوز نميتواند فساد اقتصادى بكند. لذا مسئولين دولتى موظفند نسبت به بُروز و نفوذ فساد اقتصادى در دستگاه‌هاى دولتى بشدت حساس باشند. شما وقتى كه مثلاً در صنعت دامدارى كشور يك نمونه‌اى را پيدا كرديد كه نشان داد فلان بيمارى وارد اين مرغدارى شده، ديگر رحم نميكنيد؛ چون ميدانيد اگر چنانچه ملاحظه كرديد، ضايعات منحصر به اين چند هزار مرغ نخواهد بود؛ دامنه‌اش وسيع خواهد شد؛ لذا بى‌ملاحظه نابود ميكنيد، محو ميكنيد. فساد اينجورى است. اگر يك جا احساس كرديد و ديديد در دستگاه‌هاى دولتى - اين، مخاطبش مسئولين دولتى هستند - شائبه‌ى فساد وجود دارد، نبايد هيچ ملاحظه بكنيد. اگر ملاحظه كرديد، اين مسئله خيلى سريع گسترش پيدا ميكند؛ چون بشدت واگيردار است. بيمارى فساد اقتصادى جزو آن بيمارى‌هاى واگيردارِ بسيار شديد و سريع است؛ لذا بايستى حتماً به اين مسئله توجه كرد. 

26 مرداد 90. در دیدار با فعالان اقتصادی